4 нче сыйныфның татар төркеме өчен әдәби укудан эш программасы (атнага 2 сәг. Барысы- 68 сәг.)

Аңлатма язуы

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

1. "Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында Татарстан Республикасы" Законы (2004 ел, 1 июль).

2. "Россия Федерациясе мәгарифе турында"гы федераль закон - ФЗ "Об образовании в Российской Федерации ( 2012 нче елның 29 нчы декаберендә РФ Президенты тарафыннан имзаланган 273 нче ФЗ; 2013 нче елның 1нче сентябреннән гамәлдә)

3. Татарстан Республикасының "Мәгариф турындагы" Законы (1.09.2013);

4. "2014 -2020 нче елларга Татарстан Республикасында дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау һәм өйрәнү һәм үстерү буенча ТР Дәүләт программасы" (№794 от 25.10.2013)

5. Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды.

6. "Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбендә әдәби уку" предметын укыту программасы (татар төркемнәре өчен) 1-4 нче сыйныфлар. Төзүче-авторлары: Г.М.Сафиуллина, М.Я.Гарифуллина, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, Ф.Ф.Хәсәнова. Казан, 2011.

8. Башлангыч гомуми белем бирү мәктәпләре өчен программалар - федераль дәүләт белем стандартларына (ФГОС) нигезләнеп төзелгән.

9. Дәреслек. Әдәби уку: рус телендә башлангыч белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен) 4 нче с-ф. 1-2 нче кисәкләр /Ф.Ш.Гарифуллина, И.Х.Мияссарова. - Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2014.

8. "2 нче номерлы Биектау гомуми белем бирү мәктәбенең" укыту планы.

Гомуми белем бирү учреждениесенең уку планында фәннең урыны

Гомуми белем бирү учреждениесенең уку планында 4 нче сыйныфта әдәби укуга атнага 2 сәгать, бирелә. Гомуми сәгатьләр саны - 68.

Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, "укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш". Бу - яңа стандартта эшлекле белем дип атала. Эшлекле белем - стандарт керткән яңалыкның әһәмиятле эчтәлеген ачып бирүче иң гомуми төшенчә.

Укытуның планлаштырылган нәтиҗәләре

Башлангыч гомуми белем бирү мәктәбендә «Әдәби уку» предметын өйрәтү аша укучыларда татар әдәбиятының күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм әһәмияте турында беренчел күзаллау формалаша. Аларда татар мәдәниятенә һәм әдәбиятына ихтирам хисе тәрбияләнә, ватанпәрвәрлек хисе уяна, татар дөньясын тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирелә. Рус мәктәпләренең башлангыч сыйныфларында укучы татар балалары өчен төзелгән әдәби уку программасы түбәндәге максат һәм бурычларны үз эченә ала:

• укучыда татарча укуга кызыксыну, омтылыш уяту;

• әдәби уку тәҗрибәсе булдыру;

• үз милләтең белән горурлану, татар теленә мәхәббәт хисләре тәрбияләү;

• татар әдипләренең иң яхшы әдәби әсәрләре белән танышу;

• әдәби әсәрләрне дөрес һәм йөгерек, аңлап, сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру, уку тизлеге нормаларына сыешу;

• татар халык авыз иҗаты әсәрләрен белү, мәкаль һәм әйтемнәрне урынлы куллана белү;

• текстны аңларга, аңлаганны тыңлаучыга җиткерергә, дөрес һәм матур итеп укырга, укыганның эчтәлеген сөйләргә, тема буенча әңгәмә кора белергә, аралашканда тел чараларын урынлы файдалана белергә өйрәтү;

• әсәрнең темасын һәм төп геройның характерын, эш-гамәлләрен, әсәрдәге вакыйгаларга, геройларга карата үз фикерләрен белдерергә өйрәтү;

• халык әкиятләрен һәм фольклор жанрларын, автор әкиятләрен, хикәя, шигырь, мәзәкләрне һ.б. әдәби жанр буларак кабул итәргә күнектерү;

• төрле милләт вәкилләре арасында дуслык хисе тәрбияләү.

Башлангыч сыйныфны тәмамлаганда «Әдәби уку» предметын өйрәтүнең гомуми нәтиҗәләре:

• катлаулы булмаган монолог төзи белү;

• геройлар һәм вакыйгаларга характеристика бирү;

• укылган әсәрнең эчтәлеген план буенча ачу;

• шигъри әсәрләрне сәнгатьле укый белү;

• иптәшләре алдында кыска чыгышлар ясау;

• дәреслек һәм фәнни-популяр әдәбият белән эшләргә күнегү;

• алган белемнәрне практикада куллана белү;

• укытучы ярдәмендә персонажларга бәя бирә белү;

• төркемнәрдә үз фикерләрен дәлилли белү.

