Поурочные планы по БиС технологии

Қазақстан тарихы «БжС» 6-7 сыныптар бойынша сабақ жоспарлары.

Кенжегозина Света Балғабаевна.

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: кіріспе.

Сабақ түрі: аралас.

Сабақ әдісі: мазмұндау,сұрақ-жауап.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.

Сабақ барысы : 5 сыныпта тарихтан өткен сабақтарды сұрақтар қойып еске түсіру.

Сұрақтар: 1. Тарих дегеніміз не?

2.Тарихи жәдігерлерге нелер жатады?

3.Жазбаша деректер дегеніміз не?

4. Заттай деректерге нелер жатады?

5. Өлкетану дегеніміз не?

6. Тарихи уақыт деген не,есепшілер кімдер?

7. Кеңістік дегенді қалай түсінесін?

8.Тарихи карталарға нелер жатады?

9. Қазақстан менің Отаным дегенді қалай түсінесін?

10.Қазақстанда қандай ұлттар мекендейді?

11.Адамды кім жаратты?

12. Тас дәуірі дегеніміз не?

13.Не себептен дәуірге бөлеміз?

14.Қандай дәуірлерді білеміз?

15. Не себептен қола дәуірі деп аталады?

16. Темір дәуіріндегі тайпаларды ата.

17. Сақ билеушілерінен кімдерді білесін?

18. Ғұн тайпалары туралы не білесін?

19. Ұлы Жібек жолы дегеніміз не?

20. Қазақ билерін ата.

21. Қазақ батырларын ата.

22. Абай Құнанбаев кім?

23.Шоқан Уалиханов кім?

24. Ыбырай Алтынсарин кім?

25. Қазақ зиялыларынан кімдерді білеміз?

Өткенді қайталап, 6 сынып Қазақстан тарихы нелерді оқытады,қай кезенді қамтиды, мақсаты не жалпы түсінік беру.

Тас дәуірі мен қола дәуіріне сипаттама бере отырып, темір дәуірі кезіндегі Қазақстан жерін мекендеген тайпалар олардың шаруашылығы, мәдениеті туралы түсінік беру.

Бұл кезен үш бөлімнен ,жеті тараудан тұратыны туралы түсіндіріп кету.Картамен жұмыс істеуге,ғасырларды жазып айта білуге үйрету.

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §1 Ерте палеолит.(б.з.б.2,6млн.-б.з.б.40 мың жыл)

Сабақ түрі: «АС-№1»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Тас дәуірінің кезеңдерімен таныстыру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.ҚҚС (үй тапсырмасы бойынша)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин).ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

І.ҚҚС.(үй тапсырмасы бойынша)

1. Тарих дегеніміз не?

2.Тарихи жәдігерлерге нелер жатады?

3.Жазбаша деректер дегеніміз не?

4. Заттай деректерге нелер жатады?

5. Өлкетану дегеніміз не?

6. Тарихи уақыт деген не,есепшілер кімдер?

7. Кеңістік дегенді қалай түсінесін?

8.Тарихи карталарға нелер жатады?

9. Қазақстан менің Отаным дегенді қалай түсінесін?

10.Қазақстанда қандай ұлттар мекендейді?

11.Адамды кім жаратты?

12. Тас дәуірі дегеніміз не?

13.Не себептен дәуірге бөлеміз?

14.Қандай дәуірлерді білеміз?

15. Не себептен қола дәуірі деп аталады?

16. Темір дәуіріндегі тайпаларды ата.

17. Сақ билеушілерінен кімдерді білесін?

18. Ғұн тайпалары туралы не білесін?

19. Ұлы Жібек жолы дегеніміз не?

20. Қазақ билерін ата.

21. Қазақ батырларын ата.

22. Абай Құнанбаев кім?

23.Шоқан Уалиханов кім?

24. Ыбырай Алтынсарин кім?

25. Қазақ зиялыларынан кімдерді білеміз?

