'Интеллектуал ринг' сайысы

«Мақтажан» жалпы орта мектебінің математика пәні мұғалімі

Тумабаев Алтайдың 8 сынып арасында өткізген «Интеллектуал ринг» атты сайысының

Жоспары.

Сайыстың тақырыбы: «Интеллектуал ринг»

Сайыстың мақсаты: Оқушылардың ой-өрісін, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, математика пәніне қызығушылығын арттыру.

Сайыстың түрі: Жарыс.

Сайыстың көрнекілігі: Нақыл сөздер, мақал-мәтелдер.

Сайыстың барысы: Ұйымдастыру кезеңі.

Жүргізуші: Ойынға қатысушыларды ортаға шақырып, ойын шартымен таныстырады.

І кезең. Ойынға 7 оқушы қатысады. Ойын шарты бойынша сайысқа қатысушыларға кезек-кезегімен 5 сұрақтан қойылады. Ең аз ұпай жинаған оқушы ойыннан шеттетіледі.

ІІ кезең. Қалған 6 сайыскер ойын шарты бойынша жеребе тастау арқылы жұптасып 3 топқа бөлінеді. Әр топқа кезек-кезегімен 5 сұрақтан қойылып, сұрақтарға ең аз жауап берген топ ойыннан шеттетіледі.

ІІІ кезең. Бұл бөлімде қалған екі топ бір-бірімен сайысады. Ойын шарты алдыңғы бөлімдердегідей.

ІV кезең. Соңғы кезеңде екі топтан озып шыққан топ мүшелері енді бір-бірімен қарсылас болып қалады. Ойын шарты алдыңғы бөлімдердегідей. Соңынан жеңімпаз анықталып, бағалы сыйлықтар табыс етіледі.

І кезең сұрақтары:

1. Барлық қабырғалары тең тік төртбұрыш қалай аталады? (квадрат)

2. Кесіндіні өлшейтін құрал қалай аталады? (сызғыш)

3. 17 құрама сан ба? (жоқ)

4. Барлық қабырғасы тең параллелограмм қалай аталады? (ромб)

5. мәні неге тең? (1)

6. Бұрышты өлшейтін құрал қалай аталады? (транспортир)

7. -ден неше шығады? (11)

8. Пифагор теоремасын айтып бер? (а²+b²=c²)

9. Толық бұрыш неше градусқа тең? (360⁰)

10. Координаттарды математикада бірінші қолданған кім? (Декарт)

11. қандай функция? (тақ)

12. Жазыңқы бұрыштың бөлігі неше градусқа тең?

13. Квадраттық функцияның графигі қандай болады? (парабола)

14. 6³ неге тең? (216)

15. Үшбұрыштың үш қабырғасы берілсе, ауданын қалай табамыз? (Герон

формуласын пайдаланып)

12. Жұп функцияның графигі қай оське симметриялы? ( у осіне)

13. Вектор дегеніміз не? (бағытталған кесінді)

14. мәні неге тең? (1)

15. Ең үлкен екі таңбалы сан? (99)

16. Таңбалары әр түрлі сандардың бөліндісінен қандай сан шығады? (теріс

сан)

12. 5 санына қарама-қарсы сан? (-5)

13. Бір бұрышы 90⁰-қа тең бұрыш қалай аталады? (тік бұрышты үшбұрыш)

14. Ең кіші үш таңбалы сан? (100)

15. 30 минутта неше секунд бар№ (1800)

16. Кез-келген санды 0-ге бөлсек, неше шығады? (0-ге бөлуге болмайды)

17. Үшбұрыштың орта сызығы неге тең? (табанының жартысына)

18. 7 санына кері сан? ( )

19. 25 центнерде неше килограмм бар? (2500)

20. Биссектриса дегеніміз не? (бұрышты қақ бөлетін сәуле)

21. Қандай бөлщек дұрыс бөлшек деп аталады? (бөлімі алымынан көп болса, мысалы, )

22. Екі қатынастың теңдігі қалай аталады? (пропорция)