Универсаль уку гамәлләре

Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре

• Үз илең, халкың һәм тарихың белән горурлану хисләре формалаштыру, һөнәрләр дөньясы белән танышу, җәмәгать урыннарында, мәктәптә үз-үзеңне тотуның әхлакый кагыйдәләрен үзләштерү, аңлы рәвештә рефлексив үзбәя формалаштыру;

• уку эшчәнлеге һәм аның мотивлары арасында элемтә урнаштыру;

• әдәби мәдәният нигезендә матурлыкны күрә белү һәм эстетик хисләр формалаштыру;

Регулятив универсаль уку гамәлләре

• максатка ирешүдә үҗәтлек, авырлыкны җиңүгә әзер булу,авырлыкларны чишү ысулларын эзләүгә ихтыяҗ формалаштыру;

• план төзү һәм гамәлләр тәртибен ачыклау;

• ирешеләчәк нәтиҗәне алдан күрү;

• проблеманы чишүдә берничә вариант табу, аларны кулланып карау;

• үтәлгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү, уңышлылыгына бәя бирү;

• кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;

Танып-белү универсаль уку гамәлләре

• эшчәнлек барышын һәм нәтиҗәләрен тикшереп һәм бәяләп бару;

• шартлы рәсем, план, күчерү,үзгәртү, төзү;

• охшашлык һәм аермалыкларны аеру, чагыштыру;

• бербөтенне өлешләргә бүлү;

• аерып алынган нигез буенча объектларны тәртипкә салу;

• нәтиҗә чыгару;

• охшашлыклар урнаштыру;

• проблеманы кыска һәм ачык итеп әйтү;

• проблеманы чишү алымнарын хезмәттәшлектә табу;

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре

• укытучы, туганнар, әти-әниләр белән хезмәттәшлекне планлаштыру - катнашучыларның максатларын, вазифаларын үзара аралашу ысулларын билгеләү;

• дискуссиядә катнашу, сораулар формалаштыру, җитмәгән мәгълүматны башкалардан сорашып белү;

• проблеманы ачу, аны тормышка ашыру, үзара килешүгә ирешү;

• эшлекле партнерлы аралашу, төркемдә үзара ярдәм итешү;

• үз фикереңне тулы, төгәл һәм ачык , аңлаешлы итеп әйтү, аны яклау.

Укучыларның белеменә, эш осталыгына һәм күнекмәләренә таләпләр

Укучы белергә тиеш:

• шигырьләрне сәнгатьле итеп уку;

• әсәрнең мәгънәви кисәкләре арасындагы бәйләнешләрне ачыклау, төп фикерне билгеләү һәм аны үз сүзләре белән әйтеп бирү;

• кыска күләмле әсәрләрнең эчтәлеген сөйләү;

• тылсымлы һәм хайваннар турындагы әкиятләрне аера белү;

• әсәрдәге төп геройга мөнәсәбәт белдерү;

• укылган әсәрдән чагыштыру, җанландыру, контрастны таба белү;

• 2-3 татар классигының исемен;

• 2-3 хәзерге заман язучысы яки шагыйренең исемен, язган әсәрләрен һәм аларның эчтәлеген;

• үзенә иң ошаган авторның берничә әсәрен;

• китапның төрле элементларына карап эчтәлеген билгеләү;

• сүзлекләрдән кирәкле мәгълүматны табу;

• әсәрләрнең геройларына характеристика бирү, чагыштырулар;

• авторның үз героена мөнәсәбәтен билгеләү;

• яраткан әдәби герое турында сөйли белү;

• дәреслектә дөрес ориентлашу, китап элементларын төгәл билгеләү, авторын, исемен, эчтәлек язылган битне табу, иллюстрацияләр белән эшли белү;

• тематик, монографик әсәрләр җыентыклары төзи белү;

• төрле авторларның 6-8 әсәрен яттан белү;

• мөстәкыйль рәвештә китаплар сайлый белү, китап элементлары буенча аның эчтәлеген ачыклау;

• сүзлекләр белән мөстәкыйль эшләү;

• аңлап, йөгерек уку күнекмәләре булдыру;

• текстның темасын, төп фикерен табу, текстны мәгънәви кисәкләргә бүлү, текстның планын төзү, тулы һәм кыскача эчтәлекне бирә белү;

• фольклор әсәрләрен тану, автор әсәрләре белән уртаклыгын, аермасын билгеләү;

• әсәрдәге геройлар турында үз фикерләрен әйтә белүләренә ирешү, геройларның характерын ачыклау, чагыштыру;

• сайлап алып, әсәрне яки бер өзекне яттан өйрәнү; ныгыту;

• дәреслектә оста ориентлашу;

• әсәрдән өзекләр китереп, аннотацияләр язу;

• уку елында өйрәнелгән әдәби әсәрләрнең исемен, авторын, эчтәлеген;

• 1-2 балалар журналын, аның бүлекләрен;

• теге яки бу авторларның китапларын (бирелгән исемлек буенча, чыгыш әзерләү өчен) мөстәкыйль рәвештә китапханәдә сайлый белү, китап элементлары буенча аның эчтәлеген ачыклау;сайланган әсәрләрне мөстәкыйль уку.

