Рабочая программа по алифбе

Рабочая программа учебного предмета

« Татарский язык и литература »

для 1 класса

на 2015 - 2016 учебный год

Составитель: Идиятова гулямза Фагимовна учитель начальных классов , второй категории категории

Часовая нагрузка: 3 часа в неделю, 99 часов в год

Программа составлена на основе:

1. Программа по татарскому языку для учителей начальных классов татарской школы Республики Башкортостан. Гайнетдинова Л.Ш., Гафурова Ф.А..-Уфа: Китап,2011г

2. Гафурова Ф.А., Гайнетдинова Л.Ш. Методическое пособие к учебнику « Алифба» для 1 класса татарской школы Башкортостана.-Уфа:Китап,2010 г

3. Гафурова Ф.А., Гайнетдинова Л.Ш. Учебник « Алифба» для 1 класса татарской школы Башкортостана.-Уфа: Китап, 2012 г

4. Гафурова Ф.А., Гайнетдинова Л.Ш. « Пропись №1,2» для 1 класса татарской школы башкортостана. -Уфа: Китап, 2012 г.

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Эш программасы статусы.

Программа нигезенә Рәсәй, Башкортостан Мәгариф һәм Фән министрлыкларының мәктәпләрдә яна стандарт буенча белем алу таләплэре салынды. 1-4 нче сыйныфлар өчен «Туган тел» программасына ( авторы - Мавлиярова А.Т., Уфа « Китап» нәшрияты, 2010 ел ), « Әлифба» дэреслегенэ методик кулланмага ( авторлары- Гайнетдинова Л.Ш., Гафурова Ф.А. ) нигезләнеп төзелгән эш программасы фән нигезләре буенча мәҗбүри нәтиҗәлеккә ирешүне күздә тотып төзелде.

Дәреслекләр: «Әлифба» - Гафурова Ф.А, Гайнетдинова Л.Ш. - «Китап»,Уфа-2010

Укыту планында 1 нче сыйныфта татар теленнән атнага 3 сәгать вакыт бирелә.( 33 уку атнасы ). Барлыгы программада 99 сәгать каралган: Әлифбагача чор-7 сәгать, Әлифба чоры - 81 сәгать, Әлифбадан соңгы чор - 11 сәгать

Эш программасы структурасы.

Эш программасы өч өлештән тора:

-аңлатма язуыннан

- төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән

- укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

Соңгы елларда җәмгыяттә бара торган үзгәрешләр мәктәптә өйрәнелә торган матур әдәбиятка да өстәмә бурычлар йөкләде.

Программаның эчтәлеге 1 нче сыйныфында татар телен укытуның максаты һәм бурычларыннан чыгып билгеләнә. Балаларның сөйләмен үстерү, татар теле буенча системалы фәнни белем бирүгә аерым игътибар ителә.

1 нче сыйныфлар өчен тәкъдим ителгән программа түбәндәге бурыч һәм максатларны куя:

1. Укучыларны укырга һәм язарга өйрәтү.

1. Дөрес язу күнекмәләрен үзләштерүгә нигез салу.

1. Тормышны, тирә-якны күзәтүләр нигезендә баланың сүзлеген арттыру, сөйләмен үстерү.

1. Уку күнекмәләрен үстерү һәм камилләштерү.

1. Укуга, китапка кызыксыну, хөрмәт тәрбияләү.

1. Әдәби әсәрләр йогынтысында үз - үзеңне әдәпле тоту күнекмәләрен булдыру.

1. Татар халык авыз иҗатына, татар халкының җыр- музыкасына, кызыксыну уяту.

Грамотага өйрәтү ике чорга бүленә: укый-яза белергә әзерләү чоры һәм укый-яза белергә өйрәтү чоры. Грамотага өйрәтү үзара тыгыз бәйләнгән укый һәм яза белергә өйрәтүнең башлангыч процессыннан гыйбарәт аваз- хәреф методы белән тормышка ашырыла; авазлар һәм хәрефләр, иҗекләр һәм сүзләр, җөмләләр һәм бәйләнешле сөйләм өстендә эшләү күнегүләре аша ныгытыла.

1 нче сыйныф (99 сәгать)

Телдән әзерлек чоры ( 7 сәгать)

Танышу. Безнең мәктәп. Безнең сыйныф. Безнең гаилә. Ашамлыклар. Кеше. Өс-баш һәм аяк киемнәре. Авылда һәм шәһәрдә. Бәйрәмнәр.

Әлифба чоры (81 сәгать)

Хәрефләрдән иҗекләр төзү, аннан соң иҗекләрдән - сүзләр, сүзләрдән сүзтезмәләр төзеп уку. Сүзтезмәләрдән җөмләләр төзү күнекмәләре тәрбияләү. Сүзләрне иҗекләргә бүлү. Эчтәлеген аңлап, кирәкле урыннарда паузалар ясап, сүз басымын дөрес куеп уку.

Әлифба чорында татар һәм рус телләрендә бердәй әйтелешле авазлар белән танышу, алар кергән сүзләрне дөрес уку.

[а], [о], [э/е] [w], [гъ], [къ], [х], [ч], [ы] авазларының әйтелеш үзенчәлекләре һәм бу авазларны язуда дөрес күрсәтү.

