Жетімдерді жебейік (бастауыш сынып)

Астана қаласындағы Білім басқармасы

Д. А. Қонаев атындағы университет колледж

• атты сыныптан тыс ісшараның жоспары

Ұйымдастырған: Ыбырайқызы Рыскүл

Астана қаласы, 2009ж

Жетімдерді жебейік

(пьессалық көрініс)

1 көрініс

Қатира

- Сен мені сүйесің бе?

Ғалым:

- Иә

Қатира

- Қалай сүйесің?

Ғалым:

- Міне былай жаным ( құшақтайды)

Қатира

- Өмірлік жарың етесің бе?

Ғалым:

- Иә, жаным!

Қатира

- Қашан үйленеміз?

Ғалым:

- Асықпа, Үйленеміз.

Қатира

- Жаным білесің бе имен бақыттымын.

Ғалым:

- Менде бақыттымын.

Қатира

- Ғалым мені бақытты еткен сенсің

Ғалым:

- Неге қайталай бересің? Не болды?

Қатира

- Білесің бе?

Ғалым:

- Нені?

Қатира

- Біз нәрестелі боламыз.

Ғалым:

- Не дейсің? Қалай?

Қатира

- Мен жүктімін.

Ғалым:

- Шын ба? Ол қалай мен дайын емеспін ғой. Неге айтпадың?

Кешір мен сосын жолығымын. Ойланамын.

Автор сөзі: 6 ай өткен соң.

2 көрініс

Қатира.

(Ән) Мен сені сүйдім.

Автор сөзі: 9 ай өткен соң. Қатира өзінің бойындағы сәбиіне не істерін білмей жан сырын айқайлап айту үсінде.

3 көрініс

Қатира

Кешір балапаным, Мен саған деген сезімді өмірге алып келіп қана көрсетемін. Ал саған аналақ сеземімді, аялы алақан жылуын сездіре алмаймын. Балам, сен мені кіналарсың. Бірақ амалым жоқ. Мен сенің әкеңді жақсы көргенмін. Ал ол үйленемін деп жүрген. Сенің пайда болғаныңды естіп кетіп қалды.Мені кешір. Мені сені бауырыма баса алмаймын. Сенің бар екенімңді менің ата- анамда, екі ағамда білмейді. Оларға қалай айтамын. Мен не бетіммен елге қараймын. Кешір мені кейін түсінерсің.

Автор сөзі: 9 ай 10 күн өтті. Кішкентай күнасыз сәби дүниеге келді. Анасы не істерін білмей жаңадан дүние есігін ашқан сәбиін қолына алып балалар үйінің есігіне келді.

4 көрініс. ( Балалар үйі)

Қатира

- Сәлеметсіз бе?

Меңгеруші

- Сәлеметсіз бе?

Қатира.

- Кешіріңіз,мен мына кішкентай нәрестені сіздерге өткізейін деген едім.

Меңгеруші

Неге? Не себеп болды?

Қатира.

Мен бұл нәрестенің бар екенін ата - анам, бауырларымда білмейді. Бұл бала некесіз махаббат жылуынан туылған. Бірақ, әкесі бұл баланың пайда болғанын білді де? Хабар - ошарсыз жоқ болып кетті. Бұл бала кейін өскенен кейін мені сұрап кешіріп жатса мен өз мекен жайымды, аты - жөнімді жазап тастап кетемін.

Меңгеруші

Әкесі туралы мағлұмат қалдырасыз ба?

Қатира

Жоқ, кешіріңіз.

Меңгеруші

Жақсы, мына құжаттарды толтырыңыз. Ал, мен баланы апарайын.

5 көрініс

Айнұр

- Сәлеметсізбе?

Меңгеруші.

- Сәлеметсізбе?

Айнұр

Менің есімім Айнұр. Біз жолдасыммен үйленгелі 8 жыл болды. Бірақ нәресте сүйе алмадық. Сол себептен екеуміз келісіп балалар үйінен тәрбиелеп алуды шештік.Бізге өз балаларыңызды көрсетіңіз, біз бір баланы таңдайық.

Меңгеруші.

Жақсы. Бұл бір жақсы жаңалық болды ғой. Міне мына қағазда жатқан шарттармен танысып шығуыңызды сұраймын. Егер осы шартттарға жағдайыңыз сай келсе біз өзіңізге ұнаған баланы асырап бағуға рұқсат береміз.

Айнұр

Жақсы.

Меңгеруші.

Міне осы шарттарға келісесіз бе? Жолдасыңыз не дейді?

Айнұр

Менің жолдасым барлығымен келісетініне сенімдімін.

Меңгеруші.

Ал онда осы шарттарға келіссеңіз. Баланы асырауға рұқсат етеміз.

Айнұр

Бізге баланы қашан таңдауға болады?

Меңгеруші.

Қаласаңыз қазір барайық.

Айнұр

Жақсы болар еді.

Меңгеруші.

Онда жүріңіз.

Меңгеруші.

Міне осы балалар біздегі. Көздері жәудіреп, Қашан менің анам келеді деген үмітпен отырады.