4 нче сыйныф укучыларының белем, осталык, күнекмәләрен бəялəү нормалары.

Укучының монологик сөйлəмен бəялəү

- Тəкъдим ителгəн тема (рəсем, ситуация) буенча хикəя төзи белсə; дөрес интонация белəн, тулы, эзлекле итеп, текстка бəя биреп, мөнəсəбəтен күрсəтеп сөйли алса, тупас булмаган пауза хаталары җибəрелсə дə, «5»ле куела.

4 нче сыйныфта бәйләнешле сөйләм 10-12 җөмлә тәшкил итә.

- Аерым паузалар, 1-2 сөйлəм хатасы ясаса; укытучы тарафыннан икедəн артык булмаган ачыклаулы сорау бирелсə, «4»ле куела.

- Теманың төпэчтəлеген ачса; 4-6 сөйлəм хатасы җибəрсə; укытучы тарафыннан икедəн артык ачыклаучы сорау бирелсə, яки укытучы ярдəменнəн башка сөйлəмне башлый (тəмамлый) алмаса, «3» лек уела.

- Сөйлəмдə эзлеклелек сакланмаса; паузаларда төгəлсезлеклəр китсə; 6 дан артык сөйлəм хатасы һəм грамматик хата ясаса, «2» ле куела.

Диалогик сөйлəмне бəялəү.

1. Тиешле темпта дөрес интонация белəн сорау куйса; əңгəмəдəшенең сорауларына тулы җавап кайтаса, «5»ле куела.

2. Дөрес сорау биреп, үзе дə əңгəмəдəшенең соравына дөрес җавап кайтарса, лəкин сөйлəм вакытында укытучы ярдəменə мохтаҗ булса; 2-3 сөйлəм хатасы җибəрсə, «4» ле куела.

3. Укытучы ярдəмендə генə сорау бирсə яки җавап кайтарса; сораулар биргəндə, сүзлəр һəм грамматик формалар табуда төгəлсезлеклəр җибəрсə яки өйрəнгəн җөмлə калыпларының бер өлешен генə үзлəштерсə; 4-5 сөйлəм хатасы җибəрсə, «3» ле куела.

4. Əңгəмə вакытында зур авырлык белəн генə сорау бирсə; сорауларга үз көче белəн җавап бирə алмаса; 6 дан артык хата җибəрсə, «2» ле куела.

Уку күнекмəлəрен бəялəү.

1. Программада каралган талəплəрне тулысынча үтəсə (авазларны, сүзлəрне, җөмлəлəрне дөрес, сəнгатьле итеп, пауза һəм логик басымны саклап укыса); укытучы биргəн сорауларга җавап кайтара алса яки текст эчтəлеген аңлы рəвештə үзлəштерсə, «5»ле куела.

2. Уку тизлеге гомуми талəплəргə туры килсə; сəнгатьлелек сакланса, лəкин укыган вакытта 2-3 əйтелеш хатасы җибəрсə; пауза һəм интонациягə караган төгəлсезлеклəр булса; текстның эчтəлеген аңлап, укытучы сорауларына җавап бирə алса, «4»ле куела.

3. Уку тизлеге гомуми талəплəргə туры килмəсə; текстны сəнгатьле итеп укымаса; логик басымны дөрес куймаса; əйтелешкə караган 3-4 хата җибəрсə; текстны өзеп-өзеп укыса; укытучы биргəн сорауларга җавап кайтарганда, төгəлсезлеклəр китсə; 4-5 əйтелеш хатасы җибəрсə, «3»ле куела.

4. Уку тизлеге бик акрын булса; барлык сүзлəрне дə өзеп-өзеп укыса; текстны сəнгатьле, аңлаешлы итеп укымаса; əйтелеш нормаларын тупас бозса; орфоэпия һəм интонация хаталары эчтəлекне аңлауга җитди комачаулык тудырса; сүзлəрне əйткəндə, 6 дан артык тупас бозып əйтү булса, «2» ле куела.

