Тарихтың қайнар көзі - деректер

5-класс. Қазақстан тарихы Күні: 14.09.15ж.

Тақырыбы: §2 Тарихтың қайнар көзі - деректер

Мақсаты:Тарихи жәдігерлердің негізі түрлері. Деректер. Қосалқы тарих пәндері. Жазбаша тарихтың дамуы. Пиктография. Иеороглифтер. Шумерлік және египеттік жазбалар. Финиктер. Археология ғылымы. Археологиялық түсінік. Этнография және этнология. Ғылымдарына түсінік беру;

Міндеті:Жазбаша жәдігерлердің маңызын ұғындыру. Заттай деректерге сүйеніп зерттеу туралы баяндап окушыларды топқа бөліп тапсырмалар орындау.

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдісі: баяндау, топпен жұмыс

Көрнекілігі: кесте, тірек-сызба, суреттер

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру

1.1. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу зейінін сабаққа аудару. (2минт)

1.2. Топқа бөлу (ауызша ,жазбаша , заттай деп 3 топқа бөлінеді) ( 2 минут)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. Сұрақ - жауап (5 минут)

1. «Тарих» сөзі қандай мағына білдіреді?

2. «Тарихтың атасы» деп кімдерді айтамыз?

3. Шежірешілер мен жылнамашылар деп кімдерді айтамыз?

4. Қазақстан тарихы қандай бөлімдерден тұрады?

Кестені толтыру. Жеке жұмыс

Тарих пәні

«Тарих» сөзінің

мағынасы

Тарихты жазып қалдырғандар

Қазақстан

тарихы

тарихшылар

еңбектері

кезеңдері

уақыты

ІІІ. Жаңа сабақ

Миға шабуыл (3 минут)

Тарихи дерек дегеніміз не?

Тарихи дерек

Ауызша

Жазбаша

Археологиялық

Этнографиялық

Антропологиялық

1.тарихи аңыздар, шежірелер

Патша, әкімдердің заңдары

Еңбек құралдар

Аңыз, шежірелер, тұрмыс заттары:

Жерленген адам сүйектері

2.мифтік аңыз әңгімелер

Мемлекеттік және сауда құжаттары

қару-жарақтар

Киім-кешектер

3.жыр-эпостар

Тарихшылардың жазбалары

Сәндік бұйымдар

Баспана тұрақтары

4.ертегілер, жұмбақтар,мақал т.б.

әдеби шығармалар

Ыдыс - аяқтар

Қоғамдық тұрақтар

5.салт-дәстүр жырлары

Баспана тұрақтары

Салт-дәстүрі, мереке- мейрамы

ІҮ. Топтық жұмыс (15 минут)

Қара. Оқып шық. Жап. Жаз. әдісі

(оқушылар мәтінмен жұмыс жасау отырып, тірек-сызба арқылы баяндайды.)

V.Жеке жұмыс (Кестені толтыру)

Нумизматика

Геральдика

Антропология

Тест.

1. Жазба тарихтың негізін салушы:

а) Алаша хан ә) Геродот б) Рашид ад-Дин в) әл-Фараби

2. Қазақстан тарихы қанша кезеңге бөлінеді?

а) төрт ә) екі б) үш в) алты

3. Төменде аталғандардың қайсысы жазба деректерге жатады?

а) заңдар ә) адам қаңқасы б) ежелгі тұрақтар в) киім-кешек

4. Гомердің «Илиада» поэмасы бойынша қай қаланың орны табылды?

а) Баласағұн ә) Троя б) Афины в) Александрия

5. Халықтардың тұрмыс-тіршілігін, рухани мәдениетін, шежіресін зерттейтін

ғылым саласы:

а) археология ә) этнография б) антропология в) топономика

Сабақты бекіту:

2. Тарих қандай деректер арқылы жазылады?

3. Ауызша деректер бізге қалай жеткен және оны сақтаушылар кімдер болды?

4. Жазбаша тарихи деректерге нелер жатады?

5. Халықтардың тұрмыс-тіршілігін, рухани мәдениетін, шежіресін зерттейтін ғылым саласын қалай атайды?

Бағалау.

Үйге тапсырма: §2. Тарихтың қайнар көзі - деректер