Айнұр

Ішінде Алмас деген кішкене нәресте бала бар ғой, сол баланы кішкентай кезінен тәрбиелесек бауыр басып қалар. Сол баланы асырап алуға рұқсат етіңізші.

Меңгеруші.

Рұқсат етемін ғой. Бірақ сіз мына құжаттарды толтырып, сот шешімін екі күн күтесіздер. Екі күннен кейін жолдасыңыз екеуіңіз келіп, баланы алып кетіңізге рұқсат.

6 көрініс

«Малыш» - әні ойнайды.

Автор сөзі: 6 жыл өткен соң.

7 көрініс.

Автор сөзі: Алмас өзін асрап алған жанұяда өмір сүріп жатыр. Алмасты асырап алған жандарда 2 жылдан кейін қыз бала дүниеге келді. Енді олар екеу. Өмірде таңдаулы болып өмір сүрген алмас, өзінің бауыры дүниеге келгеннен бері күрт өзгерді. Оған ұрсда, ұра да қарады. Жылы сөздерді ол қатты сағынып жүрді. Бірақ Алмас неге екенін түсінбеді.

Айнур.

Алмас Айым үйді жинап қойыңдар. Есікті іліп алыңдар.

Алмас: Жарайды анашым мен бәрін істеп қоям.

Айнур.

Кім сындырған?

Алмас: Анашым менің қолымнан түсіп кетті.

Айнур.

Жетесіз! Өзі жетпей жатқан дүниені неге сындырасың. Жетімек қай бір оңған баланы жетімдер үйіне тапсырады дейсің, жина сындырған дүниені, Неге сол баланы «Болашақ» балалар үйінен асырыап алдым екен. Қызымның дүниеге келетінін білгенде, бұл жүгермекті асырап алмаушы едім ғой. Тиме еш нәрсеге тағы бір нәрсені сындырасың.

Автор сөзі: Ашуланған Алмас. Бар кесе сынығын жинап қоқыс жәшігіне салды да. Қарындысына

Алмас: Айым мен қазір келемін. Сен үйде бола бер. Жарайма?

8 көрініс.

Қарны ашып, мазасы қашқан Алмас не істерін білмей, ақшасы жоқ балғандықтан ол дүкеннің қасына садақа сұрап қарнына нәр қондырайын деген оймен отыра кетті. Өмірден түңілген ол. Ата - анасын аңсап былай деп ой жүгіртті.

Алмас: Айналайын анашым, ардақты әкешім. Қайдасыңдар. Мен сендерді қатты сағындым. Қашан болсада мені іздеп табыңдаршы. Сендер қандай болсаңдарда мен түсінуге тырысамын. Сендер менің қасымда болсаңдар мынадай халге жетпес едім ғой. Анашым менің қарным ашты. Неге ел өз балаларын тастап кетеді екен. Неге? Осылай жылап жүрсін дей ме? Мен қиналдым ғой. Ей Алла маған әкемсмен анамды кездестірші. Ең болмаса түрлерін бір көрейін. Анашым мен сізді кінәлай алмаймын. Қиын бір кезеңдерде өмір сүріп маған қарай алмаған шығарсың. Анашым мен сені сағындым ғой. Түсінші.

Ғалым

- Не болды?

- Неге жылап отырсын? Сені мынадай халге түсірген кім?

- Кімсің ?

- Кімнің баласысың?

Алмас:

Мен кім екенімді кімнің баласы екенімді өзім білмей қалдым. Аға нанға ақша беріңізші. Мен осы уақытқа дейін анам деп жүрген жан бүгін анау «Болашақ» атты балалар үйінен асырап алғанан айтты. Кім екенімді? Қай елдің баласы екенімді өзім білмеймін. Білмеймін кім екенімді есімімді Алмас деп қойыпты.

Ғалым:

Жасың нешеде.?

Алмас:

6 да.

Ғалым:

Сен маған бала боласың ба?

Алмас:

Білмеймін.

Ғалым:

Менің жағдайым жақсы, саған мүмкіндігімді жасаймын,еш нәрсені жоқтатпаймын, сені оқытамын,үлкен қызметке орналастырамын, бар жағдайынды жасаймын, қане қай балалар үйінен шықтың.

Автор сөзі: Екеуі бірге «Болашақ» - деп шекесіне жазылып қойған балалар үйіне келеді.

9 көрініс:

Ғалым:

Салеметсізбе? Мен мына баланы көшеден жылап қайыр сұрап отырған жерінен кездестірдім. Бет ауызы көкпен бет. Мен мән жайды сұрағанда ол есімін Алмас деп таныстырды. Өмірінен үзінділер айтып берді. Осы баланы менің асырап алуыма мүмкіндігім барма.

Меңгеруші.

Ия, өзіңіз кімсіз? Не қызмет атқарасыз?

Жанұяңыз бар ма?

Ғалым

Мен Жұманов Ғалым. 1982 жылы туылғанмын. Мен «Қаз Мұназ Газ» коорпорациясында президенті қызметін атқарудамын. Жанұям жоқ.

Меңгеруші.

М- м - м. Түсінікті. Үйленбегенсіз. Алдымен мына шарттармен танысып алуыңызды өтінемін.