Уку тизлеген бәяләү күрсәткече

Сыйныф

Хәрефләр саны

Сүзләр саны

Кычкырып уку

Эчтән уку

Кычкырып уку

Эчтән уку

4

210-360

360-420

55-70

105-120

Укытучы өчен:1.Дәреслек. Әдәби уку: рус телендә башлангыч белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен) 4 нче с-ф. 1нче кисәк /Ф.Ш.Гарифуллина, И.Х.Мияссарова. - Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2014.

2.Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы. / Д.Ф. Заһидуллина. - Казан: Мәгариф, 2000.

3.Газета-журналлар.

Укучы өчен:1. Дәреслек. Әдәби уку: рус телендә башлангыч белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен) 4 нче с-ф. 1нче кисәк /Ф.Ш.Гарифуллина, И.Х.Мияссарова. - Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2014.

2.Электрон китаплар.

3.Газета-журналлар.

Өстәмә әдәбият

1. Әдәбият белеме: Терминнар һәм төшенчәләр сүзлеге. - Казан: Мәгариф, 2007.

2. Татар балалар әдәбияты: гомуми белем бирү мәктәпләре, урта һәм югары педагогик уку йортлары өчен уку әсбабы/ Л.И.Минһаҗева, И.Х.Мияссарова, Казан: "Хәтер" нәшрияты, 2009.

3. Әкиятләр.

4. "Салават күпере" , "Сабантуй" журналлары.

№

Дәреснең темасы

Сәгать саны

Укучыларның эшчәнлек төре

Көтелгән нәтиҗәләр

Искәрмә

Үткәрү вакыты

Предмет

Метапредмет

Шәхескә кагылышлы

План

Факт

Халык сүзе алтындыр, аңлаганга акылдыр...

1

Халык авыз иҗаты әсәрләре

1

Аңлап уку күнекмәләре булдыру

Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү

Т.бКечкенә күләмле китапчык-лар төзү

Р. Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтү коммуникатив:Аралашу-сөйләм эшчәнлеген формалаштыра белү.

Укучыда халык авыз иҗаты әсәрләре өйрәнү кирәклеген аңлау

2

Әкиятләр. "Җил арба" әкияте

1

Әкият белән танышу, сорауларга җавап бирү.

Укучыларның иҗади сәләтен үстерү

Т.бИллюстрацияләр белән танышу

Р. Укучыларның иҗади сәләтен үстерү

коммуникатив:Аралашу-сөйләм эшчәнлеген формалаштыра белү.

Уку процессына кызыксыну булдыру

3

"Җил арба" әкияте

1

Әкият белән танышу, сорауларга җавап бирү.

Укылган текстның эчтәлеген сөйләп бирү

Т.бГеройлар турында җөмләләр,мини текстлар уйлап язу

Р. Укылган текстның эчтәлеген сөйләп бирү

коммуникатив:сорау кую һәм аларга җавап бирү.

Укуга булган уңай мөнәсәбәтне күрсәтә алу

4

Мифлар. "Җил иясе", "Тургай һәм Кояш" мифы

1

Укыган текстның мәгънәсен аңлау

Сорауларга җавап бирә белү

Т.бАерым әсәрләрне иллюстрацияләү

Р. Сорауларга җава бирә белү

коммуникатив:Иптәшләрең белән хезмәттәшлек итү.

Матур әдәби сөйләм күнекмәләренә ия булу

5

Фатих Әмирханның "Ай өстендә Зөһрә кыз" әкияте

1

Язучының тормыш юлы, иҗаты турында мәгълүмат алу. Әкият белән танышу.

Әкиятнең эчтәлеген сөйләп бирә алу

Т.б.Әкият эчтәлеге буенча оештырылган рәсем күргәзмәлрендә катнашу

Р. Әкиятнең эчтәлеген сөйләп бирә алу

коммуникатив:Үз фикереңне формалаштыру

Дөрес сөйләү күнекмәләренә ия булу

6

Фатих Әмирханның "Ай өстендә Зөһрә кыз" әкиятен өйрәнүне йомгаклау

1

Сәнгатьле уку. Сүзлек байлыгын арттыру. Кешелеклелек сыйфатлары тәрбияләү.

Сорауларга җавап бирә белү, образларга бәя бирә белү

Т.бКечкенә күләмле китапчыклар төзү

Р. Сорауларга җавап бирә белү, образларга бәя бирә белү

коммуникатив:Сорауларга дөрес җавап бирүне булдыру.

Әкиятләр укуга кызыксыну уяту

7

Бәетләр. "Сак-Сок" бәете

1

Аңлап уку күнекмәләре булдыру

Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү

Т.бКызыклы вакыйгалар турында язу буенча беренчел тәҗрибә туплау

Р. Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү коммуникатив:Сорауларга дөрес җавап бирүне булдыру.