Татар телендәге [ә], [ө], [ү], [җ], [һ], [ң] авзлары кергән сүзләрне, сүзтезмәләр һәм җөмләләрне дөрес уку.

Әлифбадан соңгы чор (11 сәгать)

Грамматика (5 с)

Дөрес язу һәм сөйләү күнекмәләре булдыру. Иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес әйтү һәм язу. Сүзләрне иҗекләргә бүлү аларны юлдан- юлга күчерү. Калын һәм нечкә сузыкларны, яңгырау һәм саңгырау тартыкларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. Җөмлә турында мәгълүмат бирү, төрле интонация белән әйтелгән җөмләләрдән соң куелган тыныш билгеләре белән таныштыру.Матур язу күнегүләрен үтәү, диктант язу күнекмәләрен булдыру.

Уку һәм сөйләм үстерү (6 сәгать).

1. Р.Корбан « Элифба»

1. Р. Гарипов « Башкортостан» .

1. Р.Валиева « Ин матур жыр»

2. Р.Корбан « Ватан»

3. Халык авыз иҗаты

6. Язучылар ижаты.

Сыйныф өчен программада:

1. «Сөйләм үстерү» өчен тәкъдим ителгән темалар

Танышу Бәйрәмнәр

Безнең мәктәп Өс-баш һәм аяк киемнәре

Безнең гаилә Шәхси гигиена

Ашамлыклар Кошлар һәм хайваннар

Шәһәрдә һәм авылда

2. "Ятлау өчен әсәрләр"

Г.Тукай. Туган тел. Әлифба. Бала белән Күбәләк. Гали белән Кәҗә.

М.Әгъләмов.Бүләк.

Санамышлар. Сине ничек үстергәннәр.

3. «Сөйләшү тематикасы»

Туган телне өйрәнәбез. Безнең гаилә.

Әдәпле сүзләр. Дуслык.

Ел фасыллары. Минем туган көнем.

Уку елы ахырында 1 нче сыйныф укучылары сүзләрне аңлап,кара-каршы һәм монологик сөйләмдә куллана белергә, хәрефләрдән иҗекләр, иҗекләрдән - сүзләр, сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзеп, аларны дөрес итеп яза белергә тиешләр.

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.

Сөйләү. Диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен гамәли үзләштерү. Укуга һәм көндәлек тормышка кагылышлы темалар буенча әңгәмә кору.Укылган текстка сорау кую, аның эчтәлеге буенча бирелгән сорауларга җавап бирү. Укучыларга якынрак булган темалар буенча сөйләшү. Гадирәк җөмләләрдән төзелгән төрле темаларга кагылышлы монологик сөйләм оештыра белү. Сөйләм этикеты үрнәкләреннән дөрес файдалану.

Уку. Әкиятләрне, кечкенә хикәяләрне, дәреслектәге текстларны аңлап, дөрес, йөгерек итеп укый белү.

Язу. Язма сөйләм белән телдән сөйләмнең аермасы. Аерым темалар буенча өйрәнгөн сүзләрне, сүзтезмә һәм җөмләләрне диктант итеп язу күнекмәләрен булдыру өстендә даими эшләү. Матур язу күнегүләрен үтәү. Бирелгән тексттан сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу. Аларны укытучы әйтүе буенча язу, ул тәкъдим иткән сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзеп язу.

Укучының монологик сөйләме

Тәкъдим ителгән тема (рәсем, ситуация) буенча хикәя төзи белергә; дөрес интонация белән, тулы, эзлекле итеп, текстка бәя биреп, мөнәсәбәтен күрсәтеп сөйли алырга, тупас булмаган пауза хаталары җибәрмәскә тиеш. 1нче сыйныфта бәйләнешле сөйләм 5-6 җөмлә тәшкил итә,

Укучының диалогик сөйләме

Тиешле темпта дөрес интонация белән сорау куярга, әңгәмәдәшенең сорауларына тулы җавап кайтара белергә тиеш.

Укуның күләмен тикшерү таләпләре

1 нче сыйныфта сүзләрне иҗекләр буенча аңлап, дөрес уку күнекмәләре булдыру.

Уку тизлегенең күрсәткече

Сыйныф

Хәрефләр саны

Сүзләр саны

Кычкырып уку

Эчтән уку

Кычкырып уку

Эчтән уку

1

85-95

-

20-25

-

1 нче сыйныфтан эчтән уку бурычы куелмый (мәҗбүри түгел).

Язма эшләрнең күләме

Башлангыч сыйныфларда, телдән сөйләм белән бергә, укучыларда язу күнекмәләре дә формалаштырыла. Шул максаттан дәрестә язма эшләрнең түбәндәге төрләре башкарыла:

1. Туган телдәге сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстларны күчереп яки ишетеп язу;

1. 1 нче сыйныфта укучыларның дәфтәрләренә аерым хәрефләрне, аларны тоташтыру үрнәкләрен язу тәкъдим ителә. Матур язуның күләме бер юлдан да ким булмаска тиеш.

Күчереп язу өчен сүз һәм җөмләләр күләме

Сыйныф

Эш төрләре

Сүзләр

Җөмләләр

1

6-8

2-3

Диктанттагы сүзләр күләме

Сыйныф

Эш төрләре

Сүзлек диктанты

Контроль диктант

1

5-7

20-26

1 нче сыйныфта орфографик хаталар гына искә алына.

