Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы

Тақырыбы: Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: қаңлылар елінде жан - жақты дамыған егін шаруашылығы, мал шаруашылығы, қала мәдениеті, көп салалы қолөнерлер, сауда қатынастары болғандығын ашып көрсету.
Дамытушылық: сабақта оқушылармен шығармашылық жұмыс жүргізе отырып, ойлау қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: оқушыларға қаңлылардың ежелден бері адамзат жинаған тәжірибеге өзіндік үлес қосқанын ашып көрсете отырып, еліміздің ащы тарихына құрметпен қарауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдіс - тәсілдері: сұрақ - жауап, ой толғау, баяндау, миға шабуыл, ізденіс.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, Қазақстан картасы, тірек сызбалар
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
1. Оқушылармен амандасу.
2. Оқушыларды түгелдеу.
3. Сабаққа керекті құрал - жабдықтарын дайындау.
4. Топқа бөлу.
1 - топ - «Алғырлар»
2 - топ - «Тапқырлар»
3 - топ - «Білгірлер»
II. Үй тапсырмасын сұрау. Ой толғау.
1. Қаңлылар туралы қай деректерде бар? Оларда қаңлылар туралы не айтылады?
2. Қаңлылардың мекендеген жерін атап, картадан көрсету.
3. Қаңлылар туралы көп деректер қай елдің деректерінде кездеседі?
4. Қаңлы елін кім биледі?
5. Қаңлы елі неше бөлікке бөлінеді.
6. Көкмардан қаласы ғалымдарға қандай мәлімет берді?
III. Жаңа сабақ жоспары: Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы.
Мағынаны тану.
1. Қаңлылардың шаруашылығы.
2. Металл өндірісі
3. Сауда қатынастары.
4. Мәдениеті және діни нанымдары
а. Қаңлылардың егін шаруашылығы мен мал шаруашылығы ерекшеліктерін баяндау;
ә. Металл өндіру тәсілдерін баяндау.
б. Қаңлылардың шет елдермен сауда байланысы болғандығы туралы баяндау;
в. Қаңлылардағы мәдениет жақсы дамыған түрлерін баяндау.
IV. Топпен жұмыс.
І топпен жұмыс. Оқушылары тақырыпты қарап сызба құрады.
1. Егіншілік
Қазақстанның оңтүстігінде Егін, Қолөнер, Мал, Аңшылық Сауда - саттық кәсіптері дамыды
Арал, Ташкент - отырықшылық дамып, ежелгі қоныстар мен қалалар қалыптасты.
Сырдария аңғарларында - дәнді бау - бақша дақылдары өсірілді.
Жерді тас және металл кетпендермен өңдеді.
Егін алқаптарын суару үшін
↓
Зах арығы - оң жағалауы
Хан арығы - сол жағалауы
Егіншілік түрі басым болған. Астық, Қыш көзелер, Ыдыстар сақталынды
ІІ топпен жұмыс:
Мал шаруашылығы мен кәсібі.
Мал шаруашылығында - жылқы, қой, ешкі, сиыр өсірді. Малдарын жаздық жайылымға шығарған. Жайлауы Орталық Қазақстан болған.
Қазба жұмыстары кезінде археологтар қаңлылар қоныстарынан елік, тауешкі, арқар, киік сияқты жабайы аңдардың сүйектері жиі кездескен.
Қосымша аң аулау кәсібімен айналысты. Сонымен қатар қаз, үйрек, бірқазан сияқты құстарды аулаумен шұғылданған. Әйелдер арасында жүннен киіз басып, иірілген жіптен киім, түрлі төсеніштер тоқыған.
ІІІ топпен жұмыс:
Металл өндірісі
↓
● Темір ұсталығы
● Қола құю зергерлігі
Металл өндірісінің орталығы Шаш - Илақ қалалар мен қоныстар болды. Металл өндірудің ірі орталығы ежелгі Құлата қаласы. Бұл орталық 50 га жерді алып жатыр.
Кенді балқыту, байыту үшін дөңгелек және төртбұрышты пештер пайдаланған.

Білімді адам - болашақтың тірегі

Без рубрики07.07.2011

i

Rate This

¤ткізген: Самархан Г. Павлодар облысы, Павлодар ауданы, № 1 Чернорецк орта жалпы білім беру мектебі

Маќсаты:

А) Оќушылардыњ білімдерін жинаќтау, ойын ж‰ргізу арќылы білім беру;

В) Тез ойлауѓа, шапшањ есептеуге баулу, оќушылардыњ аќыл - ойын, сµздік ќорларын дамыту, шыѓармашылыќ ізденісін ќалыптастыру;

С) Шапшањдыќќа, ±йымшылдыќќа тєрбиелеу.

Сабаќтыњ т‰рі: Жарыс сабаќ.