ІІ.КС (14 сөз)

1.Дәуір

2.құрал-жабдық

3.еңбек

4.питекантроп

5.синантроп

6.терімшілік

7.тобыр

8.бифас

9.ретушь әдісі

10.табиғат

11.жұмыр тас

12.ғалым

13.қоныс

14.жануарлар.(1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин)Тақырып 5 бет,мәтінмен жұмысқа 8 мин беріледі.

ҚҚС.1.Алғашқы адамдар қашан пайда болды?(3 млн. жыл бұрын)

2.Алғашқы адамдардың өмір сүруіне қолайлы болған қандай жерлер?

(Тұран ойпаты,Каспиидің далалы аймақтары)

3.Тарихты неге біз дәуірге бөлеміз?(еңбек құралдарының жасалуына байланысты)

4. Қандай дәуірлерге бөлінеді? ( тас,қола,темір дәуірлері)

5. Тас дәуірі деп неге аталды? (еңбек құралдары тастан жасалды)

6. Алғашқы адамдардың қазіргі адамдардан қандай айырмашылығы бар?

(түрлері,қолдары аяқтарынан ұзын болды)

7. Гоминид адам кім? (ең алғаш пайда болған,маймылға ұқсас адам)

8.Алғашқы адамдардың еңбек құралдарын ата.(қазғыш таяқ,үшкір тас,шоқпар,шапқы)

9. «Епті адам» қай жерден табылды? (Кения жері,Олдувай шатқалы)

10. «Епті адам» қай кезеңде өмір сүрді? (осыдан 1 млн.750 мың жыл бұрын)

11. Питекантроп қай жерден табылды?(Ява аралынан)

12. Питекантроп қай кезеңде өмір сүрді? ( 1 млн.жыл бұрын)

13.Синантроп қайдан табылды? (Солтүстік Қытайдан)

14. Питекантроп пен Синантроп адамдарын қалай атайды?(тік жүретін адам)

15. Алғашқы адамдар қандай кәсіппен айналысты? (терімшілік)

16. Алғашқы адамдардың ұжымы қалай аталады? (тобыр)

17. Алғашқы адамдар қандай аңдарды аулады? (Бизон,мамонттар)

18. Алғашқы адамдар бизон,мамонттарды қалай аулады?( жардан құлатты,орға түсіріп,таспен шүйкеледі)

19. Ежелгі Қазақстанның табиғаты қандай? (керемет)

20. Алғашқы адамдар Сібірге қайдан келіп қоныстанған? (Еуропадан және Азиядан)

21. Алғашқы адамдар Қазақстанда шамамен қай кезеңде пайда болды?

( 1 млн. жыл бұрын)

22. Алғашқы адамдар Қазақстанның қай жерінде мекендеген? (Оңтүстік Қазақстан.Қаратау жоталарында)

23.Бифас дегеніміз не? (екі жағынан да өңделген тас құрал)

24.Ретушь әдісі дегеніміз не? (ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу)

25.Жұмыртас құралдар қандай құрал?(екі жақ бүйірі қырналған құралдар)

26. 5000-ға жуық еңбек құралдар Қазақстанның қай жерінен табылған?

(Жабыл облысындағы Бөріқазған мен Шабақты тұрақтарынан)

27.Қазақстанда өмір сүрген алғашқы адамдар кімдердің замандасы болды?

(питекантроптардың)

28. Алғашқы адамдар қайда тұрды,баспаналары не болды? (үңгірлер)

29. Аң аулау түрлерін ата.(қаумалау,отпен қорқыту,ор қазу)

30. Алғашқы адамдар не себептен бірігіп өмір сүрді? (бірігіп қорғану,бірге аңға шығу)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

1.Алғашқы адамдар пайда болды 5 млн.жыл бұрын?(3 млн. жыл бұрын) 2.Алғашқы адамдардың өмір сүруіне қолайлы болған жерлер Сарыарқа даласы болды? (Тұран ойпаты,Каспиидің далалы аймақтары)

3.Тарихты біз адамдардың өмір сүру кезеніне байланысты дәуірге бөлеміз?(еңбек құралдарының жасалуына байланысты)

4. Алтын,күміс,жез үш дәуірге бөлінеді? ( тас,қола,темір дәуірлері)

5. Тас дәуірі деп тас көп болған соң аталды? (еңбек құралдары тастан жасалды)

6. Алғашқы адамдардың қазіргі адамдардан айырмашылығы жоқ?