Грамотага өйрәтү таләпләре :

Беренче таләп Балада шәхси сыйфатлар үстерергә:

• уҡу процессында белем алуға карата жаваплылык булдыру; иптәшләренә , укытучыга карата ихтирамлы булырга;

• мәктәп жи һазларына , уку әсбапларына сакчыл караш булдырырга;

• туган ил, жир, тел төшенчәләре турында аң-белем бирергә;

• сау-сәламәт яшәү рәвешен үзләштерергә.

Икенче таләп Предмет буенча белем алырга:

• тел берәмлекләрен аера белергә (сүз, сүз бәйләнеш, сөйләм, аваз, хәреф);

• сүз, сүз бәйләнеш, сөйләмне график - символик тамга ярдәмендә тамгаларга;

• укырга;

• хәрефләрне тиешле каллиграфик режимда язырга, аларны бер-берсе белән дөрес тоташтырырга;

• сөйләм төрләрен билгеләргә һәм аларны тиешле интонация белән укырга, сөйләмне дөрес язырга;

• авазларны нечкә - калын сузыкларга, яңгырау - саңгырау тартыкларга аерырга;

• һүзне ижеккә бүлергә, аны юлдан юлга күсерә белергә.

Өченче таләп Универсаль уку эш төрләренә өйрәнергә:

• уҡытучыны тыңларга, аның әйткәнен ишетергә;

• авазларны әйтергә, тыңларга, чагыштырырга, анализларга;

• уҡытучыга сорау бирергә, белешмә алырга;

• икешәрләп яки төркемләп сыйныфташлары белән эшләргә;

• диалог барышында сөйләшүдә катнашырга, аның темасын күз уңында тотып, үз фикерен әйтергә, кешенекен тыңларга;

• дәреснең темасына ярашлы уку мәсьәләсе куерга, аны чишү максатында тикшерү эшендә актив катнашырга;

• уку һәм язуны мәгълүмат, белем алу мөмкинчелеге итеп кулланырга

1 нче сыйныфны тәмамлаган балаларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр.

1 нче сыйныфны тәмамлаганда, укучылар татар телендәге барлык аваз һәм хәрефләрне гамәли танып белергә, аваз белән хәрефнең төп аермасын (авазны әйтәбез, ишетәбез, авазлардан сүзләр төзеп сөйлибез; хәрефне күрәбез,таныйбыз, хәрефләрдән сүзләр төзеп укыйбыз, язабыз) практик аңлауга ирешергә тиеш.

Укучылар башкара алырга тиешле эшләр:

-сүзләрне авазларга таркату, авазларны сүздәге тәртиптә әйтү;

-сузык һәм тартык авазларны һәм аларның хәрефләрен аерып таный белү;

-сүздән тыш та калын һәм нечкә сузыкларны дөрес әйтү;

-сузык аваз һәм аларның хәрефләренә карап, калын һәм нечкә әйтелгән сүзләрне тану;

- сүзләрне иҗекләргә бүлү;

-җөмләләрне сүзләргә таркату.

Баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп, бозмыйча язу. Басма, язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу. Әйтелеше һәм язылышы туры килгән сүзләрне, шундый сүзләрдән төзелгән 3-5 сүзле җөмләләрне ишетеп дөрес язу. Җөмләнең беренче сүзен баш хәреф белән башлап, җөмлә беткәч, нокта куеп язу. Телдән 4-5 җөмләле кечкенә хикәяләр төзү. Сыйныфта телдән җыр, шигъри куплетлар, мәзәк, әкиятләр уйлап чыгаручыларны хуплау.

Тикшерү эшләр саны - 4 сәгать

Контроль эшләр саны - 2 сәгать

Календарь тематик план . Атнага 3 сәгать - елына 99 сәгать .

№

Үткә-рү вакы-ты

Тема

Сәг.

саны

Дәрес тибы

Төп эчтәлеге

Контроль төре

Укыту таләпләре,укучыларның эшчәнлеге

1

2-

3

4.

5.

6

7

8.

9-

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20-21

22-2324

25-26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40-

41

42-

43

44

45

46-

47

48

49

50

51

52-

53

54

5556-57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70-71

72-73

74

75.

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91-92

93

94-95

96

97-9899

Әзерлек чоры -7с.

Туган ягым -Башкортостан .. Язу дәфтәре белән танышу.Предмет һәм сүз.

Предметны белдерүче сүзләр..

Предметның эшен белдерүче сүзләр.

Предметның билгесен белдерүче сүзләр.

Сөйләм .Сүз һәм җөмлә.

Җөмләдә сүзләр санын билгеләү..

Җөмләдә кулланылган ярдәиче сүзләр.

Җөмлә.

Сөйләм үстерү.

Укучыларның белемнәрен тикшерү,анализлау.хаталар өстендә эш.

Сөйләм авзлары.

Сүздәге авазларның санын билгеләү.

Сүзгә аваз анализы ясау

Иҗек.

Сузык Һәм тартык авазлар.

Сүзнең иҗек һәмаваз моделе.

Басым.

Сөйләм үстереү.

Яңгырау һәм саңгырау тартыклар.

Калын һәм нечкә тартыклар.

Сөйләм үстереү.

Укучыларның белемнәрен тикшерү. Хаталар өстендә эш.

Әлифба чоры-81 с

Сузык а авазы һәм А,а хәрефләре. А,а хәрефләрен язу.