Укуга уңай мотивация булдыру

8

Б.с.ү. Туган якның серле табигате. Бүлекне кабатлау

1

Көзге матурлыкны күрә, соклана белү хисе тәрбияләү

Туган як

Табигатенә сак

Караш белдерү

Т.бАерым җыр текстларының көе турында күзаллау булдыру

Р Туган як Табигатенә сак

Караш белдерү коммуникатив:Үз фикереңне формалаштыру.

Фикерне иркен әйтү өчен тиешле күләмдә сүз байлыгы булдыру

9

C.т.у дәресе. Татар халык әкиятләре

1

Әкият белән танышу, сорауларга җавап бирү

Әкиятнең эчтәлеген сөйли белү, геройларга характеристика бирү

Т.бРәссам күзаллавында әкият чагылышын ачыклау

Р. Әкиятнең эчтәлеген сөйли белү, геройларга ха коммуникатив:Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен камилләштерү.характеристика бирү

Ана телендә язылган әкиятләрнең матурлыгын тоя белү

10

Мәсәл. Иван Крыловның "Карга белән Төлке" мәсәле

1

Көзге матурлыкны күрә, соклана белү хисе тәрбияләү

Мәсәл, ирония, аллегория төшенчәләрен белү

Т.бКитап иллюстрацияләре турында күзаллау булдыру

Р. Мәсәл, ирония, аллегория төшенчәләрен белү

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Ана теленә хөрмәт белән карау

11

Мәҗит Гафури мәсәлләре. "Чикерткә белән Кырмыска", "Тавык белән Үрдәк"

1

Т.бИллюстрция белән текстны чагыштыру

регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү.

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Ана телендә аңлаешлы сөйләм төзүгә омтылу

12

Габдулла Тукай. "Яшь агач" әсәре

1

Укыган текстның мәгънәсен аңлау

Сорауларга җавап бирү, сәнгатьле уку

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу

Р. Сорауларга җавап бирү, сәнгатьле уку

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Дөрес сөйләү күнекмәләренә ия булу

13

Әхмәт Исхак. "Карт имән белән яшь егет»

1

Туган як табигатенә сак караш тәрбияләү

Рәсемнәр буенча сөйли белү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

Р. Рәсемнәр буенча сөйли белү

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Матур әдәби сөйләм күнекмәләренә ия булу

14

Кабатлау. Белемнәрне тикшерү

1

регулятив:Дәреслектән тиешле сорауга җавапны тиз таба белү.

танып белү: Халык авыз иҗаты төрләрен истә калдыру.

коммуникатив:Дәрестә төрле ситуациядә диалогта катнаша белү, парларда эшли белү, башкаларның фикерен тыңлый белү.

Язучылар һәм рәссамнар иҗатында табигать

15

Г.Тукай "Ай һәм Кояш", "Фатыйма белән Сандугач".

1

Сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру. Рольләргә бүлеп уку.

Сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру. Рольләргә бүлеп уку.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу

Р. Сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру. Рольләргә бүлеп уку.

коммуникатив:Дәрестә төрле ситуациядә диалогта катнаша белү, парларда эшли белү, башкаларның фикерен тыңлый белү.

Уку эшчәнлегендә актив катнашу теләге булдыру

16

Автор әкиятләре. Г.Тукай «Шүрәле" әкияте.

1

Сәнгатьле уку. Сүзлек байлыгын арттыру. Дуслык хисе тәрбияләү.

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау коммуникатив:Дәрестә төрле ситуациядә диалогта катнаша белү, парларда эшли белү, башкаларның фикерен тыңлый белү.

Р. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү

Ана телендә фикерне ачык әйтә белүнең мөһимлеген аңлау

17

Автор әкиятләре. Г.Тукайның «Шүрәле" әкияте

1

Сәнгатьле уку. Сүзлек байлыгын арттыру. Дуслык хисе тәрбияләү.

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү

Т.бӘсәр эчтәлеге буенча оештырылган рәсем күргәзмәләрендә катнашу

Р. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Иптәшләренең фикеренә,эшчәнлегенә уңай мөнәсәбәт булдыру

18

Мәҗит Гафури. "Болын" шигыре , Муса Җәлил. "Яңгыр" шигыре

1

Уку күнекмәләрен яхшырту, табигатькә сак караш тәрбияләү

Уку, сөйләм төзү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

Р.Уку, сөйләм төзү

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Укуда уңышларга ирешү

19

Сынлы сәнгать музеенда.