23. 60⁰-қа сыбайлас бұрыш? (120⁰)

24. Квадрат теңдеудің дискриминанты теріс сан болса (D<0), онда теңдеудің

неше шешімі болады? (шешімі болмайды)

12. мәні нешеге тең? ( )

13. sin²α+cos²α=? (1)

ІІ кезең сұрақтары:

1. Жай сан деп қандай санды атаймыз? (1-ге және өзіне бөлінетін сандар)

2. Ең кіші натурал сан? (1)

3. π саны нешеге және неше градусқа тең? (3,14 және 180⁰)

4. Қандай өрнек әріпті өрнек деп аталады? (құрамында әріпі бар өрнек)

5. Шеңбердің кез-келген екі нүктесін қосатын кесінді қалай аталады? (хорда)

6. Дискриминанттың формуласы қандай? (D=b²-4ac)

7. Жақша алдында минус таңбасы тұрса, жақша қалай ашылады? (жақша ішіндегі өрнектің таңбасы қарама-қарсы таңбаға өзгереді)

8. Косинустың ширектердегі таңбаларын ата? (I, IV ширек - оң, II, III ширек - теріс)

9. Екі қабырғасы параллель төртбұрыш қалай аталады? (трапеция)

10. Қарама-қарсы сандардың қосындысы нешеге тең? (0-ге)

11. Алымы бөлімінен үлкен бөлшек қалай аталады? (бұрыс бөлшек)

12. Кез-келген санның нөл дәрежесі нешеге тең? (1-ге)

13. Тангенстің ширектердегі таңбаларын ата? (I, IІІ ширек - оң, II, IV

ширек - теріс)

14. Глобус қандай фигураны елестетеді? (шар)

15. Ең кіші жай сан? (2)

ІІІ кезең сұрақтары:

1. Айырмашылығы тек таңбаларында болатын сандар? (қарама-қарсы сандар)

2. Кері сандардың көбейтіндісі неге тең? (1)

3. Қандай сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді? (0)

4. Дәлелдеуді қажет етпейтін сөлем қалай аталады? (аксиома)

5. Минуттың бөлігі нешеге тең? (секунд)

6. Шешімдері бірдей теңсіздіктер қалай аталады? (мәндес теңсіздіктер)

7. 25% санның қандай бөлігі? ( )

8. Бір жазықтықта жатпайтын түзулер қалай аталады? (айқас түзулер)

9. Сызықтық функцияның графигі қандай болады? (түзу)

10. Ең үлкен теріс сан? (-1)

IV кезең сұрақтары:

1. ctgα қандай функцияның қандай функцияға қатынасы? ( )

2. Барлық қабырғалары тең төртбұрыш қалай аталады? (ромб)

3. =? (17)

4. (-2)⁵=? (-32)

5. Трапецияның орта сызығын қалай анықтаймыз? (c = табандарының қосындысының жартысына тең)

6. Египет үшбұрышы деп қандай үшбұрышты айтамыз? (қабырғалары 3, 4, 5-ке тең үшбұрышты айтамыз)

7. =? ()

8. Үшбұрыштың орта сызығы 10 см, табаны нешеге тең? (20 см)

9. Трапецияның табандары 4 см және 6 см. Орта сызығы нешеге тең? (5 см)

10. =? ()

Қосымша сұрақтар:

1. Параллелограмның бір бұрышы 50⁰, қалған бұрыштары нешеге тең? (130⁰, 130⁰, 50⁰)

2. Тік бұрышты үшбұрыштың бір бұрышы 30⁰. Сыртқы бұрыштарын тап. (150⁰, 90⁰, 120⁰)

3. Екі түзудің қиылысуынан пайда болған бұрыштардың бірі 140⁰. Қалған бұрыштарын тап. (140⁰, 40⁰, 40⁰)

4. «Нөл» қай елдің сөзі? («нөл» ұғымы V ғасырда Үндістанда пайда болды. «Нөл» жоқ деген сөз)