Сузык Ә авазы һәм Ә,ә хәрефләре. Гаилә.Юл һәм баш Ә.ә хәрефләрен язу.

Сузык и авазы һәм и, И хәрефләре. И, и хәрефләрен язу.

Сузык ы авазы һәм Ы, ы хәрефләре. Көзге эшләр.Ы, ы хәрефләрен язу.

Сузык у авазы һәм у,У хәрефләрен язу.. Айболит.

Сузык ү авазы һәм Ү, ү хәрефләрен язу.. "Шүрәле" әкияте.

Тартык л авазы һәм Л, л хәрефләре. Уку, язу. Чәчәкләр үстерәбез.

Тартык н авазы һәм Н, н хәрефләре. Уку, язу. "Төлке белән торна" әкияте.

Тартык т авазы һәм Т, т хәрефләре.Уку ,язу.

Тартык с авазы һәм С, с хәрефләре. Уку, язу. Кибеттә.

Тартык б авазы һәм Б, б хәрефләре. Уку, язу.

Тартык к авазы һәм К, к хәрефләре. Уку, язу.

Тартык д авазы һәм Д, д хәрефләре. Уку, язу.

Тартык р авазы һәм Р, р хәрефләре. Уку, язу.

(йы),(йе)авазларын хәреф белән билгеләү.Сузык Е, е хәрефләре. Уку, язу.

Сузык э авазы һәм Э, э хәрефләре. Уку, язу.

Тартык м авазы һәм М, м хәрефләре булган сүзләрне уку, язу.

Тартык г авазы һәм Г, г хәрефләре. Уку, язу.

Тартык ч авазы һәм Ч, ч хәрефләре. Уку, язу.

Тартык ш авазы һәм Ш, ш хәрефләре. Уку, язу.

Сузыктан соң килгән тартык й авазы һәм Й, й хәрефләрен язу.

Сузык о авазы һәм О, о хәрефләре. Уку, язу.

Сүз башында йо кушылмасы.

Тартык п авазы һәм П, п хәрефләре. Уку, язу.

Тартык з авазы һәм З, з хәрефләре. Уку, язу.

Сузык ө авазы һәм Ө, ө хәрефләре.

Сүз башында йө кушылмасы.

Тартык ң авазы һәм ң хәрефләре. Уку, язу.

Сузык Я, я хәрефләре. Уку, язу.

Укучыларның белемнәрен тикшерү.Хаталар өстендә эш.

Ирен - ирен w һәм ирен - теш в авазлары. В, в хәрефләрен язу.

Сузык Ю, ю хәрефләре кергән сүзләрне уку һәм язу.

Тартык х авазы һәм Х, х хәрефләре. Уку, язу.

Ь (нечкәлек һәм аеру билгесе) хәрефе. Уку, язу.

Тартык ф авазы һәм Ф, ф хәрефләре кергән сүзләрне уку, язу.

Тартык ж авазы һәм Ж, ж хәрефләре. Уку, язу.

Тартык җ авазы һәм Җ, җ хәрефләре. Уку, язу.

Сузык ё хәрефе кергән сүзләрне уку, язу.

Тартык ц авазы һәм Ц, ц хәрефләре. Уку, язу.

Тартык һ авазы һәм Һ, һ хәрефләре. Х, һ хәрефләре булган сүзләрне дөрес уку һәм язу.Тартык щ һәм Щ, щ хәрефләре. Уку, язу.

Ъ (калынлык һәм аеру билгесе) хәрефе. Язу.

Укучыларнын белемнэрен тикшеру.Хаталар өстендә эш.

Элифбадан сонгы чор

Алфавит.Алфавитны күчереп язу.

Р. Корбан. Әлифба.

Сузык аваз хэрефлэре.

Р. Гарипов.шигырьлэре.

Башкортстан.

Тартык аваз хэрефлэре.

Р.Вәлиева ижады.. Иң матур җир.Сөйләм.

Ъ,Ь хэрефлэре.Текст.

Җөмлә.

Предметны, эшне,хәрәкәтне белдерүче сүзләр.

Татар халык әкиятләре.

Билге белдерүче сүзләр.

Татар халык әкиятләре.

Баш хәрефтән башлап языла торган сүзләр. Күчереп язу.

Татар халык әкиятләре.

Сузык һәм тартык аваз хәрефләре.

Язучыларнын ижаты белэн танышу. Г.Тукай.

Сузык һәм тартык аваз хәрефләре.Күчереп язу.

Мәҗит Гафури әсәрләре.

Контрол күчереп язу.Хаталар өстендә эш.

Муса Җәлил шигырләре.

Контрол диктантХаталар өстендә эш.

Класстан тыш уку.

Кабатлау.

Йомгаклау дәресләре.

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Сөйләм телен үстерү

Яңа тема аңлату

Сөйләм телен үстерү

Сөйләм телен үстерү

Сөйләм телен үстерү

Яңа тема

аңлату

Сөйләм телен үстерү

Контрол

тикшерү

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

тикшерү

Яна тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

аңлату

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема К Яңа тема

аңлату

абатлау

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

Аңлату

Яңа тема

Аңлату

Яңа тема

Аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Тикшерү.