Ф.А.Васильев - пейзажист. "Яңгыр алдыннан" картинасы

1

Картина буенча эшләү, табигатькә сакчыл караш тәрбияләү.

. Сорауларга җавап бирү.

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

Р. Сорауларга җавап бирү.

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Чагыштыру, натюрморт төшенчәләре белән таныштыру, картиналар белән эшләү алымнарын үзләштерү.

Укуга уңай мотивация булдыру

20

Муса Җәлил "Чишмә" шигыре

1

Текст белән танышу. Әби-бабайларга карата хөрмәт хисе тәрбияләү.

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү. Сорауларга җавап бирү.

Т.бАерым җыр текстларының көе турында күзаллау булдыру

Р. Сорауларга җавап бирү.

коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

Укуга уңай мотивация булдыру

21

Абдулла Алиш. "Койрыклар" әкияте

1

А.Алиш турында бе-лемнәрне ту-лыландыру. Әсәр белән танышу. Сүз-лек запасын баету.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу

Р. Сорауларга җавап бирү.

коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү

Сыйныфташлары фикерен адеквант кабул итү

22

Абдулла Алиш. "Койрыклар" әкиятен өйрәнүне йомгаклау

1

Әкиятләр турында мәгълүмат алу.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу

Р. Сорауларга җавап бирү.

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Үйлау сәләтен булдыру, фикер йөрешен тизләтү,өстендә эшләү.

Уку мәсьәләсенә кызыксыну уяту

23

Абдулла Алишның "Кемгә кирәк, кемгә кирәкми" хикәясе

1

Язучы турында белешмә алу. Әхлак тәрбиясе турында сөйләшү.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу

регулятив:Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү.

коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

Иптәшләренең фикеренә,эшчәнлегенә уңай мөнәсәбәт булдыру

24

Сынлы сәнгать музеенда.

Ф.А.Васильев - пейзажист. "Юеш болын" картинасы

1

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Картинаны тасвирлый белү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

Р.Сюжетлы рәсем танып белү: эчтәлеген ачыклау.

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре Чагыштыру, натюрморт төшенчәләре белән таныштыру, картиналар белән эшләү алымнарын үзләштерү.

25

Нәби Дәүли. "Бала болыт" әсәре

1

Сөйләм төзергә өйрәнү. Әхлак тәрбиясе турында сөйләшү.

Монологик сөйли белү

Т.бКитап иллюстрацияләре турында күзаллау булдыру регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү. коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

26

Рәшит Бәшәр. "Сандугачлы ак инеш"

1

Әсәре белән танышу. Табигатькә сак караш тәрбияләү

Сорауларга җавап бирү.

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

регулятив:Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү.

коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

27

Гәрәфи Хәсәнов. "Кышкы урман" хикәясе

1

Язучы турында белешмә алу. Әсәре белән танышу.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бИллюстрция белән текстны чагыштыру

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

28

Сынлы сәнгать музеенда.

И.Э.Грабарь. "Февраль зәңгәрлеге"

1

Фикерләү сәләтен үстерү.

Уку, сөйләм төзү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

Р. Сюжетлы рәсем танып белү: эчтәлеген ачыклау.

Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

29

Фәнис Яруллин. "Иң бәхетле төн" әкияте

1

Аңлап уку күнекмәләре булдыру

Фантастик әсәр. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү

30

Сания Әхмәтҗанова. "Саклыйк, әйдә, җир-ананы" шигыре

1

Аңлап уку күнекмәләре булдыру

Сорауларга җавап бирү.

Т.бАерым җыр текстларының көе турында күзаллау булдыру регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү. Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү

31

Бүлекне кабатлау

1

Мөстәкыйль эшләү

Фикерли белү

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү.

коммуникатив:Башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

32

Проект эше

2

Фикерли белү

Т.бИллюстрция белән текстны чагыштыру

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

33

Балачак

әдипләре

1

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

танып белү: дәреслек белән эш итә белү

коммуникатив:Укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

34

Шәүкәт Галиев "Камырша"

1

Шагыйрь турында белешмә бирү. Аңлап уку.

Юмор, Гипербола төшенчәләре

Т.бКитап иллюстрацияләре турында күзаллау булдыру регулятив:Әйләнә- тирәдәге кешеләр белән аралашу күнекмәләре булдыру.

танып белү: Әдәби әсәр жанры турында мәгълүмат бирү.

коммуникатив:Сорау куя белү, җавап эзләү күнекмәләре формалаштыру.

