Сабақтың тақырыбы:Қола дәуірінің қоғамдық құрылысы
Сабақтың мақсат-міндеттері:
Білімділік: Қола дәуіріндегі жеке меншіктің пайда болуы,қоғамдық құрылысы,діни көзқарастары туралы түсінік беру;
Дамытушылық: Оқушылардың тарихты ғылыми тұрғыдан талдауға, оны саналылықпен түсіне білуге үйрету, олардың қабілетін жан - жақты дамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың тарихқа, өз халқының және басқа халықтардың мәдениетіне деген қызығушылығы мен құрмет сезімін дамыту, оларды өз елінің, бүкіл адамзаттың мәдениетін толықтыруға үлес қоса алатын азамат етіп тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: 1) Жаңа материалды меңгеру; 2) Біліктерін,іскерлік пен дағдыларын жетілдіру және пысықтау; 3) Алған білімдерін тиімді пайдалану; 4) Меңгерілген материалдарды жүйелеу,қорытындылау;

Әдісі: Топтық жұмыс
Сабақтағы пән-аралық байланыс: Тарих, география
Сабақ көрнекілігі: оқулық, суреттер, қола дәуірінің картасы, қосымша мәліметтер
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:

Амандасу;
Оқушылардың сабаққа қатысу деңгейін анықтау;
Ынта-зейіндерін сабаққа аудару;
Ұйымдастыру кезінде оқушыларға шеңбер құрғызып,оқушылар бір-біріне тәуелсіздік алғаннан кейінгі жеткен жетістіктер туралы сұрақтар қояды.

1.Биыл егеменді ел болғанымызға неше жыл толды? (24)

2.Қ.Р. тәуелсіздікті қай жылы алды? (1991ж 16 желтоқан)

3.Қ.Р.Президенті кім?( Н.Назарбаев)

4.25 қазан қандай күн? (Республика күні)

5.Тәуелсіз Қазақстанды ең алғаш таныған мемлекет.(Түркия)

6.Қ.Р.Әнұранының авторларын ата?(Н.Ә.Назарбаев. Ж.Нәжімеденов. Ш.Қалдаяқов.)

7.Рәміздер қай жылы қабылданды?(1992ж)

8.Тұңғыш Қ.Р.Конституциясы қай жылы қабылданды?(1993ж)

9.Қ.Р-мен қандай мемлекеттермен шектеседі?(Ресей,Өзбекстан,Қырғызстан,Қытай)

10.Қ.Р-ның рәміздерін ата?(Ту,Елтаңба,Әнұран)

11.Жер көлемі жағынан Қазақстан нешінші орында?(9орын)

12.Қ.Р-сы БҰҰ-а қашан мүше болды?(1992ж наурызда)

13.Қазақстанның астаналары болған қалаларды ата?(Орынбор,Қызылорда,Алматы,Астана)

14.Туымыздың түсі қандай? (көк)

15.Ел астанасы Астанаға қашан көшірілді? (1997ж)

16,Қ.Р-ның ұлттық валютасы - теңгенің айналымға енгізілген жылы:(1993ж 15 қараша)

17.Жаңа Конституцияның қабылданған жылы.(1995ж 30 тамыз)

18.Жаңа Конституция қанша бөлім,неше баптан тұрады? (9-бөлім,99 бап)

19.Қазақстан Респуликасындағы мемлекеттік тіл - (қазақ тілі)

20.Желтоқсан көтерілісі нешінші жылы болды? (1986ж 16-17 желтоқсанда)

21.Қазақстан халқы Ассамблеясы қай жылы құрылды? (1995ж)

22.Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы - (халық)
Оқушыларды топқа бөлу. Андронов тобы, Беғазы тобы және Дәндібай тобы.

ІІ. Үй жұмысын тексеру: Т кестесі.Салыстыру.

I-топ II-топ

Андрон мәдениеті Беғазы -Дәндібай мәдениеті

III топ

Кетпенді егіншілік.

