Тәрбие сағаты

Әдептілік- тәрбие бастауы.

Мақсаты: әдептілік туралы ұғым қалыптастыру, әдептілік, инабаттылық жайында оқушылардың ойын дамыту, қоғамдық ортада өзін-өзі ұстай білуге, ізгілікке, мәдениеттілікке, үлкенді сыйлауға, кішіге үлгі бола білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: сыныпты безендіру, әдептілік туралы жазылған қанатты сөздер, интербелсенді тақта.

1. Ата -баба тәстүрі-әдептілік негізі;

2. Әдепті елдің баласы-алыстан сәлем береді;

3. Әдепсіз өскен баладан,

Тәртіппен өскен тал жақсы.

4. Тәрбиесіз бала білім ұғар ма,

Олай болса уысыңнан шығарма

Қатты тәртіп көрсе бала түбінде,

Өнерімен қуантады түбінде.

5. Әдептілік ар-ұят

Тұрпайы мінез, тағы жат.

6. Татулық табылмас байлық.

7. Әдепті бала -арлы бала

Әдепсіз бала- сорлы бала.

8.Жаманға айтқан ақылың

Далаға атқан оқпен тең.

Әнұран айту.

1-жүргізуші: Қайырлы күн, құрметті ұстаздар! Бүгінгі біздің "Әдептілік-тәрбие бастауы" атты тәрбиелік шарамызға қош келдіңіздер!

2-жүрг:Балалар бүгінгі біздің тәрбие сағатымыз тақырыбынан көріп отырғанымыздай әдептілік, мәдениеттілік, ізгілік жайында болмақ. Әдепті болу деген сөздің мағынасы өте кең. Олай дейтініміз: адамның жасаған әрбір іс-қимылы, жүріс-тұрысы, сөйлеу мәнері, өзін-өзі ұстай білуі, мәдениеттілігі жайлы сыр сыр шертіп тұрады.

1-жүрг: Достарым, адам бойында жақсы-жаман қасиеттер болады екен. Бізге ақылдылықты, адалдықты, қарапайымдылықты, кішіпейілділікті, инабаттылықты, шыншылдықты үлкендер үйретеді. Біздің ата -анамыз ақ сүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді. Біз осыны түсініп , ата-баба салт-дәстүрін үйренеміз.

2-жүрг: Адам болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез, әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан аулақ болуымыз керек.

1-жүрг: Атам менің әманда

"Әдепті жан бол" деген

Ата сөзі санамда

Жасы үлкенге жол берем

Алдын орап кісінің

Кесіп өтпей көлденең

Ізетімен кішінің

Сәлемдесіп қол берем.

2-жүрг: Балалар, сендер сәлемдесу түрлерін білесіңдер ме?

Ақжол: Қазақ тәрбиені амандасудан, есен-сау сұраудан бастаған. Кейбір егде адамдар "Ассалаумағалейкум" дегеннен-ақ кім екеніңді білдім деп жатады.

Бекзат: Біріншіден, сәлем берген кісінің даусының шығуын, сәлем беру ырғағын байқайды. Екіншіден, сәлем бергенде өзіңді қалай ұстайсың, Қалай тұрасың? Үлкендер осының бәріне де назар аударады, сынайды.

Данияр: Үлкеннің алдындағы сәлемің, басшымен амандасу, қол қысысың да бірталай нәрсені аңғартады: егде кісінің не жас баланың қолын қаттырақ қысып жіберсең, дөрекілігің бірден көрінеді.

Майра: Сіз амандасып болғанша, сәлем алушы үсті басыңызға қарап та үлгереді, киіміңіздің өзіңіздің жас мөлшеріңізге жарасымды, жарасымсыз екенінде байқайды. Олардың барлығында ой елегінен өткізіп , сен туралы ой түйеді.

Қарақат: Жалпы сәлемдесу мәдениеттің сырт көрінісі болып көрінгенімен, адамның ішкі мәдениетін де біраз өзгертіп тастайды. "Сәлеміңнен жаңылма", " Сәлемің дұрыс болсын" деген талаптың өзі-ақ сәлемдесу мәдениеттің адамгершіліктің белгісі екендігін анықтап тұрғандай.