Єдіс - тєсілі: С±раќ - жауап, топтыќ ж±мыс, ізденіс ж±мыстары.

Кµрнекілігі: Ќазаќстанныњ картасы, ±лаѓатты сµздер, безендірулер.

Барысы:

I. ¦йымдастыру кезењі:

1. Амандасу.

2. Оќушыларды тізім бойынша тексеру.

3. Сабаќ маќсаты мен барысымен оќушыларды таныстыру

II. Кіріспе: Балалар, б‰гінгі біздіњ тєрбие саѓатымыздыњ таќырыбы «XXI ѓасы т±лпарлары». «Аќыл жастан, асыл тастан» деген сµзді айтќанда халќымыз жас толќынныњ болашаѓынан ‰міт к‰ткен болар. Содан бері неше ±рпаќ ауысса да халыќтыњ жастарѓа деген сенімі µзгерген жоќ. Жастар єркез ќоѓамныњ ќозѓаушы к‰ші ретінде танылѓан.

III. Жарыс.

БІРІНШІ Б¤ЛІМ «БЄЙГЕ»

Б±л бµлімде сендер ќойѓан с±раќќа тез арада ќолдарыњды кµтеріп, ќысќа ѓана жауап бересіњдер. Єрбір д±рыс жауапќа он ±пай беріледі.

С¦РАЌТАР:

1) Ќазаќстан Республикасыныњ Президенті?

2) Ќазаќстанда неше облыс бар?

3) Ќазаќстан Республикасыныњ астанасы ќай ќала?

4) Ќазаќстандыќтардыњ халыќ санын ата.

¦пайлар аталады.

ЕКІНШІ Б¤ЛІМ «К¤КПАР»

Б±л ойында сендер екі топќа бµлінесіњдер. Бірінші топ - «Алѓыр», ал

екінші топ - «Тапќыр» болады. Бірінші топтаѓы бір оќушы бір маќал -мєтелдіњ басын айтса, екінші топтыњ бір баласы оны аяќтауы керек.

Осы турдан кейін, ±пайы аз екі бала ойыннан шыѓады.

‡ШІНШІ Б¤ЛІМ «ПОЛИГЛОТ»

Б±л турда мен сендердіњ басќа тілді, яѓни аѓылшын тілін ќалай мењгергендеріњді тексеремін. Мен сендерге ж±мбаќ оќимын, сендер оныњ шешуін ‰ш тілде ќазаќ, орыс, аѓылшын тілдерінде айтуларын керек. Егер кімде кім ‰ш тілде д±рыс айтса, сол балаѓа отыз ±пай, ал екі тілде айтса оѓан жиырма ±пай беріледі.

1. Аяѓы біреу, ќолы жоќ,

Шиыр - шиыр жолы кµп.

¤зі сµйлей білмейді,

Салѓан ізін сµйлейді. (ќалам, ручка, pen).

2. Есек ќ±лаќты,

Мысыќ аяќты.

Т‰йе ерінді,

Ешкі ќ±йрыќты.

3. Жолбарысќа ±ќсайды,

Тышќанды ѓана ±ќсайды.(мысыќ, кошка, cat).

4. Ќыста ѓана болады,

¦стасањ ќолын тоњады. (ќар, снег, snow).

¦пай есептеледі.

Т¤РТІНШІ Б¤ЛІМ «ТАЊЃАЖАЙЫП Т¤РТТІК»

Таќтада тµрт пєнніњ аты жазылып т±р. Кімніњ ±пайы аз, сол баладан бастап мына пєндер бойынша мен мендерге с±раќ ќоямын.

Єдебиет

Адам, ќоѓам, ќ±ќыќ

Математика

Аѓылшын тілі

Б±л турдан кейін де екі оќушы ойыннан шыѓады.

БЕСІНШІ Б¤ЛІМ «ЕГЕР ДЕ МЕН…»

Б±л бµлімде екеулеріњ мына таќтада т±рѓан екі цифрдіњ біреуін тањдайсыњдар. Єрќайсысыныњ артында с±раќ бар. Сол с±раќќа жауап бересіњдер.

1) Сен сабаќќа кетіп бара жатќанда жолдыњ келесі жиегінде µте алмай т±рѓан ќарт адамды кµргенде не істейсіњ?

2) Сен сабаќќа кетіп бара жатырсыњ. Жолда ‰йіне жете алмай, жылап отырѓан баланы кµргенде не істейсіњ?

АЛТЫНШЫ Б¤ЛІМ «ОРАТОР»

Б±л бµлімде сендер «Егер мен Президент болсам …» деген таќырыпта µз ойларынды, яѓни сендер президент болсандар ќандай ж±мыстар атќаратыњдарынды айтасыњдар.

Екі бала µз ойларын айтып сµйлейді.

V. Ќорытынды:

1. Сайыстыњ аяќталуы.

2. Т±лпардыњ марапатталуы.