(түрлері,қолдары аяқтарынан ұзын болды)

7. Гоминид адамы бұл біз ? (ең алғаш пайда болған,маймылға ұқсас адам)

8.Алғашқы адамдардың еңбек құралдарын станоктар.(қазғыш таяқ,үшкір тас,шоқпар,шапқы)

9. «Епті адам» Жезқазғаннан табылды? (Кения жері,Олдувай шатқалы)

10. «Епті адам» 2 млн жыл бұрын өмір сүрді? (осыдан 1 млн.750 мың жыл бұрын)

11. Питекантроп Аралдан табылды?(Ява аралынан)

12. Питекантроп 3 млн.жыл бұрын өмір сүрді? ( 1 млн.жыл бұрын)

13.Синантроп Жапониядан табылды? (Солтүстік Қытайдан)

14. Питекантроп пен Синантроп адамдарын «епті адам» деп атайды?(тік жүретін адам)

15. Алғашқы адамдар қандай саудамен айналысты? (терімшілік)

16. Алғашқы адамдардың ұжымы сынып деп аталады? (тобыр)

17. Алғашқы адамдар қаз,үйрек аулады? (Бизон,мамонттар)

18. Алғашқы адамдар бизон,мамонттарды мылтықпен атып аулады?

( жардан құлатты,орға түсіріп,таспен шүйкеледі)

19. Ежелгі Қазақстанның табиғаты экологиялық жағынан нашар болды? (керемет)

20. Алғашқы адамдар Сібірге Африкадан келіп қоныстанған? (Еуропадан және Азиядан)

21. Алғашқы адамдар Қазақстанда шамамен 2,5 млн.жыл бұрын пайда болды? ( 1 млн. жыл бұрын)

22. Алғашқы адамдар Қазақстанның Солтүстігінде мекендеген? (Оңтүстік Қазақстан.Қаратау жоталарында)

23.Бифас дегеніміз баспана? (екі жағынан да өңделген тас құрал)

24.Ретушь әдісі дегеніміз аң аулау әдісі? (ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу)

25.Жұмыртас құралдар сопақ құрал?(екі жақ бүйірі қырналған құралдар)

26. 5000-ға жуық еңбек құралдар Қазақстанның Батысынан табылған?

(Жабыл облысындағы Бөріқазған мен Шабақты тұрақтарынан)

27.Қазақстанда өмір сүрген алғашқы адамдар маймылдардың замандасы болды?

(питекантроптардың)

28. Алғашқы адамдар катедждерде тұрды. (үңгірлер)

29. Аң аулау түрлеріне оқ ату,алдау жатады. (қаумалау,отпен қорқыту,ор қазу)

30. Алғашқы адамдар қызық болған соң бірігіп өмір сүрді? (бірігіп қорғану,бірге аңға шығу)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §2 Ерте палеолиттің Мустье кезеңі..(б.з.б.140 -40 мың жыл)

Сабақ түрі: «АС-№1»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Тас дәуірінің кезеңдерімен таныстыру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.ҚҚС (үй тапсырмасы бойынша)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин).ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

І.ҚҚС.(үй тапсырмасы бойынша)

1.Алғашқы адамдар қашан пайда болды?(3 млн. жыл бұрын)

2.Алғашқы адамдардың өмір сүруіне қолайлы болған қандай жерлер?

(Тұран ойпаты,Каспиидің далалы аймақтары)

3.Тарихты неге біз дәуірге бөлеміз?(еңбек құралдарының жасалуына байланысты)

4. Қандай дәуірлерге бөлінеді? ( тас,қола,темір дәуірлері)

5. Тас дәуірі деп неге аталды? (еңбек құралдары тастан жасалды)

6. Алғашқы адамдардың қазіргі адамдардан қандай айырмашылығы бар?

