Зияткерлік ойын: «Миллион кімге бүйырады?»

«Миллион кімге бүйырады?» ойыны

Мақсаты:

1. Білімділік: Оқушылардың интелактуалдық деңгейін арттыру,

оқушылардыңт химияға деген қызығушылығын тудыру, білімдерін шыңдау.

2. Дамытушылық: Оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілетін дамытып, өз ойын еркін жеткізуді, нақты тез шешім қабылдау дағдысын дамыту.

3. Тәрбиелік: Оқушыларды жеке жұмыс жасауға, жарысқа баулу, өз-өзіне сенімді болуға тәрбиелеу

Сабақтың түрі: жарыс сабақ

Сабақтың әдісі: жарыс түрінде - ойын, сұрақ-жауап, жеке жұмыс.

Құрал жабдықтар:

Пән аралық байланыс: химия, биология, қазақ тілі, тарих.

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі:

а) Мұғалім оқушыларға ойынды қалай ойнау туралы қысқаша түсінік береді.

б) Оқушыларға көмек көрсететін топ тағайындау.

Ойын барысы:

`Армысыздар ұстаздар, оқушылар және қонақтар. Халықаралық химия жылы аясында ұйымдастырылып отырған « Миллион кімге бүйырады?» ток шоуына қош келдіңіздер.

Химияны оқу парыз әркімге,

Оқиды оны барлық елде, әр тілде.

Химияның оқыңдар әр бөлімін,

Кездесер ол алдарыңнан әр күнде.

Химияны оқиық біз көңілмен,

Кездесер ол күнделікті өмірде.

Ақылымыз - химияны біліңдер!

Тап болар ол әр жерден,әр өңірден.

Химияның әлемі - қызық әрі тартымды,

Өз сырымен химия қызықтырар әркімді.

Оқысаңдар ғылымға көз ашып.

Танырсыңдар табиғаттың ғажабын.

Бүгінгі ойыншылармен таныс болыңыздар.

Алтынғожин Думан, .......................................Әсел,

Саркенов Асхат, Қалиева Сара, Есенбаева Арайлым, .................................Арман, Тоғанбаева Жазира, Бопишев Нұржан, Жүзжасарова Арай, ................................... Қырмызы, Әліпбекова Салтанат, Әлиасқарова Ақбөпе. Орындарына жайғасады. Болашақ мамандығын сұрайды. Бүгінгі ойынға келген мақсатыңыз. Рахмет.

І тур іріктеу туры.Тақтаға назар аударыңыздар. Қолдарыңыздағы жостикті тақтаға бағыттап, дұрыс жауабын басыңыздар.

І тур тапсырмалары:

1. Атом - молекулалық ілімді ашқан ғалымды ата:

А) М.В.Ломоносов; В) Ж. Пруст; С) Д.И. Менделеев; Д) Д.Дальтон.

2.Электронлиттік диссоциация теориясын ашқан ғалым:

А) М.В. Ломоносов; В) С.Аррениус; С) Д.И. Менделеев; Д) Д.Дальтон.

3.Суда ерігенде немесе балқығанда электр тогын өткізетін заттар қалай аталады? А) Электролиттер; В) Бейэлектролиттер; С)

4.Теріс зарядталған ион қалай аталады?

А) Катион; В) Анион; С) Гидрат; Д) Гидрит.

5. Электролиттік диссоциалану тұрғысынан қышқылдар дене не?

А) Сулы ертіндіде тек қана катион ретінде сутек иондарын бөлетін күрделі зат;

В) Сулы ертіндіде тек қана анион ретінде қышқыл қалдығын бөлетін күрделі зат;

С) ) Сулы ертіндіде тек қана катион металл атомын анион ретінде қышқыл қалдығын бөлетін күрделі зат;

Д) Сулы ертіндіде тек қана анион ретінде металл атомын бөлетін күрделі зат;

6.Ингибитор деген не?

А) Реакцияның жүруін тездететін зат;

В) Реакцияның жүруін баяулататын зат;

С) Реакцияның түсін өзгертетін зат;

Д) Реакцияның жүруіне әсер етпейтін зат.

7.СН4-тегі химиялық байланыс?

А) металдық; В) ковалентті полюсті; С) иондық; Д) ковалентті полюссіз.

8.Лакмус сілтілік ертінді де :

А) қызарады; В) көгереді; С) Сарғаяды; Д) түссізденеді.

10.Тұнбаға түсетін қышқыл?

А) күкірт қышқылы; В) күкіртті қышқыл; С) күкірт сутек қышқылы; Д) кіремний қышқылы.

11.Иондарының бактерициттік қасиеттері бар металл?

А) AI; В) Aq; С) Cu; Д) Sn .

12.Аспаннан жерге құлап түскен метеориттердің құрамынан табылған металл?

