Сабақ жоспар Жай сандар және құрама сандар (5 сынып )

Сабақ реті 61

Пәні: Математика

</<span>Сынып 5 А,Б

Сабақтың тақырыбы: §4.5 Жай сандар және құрама сандар

Сабақтың мақсаты:

Сабақтың міндеттері:

Білімділік: Жай сандар мен құрама сандарды анықтай білу және оны есеп шығаруда қолдануға үйрету

1. Тәрбиелік: Адамгершілікке тәрбиелеу

2. Дамытушылық: Танымдымдық қызығушылықты дамыту

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап

Сабақтың көрнекілігі: ДКҚ №40 , Жай сандардың кестесін пайдалану

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды түгендеу және сыныптың тазалығына мәнберу

Үй тапсырмасын тексеру, қайталау

Сұрақтар:

1) 9 санына еселік сандар 3 санына еселік бола ма?

2) 100 алманы 3 жәшікке тең етіп салсаң, неше алма артық қалады?

3) 10 асықты 3 балаға тең бөліп берең, неше алма артық қалады?

№245 9 санына еселік санды жазу керек:

1. 420<42*<426, 423

2. 375<37*<381, 378

3. 563<56*<569, 567

№248 Марат сатушыға 600 тенге берді де, бағалары бірдей 9 лотерея билетін теңге есебімен сатып алды. Ол сатушыдан қайтарым ақшаға 55 теңге ала ма, әлде 60 теңге ала ма немесе 40 теңге ала ма ? Лотерея бағасы неше теңге?

9*60=540

Марат сатушыдан қайтарым ақшасы 60 теңге. Себебі ол әр лотарея билеті 60 теңгеден алды.

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі:

1) 1-ге және өзіне бөлінетін натуралсандарды жай сандар деп атаймыз

Мысалы: 13 және 101 - жай сандар

13 санының бөлгіштері: 1 және 13

101 санының бөлгіштері: 1 және 101

Ең кіші жай сан - 2 саны.

2 саннан басқа жай сандардың барлығы тақ сандар, сонда 2 саны ғана жұп сан

Жай сан шексіз көп.

2) Бөлгіштерінің саны екіден көп натурал сандарды құрама сандар деп атайды.

35

41

26

11

1

18

1,5,7,35

1,41

1,2,13,26

1,11

1

1,2,3,6,9,18

4

2

4

2

1

6

Кестедегі 35,26,18 сандары құрама сандар.

Мысалы, 8 саны құрама сан, бөлгіштері 1,2,4,8

24 саны құрама сан, бөлгіштері 1,2,3,4,6,8,12,24

3) Натурал сан 1-дің бір ғана бөлгіші бар, ол сол санның өзі - 1 саны.

1 саны жай сандар тобына да, құрама сандар тобына да жатпайды.

Мысалы: жай сандар:17,23,31,97

құрама сандар:28,36,70,96,120,185,207

Сыныпта шығарылатын есептер:

І-деңгей №650, 653, 657, 658, 667

шығармашылық деңгей қиындығы жоғары есептер

Оқушыларға берілетін таратпалар мұғалімнің қалауы бойынша жасалады.

№650

Жай сандар қатарындағы екі тізбектес және айырмасы 2-ге тең сандар егіз сандар деп аталады.

Мысалы, 3 пен 5, 5 пен 7, 11 мен 13 сандары егіз сандар.

Жай сандар кестесін пайдаланып, 1- ден 100-ге дейінгі егіз сандарды жазыңдар:

17 мен 19, 29 бен 31, 41 мен 43, 71 мен 73 сандары егіз сандар.

№653 Дүние жүзіндегі екінші ұстаз , қазақтың ежелгі ғалымы Әбу Насыр әл-Фараби отырарда дүниеге келіп, 870-950 жылдар аралығында өмір сүрген. Неше жай сандар бар?

877,881,883,887,907,911,919,929,937,941,947 сонымен 11 жай сан бар екен.

№657

1)10=7+3 18=1+17

12=1+11 24=11+13

30=23+7 42=31+11

68= 61+7

2) Мына сандарды екі жай сандардың көбейтіндісі түрінде жазу керек:

22=2*11, 35=5*7, 77=7*11, 65=5*13, 69=3*23, 95=5*19

№658

1. а=7 см

2. b=13 см

3. h=5 см

V=abc=7*13*5=, 455 саны құрама сан

№667

Баeыржан 5 дәптер мен 2 альбом үшін 130 теңге төледі.

Меруерт сондай 3 дәптер мен 2 альбом үшін 114 теңге төледі.

Дәптер мен альбом неше теңге тұрады?

дәптер - х

альбом - у

5х+2у=130

3х+2у=114 Бір-бірінен шегереміз. Сонда 2х=16, х=8

2у=130-5*8

2у=130-40

2у=90

у=45

жауабы: дәртер 8 теңге, ал альбом 45 теңге тұрады.

Қосымша

№1 жай сандарды кему ретімен: 79,53,47,19

құрама сандарды өсу ретімен: 62,99,121,129

№2 Амалды орындау:

1. 5856:(61·16)-3060:(51·15)=(5856:61)·16-(3060:51)·15=96·16-60·15=1536-900=636

2. 4374:(18·81)+3680:(23·32)=(4374:81)·18+(3680:32)·23=54·18+115·23=972+2645=3617

Оқушыларды бағалау

І-деңгей «3»

ІІ-деңгей «4»

ІІІ-деңгей «5»

Сабақты бекіту: Жай сандар мен құрама сандарды оқушылардан сұрап, қайталатып бекіту.

Үй тапсырмасы: №656,665

Пән мұғалімі: Тулешова Назерке Ерболатқызы