35

Шәүкәт Галиев "Күршеләрнең алмасы", "Минем абый шигырь ятлый", "Куркыныч хәбәр" шигырьләре

1

Укыган текстның мәгънәсен аңлау. Сүзлек өстендә эшләү

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү. Сорауларга җавап бирү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу

регулятив:Әйләнә- тирәдәге кешеләр белән аралашу күнекмәләре бул

коммуникатив:Сорау куя белү, җавап эзләү күнекмәләре формалаштыру.

Иптәшләренең фикеренә,эшчәнлегенә уңай мөнәсәбәт булдыру

36

Роберт Миңнуллин шигыре "Әни, мин көчек күрдем"

1

Шагыйрь турында белешмә бирү. Аңлап уку.Сорауларга җавап бирү.

Сорауларга җавап бирү. Сәнгатьле уку

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау.

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

коммуникатив Эш сыйфатына бәя бирә белү.

:Укытучының , классташлар-ның сорауларына җавап бирү.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

37

"Спортның яңа төре" шигыре

1

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.

Аңлап уку. Явызлыкка юл куймаска өндәү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу

регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү.

коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре булдыру.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

38

Ш.Галиев һәм Р.Миңнуллин китаплары Сыйныфтан тыш уку

1

Укыган текстның мәгънәсен аңлау

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү. Сорауларга җавап бирү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу регулятив:Эш сыйфатына бәя бирә белү. коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре булдыру

Төркемдәшләреңә хөрмәт хисе булдыру

39

Бүлекне кабатлау

1

Сорауларга җавап бирү.

Әсәрнең эчтәлеген искә төшерү. Геройга характеристика бирү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү. коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре булдыру

Укуга уңай мотивация булдыру

40

Хакимҗан Халиков шиг. "Дәү әти", "Вакыты тар"

1

Герой турында сөйләшү.

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү. коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре булдыру

Уку эшчәнлегендә актив катнашу теләге булдыру

41

"Чыпчык баласы Чырчыр турында әкият"

1

Укыган текстның мәгънәсен аңлау

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау регулятив:Укытучы куйган уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, үз фикереңне башкаларга җиткерү. коммуникатив:Үз фикереңне туплап җиткерә белү, монологик сөйләм күнекмәләре булдыру

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

42

Сынлы сәнгать музеенда. Ф.Х.Якуповның "Аналар җәе" картинасы

1

Әниләргә карата мәхәббәт хисе тәрбияләү

Сурәтләү чараларын кулланып, картинаны тасвирлау

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау

Р. Сюжетлы рәсем танып белү: эчтәлеген ачыклау.

Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

Фикерне ана телендә кыска итеп формалаштыра белү

43-44

Сәхнә әсәрләре, уеннар. "Нинди кош?"

2

Сәнгатьле уку. Сорауларга җавап бирү.

Күмәк уеннар уйнау

регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

танып белү: Текстны сәнгатьле укыгач, сорауларга җавап бирү.

коммуникатив:парлап эшли белү.

45

Фәнис Яруллин шиг. "Ап-ак иткән", "Бияләй"

1

Сәнгатьле уку күнекмәләрен камилләштерү

Сорауларга җавап бирү.

Т.бӘдәби әсәр геройлары турында хикәя язу регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү. Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

Фикерне ана телендә кыска итеп формалаштыра белү

46

Ф.Яруллин "Юылмас хурлык"хикәясе

1

Укыган текстның мәгънәсен аңлау

Сорауларга җавап бирү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү. Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

47

С.т.уку дәресе.

Китап киштәсе. Х.Халиков һәм Ф.Яруллин китаплары

1

Шагыйрьләр турында белешмә бирү. Сәнгатьле уку.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү. Коммуникатив:Укытучы җитәкчәлегендә сорау һәм биремнәрне үтәү.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

48

Бүлекне кабатлау

1

Сорауларга җавап бирү.

регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

танып белү: Текстны сәнгатьле укыгач, сорауларга җавап бирү. коммуникатив:парлап эшли белү.

Яхшылык эшләргә ашыгыйк

49

Роза Хафизова. "Күгәрчен һәм малай"

1

Сәнгатьле уку. Сүзлек байлыгын арттыру. Дуслык хисе тәрбияләү.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бИллюстрация белән текстны чагыштыру регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

коммуникатив:парлап эшли белү.

Ана телен тырышып үзләштерү белән горурлану хисе тою

50

Сәрвәр Әдһәмова "Дуслар" хикәсе

1

Сәнгатьле уку. Сүзлек байлыгын арттыру. Дуслык хисе тәрбияләү.

Сорауларга җавап бирү.

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу регулятив:Максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү. коммуникатив:парлап эшли белү.