(түрлері,қолдары аяқтарынан ұзын болды)

7. Гоминид адам кім? (ең алғаш пайда болған,маймылға ұқсас адам)

8.Алғашқы адамдардың еңбек құралдарын ата.(қазғыш таяқ,үшкір тас,шоқпар,шапқы)

9. «Епті адам» қай жерден табылды? (Кения жері,Олдувай шатқалы)

10. «Епті адам» қай кезеңде өмір сүрді? (осыдан 1 млн.750 мың жыл бұрын)

11. Питекантроп қай жерден табылды?(Ява аралынан)

12. Питекантроп қай кезеңде өмір сүрді? ( 1 млн.жыл бұрын)

13.Синантроп қайдан табылды? (Солтүстік Қытайдан)

14. Питекантроп пен Синантроп адамдарын қалай атайды?(тік жүретін адам)

15. Алғашқы адамдар қандай кәсіппен айналысты? (терімшілік)

16. Алғашқы адамдардың ұжымы қалай аталады? (тобыр)

17. Алғашқы адамдар қандай аңдарды аулады? (Бизон,мамонттар)

18. Алғашқы адамдар бизон,мамонттарды қалай аулады?( жардан құлатты,орға түсіріп,таспен шүйкеледі)

19. Ежелгі Қазақстанның табиғаты қандай? (керемет)

20. Алғашқы адамдар Сібірге қайдан келіп қоныстанған? (Еуропадан және Азиядан)

21. Алғашқы адамдар Қазақстанда шамамен қай кезеңде пайда болды?

( 1 млн. жыл бұрын)

22. Алғашқы адамдар Қазақстанның қай жерінде мекендеген? (Оңтүстік Қазақстан.Қаратау жоталарында)

23.Бифас дегеніміз не? (екі жағынан да өңделген тас құрал)

24.Ретушь әдісі дегеніміз не? (ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу)

25.Жұмыртас құралдар қандай құрал?(екі жақ бүйірі қырналған құралдар)

26. 5000-ға жуық еңбек құралдар Қазақстанның қай жерінен табылған?

(Жабыл облысындағы Бөріқазған мен Шабақты тұрақтарынан)

27.Қазақстанда өмір сүрген алғашқы адамдар кімдердің замандасы болды?

(питекантроптардың)

28. Алғашқы адамдар қайда тұрды,баспаналары не болды? (үңгірлер)

29. Аң аулау түрлерін ата.(қаумалау,отпен қорқыту,ор қазу)

30. Алғашқы адамдар не себептен бірігіп өмір сүрді? (бірігіп қорғану,бірге аңға шығу)

ІІ.КС (14 сөз)

1.Мұздық

2.Климат

3.От

4.Табиғат

5.Мустье

6.Неандерталь

7.еңбек өңімділігі

8.Ұжым

9.Кәсіп

10.Еңбек құрал

11.Палеолит

12.Қоныстар

13.Археолог

14Тері. .(1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин)Тақырып 4 бет,мәтінмен жұмысқа 6 мин беріледі.

ҚҚС.1.Жер бетін қай кезеннен бастап мұз баса бастады? (бұдан 100 мың жыл бұрын)

2. Алып мұздық қай жерлерде пайда болды?(Еуропа мен Азияның солтүстігінде)

3. Мұздың қалыңдығы қанша болды?(2 км болды)

4. Жер бетінің күрт суытуынан адамдар не істеді? (тамақ табу қиындады)

5. Жануарларға қалай әсер етті? (суықтан қырылды)

6.Суықтау адамдар қалай қорғанды? (жылы киім тігіп,баспана іздеді)

7. Мұздық қай кезенде ери бастады?(бұдан 13 мың жыл бұрын)

8.Адамдар далалық аймақтарда баспананы қалай салды?(ірі жануарлардың сүйектері мен бөренелерді пайдаланып,үстін терімен жапты)

9. Киімді неден тікті? (хайуандардың терісінен)

10. Инені неден жасады? (үшкір сүйектерден)

11. Жіп орнына нені пайдаланды?( жануарлардың сіңірлерін пайдаланды)

12.Алғаш адамдар отты қалай жаға алды? (найзағайдан алды)

