урок Рационал бөлшектердің қосындысы мен айырмасы

ЖА ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ, ТАЛАС АУДАНЫ, ҚАРАТАУ ҚАЛАСЫ

« «ҮМІТ» ҚИМЫЛ-ТІРЕК АППАРАТЫ БҰЗЫЛҒАН

БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН МЕКТЕП ИНТЕРНАТЫНЫҢ

МА МАТЕМАТИКА ПӘНІНІҢ МҰҒАЛІМІ

ЧОМАЕВА АРДАҚ ҚУАНЫШБАЙҚЫЗЫ

Сабақтың тақырыбы: «Рационал бөлшектердің қосындысы мен айырмасы»

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Рационал бөлшектерді қосып, азайтқанда ережелерін қолдана

білуге үйрену, формулаларды есептер шығаруда қолдана білуге

дағдылану.

Дамутышылық: Оқушының ойлау қабілетін, танымын, пәнге қызығушылығын

арттыру, есеп шығару дағдысын дамыту.

Тәрбиелік: Белсенділігін, қызығушылығын арттыру.

Сабақтың көрнекілігі: Формулалар жазылған плакаттар.

Сабақтың түрі: Қайталау сабағы

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Қайталау сұрақтары

3. Өтілген тақырыпты пысықтау

4. Деңгейлік есептер шығару

5. Тақтаға есептер шығару

6. Ойын есеп

7. Қорытындылау

8. Бағалау

9. Үйге тапсырма беру

Бөлімдері бірдей рационал бөлшектерді қосу үшін, олардың алымдарын қосып, бөлімдерін өзгеріссіз қалдыру.

(1)

Мысалы:

Бөлімдері бірдей рационал бөлшектерді азайту үшін бірінші бөлшектің алымынан екінші бөлшектің алымын азайтып, бөлімін өзгеріссіз қалдыру керек

(2)

Мысалы:

Деңгейлік есептер шығару

I- деңгей

Амалдарды орында:

II-деңгей

Амалдарды орында:

III- деңгей

Өрнекті ықшамда:

Тақтаға есептер шығару:

№500

1.

2.

№509

1.

2.

Тарихқа шолу

Бөлшектердің пайда болуы туралы. Ежелгі Римдегі бөлшектер.

Ерте заманның өзінде-ақ адамға нәрселерді санай білу қажет болуымен бірге, ұзындықты, ауданды, көлемді, уақытты және басқа да шамаларды өлшеп, натурал санмен өрнектеп көрсету мүмкін бола бермейді. Қолданылып отырған өлшеуіштің бөліктерін де ескерілу тура келеді. Осылайша бөлшектер пайда болған. Әуелде бұлар нақтылы бөлшектер, белгілі бірліктердің бөліктері болған. Мысалы, Ежелгі Русьте «ширек», «әммүшке» көпке дейін тек нақты бөлшектер, ірірек өлшеуіштің бөлігі ретінде түсініліп келген. Нақтылы бөлшектерден дерексіз яғни белгілі бір өлшеуішке байланыссыз, бөлшектерге көшу баяу да, ұзаққа созылған процесс болған. Тіпті римдіктердің өздері көбінесе тек нақтылы бөлшектерді пайдаланған. Ежелгі римдіктерде массаны өлшеудің негізі бірлігі және сондай-ақ ақша бірлігі де болып табылған Асс тең 12 бөлікке, унцияларға бөлінген. Бара бара унция кез келген шамаларды өлшеу үшін де қолданылатын болған. Сөйтіп римдіктерде он екілік бөлшектер, яғни бөлімдері әрқашан 12 болып келетін бөлшектер пайда болған. Римдиктер он екіден бір деудің орнына «бір унция», он екіден бес деудің орнына «бес унция» т.с.с. деген. Үш унцияны ширек деп, төрт унцияны үштік деп, алты унцияны жарты деп атаған.

Біздің эрамызға дейінгі I ғасырда өмір сүрген римдік ақын Горацийдың сол кездегі Рим мектептерінің біріндегі мұғалім мен шәкіртінің әңгімесі туралы деген шығармасынан алынған мына үзінді сол заманға тән:

«- Мұғалім: Альбин ұлы айтсыншы, 5 унциядан 1 унцияны шегергенде қанша қалады?

- Шәкірт: Бір үштік

- Мұғалім: Дұрыс, сен өз мүлкіңді сақтай аласың».

Ойын есеп:

Таңба қойып есеп шығару:

1) 1 1 1 1 = 22

2) 2 2 2 2 = 16

3) 3 3 3 3 = 39

4) 4 4 4 4 = 20

5) 5 5 5 5 = 15

6) 6 6 6 6 = 36

7) 7 7 7 7 = 1

8) 8 8 8 8 = 19

9) 9 9 9 9 = 9

Жауаптары:

1) 11+11 = 22

2) 2·2·2·2 = 16

3) 33+3+3 = 39

4) (4:4+4)·4 = 20

5) 5·5-5-5 = 15

6) 6·6-6+6 = 36

7) 7·7:7:7 = 1

8) 88:8+8 = 19

9) 9:9·9+9 = 18

«Үміт» мектеп-интернаты

Тақырыбы:

Мұғалімі: Чомаева А.Қ.

Қаратау қаласы