- Учителю
- Векторлардың скалярлық көбейтіндісіне есеп шығару
Векторлардың скалярлық көбейтіндісіне есеп шығару
Геометрия
Күні: 21.10.2014ж
Сыныбы: 9а
Тақырып: Векторлардың скалярлық көбейтіндісіне есеп шығару
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Векторлық скалярлық көбейтіндісінің анықтамасы,
теңдігін, векторлардың скалярлық көбейтіндісінің геометриялық мағынасын, векторлардың перпендикулярлық белгісін білу; координаторлары берілген векторлардың скалярлық көбейтіндісін, векторлар арасындағы бұрыштың шамасын таба алу, скалярлық көбейтінді туралы теореманы дәлелдей алу.
Дамытушылық: Өтілген тақырып бойынша алған білімдерін есеп шығрағанда қолдана білу қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: өз бетімен жұмыс істей білуге, шапшаңдыққа, тапқырлыққа тәрбилеу.
Мақсат: Оқулықтағы жаттығуларды орындай алу мақсаты көзделеді.
Құрал-жабдықтар,көрнекті құралдар: Интерактивті тақта, сызғыш, сызба плакаттар, әдістемелік құралдар.
Сабақ түрі: Қайталау сабағы.
Әдіс-тәсілдер: Деңгейлік тапсырмалар .
Сабақ барысы
Оқыту үрдісінің маңыздылығы:
1.Ұйымдастыру кезеңі.
2.Үй жұмысын тексеру.
Үйге берліген тапсырманы тақтаға жазғызып талқылау (оқушылар үйден шығара алмаған есептерді)
Жаңа тапсырмаларды қалыптастыру:
I.Анықтама.
векторларының скалярлық көбейтіндісі деп осы векторлардың ұзындықтарын олардың арасындағы бұрыштың косинусына көбейткендегі көбейтіндіні айтады. Екі вектордың скалярлық көбейтіндісінің белгіленуі:
.
Яғни,
, ( 1) мұндағы
). 2 сурет



(2)
О
А
Қасиеттері:
.
(орын ауыстырымдылық)
+
(үлестірімділік заңы)
)
(
)
(көбейтіндінің үлестірімділік қасиеті)
0, онда
онда
0
Дәлелдеуі:
онда
, яғни
ә) Егер
, (
, бұдан
;
II.
координаталық вектор.
.
.
III.Теорема: Екі вектордың скалярлық көбейтіндісі олардың сәйкес координаторларының көбейтіндісінің қосындысына тең.
Дәлелдеуі.
),
),
*(
*
*
*
+
(3)
Дербес жағдай:
;
- векторының скалярлық квадраты.
(4)
А деңгей
1.А(-1;-2;4), В(-4;-2;0), С(3;-2;1) үшбұрышының төбелері болса,
А төбесіндегі үшбұрыштың бұрышын табыңыз.
![]()
![]()
![]()
![]()
А) B) C) D) E)
Ш
ешуі: А(-1;-2;4), В(-4;-2;0), С(3;-2;1).

![]()
![]()

Жауабы:
![]()
![]()
2. векторлары өзара перпендикуляр.
скаляр көбейтіндісін табыңыз
А)
B)
C)
D)
E)
![]()
Ш![]()
ешуі: ; болса,
скаляр көбейтіндісін табамыз
![]()

Б деңгей
3
А) 24 B) 23 C) 24,5 D) 23,5 E) 21. Төбелері А(7;3;4), В(1;0;6), С(4;5;-2) нүктелерінде жатқан үшбұрыш ауданын тап.
Төбелері А(7;3;4), В(1;0;6), С(4;5;-2) нүктелерінде
жатқан үшбұрыштың ауданын табамыз:
![]()

![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()

![]()
![]()
![]()
4. Егер және болса, онда табыңыз.
А) 15 B) 13 C) 16 D) 14 E) 12
Ш
ешуі:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Жауабы: 15
С деңгей
5![]()
![]()
![]()
. Егер және векторлар арасындағы бұрыш ,
![]()
әрі скаляр көбейтіндісі болса, онда осы
в
А)
B) 2 C)
D) 1 E)
екторлар арқылы салынған параллелограмның ауданы қаншаға тең болады?
Шешуі:
![]()



![]()


![]()
![]()
![]()
![]()
Жауабы: 1
Тесттік бақылау:
1. m-нің қай мәнінде
( m; 2 ) және
( -1; 3) векторлары перпендикуляр болады?
2.
(7; 2) және
(-2; -3) векторларының скаляр көбейтіндісін табыңдар.
3.
(3;-1) және
(1; 2) векторларының арасындағы бұрыштың косинусын табыңдар.
ІІнұсқа
1. m-нің қай мәнінде
( 2; -3 ) және
( m ; 5) векторлары перпендикуляр болады?
2.
(3; -1) және
(3; 2) векторларының скаляр көбейтіндісін табыңдар.
3.
(2;0) және
(-1;4 ) векторларының арасындағы бұрыштың косинусын табыңдар.
Үйге тапсырма беру: №112. №117.
Алматы облысы Ақсу ауданы Есмұрат Сиқымов атындағы орта мектебі мектепке дейінгішағын орталығы
математика пәнінің мұғалімі: Хасен Сұлтан