А) Au; В)Aq; С) Cu; Д) Fe.

ІІ тур тапсырмалары:

Іріктеу турынан ең жоғары бал жинаған 3 оқушы қалады.

0. жылы ағылшын поляр зерттеушісі Роберт Скотт Оңтүстік полюске жету мақсатында экспедиция ұйымдастырады.Қайтар жолдарына қор ретінде біраз азық-түлік пен киросинді қоймаға қалдыра отырып, талай айларды артқан тастап, қаһарман саяхатшылар Антроктиданың қарлы даласын басып өтеді. Бірақ қайтар жолында Скотты қайғы күтіп тұрды: бірінші қойманың өзінде керосин біткен екен, калбыр бос тұрады. Саяхатшылар келесі қоймаға дейін әрең жеткенімен, онда да керосин түгелдей ағып кеткен. Нәтижесінде отсыз, ассыз қалған экспедиция қырылып бітеді. Керосиннің құпия жағдайда жоғалып кетуінің себебі не?

(Керосин құйылған қаңылтыр ыдыстар қалайымын дәнекерленген. Аязда қалайы «ауыратынын» саяхатшылар білмегенге ұқсайды: аппақ жылтыр металл алдымен сұр түске еніп, содан кейін ұнтақ боп шашылып қалады. Бұл құбылыс «қалайы обасы»деп аталады. )

2. Бір жеңістен кейін екінші жеңіске жетіп, Александр Македонскийдің әскері шығысқа қарай жылжиды.Парсы, Мысыр және Вавилонды жаулап алады. Қаһарлы әскерді тоқтаттатын ешбір күш жоқтай сезілді. Бірақ көп ұзамай грек жауынгерлерінің арасынада ауыр асқазан ауыруы шыға бастайды. Әскер басшысы ат басын кері бұруға мәжбүр болады.

Бірақ, қызық мынада: гректің әскери басшылары қатардағы жауынгерлерге қарағанда саяхаттың бар ауыртпалығын бірге көтергенімен де өте аз ауырды. Ауырудың себебі неде?

(Грек жауынгерлері асты қалайы ыдыстардан, ал олардың басшылары-күміс ыдыстардан ішкен ал күміс судағы микроптарды өлтіреді.)

3. Ежелгі Қытайда тұт ағашының қабығын жұқалап сыдырып ізбес ертіндісінде екі сағат қайнатқан. Содан соң алынған массаны балғамен езген,оған желім қосып, су құйған және осының бәрін жұқа елеуіштен өткізген. Елеуіш көзінде тұрып қалған массаны тақтайшаға түсіріп, нығыздайды.Түзілген өнімді кептіріп, әрі қарай қолдана береді.Ал оны не үшін қолданған?

(Алынған өнім-қағаз, әрине, жазу үшін қолданған.)

4. Көне Мысырда майлы шаш сәнді болған,сондықтан мысырлықтар шаштарын ұдайы майлап отырған. Жерлеу кезінде басына күл себетін болған. Бір күні жерлеу кезінде жаңбыр жауады, сол кезде адам зат өмірінде маңызды рөл алатын, ел аузында аңыз болып қалған оқиға болады. Ол қазір де біз үшін маңызды болмақ.

Бұл қандай құбылыс?

(Мысырлықтардың бастары көбіктеніп кетеді. Аңызға сенсек май мен күдің қоспасынан сабын алынған.)

ІІІ тур

Көмек . 1. Залдың көмегі; 2. жолдасына телефон шалу; 3. 50-50%7

1. Қандай көйлек киіп күнге күюге болады?

(Ацетаты жібектен тігілген көйлек, өйкені ол ульракүлгін сәлелерді өткізеді.)

2. Халық емінің әдісі бойынша көпке созылған жараларды емдеудің бір түрі: оған жиі құм шекер сеуіп тұру. Сонда жазылу антибиотиктермен емдегеннен 3-4 есе жылдамырақ жүреді. Сатушылар шебер қолданатын қанттың қандай қасиеті бұл жерде рөл атқарып тұр? (Қант суды ауадан ғана емес, микроағзалардан да тартып алып, олар содан тез өліп қалады.)

3. Баяғы уақытта жап-жаңа шыны ыдысты пайдалану алдында бірнеше сағат суға салып қайнатқан. Не үшін?

(Суда қызған кезде шыны аздап ериді де, түзілген кремний қышқылы ұсақ жарықтарды бітеп тастайды. Бұл шыны ыдысты барынша берік ете түседі-олар көп жарылмайтын, сынбайтын болады. )

Жеңімпазды анықтап құттықтау.

Қорытынды: Сөз кезегі мектеп-лицей директорының оқу-ісі орынбасары Абдугулова Ардақ Казболатовнаға беріліді.

Хош сау болыңыздар.