Кабатлау

Яңа тема

Яңа тема

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема Кабатлау

Яңа тема

аңлату

Яңа тема

аңлату

Тикшерү

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

катнаш

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Тикшерү

Яңа тема Кабатлау

Тикшерү

Яңа тема

Кабатлау

Тикшерү

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Тикшерү

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Яңа тема

Кабатлау

Катнаш

катнаш

катнаш

катнаш

катнаш

катнаш

Яңа тема

Яңа тема

Яңа тема

Яна тема

Тикшерү.

Ныгыту

Ныгыту

Сөйләм үстерү

Ныгыту

Тикшерү

Балалар менән әңгәмәлә- шү, дәреслек, язу дәфтәре белән танышу. Башкортостан - туган жир.

Предметны кул белән тотып, күзләр белән күреп өйрәнү

Схемалар һәм рәсем буенча сөйләмнәр төзү.

Схемалар һәм рәсем буенча сөйләмнәр төзү.

Схемалар һәм рәсем буенча сөйләмнәр төзү.

Сүзне тыңлау. Аның һәр авазын тавыш ярдәмендә аерып әйтү, урынын билгеләү

Авазны дөрес әйтү, артикуляция күнегүләре.

Авазның басма хәрефе белән танышу;өйрәнелгән хәрефләр әйтелгән сүзнең уртасында, башында, азагында булуын тизәйткечләр, тел төзәткечләр кабатлау, табышмаклар чишү, шигырьләр өйрәнү;

кисмә хәрефләр ярдәмендә ижекләр, сүзләр төзү;

дәреслектә бирелгән текста хәрефне табып, астына сызу;

Авазны дөрес әйтү, артикуляция күнегүләре.

Авазның басма хәрефе белән танышу;өйрәнелгән хәрефләр әйтелгән сүзнең уртасында, башында, азагында булуын тизәйткечләр, тел төзәткечләр кабатлау, табышмаклар чишү, шигырьләр өйрәнү;

кисмә хәрефләр ярдәмендә ижекләр, сүзләр төзү;

дәреслектә бирелгән текста хәрефне табып, астына сызу;

пластилиннан, жептән, кәгаздән, таякчыклардан хәреф моделен ясау;

бирелгән ижекләрдән сүз төзү;

хикәя тыңлау,

әйтү

ижекләр, сүзләр, жөмләләр , текстлар уку;

баш һәм юл хәрефләрне, сүзләр язырга өйрәнү;

Авазны дөрес әйтү, артикуляция күнегүләре.

Авазның басма хәрефе белән танышу;өйрәнелгән хәрефләр әйтелгән сүзнең уртасында, башында, азагында булуын тизәйткечләр, тел төзәткечләр кабатлау, табышмаклар чишү, шигырьләр өйрәнү;

кисмә хәрефләр ярдәмендә ижекләр, сүзләр төзү;

дәреслектә бирелгән текста хәрефне табып, астына сызу;

сүрәт буенча хикәя, схема буенча сөйләм төзү

Авазны дөрес әйтү, артикуляция күнегүләре.

Авазның басма хәрефе белән танышу;өйрәнелгән хәрефләр әйтелгән сүзнең уртасында, башында, азагында булуын тизәйткечләр, тел төзәткечләр кабатлау, табышмаклар чишү, шигырьләр өйрәнү;

кисмә хәрефләр ярдәмендә ижекләр, сүзләр төзү;

дәреслектә бирелгән текста хәрефне табып, астына сызу;

Авазны дөрес әйтү, артикуляция күнегүләре

Ашъулык

Кулъулык

алъяпкыч

.Укучыларның белемнәрен тикшерү.

Алфавит белән танышу;өйрәнелгән хәрефләр әйтелгән сүзнең уртасында, башында, азагында булуын тизәйткечләр, тел төзәткечләр кабатлау, табышмаклар чишү, шигырьләр өйрәнү;

кисмә хәрефләр ярдәмендә ижекләр, сүзләр төзү;

дәреслектә бирелгән текста хәрефне табып, астына сызу;

Предметны, эшне, хәрәкәтне , билгене белдерүче сүзләр белән танышу.

әкиятне тасвирый уку, тыңлау, сөйләү;

Баш хәрефтән башлап языла торган сүзләр белән танышу, язарга өйрәнү.

ижекләр, сүзләр, жөмләләр , текстлар уку;баш һәм юл хәрефләрне, сүзләр язырга өйрәнү;

сүзгә фонетик анализ ясау, фикер алышу;текстны күчереп язу

өйрәнелгән хәрефләрдән торган кыска текстларны акрын уку;

текстның эчтәлеге буенча сорауларга жавап бирү;

күчереп язу, орфограммаларны билгеләү;сүзләрдә төшеп калган хәрефләрне табу;

Бирелгән хәрефләрдән сүзләр төзү.

текстны күчереп язу

өйрәнелгән хәрефләрдән торган кыска текстларны акрын уку; алфиваитны ятлау .

Язучыларның ижады белән танышу , сөйләм устерү

текстның эчтәлеге буенча сорауларга жавап бирү;

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз-ара

Үз-ара

Үз алдына

Үз-ара Үз алдына

Контроль исәп

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз-ара

Үз алдына

Үз алдына

Үз алдына

Үз-ара

Контроль

«әлифба"- укырга һәм язырға өйрәтеү өсөн дәреслек икәнен белү, китапны тышлап сак тоту. Туган республика турында белү.

