Үшөлшемді әдістемелік жүйе педагогикалық жүйе технологиясы бойынша жұмыс дәптер үлгісі

Харабай Еркегул

Үмбетәлі атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығы

Жамбыл ауданы, Алматы облысы

Тақырыбы: Трапеция (2 сағат)

Мақсаты: оқушыларды трапеция және оның элементтерімен, түрлерімен таныстыру ,

трапецияның элементтерін табуға есептер шығарып үйрету.

«КӨПІР» тапсырмалары (оқушылар үйде орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді)

1.Төртбұрыштың түрлерін ата.

Жауабы: Дөңес және дөңес емес.

2.Дөңес төртбұрыш дегеніміз не?

Жауабы: Дөңес төртбұрыш деп - төртбұрыштың кез келген қабырғасы арқылы түзу сызық жүргізгенде, төртбұрыш сол түзумен шектелген жарты жарты жазықтықтардың тек біреуінде ғана жататын төртбұрыш.

3.Қарама -қарсы қабырғалары қос қостан параллель болатын төртбұрыш параллелограмм деп аталады.

4.Барлық бұрыштары тік болатын параллелограмм тіктөртбұрыш деп аталады.

5.Барлық қабырғалары тең параллелограмм ромб деп аталады.

6.Барлық қабырғалары тең тіктөртбұрыш квадрат деп аталады.

7.Тек қана екі қабырғасы параллель болатын дөңес төртбұрыш трапеция деп аталады.

8. Төртбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы неге тең?

Жауабы: 360⁰-қа

ІІ кезең: Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар

Теориясы:

«БІЛУ»

(Кім? Не? Нені? Қашан? Қандай? Қалай? Не істеді?)

Бос орынға қажетті сөздерді жаз.

1. Трапеция дегеніміз - тек қана екі қабығасы параллель дөңес төртбұрыш.

2. Трапецияның параллель қабырғалары табандары, ал параллель емес қабырғалары бүйір қабырғалары деп аталады.

3. Қарсы төбелерін қосатын кесінді трапецияның диагоналі деп аталады.

4. Төбесінен табанына түсірілген перпендикуляр оның биіктігі деп аталады.

5. Трапецияның бүйір қабырғаларының ортасын қосатын кесінді трапецияның орта сызығы деп аталады.

6. Трапеция А В

Тең бүйірлі тік бұрышты E F

С а) К D

б)

ә) 1-сурет

7. 1 (а) -сурет бойынша трапецияның элементтерін жаз:AB , CD - табандары

AC, BD - бүйір қабырғалары

B C - диагоналі

EF - орта сызығы

ВК - биіктігі.

8. Тең бүйірлі трапецияның бүйір қабырғалары және табандарындағы бұрыштары тең.

9. Тік бұрышты трапецияның бір бұрышы тік болады.

10. Трапецияның орта сызығы табандарына параллель және табандарының қосындысының жартысына тең болады.

11. Трапецияның қарама- қарсы бұрыштарының қосындысы 180⁰ -қа тең.

Теориясы:

«ТҮСІНУ»

(Неге?

Неліктен? Себебі? Не үшін?)

Сұраққа жауап бер:

1. Неліктен тең бүйірлі трапеция деп аталады?

Себебі, бүйір қабырғалары тең.

2. Неге тең бүйірлі трапецияның табандарындағы бұрыштары тең ?

Себебі, бүйір қабырғалары тең.

3. Неліктен тік бұрышты трапецияның биіктігі бір бүйір қабырғасына тең болады?

Себебі, бір бүйір қабырғасы табандарына перпендикуляр болады.

4. Неге трапеция мен параллелограмм ұқсайды?

Себебі, екі қабарғасы параллель

Теориясы:

«ТАЛДАУ»

(Салыстыр, Айырмашылығы неде? Ұқсастығы неде?

Тақырыптың басты идеясын жаз, деген болу керек)

_

Тең бүйірлі Тік бұрышты

_______________________________________

Тақырыптың басты идеясы.

Трапецияның қасиеттерін, түрлерін біле отырып оны есептер шығаруда және күнделікті өмірде киім тігуде т.б.да қолдану.

Теориясы:

«ЖИНАҚТАУ»

(Қорытынды шығар, анықтама бер. Мазмұнды жүйеле, кесте, сызба, т.б. түрінде)

Трапеция суретін сал және элементтерін ата.Сурет бойынша сәйкестендір.

1.Биіктігі

2. Табандары

3. Орта сызығы

4. Диагоналы.

5. Бүйір қабырғасы

6. Бұрыштары Трапеция дегеніміз

Практикасы:

«ҚОЛДАНУ»

(қарапайым тапсырмалар)

Есептеп шығар:

1.Трапецияның бұрыштары 100⁰ және 54⁰ -қа тең. Оның қалған бұрыштарын тап.

2. Трапецияның қабырғалары 4 см, 6 см, 2,8 см, 5,2 см. Периметрін табыңдар.

3. Трапецияның табандары 8,5 см және 13,7 см. Трапецияның орта сызығын табыңдар.

4. Тең бүйірлі трапецияның табаныдағы бір бұрышы 88⁰ - қа тең болса трапецияның қалған бұрыштарын табыңдар.

Практикасы:

«БАҒА БЕРУ»

(Сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)

Сен қалай ойлайсың?

1. Трапецияның табанындағы бұрышы сүйір болса, төбесіндегі бұрышы доғал бола ма әлде сүйір бола ма?

Жауабы: доғал бұрыш

2. Үшбұрыштан және ромбдан трапеция қиып түсіру үшін не істер едің?

Жауабы: Үшбұрыштың кез келген табанына параллель түзу жүргіземін.

Ромбының бір төбесінен қарсы қабырғасына перпендикуляр түзу жүргіземін.

3. Трапеция параллелограмм бол ала ма ?

Жауабы: жоқ

ІІІ кезең: Деңгейлік тапсырмаларды орындап, балл жинау

І деңгей (5 балл)

Теориясы:

«БІЛУ»

(Кім? Не? Қашан? Қандай? Қалай? Не істеді?)

Оқулықпен жұмыс

1. (№66 )Трапецияның екі бұрышы 112⁰ және 65⁰-қа тең.Оның қалған бұрыштарын тап.

Шешуі:

Жауабы:

2. (№70) Тең бүйірлі трапецияның кіші табаны 8 см, бүйір қабырғасы 10 см, ал үлкен табаны на іргелес бұрышы 60⁰ болса, онда берілген трапецияның периметрін тап.

Шешуі:

Жауабы:

3. (№93)Табандары 6,4 дм және 8,6 дм болтын трапецияның орта сызығын тап.

Шешуі:

Жауабы:

Практикасы:

«ҚОЛДАНУ»

(қарапайым тапсырма)

Қандай трапеция тік бұрышты трапеция деп аталады?

Жауабы:

1. Тік бұрышты трапецияның бір бұрышы 56⁰-қа тең . Қалған бұрыштарын тап.

Шешуі:

Жауабы:

ІІ деңгей: (5 балл + 4 балл = 9 балл)

Теориясы:

«ТҮСІНУ»

(Неліктен? Себебі? Не үшін? Неге?)

1. Тең бүйірлі трапецияның қарама -қарсы бұрыштарының айырмасы 40⁰-қа тең. Трапецияның бұрыштарын тап.

Шешуі:

Жауабы:

2. Трапецияның орта сызығы 7 см-ге тең, табандарының бірі екіншісінен 4 см-ге артық.Трапецияның табандарын табыңдар.

Шешуі:

Жауабы:

3. Трапеция табандарының ұзынбығы 4 см және 10 см. Орта сызығы диагональ арқылы қандай кесінділерге бөлінеді?

Шешуі:

Жауабы:

Теориясы:

«ТАЛДАУ»

(Салыстыр, Айырмашылығы неде? Ұқсастығы неде?

Тақырыптың басты идеясын жаз, деген болу керек)

Суреті бойынша салыстыр, қасиеттерін жаз.

Тең бүйірлі трапеция Трапеция Тік бұрышты трапеция

Практикасы:

«ҚОЛДАНУ»

(2-кезең қарапайым тапсырмаларының өзгертілген жағдайдағы нұсқалары орындалады)

Тест сұрақтарына жауап бер.

1. Т

   7рапецияның бүйір қабырғалары 10 см және 8 см .Үлкен табаны 12 см, периметрі 36 см болса, кіші табанын табыңдар.

1. Б) В) С)

2. Трапецияның табандары 2:3 қатынасындай,ал орта сызығы 5 м-ге тең. Трапецияның табандарын тап.

А

4см

6см) Б) В) С)

3. Трапецияның бүйір қабырғалары 14 см және 17 см, ал периметрі 71 см. Трапецияның орта сызығын табыңдар.

А) Б) В) С)

4. Тең бүйірлі трапецияның табанының бұрышы 45⁰ қа тең.Төбесіндегі бұрышын табыңдар.

А

145⁰) Б) В) С)

5. Трапецияың табандары 5 см және 9 см.Трапецияның диагоналі орта сызығын қандай кесінділеге бөледі?

А

1см

4см) Б) В) С)

Жауаптары: 1 С; 2 Б; 3 А; 4 Б; 5 В.

Ескерту: Жауаптарға сәйкес фигуралардан трапеция құрастыру керек.

ІІІ деңгей: (5 балл + 4 балл + 3 балл = 12 балл)

Теориясы:

«ЖИНАҚТАУ»

(Қорытынды шығаруға бағытталған: Мазмұнды жүйеле, анықтама бер, кесте, сызба толтыр, сөзжұмбақ, ребус шеш сияқты т.б. сөздер тапсырма шартында болу керек )

Сөз жұмбақты шеш.

1. Барлық бұрыштары тік параллелограмм...

2. Барлық қабырғалары тең параллелограмм

3. Барлық қабығалары тең тіктөртбұрыш

4. Төртбұрыштың барлық қабырғаларының қосындысы ... деп аталады.

5. Трапецияның түрі.

6. Шеңбердің дәл ортасы

7. Төртбұрыштың қарама -қарсы төбелерін қосатын кесінді.

8. Тек қана екі қабырғасы параллель дөңес төртбұрыш

Практикасы:

«БАҒА БЕРУ»

(сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)

Есептеп шығарыңдар.

№97 есеп а

Есеп шығару үшін ең бірінші не істер едің?

Жауабы:3а/4

Сабақтың тақырыбы: Трапеция

Сабақтын түрі: аралас (1 кезең -5 минут; II кезең-25минут; есептер шығару 15 минут; III кезең-45минут)

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: оқушылардың трапеция, трапецияның элементтері, түрлерін және қасиетерін өз беттерінше меңгерту;.

Дамытушылық: тероиялық білімдерін практикада қолданып өз бетінше есептер шығару дағдыларын қалыптастыру; Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Дәлдікке, ұқыптылыққа, өз ойларын еркін айтуға, белсенділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар:, оқулық, жұмыс дәптері

2. Сабақтың мазмұны

I-III кезеңдік тапсырмалар (оқушының жұмыс дәптеріне және мұғалімге арналған жауаптар- кілтінде берілген

3. Cабақтың әдіс - тәсілі

І кезең - сұрақ - жауап

ІІ - кезең а) оқулықпен өз бетімен іздену әдісі

Б) дискуссия

В) практикада бекіту әдісі

ІІІ - кезеңде - үш деңгейлік тапсырмаларды өз бетімен біртіндеп орындау арқылы 12 - балдық рейтинг жүйесі бойынша бағалауды қосу әдістері

4. Сабақтың формасы

І - кезеңде фронталды жеке

ІІ - кезеңде а) топтық

б) фронталдық

в) ұжымдық

III кезеңде - жеке.

5.Көрнекіліктер

І кезең - жұмыс дәптері, тақтадағы «ашық журнал», мұғалім мен оқушылардың жеке журналдары.

Үйге тапсырма: "Бізді қоршаған әлемдегі трапециялар" тақырыбында рефереттар жазу