Ғалым.

Оқып шықтым. Бірақ сонда да мен жалғыз басты жан болғандықтан бала асырап алу үшін не істеуім керек.

Меңгеруші

Оны сот шешеді. Бірақ сонда да анасы секілді қарайтын бір жанның қажет екенін білсеңіз екен. Біз бір рет қамқор болам деген жанұяға бергенбіз. Өзіңіз көрдіңіз қандай халге түскенін. Ал енді осы жол қайталанса біз болашақ баласын жоғалтып аламыз.

Ғалым.

Мен бұл баланың өткені бойынша мағлұмат алуыма болады ма.?

Меңгеруші:

Өткені жайында дейсіз бе? Бұл баланың анасы тірі. Жер бетінде. Бізге мекен жайын да тастап кеткен. Ол қиналып, өмірден қол үзседе баладан қол үзгісі келмегені байқалды. Бірақ тағдырдың қатал екені бәрімізге мәлім. Тағдардың тәлкегіне салынып. Осыған мәжбүр болыпты. Сүйген жаны баланың пайда болғанын ести сала хабарсыз кеткен көрінеді.

Ғалым.

Сонда да менің анасынан рұқсат алу үшін мекен - жайын білуме болама.?

Меңгеруші

Болады. Қазыр. Қарап көрейін.

А міне таптым.

Аты жөні Байбөриева Қатира

1986 жылы туылған

Мекен жайы: Сары арқа көшесі 46 үй 13 пәтер.

Ғалым:

- Кім Қатира (Құлағына Қатираның. Мен бақыттымын. Біз нәрестелі боламыз деген сөздері естіледі.)

Меңгеруші.

Ғалым не болды. Сіз мені естисіз бе?

А ия.

Меңгеруші

Не ойлап кеттіңіз.

Ғалым:

Ештеңе ғафу етіңіз.

Мен анасына жолығайын

Меңгеруші

Сау болыңыз

Ғалым:

Сау болыңыз Мен міндетті түрде келемін. Ешкімге бермеңіз.

(әуен ойнап тұрады) Сахна сыртында

Ғалым: Қатираш сен мені кешіресің бе? Мен сенің адал екеніңді білмеппін. Не істеймін. Алмас өзіме қатты ұқсапты. Қандай болп кеттің екен. Мен сені енді іздеп тапсам кешіресің бе? Мейлі сен қалай айтсаңде, не десеңде бір естуге құштармын. Ой мен уақытымдыөткізбей Қатирама барайыншы.

10 көрініс:

Ғалым:

Қатира кешір. Мен ағаттық істедім. Мен Алмасты көрдім.Оған әке болғым келеді. Кешір мені. Қатира жарым болшы.

Қатира:

Ия Ғалым. Сен сол кезде мені түсінбедің. Білсең ғой менің қалай қиналғанымды. 9 ай 10 күн күттім ғой. Сен оралмаған соң амалсыздан Алмасты балалар үйіне өткіздім. Сені сағындым. Алмас қандай болды екен оны да сағындым. Мен қиналғанда жанымда болмас еді ғой. Алмас қазір 6- да. Үлкен жігіт болған шығар. Сабаққа баратында кезі келді. Кешірдім. Алмас үшін.

Ғалым:

Рахмет. Енді сені жылатпаймын. Жүрші Алмасқа барайық. Жаным тағы да кешірші. Мен сенің адал екеніңді сезбеппін ғой.

Ғалым:

Сәлеметсізбе

Меңгеруші:

Сәлеметсіз.

Ғалым, Қатира мен түсінбедім.

Ғалым

Жоқ сіз дұрыс түсіндіңіз. Бұл Қатира менің жс кезімде түсінбеген махабатым. Ал Алмас сол махаббаттан туылған бала. Сізге рахмет еш сырды жасырмай айтқаныңызға. Мен Қатирамды және ұлым Алмасты табыуына себеп болдыңыз.

Меңгеруші.

Жоқ, былай болуы мүмкін емес. Сонда да мен қуаныштымын.

Мен Алмасты әкелейін.

Алмас мына кісілер сенің туған ата- анаң. Жас кезінде түсініспеушіліктен ағаттық жасапты. Оны өздері түсіндірер. Ал сен өз туған ата анаңа барасыңба?

Алмас

Шын ба? Бұл қалай? Ей Алла сен мені естіген екенсің ғой рахмет.

Анашым әкешім сіздер қайда болдыңыздар. Сағындым ғой іздедім ғой. Осы уақытқа дейін жылап сіздерді іздедім ғой. Әкем анам жандарым.

Ғалым:

Біз мәңгі біргеміз

Қатира

Біз тату жанұя боламыз.

Алмас.

Әрқашан күн сөнбесін

Аспанан бұлт төнбесін,

Қасымда болсын ата-анам

Болайын менде аман

Ешкім ешқашан балаларын жылатпасын. Жастайымнан өтінемін ей адамдар әрбір жүрген қадамдарыңды аңдып басыңдар. Мен секілді жылап жүрген жандардың саны артып кетпесін. Оларда адам ғой. Ешқашан жылатпасын.