Предметны күзәтә, чагыштыра;аның турында мәгълүмат алу юлларын ача белү. Предметны сүрәтләп сөйләү.

Жөмлә төзү.Тиешле интонация белән әйтергә. Бирелгән сүзләр яки рәсем ярдәмендә сөйләмнәр төзергә.

-Кешеләрнең әйтеп һәм язып сөйләшүләрен гомуми күзаллый белү;

-Сөйләм төзү, сөйләмне өлешләргә, сүзләргә бүлү;

-Сүзләрне иҗеккә һәм авазларга таркату;

-Аваз турында күзаллау булдыру.

-Авазны әйткәндә үпкәдән өрелгән һаваның авыз куышлыгында нинди каршылыкларга очравын тоемларга: авазны әйткәндә тел, теш, иреннәр , аңкау ни хәлдә, нинди торышта булуын тоерга

Сузык һәм тартык авазлар, аларның хәрефләрен белү.

-Калын һәм нечкә әйтелешләрен билгеләү;

-Сүзләр төзү, уку;

-Сүзләрне иҗекләп һәм тулы килеш укуга әзерлек;

-Сөйләм ахырында тыныш билгеләренә карап, дөрес интонация белән уку;

-Һәр хәрефне яза белү, язу процессын аңлап үзләштерү.

-Дөрес кушып, күчереп язу,

әйткәнне ишетеп (диктант) яза белү

-Укыган хикәя, әкиятләрнең эчтәлеген сөйли белү;

Татар халык иҗатын өйрәнү.

Тел берәмлекләрен аера белергә (сүз, сүзбәйләнеш, сөйләм, аваз, хәреф);

сүз, сүзбәйләнеш, сөйләмне график-символик тамга ярдәмендә тамгаларга;

авазларны әйтергә, тыңларга, чагыштырырга, анализларга;

авазларны тамгаларга;

баш һәм юл хәрефләрен язырга;

сүзнең моделен төзергә һәм өйрәнелгән хәрефне сүз моделенә куеп укырга;

сүзләрне ижекләргә бүлеп укый белергә;

грамматик яктан дөреҫ булган гади жөмләләр төзи белү;

дөрес, матур, таза язу

сүзләр язганда хәрефләрнең дөрес ялгануын, ялгау элементларын үзләштерү, ручканы дәфтәрдән аермыйча язу..

йө, йо, кушылмалары булган сүзләрне дөрес язырга;

сүз байлыгын һәм сөйләмне үстерү;

шигырьләрне тасвирый уку

сүзлек запасын арттыру.

-Калын һәм нечкә әйтелешләрен билгеләү;

-Сүзләр төзү, уку;

алфавитның куллануын, андагы хәрефләр санын, тәртибен белергә, хәрефләрен дөрес язырга;

-Сүзләрне иҗекләп һәм тулы килеш укуга әзерлек;

-Сөйләм ахырында тыныш билгеләренә карап, дөрес интонация белән уку;

-Һәр хәрефне яза белү, язу процессын аңлап үзләштерү.

-Дөрес кушып, күчереп язу, әйткәнне ишетеп (диктант) яза белү

Билге белдерүче сүзләрне табу

Аңлы укуга ирешү

Дөрес язарга өрәнү

йө, йо, кушылмалары булган сүзләрне дөрес язырга;

сүздәге сузык, тартык авазларының аермасын билгеләү һәм алар турында кыска мәгълүмәт бирү, сөйли белү,сүзләргә фонетик анализ ясарга өйрәтү

сүзләрне ижеккә бүлергә, юлдан юлга дөрес күчергә;грамматик яктан дөреҫ булган гади жөмләләр төзи белү;

дөрес, матур, таза язу

укырга өйрәнү - зур казаныш, укый белү кызыклы шөгел икәненә төшенү,

өйрәнелгән хәрефләрзән торган кыска текстларны акрын гына уку,

алфавитның куллануын, андагы хәрефләр санын, тәртибен белергә, хәрефләрен дөрес язырга;

сүздәге сузык, тартык авазларының аермасын билгеләү һәм алар турында кыска мәгълүмәт бирү, сөйли белү,

кешенең исем- фамилиясе, хайван кушаматлары, жир-су атамаларын баш хәреф белән язуны белү.

алфавит хәрефләренең исемнәрен дөрес әйтергә;

бирелгән сүзләрне алфавит тәртибендә язырга;

текстны аңлы укырга, аның эчтәлеге буенча фикер алышырға;

25-30 сүздән торган текстны диктант итеп яза белергә

Список литературы

1. ФГОС " Примерная основная образовательная программа". Образовательная система " Школа 2100".Начальная школа. Москва, " Баласс" ,2011

2. Примерные программы по учебным предметам " Начальная школа" в двух частях. Москва: Просвещение,2011

3. Методическое пособие к учебнику " Алифба" для 1 класса татарской школы башкортостана._Уфа: Китап,2011

Рабочая программа включает два раздела:

• пояснительную записку, включающую характеристику и место учебного предмета в базисном учебном плане, цели его изучения, основные содержательные линии, требования к уровню подготовки оканчивающих 1 класс, список рекомендуемой учебно-методической литературы;

• календарно-тематическое планирование, содержащее тему и тип урока, элементы содержания и виды учебной деятельности

ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА

1. Роль и место дисциплины

Назначение предмета «Татарский язык и литература» в начальной школе состоит в том, чтобы заложить основу формирования функционально грамотной личности и коммуникативной компетенции младших школьников, обеспечить языковое и речевое развитие ребенка, помочь ему осознать себя носителем языка.

