Учителю
Көшпелілердің баспанасы - киіз үй

Көшпелілердің баспанасы - киіз үй

Автор публикации: Сағиданова Н.Б.

Дата публикации: 13.11.2015

Краткое описание:

предварительный просмотр материала

Киіз үй - көшпелілердің баспанасы.
Сабақтың мақсаты: Киіз үй - көшпелілердің негізгі баспанасы , ата-бабаларымыздың тұрағы, құтты мекен-жайы, еншісі, баспанасы, мүлкі, мақтанышы екенін, киіз үйдің атқарған қызметі мен рөлі және құрылысы жөнінде оқушыларға баяндау. Баспана ғана емес, ол сәулет, құрылыс, сурет, қолөнер сияқты бірнеше өнердің басын құрайтын ғажайып туынды қастерлеуге, бағалауға үйрету.
Сабақтың түрі: Аралас.
Әдісі: топтық жұмыс.
Көрнекілік: ҚР картасы, таратпа материалдар, интерактивті тақта , киіз үй макеті.
Сабақтыңбарысы:
1.Ұйымдастыру
2.Үй тапсырмасын тексеру.

Семантикалық картамен жұмыс.

Көктеу

Берік, салмақты металл

Кереге

Б.з.б 8-3 ғ.ғ

Қола

Киіз үй

Өнім өндірді

Шапқы

Шұбат

Пеш - көрік

Жылқы

Дінбасы

Наурыз мейрамы

Тас құрал

Қалайы мен мыс

Көшпелілер

Темір

Көктемгі жайылым

Көшпелілердің баспанасы

Кейінгі темір дәуірі

Түйе өнімі

Ежелгі мереке

Киіз үйдің негізі

Абыз

темір өндірудің қарапайым тәсілі

Мал шаруашылығындағы басты жануар

3. Жаңа тақырыпты меңгерту.

Киіз үй - «Атамыз - Алаш, керегеміз - ағаш», «Киіз туырлықты, ағаш уықты қазақпыз» деп, аталы сөз айтып қалдырған ата-бабаларымыздың негізгі баспанасы. Киіз үй - тек қазақ халқының ғана емес, бүкіл түркі, тіпті оған көршілес елдердің де тұрақ - мекені.
Шығу тарихы біздің заманымызға дейінгі ғасырларда пайда болған киіз үйді біздің халық қасиетті, қара шаңырағымыз деп дәріптейді. Өйткені киіз үй қазақтың тұрағы, құтты мекен-жайы, еншісі, баспанасы, мүлкі, мақтанышы деп бағаланды. Әрине, киіз үйді әркім біледі, бағалайды. Шынында да, арғы-бергі тарихымыз бен мәдениетімізді зерделей қарасақ, киіз үйіміздің атқарған қызметі мен рөлі өте зор екеніне көз жеткіземіз. Киіз үйден қазақ халқының аспан әлеміне, есептеу жүйесіне, экономикалық біліктігі, мәдениет пен өнердегі талғамы - жалпы өмір тәжірибесіндегі іске бейімділігі аңғарылады.

Киіз үй көптеген көшпелі халықтардың негізгі баспанасы болған. Қазақ халқы да киіз үйді сан мыңдаған жылдар бойы өзінің төл баспанасы етіп келді. Киіз үйдің құрылысы бірнеше негізгі бөліктерден тұрады.

3.1.Топпен жұмыс.

Класты 3 топқа бөлу. Әр топқа тапсырмалар беру.

Мыс тобына -Шаңырақ.

Қола тобына - Уық .

Темір тобына - Кереге.

Әр топ өз тапсырмаларына дайындалады (7-8мин.). Олар тірек сызба нұсқалары арқылы баяндайды,

3.2.Сәйкестендіру кестесі.

Дөңгелек немесе конус тәрізді

Саман,кірпіш үйлер

Көшпелілер киелі санады

Орталық және Батыс Қазақстан

Көшпелілердің киіз үйден басқа баспана түрлері

Ошақ

Таза мал шаруашылығы қалыптасты

Ауыл

4-5 үй құрады

Шаңырақ

3. Макет бойынша "Қазақ даласындағы көшпенділер" тақырыбында әңгіме құрау.

4.Сабақты бекіту

Семантикалық картаға қайта оралып, тексереміз.
5.Қорытынды

6. Бағалау
7.Үйге тапсырма. Саман және кірпіштен салынған үйлер туралы қосымша мәлімет.