Поурочный план по Истории Казахстана на тему Қазақстанның XIV-XV ғасырлардағы мәдениеті жайлы қайталау 7- класс.

7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы.

Білімділік: Оқушыларға өткен Қазақстанның XIV-XV ғасырлардағы мәдениеті жайлы қайталау сабағын өту, ттапсырмалар арқылы ой өрістерін дамыту;
Дамытушылық: тапсырмалар арқылы оқушылардың есте сақтау қабілеттерін арттыру, жекежұмыс жасауға үйрету;
Тәрбиелік: Оқушыларды шыдамдылыққа, еркіндікке баулу. Өз Отанының патриоты болуға, білім арқылы әділдікке жету жолдарымен тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қайталау

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: кесенелер суреттері,түрлі тапсырмалар.

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі:

- Сәлемдесу, түгендеу, оқушылардың және кабинеттің сабаққа дайындығын тексеру.

I кезең. Өзін-өзі таныстыру. Топ оқушылары үш топқа бөлінеді.Топ басшыларын анықтау.

II кезең. Терминдермен жұмыс.

Фольклор

Киіз үй

Рухани мәдениет

Айран

Жоқтау

Кесене

Сәулет өнері

Беташар

Қолданбалы өнер

III кезең. Викторина.

1.Ел аузындағы аңыз бойынша Арыстан баб өмір сүрген уақыт?

2. XIV-XV ғасырларда халықаралық қарым-қатынастарда сөздік ретінде пайдаланған еңбектің аты?

3. ХІІІ ғасырда қыпшақтардың сүттен қалай май алатынын, құртты, қымызды қалай жасайтындарын таңдана жазғандар?

4.Сығанақ қаласының маңында орналасқан бір күмбезді кесене?

5. Ұлытау ауданындағы Қаракеңгір өзенінің жағасында салынған кесене?

6. Ислам дінінің көрнекті өкілі, әрі уағыздаушы, әрі ақын?

7. Киелі аң-құстың тісін, тырнағын тіл-көз тимеуге қарсы жасаған ырымның атауы?

8. XIII-XV ғасырларда дамыған ауызша поэзияның белгілі өкілдері?

9. XIV ғасырда исламның таралуына қатты көңіл бөлген хандар?

10. Ислам діні Қазақстанда VIII ғасырда тарай бастағанымен, халықтың жүрек түкпіріне ХІХ ғасырдың аяғына дейін толық жете қоймағаны жөнінде өз пікірін жазған қазақтың тұңғыш ғалымы?

11. Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз?

12. Сүйіспеншілік, әділеттілік тақырыбында жазған Дурбектің поэмасы?

IV кезең.Сандар сөйлейді.

1397

37,5 м

16 желтоқсан 1991

1485

60 м

25 қазан 1990

8 км

1399

30 тамыз 1995

V кезең.Бұл не? Суретте не немесе кім белгіленгенін анықтау?

VI кезең. «Алтын қақпа».Берілген ұяшықтардағы сұрақтарға жауап беру.

Сары ұяшықтар- Кесенеге байланысты.

10 сары-XIV- XV ғасырдың аралығында Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің тамаша үлгісі?

20 сары -Қай кесененің құрылыс жүйесіндегі өрнек үлгілері Орта Азияның сәулет өнерінде кездеспейді?

30 сары -Күмбездің барабандары айналдыра араб жазуымен өрнектеліп қаланған кесене?

Көк ұяшықтар-Діни-наным сенімдерге байланысты.

10 көк- Қуаңшылық жылдары тәңірге сиынып, қандай ырым жасалған?

20 көк - Қай хан мұсылман дініне кіріп, басына шалма тақпағандарға қатаң жаза қолданған?

30 көк - «Шыңғыснама» кітабында «Дешті уалаяты Берке ханға бағынған кезде дінсіздердің көп бөлігін ол ислам дініне кіргізеді» деп

жазған кім?

Қызыл ұяшықтар.Рухани мәдениет.

10 қызыл-Сүйіспеншілік, әділеттілік тақырыптарын арқау еткен шығармалар.

20 қызыл- XIV-XV ғасырларда халықаралық қарым-қатынастарда сөздік ретінде пайдаланған еңбектің аты?

30 қызыл - XIII-XV ғасырлардан аттары бізге аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдердің бірі?

IV Бекіту.Тест

1.XIV-XV ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық, өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі:

А) Қобыланды батыр

В) Ер Тарғын

С) Жоямерген

D) Ақсақ құлан

Е) Жошы ханның жортуы

2.Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр:

А) Қобыланды батыр

В) Құламерген

С) Қамбар батыр

D) Орақ - Мамай

Е) Шора батыр

3.XIV-XV ғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыка туындыларының бірі:

А) «Ер Тарғын»

В) «Орақ - Мамай»

С) «Ер Қосай»

D) «Құламерген»

Е) «Ескендір»

4.Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыздың аты:

А) «Жошы ханның жортуы»

В) «Ер Тарғын»

С) «Қобыланды батыр»

D) «Ер Қосай»

Е) «Орақ - Мамай»

5.XIV-XV ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық, өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі:

А) «Темірқазық пен Жетіқарақшы»

В) «Жерден шыққан Желім батыр»

С) «Күннің баяны»

D) «Ескендір»

Е) «Ақсақ құлан»

6.Қожа Ахмет Иассауи кесенесіндегі ең негізгі бөлме:

А) Кітапхана

В) Үлкен ақ сарай

С) Кіші ақ сарай

D) Асхана

Е) Дәріхана

7.Қожа Ахмет Иассауи кесенесінің биіктігі:

А) 18,5 м

В) 20,5 м

С) 15,5 м

D) 21,5 м

Е) 37,5 м

8.Сығанақ қаласының маңында орналасқан бір күмбезді кесене:

А) Алаша хан кесенесі

В) Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі

С) Айша бибі кесенесі

D) Көккесене

Е) Арыстан баб кесенесі

V.Қорытынды.Бағалау:

Үйге тапсырма: Қайталау.