2-жүрг: Қазақта әдепті елдің баласы алыстан сәлем береді, деген аталы сөз бар, өйткені сәлемдесу -кісіліктің белгісі. Сәлемдесу , амандасу адамның бір-бірінен ізет, сый-құрметін көрсетеді.

1-жүрг: Адам баласының рухани тарихында қолы жеткен зор игілігі- сәлемдесу.

2-жүрг: Әдеп, адамшылық амандасудан басталады. Ақ сақалды атаны, ақ жаулықты әжені құрметтеу, жалпы өзіңнен үлкенге сәлем беру, алдынан кесіп өтпеу жас ұрпақтың қастерлі парызы екенін есте сақтауымыз керек.

Назерке: Ақыл әліппесі.

Ата-ананың тілегі,

Адам болып өскенің.

Адамдықтың белгісі.

Адал болып өскенің.

Әдептілік дегенің,

Әрқашанда керегің.

Әсемпаздық дегенің

Әуре сарсаң әлегің.

Бек: Дастарханның басында

Әдептен біз озбаймыз,

Үлкендердің қасында

Қолды бұрын созбаймыз.

Тамақ ішер кезде біз

Сөйлемейміз күлмейміз.

Астан басқа өзгені

Елемейміз, білмейміз.

Қарлыбай: Сыйлап сәлем береміз.

Көршілерді көргенде.

Ізетті де білеміз.

Үйге қонақ келгенде.

Әдепсіз деп сөкпесін.

Анама айтып өкпесін.

Ұлмекен: Анам маған"үлкенді сыйла" деген.

Сол сөз маған ізгілік құйған ерен.

Үлкендерден ауысқан кішілікті,

Үлкендердің өзіне сыйға берем.

Қарақат: " Ақыл жастан, асыл тастан шығады" деп дарынды,

Халық айтса, халық сөзі,

Әрқашанда нанымды.

Сол өнердің жолын қуған.

Осы сынып атынан,

Қабылдаңыз шын жүректен,

Сәлем сізге жалынды.

1-жүрг:

Ұстазым, жаңа маған почта бөлімшесінен хабарласты. Біздің сыныбымыздың оқушыларына хаттар әкелемін дейді.

Дәулет: Сәлеметсіздер ме?

Мына хаттар-Назеркеге, Даниярға, Әділетке жазылған.

Менің көршімнің бір баласы бар. Өзі өтірікші, көзбе-көз өтірік айта қояды. Маған күнде келіп ойнағысы келеді. Мен онымен дос болып ойнайын ба?....

Менің бір досым бар. Өзі мақтаншақ . Ойнап жүргенде үй ішін айтып мақтанады. Мен онысын ұнатпаймын. Бірақ ойынды жақсы ойнайды. Мен осы баламен дос болайын ба?

Партада менімен бірге бір бала отырады. Ойнап-ойнап тапсырмасын орындамайды. Жазбай келеді. Мұғалім сұрағанда қысылады. Сабақты менің дәптерімнен көшіріп алады. Мен бермесем "сен сараңсың " дейді. Мен не істеуім керек.?

2-жүрг:Әдептілік барлық адамға жарасатын қасиет. Ол -адамның жасынан алған тәрбиесіне , өскен ортасына, төіректегі адамдардың қарым-қатынасына байланысты қалыптасатын қасиет.

1-жүрг: Ендігі кезекте күй тыңдасақ....

2-жүрг: Ал, енді әдептілік, сыпайылық туралы қандай мақал-мәтелдер білеміз?

Әмина: Әдептілік-ар ұят,

Адамдықтың белгісі.

Майра: Жасында әдеп үйренбеген кісіден өскен соң қайран жоқ.

Бекзат: Мейірімділікті анадан үйрен,

Әдептілікті данадан үйрен.

Абылай: Әдепті елдің баласы иіліп сәлем береді.

Мирас: Адам әдебімен әдемі.

Айгерім: Тәрбиелі адам-тағалы атпен тең.

Асхат: Әдепті дегенше, әдемі десейші.

Ақжол: Өзіңді өзің сыйламасаң, өзгеден сый дәметпе.

Қарлыбай:Сыпайылылық -даналықтың белгісі.

Бек: Кішіпейілділік кішілік емес-кісілік қасиет.

Әділет: Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен.

2-жүрг: Балалар, мақал-мәтелдеріңе рахмет , енді көріске кезек берейік.

Алғыс.