2. Адресат

Программа адресована обучающимся 1-х классов общеобразовательных школ по образовательной системе «Школа 2100…».

3. Соответствие Федеральному государственному образовательному стандарту

Данная программа разработана в соответствии с требованиями Федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования (утвержден приказом МОиН РФ 06.10.2009 г.).

4. Программное обеспечение

Образовательная система «Школа 2100…» (заключение РАО от 06.08.2007 г).Для реализации программы используются:

• Программа по татарскому языку для начальных классов. Гайнетдинова Л.Ш.,Гафурова Ф.А. -Уфа: Китап, 2011

• ГафуроваФ.А.,Гайнетдинова Ф.А. « Алифба» для 1 класса татарской школы Республики Башкортостан, -Уфа: Китап, 2012

• « Язу дәфтәре» в двух частях Гафурова Ф.А.,Гайнетдинова Л.Ш.-Уфа: Китап,2012

5. Требования к знаниям и умениям обучающихся к окончанию 1 класса

На конец 1 класса обучающиеся должны знать:

• Звуки речи

• Система согласных и гласных букв

• знать названия букв и их последовательность в алфавите;

• знать начертания прописных букв;

• виды предложении

На конец 1 класса обучающиеся должны уметь:

• вычленять звуки из слова, правильно их произносить;

• различать гласные и согласные звуки, согласные звонкие и глухие (парные и непарные), твердые и мягкие (парные и непарные);

• обозначать мягкость согласных на письме с помощью ь и гласных е, ё, ю, я, и;

• делить слова на слоги,

• делить слова на части для переноса (простые случаи);

• проводить звуко-буквенный анализ слова;

• вычленять слова из предложений;

• составлять предложения из слов;

• четко, без искажений писать строчные и заглавные буквы, соединения, слова;

• аккуратно, разборчиво, правильно списывать слова, предложения, текст с письменного, печатного шрифта и проверять написанное, сравнивая с образцом;

• грамотно (без пропусков и искажений букв) писать под диктовку слова, предложения из 3-5 слов, правописание которых не расходится с произношением;

• писать заглавную букву в начале предложения, в именах и фамилиях людей, кличках животных, географических названиях;

• ставить знак препинания в конце предложения;

• отличать текст от набора предложений;

• составлять небольшой текст (3-4 предложения) на заданную тему и записывать его с помощью учителя.

6. Универсальные учебные действия.

Личностные универсальные действия:

• использование приобретенных знаний в учении и повседневной жизни для исследования языковых явлений.

Регулятивные универсальные действия:

• целеполагание - постановка учебной задачи;

• планирование хода рассуждений, составление плана рассказа;

• пошаговый контроль правильности написания буквы и слова, составления предложений и полноты текста;

• коррекция орфографических, смысловых и грамматических ошибок.

Познавательные универсальные действия:

• применение общеучебных умений (анализ, сравнение, обобщение, классификацию) для установления языковых закономерностей;

• моделирование звукового состава слова, используя условные знаки, предложения, составлять их слоговые схемы, распространять и сокращать предложения в соответствии с моделью;

• классифицирование звуков, слов по заданному основанию;

• анализ предложенного для восприятия текста или серии сюжетных картинок;

• синтез - составление целого текста из частей;

• осознанное и произвольное построение речевого высказывания в устной и письменной форме;

• смысловое чтение - как осмысление цели чтения и выбор вида чтения в зависимости от цели; извлечение необходимой информации из прослушанных текстов различных жанров; определение основной и второстепенной информации;

• установление причинно-следственных связей;

• построение логической цепи рассуждений;

• самостоятельное создание способов решения проблем творческого характера.

Коммуникативные учебные действия:

• планирование учебного сотрудничества с учителем и сверстниками;

• постановка вопросов для поиска и сбора информации;

• умение с достаточной полнотой и точностью выражать свои мысли, обосновывать свою точку зрения, выслушивать одноклассников.

7. Целевая установка

Цель курса направлено на достижение следующих целей:

• заложение основ формирования функционально грамотной личности;

• обеспечение языкового и речевого развития ребёнка

• помощь ребёнку в осознании его как носителя языка;

• овладение осознанным , беглым и выразительным чтением как базовым умением в системе образования младших школьников; формирование читательского кругозора и приобретение опыта самостоятельной читательской деятельности; совершенствование всех видов речевой деятельности;

• пропедевтическое ознакомление с рядом языковых явлений из области фонетики, лексики, словообразования, морфологии, синтаксиса и пунктуации, орфографии;

• развитие художественно-творческих и познавательных способностей, эмоциональной отзывчивости при чтении художественных произведений, формирование эстетического отношения к искусству слова; овладение первоначальными навыками работы с учебными художественными текстами

• обогащение словарного запаса, нравственного опыта младших школьников средствами художественного текста; формирование представлений о добре и зле, уважения к культуре народов многонациональной России и других стран

8. Принципы, лежащие в основе построения программы

• Личностно-ориентированные принципы (принцип развития, принцип творчества, принцип психологической комфортности);

• Культурно-ориентированные принципы (принцип целостного представления о мире, принцип систематичности, принцип непрерывности, принцип ориентированной функции знаний, принцип овладения культурой);

• Деятельностно-ориентированные принципы (принцип деятельности, принцип перехода от совместной учебно-познавательной деятельности к самостоятельной деятельности ученика, принцип смыслового отношения к миру, принцип адаптивности).