Өткен тақырып бойынша әр топқа 5 сұрақтан қойылады ( ия немесе жоқ)

I-топ

1. Андрондықтардың бет бейнесін сипаттаған ғалым - Ә.Марғұлан(В.П.Алексеев)

2. Андрондықтардың тасқа салынған суреттері табылды - Таңбалы, Жасыбай, Хантау

3. Көне заманда Жезқазғаннан 1 млн тонна кең өндірілгенін айтқан ғалым - Қ.И.Сәтбаев

4. Қазақстан жеріндегі қола дәуірі қамтыды- б.з.б. 3мың-ы 2мыңыншы (2-1мыңыншы)

5. Еліміздің табиғаты құрғақ,қысы қатал әрі ұзақ,жазы қысқа әрі ыстық болған-бұдан 5 мың ж.б(3 м.ж.б)

II-топ

1. Қола дәуірінде 1100 тонна қалайы шығарылған кен орныдар - Шығыс Қазақстанда Нарым мен Қалба

2. Қола дәуіріне тән Қазақстанның Қостанай облысы мен Ресейдің Челябі облысының шекарасында орналасқан қала - Арқайым қаласы

3. Сумен жабдықтаудың жаңа әдісі-Арық қазу шығады(Құдық қазу)

4. Қола дәуірін жоспарлы зерттеу басталды 1945жылы (1946ж)

5. Әйелдер самай шашына қыстыратыны моншақ деп аталады(Самай сырға)

III-топ

1.Еуразия даласындағы қола дәуірі мәдениеті - Андрон мәдинет

2.Орталық Қазақстан жеріндегі қола дәуірі екі кезеңге бөлінді (үш кезеңге)

3.Қола дәуірінде күйдірілген кірпіштен салынған кесене - Түгіскен кесенесі

4.Қола дәуіріндегі ыдыс жасаудың ең бір өрістеген түр қыш құмыралар - (Көзе құмыралар)

5.Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелген аймақ оңтүстік Қазақстан- (Орталық Қазақстан)

Үй тапсырмасының жауаптарды топтардың өзара тексеруі. 1-топ-2 топты, 2-топ-3 топты, 3 топ-1 топтың тапсырмаларын тескереді.

ІІІ. Жаңа сабақ. Қола дәуірінің қоғамдық құрылысы

Жоспары:

1.Жеке меншіктің пайда болуы.

2.Қоғамдық құрылысы.

3.Діни көзқарастары.

Жаңа сабақты оқушылар бес минуттай оқып шығып кластер арқылы бір-біріне түсіндіру.

I-топ.Жеке меншіктің пайда болуы. жеке меншік пайда болды

Ру ішінде бай ж/е кедей отбасылар

пайда бола бастады. ЖЖж Тұтқындарды өлтірмей,құл

ға айналдырып отырды

Көп қабірлердің Мал-мүлік теңсіздігінің

арасында кейбіреу шығуы,әлеуметтік

лері ерекшеленіп тұрады теңсіздікті тудырды

Бұл кезеңде о дүниелік өмір туралы

ұғым толық қалыптасты

II-топ.Қоғамдық құрылысы.

Ұжымдық еңбектің өнімі теңдей Әр рудың өз жері,өзіне тән атауы болды

бөлінді

Рудың бар байлығы еңбек

Барлық істі халық жинл қүралдары,аңшылыққа

ысы шешіп отырды арналған заттары құрады

Айыптылар ел алдында Абыздар жоғары бағаланд

жазаланды Жауынгерлер

Аталық әулетті толық әскери ат-арбасы бірге көмілген

орнықты

III-топ.Діни көзқарастары.

Қола дәурі тұрғындарының Олар өлген адамдарын белгілі бір рәсімдер

дінің көзқарастары қарапайым мен жерледі

болды Андрондықтар күнге,от

Тотемизм қа мінажат еткен

(шығу тегін жан-н бай-у) Қола дәуіріндегі петрог

лифтерде екі аяқты ар

Фетишизм баны бейнелеу кең тара

(жансыз дүниеге сеніп,соның қас Анимизм ған

иетіне табыну) (жанға,рухқа сену)

Андрондықтардың түсінігінше бүкіл құдайлар аспанда ат жегілген екі дөңгелекті арбамен жүреді

ІV. Сабақтың бекіту кезеңі: Әріптермен жұмыс(тарихи сөздер айту)

А-Абыздар,Аталық әулет,Анимизм,Алексеев.Андрон мәдениеті,алакөл

Ж-Жеке меншік,Жауынгерлер,Жезқазған,

С- Сәтбаев,сүйек,синантр

Т-Тотемизм,Түгіскен кесенесі,тас

Ф-Фетишизм,федоров

М-Марғұлан,мүйіз,мамонт

Тест тапсырмасы

1. Қазақстан жеріндегі қола дәуірін жоспарлы зерттеу басталған жыл

А) 1946

В) 1931

С) 1938

D) 1954

2. Қазақстан жеріндегі қола дәуірін түбегейлі зерттеуді бастаған ғалым

А) Массон

В) Ақышев

С) Марғұлан

D) Гумилев

3. Қола дәуірі қоныстарының көбінесе орналасқан жері

А) Тау аңғарларында

В) Орман арасында

С) Жазық далалы аймақтарда

D) Өзендердің жағасында

4. Қола дәуірі қауымы ішінде әлеуметтік теңсіздікті тудырған

А) Терімшіліктің дамуы

В) Егіншіліктің паида болуы

С) Рудың қалыптасуы

D) Мал-мүлік теңсіздігінің шығуы

5. Мүлік теңсіздігінің қалыптаса бастаған дәуірі

А) Қола дәуірі

В) Мезолит

С) Неолит

D) Темір дәуірі

6. Қола дәуірі кезіндегі жоғары дін басылары

А) Молдалар

В) Қарилар

С) Абыздар

D) Тайпа көсемдері

7. Қола дәуірі абыздарының негізгі міндеттері

А) Салт-дәстүрлердің орындалуын қадағалау

В) Әскери істерді қадағалау

С) Ру арасындағы алауыздықтарға жол бермеу

D) Жер бөлу ісімен айналысу

8. Андроновтықтардың мойынға таққан тұмаршалары

А) Асыл тастар

В) Жыртқыш аңдардың азу тісі

С) Мал сүйегі

D) Қола салпыншақтар

9. Біздің заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі

А) Наурыз мейрамы

В) Көктеуге шығу

С) Қыстауға оралу

D) Айдың жаңаруы

10. Тебінді жайылымға байланысты саны артқан мал

А) Сиыр

В) Түйе, ешкі

С) Сиыр, жылқы

D) Жылқы, қой

Дұрыс жауаптары

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

А

С

Д

Д

А

С

А

В

А

Д

V. Сабақты қорытындылау: Оқушылар инсерт стратегиясын толтырады

Бұрыннан білемін

Мен үшін жаңалық

Тереңерек білгім келеді?

VІ. Бағалау: Оқушыларды бағалау парағы (топ басшысы бағалайды)

№

Оқушылардың аты-жөні

Үй тапсырмасын ұпайы

Тапсырмадан алған ұпайлары

Қорытынды баға

1-2

3-4

5

Тест ұпайы

1

2

3

4

5

6

7

8

Бағалау критериясы

«5» - 12-9 балл

«4» - 8-6 балл

«3» - 5-4балл

«2» - 0-3 балл

VІІ. Үйге тапсырма: Қола дәуіріндегі Қазақстан(реферат жазу)

Қола дәуіріндегі Қазақстан

Жарияланды Категориясы:

Сабақтың тақырыбы: Қола дәуіріндегі Қазақстан.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қола дәуірі адамдарының қоғамдық құрылымы, әдет-ғұрпы, өнері жайлы баяндау арқылы сол кездегі адамдар жасаған материалдық, рухани байлықтармен, ізгілікті істермен оқушыларды таныстыру.
Дамытушылық: Оқушылардың тарихты ғылыми тұрғыдан талдауға, оны саналылықпен түсіне білуге үйрету, олардың қабілетін жан - жақты дамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың тарихқа, өз халқының және басқа халықтардың мәдениетіне деген қызығушылығы мен құрмет сезімін дамыту, оларды өз елінің, бүкіл адамзаттың мәдениетін толықтыруға үлес қоса алатын азамат етіп тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру.
Сабақтың түрі: Өзара белсенділікті арттыру сабағы.
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ - жауап, топтық жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Суреттер, интерактивті тақта, сызбалар.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
а/ сәлемдесу, түгелдеу
ә/ оқу құралдарын тексеру
б/ бағалау критерийімен таныстыру.
Жалпы ұпайы
0 - 6 - "3"
7 - 12 - "4"
13 - 18 - "5"
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Бейнесұрақ.
1. Мустье кезеңіндегі адамды қалай атайды: Неандерталь
2. Неандертальдықтардан кейін, мөлшерімен бұдан 40 - 30 мың жыл бұрын қандай адамдар қалыптасты: Саналы адам.
3. Суреттегі адамдар қандай әрекет жасап жатыр: Найзағайдан түскен отты өшірмеу үстінде.
4. Мына суретте алғашқы адамдар тобыры қандай іс - әрекет жасап жатыр? Аңдарды өздеріне азық қылу үшін жардан құлатып жатыр.
5. Садақ аңды алыстан атуға мүмкіндік берді. Бұрынғы найзаларға қарағанда садақ аңшылықты арттырды. Бұл қай дәуір? Мезолит
6. Мына суретте қандай діни түсінік қалыптасқан? Адамдардың шығу тегін жануарлармен байланыстыру тотемизм деп аталады.
7. Ежелгі суретшілер көбіне нені бейнелеген? Жабайы аңдардың суреттерін бейнелеген.
8. Бұл дәуірдің үлкен жаңалығы қыш құмыра жасау еді. Бұл дәуірді кейде қыш құмыралар заманы деп атайды. Бұл қай дәуір? Неолит
Кім жылдам.
(Ауызша сұрақтарға жауап алу )
1. Бифас дегеніміз не?
2. Неандертальдықтан кейін 40 - 35 мың жыл бұрын пайда болған?
3. Ерте палеолит неше кезеңнен тұрады?
4. Ең бірінші қолданылған металл?
5. Матриархат дегеніміз не?
6. Патриархат дегеніміз не?
7. Бұл дәуірді кейде «қыш құмыралар заманы» деп те атайды?
Кім тапқыр.
ауызша дұрыс таңдау тесті)
1. Ғалымдар Кения жерінен табылған алғашқы адамды қалай деп атады?
А) Саналы адам
Ә) Епті адам
Б) Тік жүретін адам
2. Жер беті күрт суи бастады
А) 40 мың жыл бұрын
Ә) 10 мың жыл бұрын
Б) 100 мың жыл бұрын
3. Туысқан адамдар ұжымының атауы
А) Адамдар тобыры
Ә) Рулық қауым
Б) Отбасы
4. Мезолит заманының үлкен жаңалығы?
А) Бифас
Ә)Қырғыш
Б) Микролиттер
Жаңа тақырыпты меңгеру жоспары:
1. Өндіріске металл құрал - саймандардың енуі.
2. Андронов және Беғазы - Дәндібай мәдениетінің зерттелуі.
3. Қоладан жасалған еңбек құралдарына көшу.
4. Андрондықтардың кәсібі мен тұрмысы.
5. Анрондықтардың баспаналары.
6. Беғазы - Дәндібай тұрғындарының кәсібі.
7. Тұрғын үйлері.
8. Климаттың өзгеруі.
9. Қоғамдық құрлысы.
10. Діни көзқарастары
11. Зергерлік өнері
Сөйлемді тиісті орынына қой.
Б. з. б........ мыңжылдықта Еуразия далалық аймақтарында.......... тәсілі ойлап табылып, тас құралдарды күнделікті өмірден ығыстырып шығарды.
Өзгерістер: Рулық қатынастар ыдырап, орнына....... бірлестіктер құрыла бастады.
Түсті металдар мен....... өндірістік жолмен игерілді.......... шаруашылығы қалыптасты.
Біртіндеп көшпелі........ шаруашылығына ауыса бастады. Бұл екі бағыт мал шаруашылығы мен металлургияның тез дамуы.......... еңбегіне қажеттілікті арттырып, аталық отбасылық рулық қатынас орнады.
Дұрыс. Бұрыс
1. Қола негізінен мыс пен алтының қосындысынан алынады.
2. Беғазы - Дәнді мәдениеті Қазақстандағы Беғазы және Дәндібай мекеніндегі обаларға байланысты қойылған.
3. Қола дәуірі кезінде діни наным - сенім қалыптасып жоғары дін басылары молдалар пайда болды.
4. Б. з. б. 2мыңжылдықтың ортасында Қазақстан тайпалары қола бұйымдар жасау ісін меңгерді.
5. Өздерінің дене құрлысы жағынан Андрондықтар моңғолойдықтарға ұқсаған.
6. Андрондықтардың басты кәсібі мал бағу, кетпенді - теселі егіншілік пен балық аулау болған

Беғазы-Дәндібай мәдениеті.

15-01-2015, 20:45

Беғазы-Дәндібай мәдениеті.

загрузка...

Беғазы-Дәндібай мәдениеті.

Тақырыбы: Беғазы-Дәндібай мәдениеті

Мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың алған білімін қола дәуірінің сипаты және Андрон

мәдениеті мен Беғазы- Дәндібай мәдениетімен ұштастыра отырып

қорытындылау.

Дамытушылық: Оқушылардың топтық жұмыс шығармашылығы арқылы

ойлау, сөйлеу қабілетін дамыту. Ұрпақ санасына ұлағатты ой ұялату.

Тәрбиелік: Беғазы-Дәндібай мәдениетінің рухани және материалдық мәдениет ескерткіштеріне сүйене отырып, оқушыларды мәдениетті сүйіп, құрметтеуге, мәдениеттің адам өміріне алатын маңызды түсіне білуге тәрбиелеу;

Көрнекілік: Интерактивті тақта, сұрақтар жазылған тапсырмалар , тас бетіне түрлі суреттер салынған қола дәуірі адамдарының рухани мәдениеті туралы түсінік беретін суреттер.

Әдісі: Топтық жұмыс

Сабақтың түрі: 1) Жаңа материалды меңгеру; 2) Біліктерін,іскерлік пен дағдыларын жетілдіру және пысықтау; 3) Алған білімдерін тиімді пайдалану; 4) Меңгерілген материалдарды жүйелеу,қорытындылау

Сабақты жүргізу барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі

Амандасу;
Оқушылардың сабаққа қатысу деңгейін анықтау;
Ынта-зейіндерін сабаққа аудару;
Ұйымдастыру кезінде оқушылардың назарын сабақтын мазмұнына аударып, оның тартымды, қызықты жерлеріне көңіл аудару.

II. 1.Оқушылар төрт топқа бөлінеді ( түстер бойынша топқа бөлінеді )

ІІ. Үй жұмысын тексеру.

Әр топка суреттер беру арқылы үй тапсырмасын сұрау.

«Тірек сөздер арқылы әңгіме» әдісі.

I-топ Андрондықтардың баспаналары

II-топ Қола дәуіріндегі қыш ыдыстар

III-топ Андрон мәдениеті

IV- Жерлеу дәстүрі

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

( Жаңа сабақты түсіндірмес бұрын, мыс пен қалайыны көрсету )

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

1. 1. Беғазы-Дәндібай мәдениеті туралы видео үзінді көрсету.

2. 2. Әлкей Марғұлан туралы хабарлау

Бұл атау Орталық Қазақстандағы Беғазы және Дәндібай мекеніндегі обаларға байланысты қойылған. Беғазы-дәндібай мәдениетіне жататын жерлеу орындарының көпшілігі - обалар. Андроновтықтардың ерекшелігі: Беғазы-Дәндібай қорғандары биіктеу болып келеді және ұсақ қиыршық тастар мен топырақтан тұрғызылып, етегі үлкен қақпақтастармен бекітілген. Қола дәуірін жоспарлы зерттеу 1946 жылы басталды. Сол жылы қазақтың біртуар энциклопедист ғалымы Әлкей Хақанұлы Марғұлан көне дәуір тарихын зерттейтін археологиялық экспедиция құрды. Археологиялық топ Беғазы-Дәндібай мекенін 1947-1949 және 1952 жылдары жан-жақты зерттеді.

IV.Андронов мәдениеті мен Беғазы -Дәндібай мәдениетін салыстыру

Т-кестесі

1. Неге Андронов мәдениеті деп аталды?

2. Алғаш зерттеген кім?

3. Ескерткіштері?

4. Жерлеу әдістері?

5. Неге Беғазы - Дәндібай мәдениеті деп аталды?

6. Алғаш зерттеген кім?

7. Ескерткіштері?

8. Жерлеу әдістері?

V . «Қарлы кесек ойынын ойнату»

VI. Топтардың жұмыстарын бағалау.

Топ жұмысын «Бағдаршам» әдісі бойынша бағалау

VIІ. Үйге тапсырма: Ә.Марғұлан туралы эссе жазу