13.Отты қалай жағуды үйренді? (тасты тасқа ұру немесе ағаш таяқты бір-біріне үйкелеп)

14.Мустье кезеңінде өмір сүрген адам қалай аталды?( неандерталь)

15. Неандерталь адамы қай жерден табылды? (Германиядан)

16. Неандерталь адамы қандай болды? (бойы орташа,денесі мығым)

17. Неандерталь баланың сүйегі қай жерден табылды? (Өзбекстанның Тесіктас үңгірінен)

18. Неандерталь адамы неше мың жыл бұрын өмір сүрген? ( бұдан 100-35

мың жыл бұрын)

19. Мустье кезеңінде қандай құрлыстың белгілері пайда бола бастады?

( алғашқы қауымдық құрлыстың)

20. Неандерталь адамы немен айналысты? ( аңшылық пен терімшілік)

21.Адамдар еңбек құрал жасауда қандай жетістікке жетті? (пышақ,найзаның ұшы,ине,біз)

22. Ертедегі адамдардың маймылдар мен жануарлардан басты айырмашылығы неде?( еңбек құрал жасай білуінде)

23.Мустье кезеінің қоныстарын ата.(Обалысай,Мұзбел,Қанай)

24. Мустье кезеінің қоныстарын қай жерден көп тапты? (Шығыс және Оңтүстік Қазақстаннан)

25. Ең күрделі,қалыңдығы 7 метр болатын қандай қоныс? (Ш.Уалиханов атындағы қоныс)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

1.Жер бетін бұдан 200 мың жыл бұрын мұз баса бастады? (бұдан 100 мың жыл бұрын)

2. Алып мұздық Африка жерлерде пайда болды?(Еуропа мен Азияның солтүстігінде)

3. Мұздың қалыңдығы 4 км болды?(2 км болды)

4. Жер бетінің күрт суытуынан адамдар тамақ табу оңай болды.? (тамақ табу қиындады)

5. Жануарларға жақсы әсер етіп,көбейді. (суықтан қырылды)

6.Суықтан адамдар жылы киім тігіп қорғанды? (жылы киім тігіп,баспана іздеді)

7. Мұздық бұдан 15 мың жыл бұрын ери бастады?(бұдан 13 мың жыл бұрын)

8.Адамдар далалық аймақтарда баспананы тастан салды?(ірі жануарлардың сүйектері мен бөренелерді пайдаланып,үстін терімен жапты)

9. Киімді матадан тікті? (хайуандардың терісінен)

10. Инені темірден жасады? (үшкір сүйектерден)

11. Жіп орнына сым пайдаланды?( жануарлардың сіңірлерін пайдаланды)

12.Алғаш адамдар отты сірінкемен жаға алды? (найзағайдан алды)

13.Отты сірінкені жағуды үйренді? (тасты тасқа ұру немесе ағаш таяқты бір-біріне үйкелеп)

14.Мустье кезеңінде өмір сүрген адам питекантроп деп аталды?

( неандерталь)

15. Неандерталь адамы Америкадан табылды? (Германиядан)

16. Неандерталь адамы бойы ұзын,денесі арық болды? (бойы орташа,денесі мығым)

17. Неандерталь баланың сүйегі Қазақстаннан табылды? (Өзбекстанның Тесіктас үңгірінен)

18. Неандерталь адамы 10-25 мың жыл бұрын өмір сүрген?

( бұдан 100-35мың жыл бұрын)

19. Мустье кезеңінде құл иеленушілік құрлыстың белгілері пайда бола бастады?