9. Специфика программы

Курс условно разделен на

• 26 часов - добукварный период, который призван подготовить к чтению, формировать умения слышать звучащее слово и развивать устную речь детей

• 45 часов -букварный период

• 28 часов- родной язык и литература

10. Основные содержательные линии курса

Материал курса представлен в программе следующими содержательными линиями: основы лингвистических знаний:

• фонетика и орфоэпия,

• графика,

• морфемика,

грамматика:

• морфология,

• синтаксис и пунктуация;

• развитие речи.

Все содержательные линии курса « Татарский язык и литература» интегрированы между собой и изучаются в течение всего курса.

Достижение цели и реализация основных линий курса осуществляется в рамках сквозных тем:

• «Слово», которое рассматривается с четырех сторон:

-звуковой состав и обозначение звуков буквами;

- грамматическое значение (на какой вопрос отвечает слово);

- лексическое значение (что обозначает слово, с какими словами сочетается в речи; слова, близкие по смыслу).

• «Предложение». Знакомясь с предложением, обучающиеся:

- усваивают признаки предложения (предложение состоит из слов, выражает законченную мысль, слова в предложении связаны по смыслу);

- учатся произносить и читать предложения с разной интонацией;

- правильно орфографически и пунктуационно оформлять предложения на письме (писать первое слово с прописной буквы делать пробелы между словами, ставить в конце предложения точку, восклицательный, вопросительный знак и многоточие);

- конструировать предложения из слов, рисовать схему предложения.

• «Текст». В курсе обучения дается понятие о тексте ( текст состоит из предложений , предложения в тексте связаны по смыслу; у текста есть заглавие; по заглавию можно определить, о чем говорится в тексте). Дети учатся отличать текст от набора предложений, вдумываться в смысл заглавия, соотносить заглавие с содержанием и главной мыслью текста, самостоятельно озаглавить текст и его части. У детей начинается формирование типа правильной читательской деятельности - умения целенаправленно осмысливать текст до начала чтения, во время чтения и после чтения.
  
  

11. Виды и формы организации учебного процесса

• Формы организации урока: фронтальная работа, работа в группах и парах, индивидуальная работа.

• Виды занятий: проверочная работа, урок:

Урок «открытия» нового знания.

Деятельностная цель: формирование умений реализации новых способов действий.

Содержательная цель: формирование системы математических понятий.

Урок рефлексии (уроки повторения, закрепления знаний и выработки умений).

Деятельностная цель: формирование у учащихся способностей к выявлению причин затруднений и коррекции собственных действий.

Содержательная цель: закрепление и при необходимости коррекция изученных способов действий - математических понятий, алгоритмов и др.

Урок развивающего контроля, оценки и коррекции знаний

Деятельностная цель: формирование у учащихся способностей к осуществлению контрольной функции.

Содержательная цель: контроль и самоконтроль изученных математических понятий и алгоритмов.

Урок развития речи.

Урок внеклассного чтения.

12. Виды контроля

В программе предусмотрена многоуровневая система контроля знаний:

• самоконтроль - при введении нового материала,

• взаимоконтроль - в процессе его отработки,

• рубежный контроль - при проведении самосточтелҗных и проверочных работ по письму, при проверке техники чтенияв течение курса " Татарский язык и литература"

итоговый контроль, включающий проверочную работу по письму и проверку техники чтения по окончанию курса « Татарский язык и литература»

13. Объем и сроки изучения

Программа учебного курса общим объемом 99 часов в год, по 3 часа в неделю

14.Библиографический список

Список литературы для обучающихся

Учебники:

• Гафурова Ф.А., Гайнетдинова Л.Ш. «Алифба» для 1 класса татарской школы республики Башкортостана.-Уфа: Китап, 2012

• « Язу дэфтэре» в двух частях .Гафурова Ф.А., Гайнетдинова Л.Ш -Уфа: Китап,2012

Методические пособия для учителя:

• Методическое пособие к учебнику « Алифба» для 1 класса татарской школы Башкортостана._ Уфа: китап, 2010

Рецензия

На рабочую программу учителя начальных классов МОБУ СОШ с. Наратасты

Идиятовой Гулямзы Фагимовны по предмету « Татарский язык и литература»

В 1 классе на 2013-2014 учебный год

Рабочая программа составлена из расчёта 3 часа в неделю, 99 часов в год, что соответствует учебному плану.

Содержит основные разделы:

- титульный лист, пояснительную записку, календарно-тематическое планирование и учебно-методическое обеспечение. Форма и содержание данных разделов рабочей программы отвечают требованиям, установленным локальным актом Положения о порядке разработки рабочей программы по учебным предметам.

Программа разработана в соответствии с требованиями Федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования, соответствует требованиям обязательного минимума содержания образования, учебному плану образовательного учреждения, целям и задчам, принципам образовательной программы, возрасту обучаемых, уровню их интеллекта. Имеется учебно-методический комплект для реализации данной прграммы.

Срок реализации 1 год.

Данная программа соответствует государственным требованиям и может быть рекомендована в качестве рабочей.

Рецензенты: