- Учителю
- Открытый урок по математике на тему 'Интервалдар әдісі' (8 класс)
Открытый урок по математике на тему 'Интервалдар әдісі' (8 класс)
М.Мәметова атындағы №27 орта мектебі
Тақырыбы:
Сыныбы: 8 «А»
Пәні: алгебра
Мұғалімі: Алимкулова И.Н
Біліктілік санаты: -
Еңбек өтілі: 2 жыл
Тараз қаласы 2013 ж.
Сабақтың тақырыбы: Интервалдар әдісі
Сабақтың мақсаты:
1) білімділік: Теңсіздіктерді интервалдар әдісімен шешуді түсіндіру,
интервалдар әдісімен шешу алгоритмін меңгертіп, есептер
шығаруда қолдана білуге үйрету
2) тәрбиелік: Шапшандыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ұқыптылыққа
баулу, ауыз біршілікке тәрбиелеу;
3) дамытушылық: Интервалдар әдісін түсіндіре отырып, ой-өрісін
дамыту, ойлау қабілетін арттыру, теориялық
білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
Сабақтың типі: жаңа білім беру
Сабақтың түрі: дәстүрлі емес
Сабақтың көрнекілігі:семантикалық карта, үлестірмелі қағаздар,бағалау парағы
Құрал -жабдықтар: интерактивті тақта
Сабақтың әдісі: аукцион, жеке оқыту
Пәнаралық байланыс: информатика, экономика
САБАҚ ЖОСПАРЫ
І.Ұйымдастыру (6 минут)
ІІ. Өткен сабақты қайталау.Үй тапсырмасы (8 минут)
ІІІ. Жаңа сабақ (10 минут)
ІV.Сабақты бекіту (13 минут)
V.Қорытынды (5 минут)
VІ.Бағалау (1 минут)
VІI.Үйге тапсырма (2 минут)
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу;
Түгелдеу;
Назарларын сабаққа аудару;
Мұғалім сабақ мақсатымен таныстырады.Сабақ «Халықтық ІРО» бағдарламасы аясында өтіледі. «Халықтық ІРО» бағдарлама туралы бейнеролик көрсетіледі.
-
Алғашқы қадам білікті брокер таңдау
-
Екінші қадам- Орталық депозитарийде жеке шот ашу
-
Үшінші қадам- Роуд шоуға бару
-
Төртінші қадам- Акцияларды сатып алу
-
Бесінші қадам-инвестициялау стратегиясын таңдау
-
Алтыншы қадам- табыс алу
Оқушыларға осы бағдарламаға сәйкес компания таңдау мүмкіндігі беріледі.Бұл бағдарлама бойынша 2014 жылы қатысатын компаниялар «Қазақстан темір жолы ҰК» АҚ және «Қазтеміртранс» АҚ.Компания таңдауы жасалған соң мұғалім сол компанияның брокері болады, ал оқушылар акционерлер болады.
Сабақ кезеңдері бойынша оқушыларға әрқайсысына бағалау парақтары таратылады. Ондағы әр тапсырмаға сәйкес ұпайлар көрсетілген.Сол шкала бойынша оқушылар өзін-өзі бағалайды.
Бағалау парағы
Ұпай
Жалпы
ұпай
Орталық депозитарийде шот ашу
(сем.карта)
Роуд шоуға бару
(жаңа сабақ)
Акияларды сатып алу
(есептер шығару)
Инвестициялау стратегиясын таңдау
(үлест.қағаз)
Қорытынды
(тест)
Семантикалық карта-5
Жаңа сабақ - 10 ұпай
Есеп шығару - 10 ұпай
Үлестірмелі қағаз-20 ұпай
Тест 1 сұрақ 1 ұпай
ІІ. Өткен сабақты қайталау (Орталық депозитарийде жеке шот ашу)
Үй тапсырмасын тексеру №286
Семантикалық картамен жұмыс жасау.Тақтаға семантикалық картаны ілемін,соған сәйкес оқушылар дұрыс жауаптардың тұсына жұлдызшалар жапсырады.
Шешімі жоқ
ІІІ.Жаңа сабақ (Роуд шоуға бару)
Квадрат теңсіздікті шешу үшін интервалдар әдісін қолдану ыңғайлы. () квадрат теңсіздігі берілсін.Бұл теңсіздікті интервалдар әдісімен шешу үшін, алдымен, функциясы графигінің Ох осімен қиылысу нүктелерінің абсциссаларын, яғни функцияның нөлдерін табу керек. () функциясының нөлдері деп теңдеуінің түбірлері айтылатыны белгілі.
функциясының нөлдері х1 және х2 болсын.Мұндағы .Сонымен бірге (егер болса, онда жағдайына келтіреміз) деп ұйғарайық.
Мысалы: теңсіздігін шешейік.Шешуі:
. Сан түзуінде нүктелерін белгілейміз.Белгіленген нүктелер арқылы толқынды сызық жүргіземіз.Сонда сан түзуі үш интервалға бөлінеді.Квадрат үшмүшеге сәйкес параболаның тармақтары жоғары бағытталғандықтан, квадрат үшмүшенің таңбалары мынадай болады.
Жауабы: (-∞;-4)(-0,5;+∞)
-4 -0,5
Сан осін интервалдарға бөлгеннен кейін интервалдың
кез келген біреуінде функцияның таңбасын анықтап, осы интервалға анықталған таңбаны қоямыз. Егер квадрат теңсіздікті шешкенде оның түбірлері тақ рет қайталанса, онда интервалдардағы таңбаларды кезекпен қоямыз.Ал егер жұп рет қайталанса, онда осы түбірдің екі жағындағы интервалдардың таңбасын бірдей етіп қоямыз.
ІV.Жаңа сабақты бекіту (акцияларды сатып алу)
а)Оқулықпен жұмыс
№296
-4 1 -2 3
1.5 5 -3 4
№304
-5 3 -2 2 6 8
ә) (Инвестициялау стратегиясын таңдау)
Үлестірме қағаздар таратып беремін. Әр оқушының деңгейі бойынша таратылады.
V.Қорытынды (Табыс алу)
Оқушылардың сабақты қаншалықты түсінгендігін анықтау үшін 2 нұсқадан тұратын тест тапсырмасын аламын.
VI. Оқушылар білімін бағалау: 2-3 минут
Бағалау парағы арқылы көп акция жинаған оқушыны ұпай санына байланысты
анықтап, бағалаймын.
Сұраққа жауап -1ұпай
VII. Үйге тапсырма: §16.№299, 300
Бағалау парағы
Ұпай
Жалпы
ұпай
Орталық депозитарийде шот ашу
(сем.карта)
Роуд шоуға бару
(жаңа сабақ)
Акияларды сатып алу
(есептер шығару)
Инвестициялау стратегиясын таңдау
(үлест.қағаз)
Қорытынды
(тест)
Семантикалық карта-5
Жаңа сабақ - 10 ұпай
Есеп шығару - 10 ұпай
Үлестірмелі қағаз-20 ұпай
Сұраққа жауап -1ұпай
Бағалау парағы
Ұпай
Жалпы
ұпай
Орталық депозитарийде шот ашу
(сем.карта)
Роуд шоуға бару
(жаңа сабақ)
Акияларды сатып алу
(есептер шығару)
Инвестициялау стратегиясын таңдау
(үлест.қағаз)
Қорытынды
(тест)
Семантикалық карта-5
Жаңа сабақ - 10 ұпай
Есеп шығару - 10 ұпай
Үлестірмелі қағаз-20 ұпай
Сұраққа жауап -1ұпай
|
|
|
|
| Шешімі жоқ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Шешімі жоқ
Оқушылар тізімі
№
Аты-жөні
Қосымша тапсырмалар
1
Ерлан Әлем
2
Жақсылық Ерболат
3
Жуасбек Айерке
4
Тұрсыналиева Еңлік
5
Шыналиева Арай
6
Жақсылық Мөлдір
7
Мақсұтова Асылзат
8
Оспанова Айжан
9
Тоқтасынова Айгерім
10
Туғанбаев Шоқан
«Халықтық IPO» Бағдарламасы туралы
«Халықтық IPO» - бұл бірегей Бағдарлама, ол Қазақстан азаматтарына ірі ұлттық компаниялар акцияларын сатып алуына, сондай-ақ олардың ықтимал пайдасының бір бөлігін алып қана қоймай, сонымен қатар олардың дамуына қатысуға да мүмкіндік береді.
«Халықтық IPO» өзінің жалпы түсінігінде мемлекеттің ұлттық байлығын олардың азаматтары арасында бөлу дегенді білдіреді. Көптеген дамыған батыс елдері, мысалы, Ұлыбритания осындай бағдарламаларды ойдағыдай өткізді.
IPO (Initial Public Offering) - «алғашқы жария ұсыныс» деп аударылады. Бұл термин қаржы операциясын білдіреді, оның барысында компания алғаш рет кең жұртшылыққа өз акцияларын сатып алуды ұсынады.
Халықтық - акция ең алдымен жеке тұлғаларға - Қазақстан азаматтарына сатылады дегенді білдіреді.
«Халықтық IPO» бағдарламасына қатысу үшін барынша тұрақты компаниялар іріктелді, олардың басым көпшілігі өз табысын елдің ішіндегі қызметі есебінен қалыптастырады, яғни әлемдік нарықтардағы жағдайларға тәуелді емес.
Қатысушы компаниялар - бұл тұрақты компаниялар, олардың акцияларының құны ұзақ мерзімді перспективада өседі. Бұл тұрақтылық инвесторларды тартады, өйткені оларға деген сұранысты ұстап тұрады, ал бұл бағаның да ұсталып тұратынын білдіреді.
2012 жылы «Халықтық IPO» Бағдарламасына қатысатын болады
2013 жылы -, , , ,
2014 жылы - ,
2015 жылы - ,
Қазақстан үшін «Халықтық IPO» - бұл экономиканы дамытуға халықтың ақшаларын тарту тәсілі.
Тартылған ақшаларды ұлттық компаниялар өзінің одан әрі дамуына, қызметін жаңғыртуға және кеңейтуге салуы мүмкін.
Одан басқа, «Халықтық IPO» қазақстандықтарды қор нарығының қызметіне тарта отырып, өздерінің қаржы сауаттылығын арттыруға ынталандырады. Халықтың белсенділігі ірі инвесторларды тартады, олар біздің нарығымызға үлкен ақшалар әкеледі. Бұл біздің экономикамыз үшін принципиалды маңызды.
І карта
№
Жауап
Тапсырма
6 см
27 см2
5,8 см
0,7 см
112 см
1
Трапецияның табандары 5см және 7см , орта сызығын тап
Б
А
Ғ
Д
Р
2
Трапецияның орта сызығы 4,5 см бір табаны 3,2см болса,екінші табаны неше см?
О
П
І
С
Ы
3
Трапецияның табандары 11 және 17 ал биіктігі 8см, ауданын есепте
У
М
Я
Ю
Л
4
Трапецияның табандары 0,65см және 0,95см ,ауданы 0,56см2 ,биіктігін тап
Т
Ш
Ә
І
В
5
Теңбүйірлі трапецияның кіші табаны мен бүйір қабырға лары тең. Табандары 5 және 13см. Ауданын есепте.
Е
М
Ж
Қ
Ү
ІІ карта
№
Жауап
тапсырма
69 см2
128 см2
14см
1,6 см
4см
1
Трапецияның табандары 10см және 18см , орта сызығын тап
Т
М
Б
Қ
С
2
Трапецияның орта сызығы 5,5 см бір табаны 7см болса, екінші табаны неше см?
Р
Ж
Г
Ө
А
3
Трапецияның табандары 8 және 15 ал биіктігі 6см, ауданын есепте
С
Ұ
У
Ы
Я
4
Трапецияның табандары 1,8см және 2,2см ,ауданы 3,2см2 .биіктігін тап
Д
П
Х
Т
Ц
5
Теңбүйірлі трапецияның кіші табаны мен бүйір қабырға лары тең. Табандары 10 және 22см. Ауданын есепте.
И
Ы
Ф
А
Ң
ІІІ карта
№
Жауап
тапсырма
0,4дм
1,9 см
3,7 см2
7,5 см
216 см2
1
Трапецияның табандары 1,5см және 2,3см , орта сызығын тап
А
М
Т
У
Ж
2
Трапецияның орта сызығы 5,4 см бір табаны 3,3см болса,екінші табаны неше см
З
И
К
Ұ
О
3
Трапецияның табандары 2,2см және 1,5см ал биіктігі 2см, ауданын есепте
Ө
Қ
Р
Г
Д
4
Трапецияның табандары 0,2дм және 0,5дм , ауданы 0.14дм2 ,биіктігін тап
А
С
Ф
Н
Ғ
5
Теңбүйірлі трапецияның кіші табаны мен бүйір қабырғалары тең. Табандары 13 және 23см. Ауданын есепте.
Ш
Ы
Е
Х
Т
« Халықтық IPO» Бағдарламасы - бұл Қазақстан азаматтарына өзінше инвестициялар
Бұл капиталды көбейтудің жаңа қаржылық құралы. Құралдардың әртүрлілігі өз қаржы жоспарларын іске асыру үшін көбірек мүмкіндіктер береді.
Мысалы, қазіргі кезде халық жинақтарының үлкен бөлігі банктік депозиттерде сақталады. Депозиттер ақшаларды жақсы сақтайды, бірақ оның айтарлықтай көбейтілетіні туралы айтуға да тұрмайды. Акциялар неғұрлым жоғары тәуекелдерге байланысты, бірақ сонымен қатар олар неғұрлым жоғары пайда түсіруді қамтамасыз етуі мүмкін. Мысалы, депозиттер бойынша ең жоғары ставка шамамен 8-9% тең, ал акциялар құны туралы айтатын болсақ, «ENRC» АҚ акцияларының құны 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап 1 қыркүйекті қоса алғандағы кезеңде 384% өсті. Яғни бірінші жағдайда әрбір салынған 1000 теңгеге біз 80-90 теңге аламыз, ал екінші жағдайда - 2840 теңге аламыз. Мысалы, ENRC шынымен нақты, сіз қор биржасының сайтынан () алынатын статистикамен таныса отырып бұған көз жеткізе аласыз. Алайда, акциялардың ықтимал жоғары табыстылығының кері жағы да бар - тәуекелдер. Мысалы, «КАМАЗ» ААҚ акцияларының бағасы 2011 жылдан бастап 2012 жылды қоса алғандағы кезеңде 46% төмендеп кетті.
Осы екі мысал - қор нарығы оқиғаларының алуан түрлілігін құрайтын жеке жағдайлар. Оның ерекшелігі осы алуан түрлілікте. Сіз, бейнелі түрде айтқанда, балықты тұнық суда, тыныш айлақта аулай аласыз және бұл ретте шамалы, бірақ тұрақты түсіммен қанағаттанасыз, сондай-ақ үлкен табысты іздей отырып, залалдарға тап болу тәуекеліне бел байлап, ашық теңізге де шыға аласыз. Таңдау - бұл әр адамның жеке ісі және оның болғаны да жақсы. Атап айтқанда таңдауды қор нарығы ұсынады, ал «Халықтық IPO» - қор нарығымен танысу үшін жақсы бастама.
лай «Халықтық IPO» қатысушысы боласыз
Сіз «Халықтық IPO» Бағдарламасына қатысуға шешім қабылдадыңыз ба? Осы сәттен бастап қаржы тілімен айтқанда сіз «бөлшек инвестор» болып саналасыз. Әрине сіз «Халықтық IPO» қатысушы компанияларынан тікелей акциялар сатып ала алмайсыз.
Сізге қаржы мамандары көмектесетін болады - брокерлер, олармен қызмет көрсетулерді алуға тиісті шарт жасасқаныңыз жөн. Бұл үшін оларға жеке басыңыздың куәлігін (немесе паспортты) және СТН-ді ұсынуыңыз қажет. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын бақылау және қадағалау комитетінің (ҚҚК) деректері бойынша қазіргі сәтте Қазақстанда 67 брокерлік компания тіркелген. Алайда жеке тұлғалармен барлық брокерлер жұмыс істей бермейді.
Алғашқы қадам - білікті брокер таңдау
Брокер таңдаған кезде мынадай аспектілерге назар аударыңыздар:
• Брокерлік комиссия мөлшеріне (орташа алғанда мәміле сомасынан 0,3 - 0,8% шегінде ауытқиды);
• Нарықтағы белсенділігіне (бұл ақпаратты сіз табасыз);
• Клиенттік сұрауларға ден қою жылдамдығына (сұрауға ден қоюдың оңтайлы кезеңі - шамамен 1 сағат);
•
Ақпараттық-талдамалы жіберілімдердің болуына, ол сізге қаржы нарығы туралы жедел деректерді жеткізеді
Екінші қадам - Орталық депозитарийде жеке шот ашу
Брокерді таңдағаннан кейін сіз Орталық депозитарийде жеке шот ашуыңыз керек.
Орталық депозитарий - бағалы қағаздарды сақтау және есепке алу жөніндегі қызметтерді ұсынатын мамандандырылған коммерциялық емес ұйым.
Орталық депозитариймен Шарт екі данада жасалады. Шотты дүрлікпе басталып кеткенше және кезекте тұрмау үшін акцияларды сату басталғанға дейін кемінде бір ай бұрын ашқан дұрыс.
Маңызды! Егер сіз әлі де брокерлік компаниялар бар шағын елді мекендерде тұрсаңыз, трансфер-агенттердің көрсететін қызметін пайдаланыңыз, олар сіздің құжаттарыңызды жинауы және брокерге беруі тиіс.
Трансфер-агент - өз клиенттері арасында құжаттарды (ақпаратты) қабылдау және беру бойынша қызметтер көрсететін бағала қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы.
Қазақстанда үш компанияның трансфер-агенттік қызметке лицензиялары бар
• «ҚазПочта» АҚ
• «Қазақстанның Халық жинақтаушы банкі» АҚ
• «Дос» ЖШС
Шарт жасасқаннан кейін Орталық депозитарийде сіздің жеке шотыңыз болады. Осы шот биржада қаржы операцияларын жүргізуге, яғни акцияларды сатып алуға және сатуға мүмкіндік береді. Ақшаны өз шотыңызға кез келген банкте немесе трансфер-агентте аударуыңызға болады. Аударылғаннан кейін брокермен байланысқаныңыз және шотыңызға ақша түкенін білгеніңіз жөн
Үшінші қадам - роуд-шоуға бару
Бағдарлама басталар алдында «Халықтық IPO» катысушы компаниялары барып өткізетін өз акцияларының таныстырылымдары - «роуд шоу» өткізеді. Осындай таныстырылымдарда сіз компания менеджментіне өзіңізді қызықтыратын сұрақтарды тікелей қоюға мүмкіндік беріледі.
Төртінші қадам -акциялар сатып алу
Акциялар - бұл қаржы нарығының тауары және акцияның кез келген тауары сияқты таныстырылымды қажет етеді.
Акцияларды шығару (эмиссия) бұқаралық ақпарат құралдарында белсенді түрде алдын ала құлақтандырылады. Одан басқа, сіздің брокеріңіз мыналарға:
• акцияларды сату процесінің басталуы туралы сізге нұсқау беруге міндетті;
• қолыңызда бар қаражатқа қанша акция сатып алуға болатынын түсіндіруге міндетті;
• сізбен жеке кездескен кезде, не электрондық сауда платформасы немесе трансфер-агент арқылы екі данада акциялар сатып алу туралы тапсырма алуға міндетті. Тапсырмада акциялар саны және оларды сатып алған баға көрсетілуі тиіс;
•
эмитент-компаниямен сіздің атыңыздан мәміле жасауға, одан кейін сізге сатып алғаны туралы хабардар етуге міндетті.
* Сауда электрондық платформа арқылы операциялар жүргізу үшін электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) алу қажет. ЭЦҚ Халыққа қызмет көрсету орталықтарынан (ХҚО) немесе Қазақстандық банкаралық есептер қорынан алуларыңызға болады.
ЭЦҚ алу процесі туралы егжей-тегжей берілген.
Бесінші қадам - инвестициялау стратегиясын таңдау
Инвестициялау мерзімі стратегияға байланысты, оның сіз брокермен талқылағаныңыз орынды болып табылады. Тұтас алғанда стратегия нақты жағдайға: бос ақшалай қаражат көлеміне, инвестициялау мақсаты мен өз мақсатыңызға қол жеткізгіңіз келетін уақытқа сүйене отырып анықталады. Брокерлерде әртүрлі жағдайларға әзірленген стратегиялар бар және біз олармен осы мәселені алдын ала шешіп алуды табанды ұсынамыз. Сіз өз қаржы жағдайыңыздың әртүрлі өзгешеліктерін талқылайсыздар және брокер сізге оңтайлы стратегияны ұсынады.
Практика мыналарды:
• акцияларды кем дегенде бір жыл ұстаған пайдалы екенін, бұл ретте инвестор (төлемдер жүргізілген жағдайда) дивидендтер алуы мүмкін екенін көрсетеді.
• компания акционерлерінің жиналысына қатысқан пайдалы екенін, бұл ретте сіз шешімдер қабылдауға жеке қатыса алатыныңызды көрсетеді.
Алтыншы қадам - табыс алу
Компания қаржы жылын оң нәтижелермен жапты деп, ал оның акцияларының бағалық құны өсті деп болжамдайық. Сіздің Орталық депозитарийдегі өз шотыңызға дивидендтер түседі (сізге қаражат түскені туралы брокер хабарлайды) және де сіз қосымша табыс алу үшін оны сатуға шешім қабылдадыңыз. Бұл жағдайда:
• брокерге акцияларды сатуға арналған бұйрықты (тікелей және трансфер-агент арқылы) беру қажет;
• брокер бұйрықты алғаннан кейін сіздің акцияларыңызға сатып алушы іздеуі, мәмілені ресімдеуі және ақшаны сіздің банктік шотыңызға аударуы тиіс;
• брокер автоматты түрде аудару сомасынан өз комиссиясы мен биржа комиссиясын (аудару сомасынан 0,01 %) есептеп шығарып алады.
Акцияларда инвестициялау үнемі пайда түсуіне кепілдік бермейтінін және салған қаражатты жоғалтып алу қауіпін де тудыратынын есте сақтаңыздар. Жеке инвестор болып келе, егер қаржы нарығындағы жұмыс ерекшеліктерін зейін қоя отырып, зерделесеңіз және ағымды жағдайды тұрақты қадағалап отырсаңыз сіз табысқа және айтарлықтай кіріске ие болуыңыз мүмкін. Өз біліктілігіңізді арттырыңыз және ақша табыңыз!
Мүмкүншіліктер мен тәуекелдер
Жарияланды: 1 мамыр 2012
«Халықтық IPO-ға» акцияны иелене отырып қатысу үшін қандай шешім қабылдау керек екенін тыңғылықты таразылай отырып «үшін» және «қарсы», тәуекел және мүмкіндіктердің барлығын бағалай білу қажет.
Кеңесші Сізге қажетті барлық сұрақтарыңызға жауап береді 8 800 080 5070 (тәулік бойы жұмыс жасайды, Қазақстан бойынша сөйлесу тегін). Алматы қаласы үшін - 7 (727) 250 70 00
Бағдарлама сайтындағы ақпаратпен танысыңыз. .
«Халықтық IPO»: қатысу немесе қатыспау?
«Халықтық IPO» бағдарламасы аясында 2012 жылдың күзінде АҚ «ҚазТрансОйл-дың» акциялары сатылады. Көптеген қазақстандықтардың көкейінде бұл Бағдарламаға қатысу және қатыспау жөнінде сұрақ туындайды.
Басты мақсаттардың бірі, «Самрұқ-Қазына» Қоры және мемлекет алдында «Халықтық IPO-ны» максималды анық және түсінікті түрде өткізу қажет.
Қазақстандықтар «Халықтық IPO-ның» мүмкіндіктерін біле отырып акцияны сатып алар кезде тәуекелге бел бууға шешім қабылдау қажет.
Акционер үшін маңызды!
«Халықтық IPO» аясында Қазақстан Республикасының азаматтарының мемлекеттік компаниялардан акцияларды сатып алу құқығы, сондай-ақ қазақстандықтардың қызығушылығын тудыратын біздің елде жинақтаушы зейнетақы қоры жұмыс істейді.
Акцияға иелену арқылы азаматтар акционер бола алады, былайша айтқанда компания иесі және құқыққа ие болады, Қазақстан Республикасының «құнды қағаздар нарықта» және «Акционерлер қоғамы туралы» Заңдарында көрсетілген.
1. Акционер акциядан үлесақы алуға құқылы
Мүмкіндіктер:
Жыл сайын компания өзінің акционерлері алдында жыл қорытындысы ретінде қаржылай есеп береді. Акция иелері жалпы жиналыста түскен табыстың қанша бөлігін компанияға қалдыру, қанша бөлігін үлесақы ретінде инвесторға беру керек екенін шешеді.
Тәуекелділік:
Ал егер табыс болмаса? Акционер, компанияның иесі бола отырып, жеке кәсіпкер тәуекелге бара отырып өзіне шешім қабылдайды, бұл деген пайда түспеген жылы жеке кәсіпкер өзінің акциясынан үлесақы ала алмайды. Компанияның кірісі кезінде жағымды және жағымсыз көптеген факторлар әсер етеді: нарықтағы өзгерістерге әсерін тигізетін жағдай, бәсекелестердің әрекеті, технологиялардың дамуы және т.б.
Одан басқа, кәсіпорын табыс алған күннің өзінде, акционерлердің жалпы жиналысында үлесақыға төлем төлемеу туралы шешім қабылдауы мүмкін, керісінше түскен барлық табысты дамуға жіберуі мүмкін.
2. Акционерлер компанияны басқаруға қатысады
Мүмкіндіктер:
Акцияны сатып ала отырып, азамат компанияны басқару құқығына қатыса алады. Ол оны акцинерлердің жалпы жиналысында дауыс жинау арқылы ала алады. Онда кәсіпорынның жұмысы туралы маңызды шешімдер қабылданады. Одан өзге өз кезегінде акционерлер заңға сәйкес компания таралып кеткен жағдайда мүліктің бір бөлігіне ие бола алады.
Тәуекелділік:
Егер акционердің көп емес акция пакеті болатын болса онда оның «дауысы» «естілмеуі» мүмкін. Алпауыт акционерлер орта акциянерлер үшін қызықтырмайтын шешім қабылдауы мүмкін.
Бір жағдайды ескеру қажет: «Халықтық IPO-дан» стратегиялық маңызды кәсіпорындар шықпай жатса, әрине, мемлекет сол компанияның пакеттеріне бақылау жасауды жалғастырады. Бұл ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, еліміздегі экономиканың дамуы үшін қажет.
Сатылымда акцияның 15 пайыз үлесі ұсынылатын болады.
3. Акцияны сатуға болады
Инвестициялау үлкен мерзімді уақытта көп көлемде пайда әкеледі. Өмірде көптеген жағдайлар орын алады. Кез келген уақытта ақша қажет болған жағдайда не істеу керек?
Акционер биржада акциясын сата алады. Сонымен қатар акция бағасы өсуі мүмкін екенін және қайта түсуі де мүмкін екенін естен шығармау қажет.
Мүмкіндіктер:
Акция құнының өсуіне шек қойылмайды. Теория бойынша инвесторды қосымша пайдамен қамтамасыз ете отырып акцияның құнын қолайлы нарық жағдайында компанияның табысты қызметі барысында көп еселендіруі мүмкін.
Тәуекелділік:
Инвестор үшін негізгі тәуекел -акция құнының айтарлықтай төмендеуі. Одан ешкім де сақтандырылуы мүмкін емес. Акцияны сату барысында өз құнынан төмен сатылса зиян шегеді.
Акция құнының өзгеруі қысқа уақытқа созылуы мүмкін, өйткені кәсіпорын қызметінің қандай да бір мәселесіне қатысы жоқ болғаны үшін.
Мұндай жағдайда бағаның қысқа уақыттық ауытқуына кәсіпқой кәсіпкерлер баға тұрақталғанша күте тұруды ұсынады. Егер компанияның қызметіне жағымсыз қиындықтар туындап жатса, оның өзінде шығын әкелген жағдайда да акцияны сатқан жөн.