Қанқызыл қызанаққа тойған- Ақжол:

-Апа дәмді қызанақ бергеніңіз үшін рахмет.

Апа : Ол алғысыңды маған айтпа, жақсы қызанақ өсіргені үшін бақшаға айт.

Бақша: Ақжол бақшаға келеді де пісіп тұрған қызанаққа бас иіп, алғыс айтады.

-Бақша : ол алғысты маған емес, қара жерге айтыңдар.

Ақжол: енкейіп жерге рахмет айтады.

Жер: Ол алғысты маған айтпаңдар. Жаңбырсыз жер көктеп, бақша гүлдемейді соған айт.

Ақжол ауыл сыртындағы тауға келеді.

-Рахмет саған жомарт бұлт. Сенің мейіріңе сусындаған қызанақты жеп бір рахаттандым.

Бұлт: Ол алғысты маған айтпа . Нұр үстіне нұр төгіп, әлемге тіршілік себетін құдіретті күнге айт.

Ақжол күнге келеді.

-Уа , мейірімді күн! Сенің сәулеңнен нәр алған қызанағың тәтті екен. Сол үшін көп рахмет.

Күн: Бұл алғысты маған айтпа. Қызанақты отырғызып, қараған адамға айт.

Ақжол бақшаны күтіп баптаған анасына келіп: Рахмет сізге анашым дейді.

Апасы: Менің еңбегімді білгенің үшін саған рахмет. Өзің де ерінбей , жалықпай бақшаға жеміс өсір. . Ол өсіп , өнім береді. Еңбегіңе жұрт сүйсініп, алғыс айтатын болады.

2-жүрг: Балалар , рахмет сендерге.

Десек те, жаңа өмір, жаңа заман,

Жақсы ғой бірін-бірі бағалаған.

Түйсіксіз тайлақтардан сақта құдай,

Тайраңдап алды-артына қарамаған.

Қарағым, ата-бабаң момын халық,

Өтіпті бір-бірінің жолын бағып.

Өсиетін бабаңның орындай сал.

Одан ешкім кетпейді тоныңды алып.

Шахизада: Алдымыздан кезіккен

Көп танысты көреміз.

Бәрінеде ізетпен

Біздер сәлем береміз.

-Сәлеметсіз бе, ағай!-деп,

-Сәлеметсіз бе, апай!-деп,

-Есенсіз бе, әжей!-деп,

-Амансыз ба, атай !-деп.

Жанибек: Спортпен айналыс,

Сұлулық сыйлаған.

Сол саған пайдалы іс,

Сауық пен кинодан.

Тәртіпті бала-сүйеніш

Төбең бір көкке жетеді.

Тәртіпсіз бала- күйініш,

Төмендеп басың кетеді.

Ұрыншақ бала жаныңда,

Ұрыс пен керіс айқай -шу.

Ұстамды бала маңынан.

Ұнамды қылық байқайсың.

2-жүрг: Ал, енді сендерге сұрақтар қойғым келіп тұр.

-Адамгершілік, сыпайылық жайлы не білесіңдер?

-Үлкен кісімен қалай сөйлесу керек?

-Қонаққа барғанда бала өзін қалай ұстау керек?

-Мектепте, сынып ішінде қалай жүру керке?

- Автобусқа мінгенде не істеу керек?

2-жүрг: Міне, балалар, бүгін өздерің бұрыннан білетін әдептілік жайлы білімдеріңді толықтыра түстіңдер деп ойлаймын.Енді осы үйренгендеріңді күнделікті өмірде қолдана біліңдер және өздеріңнен кіші іні-қарындастарыңа үйрете жүріңдер. Менің сендерге айтарым, адам әрқашанда бет сұлулығымен емес, ішкі жан дүниесімен, әдептілігімен, мәдениеттілігімен әдемі.

Ашық тәрбие сғатымызды осымен аяқтаймыз.

Қане , балалар, орнымыздан тұрып әдептільік белгісін көрсетейік.

Оқушылар: Әр күндеріңіз шуақты, қызықты, көңілді болсын! Сау болыңыздар!!!

"Абай атындағы орта мектебі" ММ-сі.

Ашық тәрбие сағаты.

Тақырыбы: «Әдептілік-тәрбие бастауы»

Дайындаған: М. Спанова.

Сыныбы: 5"ә".

2014-2015 оқу жылы.