Фикерне ана телендә кыска итеп формалаштыра белү

51

Әхсән Бәян. "Эт янында тиеннәр"

1

Сәнгатьле уку.

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау регулятив:Әйләнә- тирәдәге кешеләр белән аралашу күнекмәләре булдыру

коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

52-53

Дәрҗия Аппакова "Шыгырдавыклы башмаклар" хикәясе

2

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү

Сәнгатьле уку. Сорауларга җавап бирү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Укуга уңай мотивация булдыру

54

Михаил Зощенко «Мескен Федя»

1

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү

Сәнгатьле уку. Сорауларга җавап бирү.

Т.бГеройлар турында мини текстлар уйлап язу регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Иптәшләренең фикеренә,эшчәнлегенә уңай мөнәсәбәт булдыру

55

Резеда Вәлиева шигыре "Җиңү көнендә"

1

Сугышка багышланган шигыр.уку. Туган якка мәхәббәт, горурлык хисе тәрбияләү

Сорауларга дөрес җавап бирү

танып белү: дәреслек белән эш итә белү

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнүгә бәяләмә язу

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

56

Сынлы сәнгать музеенда. И.В.Рәфыйковның "Сугыш еллары" картинасы

1

Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү

Т.бРәссам күзаллавында әсәр чагылышын ачыклау регулятив:Әйләнә- тирәдәге кешеләр белән аралашу күнекмәләре булдыру коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

Бәхетле балачак

57

Нәбирә Гыйматдинова "Сертотмас кәҗә"

1

Уку, сөйләү

Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү

Т.бИллюстрация белән текстны чагыштыру регулятив:Әйләнә- тирәдәге кешеләр белән аралашу күнекмәләре булдыру коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Фикерне ана телендә кыска итеп формалаштыра белү

58

"Әллә каян күренеп тора". Виктор Голявкин

1

Яраткан әкиятләр турында сөйләшү

Т.бСөйләмнең төп формаларын куллана белү регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Үз белемеңне тирәнәйтү

59

"Сәгать ярдәм итте". Юрий Ермолаев

1

Уку, сөйләү

Т.бИллюстрация белән текстны чагыштыру регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

коммуникатив:укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Ана телендә язылган әдәби әсәрләрнең матурлыгын тоя белү

60

Б.с.ү. "Балачакның кызыклы уеннары"

1

Төрле кызыклы уеннар уйнау

Т.бАерым җыр текстларының көе турында күзаллау булдыру регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү коммуникатив:Укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Ана телен тырышып үзләштерү белән горурлану хисе тою

61

Бүлекне кабатлау

1

Сорауларга дөрес җавап бирү

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

танып белү: дәреслек белән эш итә белү

коммуникатив:Укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

Серле дөнья, могҗизалы дөнья

62

"Чыдам кургашын солдат" әкияте. Г.-Х.Андерсен

1

Уку, сөйләү

Зирәклек, тапкырлык сыйфатлары тәрбияләү.

Т.бИллюстрация белән текстны чагыштыру регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

коммуникатив:Башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

Фикерне ана телендә кыска итеп формалаштыра белү

63

"Гулливер сәяхәте"

1

Мәзәкләр белән танышу, уку.

Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырыру коммуникатив:Башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

Ана телен тырышып үзләштерү белән горурлану хисе тою

64-65

"Шүрәле малае" (әкият-пьеса)

2

Уку, сөйләү

Рольләргә бүлеп уку

Т.бАерым җыр текстларының көе турында күзаллау булдыр регулятив:Укытучы ярдәме бел коммуникатив:Башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү , эшне планлаштырыру

Иптәшләренең фикеренә,эшчәнлегенә уңай мөнәсәбәт булдыру

66

Бүлекне кабатлау

1

Уку, сөйләү

Т.Миңнуллин турында белешмә алу, "Кәрлә - мәктәп баласы"

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

танып белү: дәреслек белән эш итә белү

коммуникатив:Укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

67

"Шүрәле җыры".

Зиннур Хөснияр.

1

Сәнгатьле уку

Үз фикерләрен дөрес, матур итеп әйтергә өйрәнү

Т.бАерым җыр текстларының көе турында күзаллау булдыру регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

коммуникатив:Укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү.

регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү

Укуга уңай мотивация булдыру

68

Ел буена үткәннәрне кабатлау. Викторина. "Шагыйрьләр иҗатын беләбезме?"

1

Ел буена үткәннәрне кабатлау

Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

Т.бУкылган әсәргә бәяләмә язу регулятив:Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү коммуникатив:Укытучының , классташларның сорауларына җавап бирү

Уку процессына кызыксыну булдыру