( алғашқы қауымдық құрлыстың)

20. Неандерталь адамы саудамен айналысты? ( аңшылық пен терімшілік)

21.Адамдар еңбек құрал жасауда техникалық жетістікке жетті? (пышақ,найзаның ұшы,ине,біз)

22. Ертедегі адамдардың маймылдар мен жануарлардан басты айырмашылығы сұлу болды?( еңбек құрал жасай білуінде)

23.Мустье кезеінің қоныстарын Бөріқазған,Шабақты..(Обалысай,Мұзбел,Қанай)

24. Мустье кезеінің қоныстарын Орталық Қазақстаннан көп тапты? (Шығыс және Оңтүстік Қазақстаннан)

25. Ең күрделі,қалыңдығы 7 метр болатын Абай атындағы қоныс? (Ш.Уалиханов атындағы қоныс)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §3 Кейінгі палеолит.(б.з.б.40 -12 мың жыл)

Сабақ түрі: «АС-№1»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Тас дәуірінің кезеңдерімен таныстыру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.ҚҚС (үй тапсырмасы бойынша)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин).ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

І.ҚҚС.(үй тапсырмасы бойынша)

1.Жер бетін қай кезеннен бастап мұз баса бастады? (бұдан 100 мың жыл бұрын)

2. Алып мұздық қай жерлерде пайда болды?(Еуропа мен Азияның солтүстігінде)

3. Мұздың қалыңдығы қанша болды?(2 км болды)

4. Жер бетінің күрт суытуынан адамдар не істеді? (тамақ табу қиындады)

5. Жануарларға қалай әсер етті? (суықтан қырылды)

6.Суықтау адамдар қалай қорғанды? (жылы киім тігіп,баспана іздеді)

7. Мұздық қай кезенде ери бастады?(бұдан 13 мың жыл бұрын)

8.Адамдар далалық аймақтарда баспананы қалай салды?(ірі жануарлардың сүйектері мен бөренелерді пайдаланып,үстін терімен жапты)

9. Киімді неден тікті? (хайуандардың терісінен)

10. Инені неден жасады? (үшкір сүйектерден)

11. Жіп орнына нені пайдаланды?( жануарлардың сіңірлерін пайдаланды)

12.Алғаш адамдар отты қалай жаға алды? (найзағайдан алды)

13.Отты қалай жағуды үйренді? (тасты тасқа ұру немесе ағаш таяқты бір-біріне үйкелеп)

14.Мустье кезеңінде өмір сүрген адам қалай аталды?( неандерталь)

15. Неандерталь адамы қай жерден табылды? (Германиядан)

16. Неандерталь адамы қандай болды? (бойы орташа,денесі мығым)

17. Неандерталь баланың сүйегі қай жерден табылды? (Өзбекстанның Тесіктас үңгірінен)

18. Неандерталь адамы неше мың жыл бұрын өмір сүрген? ( бұдан 100-35

мың жыл бұрын)

19. Мустье кезеңінде қандай құрлыстың белгілері пайда бола бастады?

( алғашқы қауымдық құрлыстың)

20. Неандерталь адамы немен айналысты? ( аңшылық пен терімшілік)

21.Адамдар еңбек құрал жасауда қандай жетістікке жетті? (пышақ,найзаның ұшы,ине,біз)

22. Ертедегі адамдардың маймылдар мен жануарлардан басты айырмашылығы неде?( еңбек құрал жасай білуінде)

23.Мустье кезеінің қоныстарын ата.(Обалысай,Мұзбел,Қанай)

24. Мустье кезеінің қоныстарын қай жерден көп тапты? (Шығыс және Оңтүстік Қазақстаннан)

25. Ең күрделі,қалыңдығы 7 метр болатын қандай қоныс? (Ш.Уалиханов атындағы қоныс)

ІІ.КС (14 сөз)

1.нәсіл

2.ру

3. «қыстырма әдісі»

4. тұрақтар

5. ескерткіш

6. дротик

7. «саналы адам»

8. дін

9. рулық қауым

10. жиналыс

11. шаруашылық

12.мәдениет

13.би

14. өнер(1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин)Тақырып 4 бет,мәтінмен жұмысқа 6 мин беріледі.

ҚҚС.1. Кейінгі тас дәуірі қай кезеңдерді қамтиды?(б.э.б. 40-12 мың жылдық)

2. Бұл кезеңде адамзатта нелер қалыптаса бастады?(нәсілдік,рулық қауым)

3. Кейінгі тас дәуірінің негізгі жануарлары кімдер? (мамонт,мүйізтұмсық,аю)

4. Кейінгі тас дәуірінің құралдарына нелер жатады?( қырғы,найза,

шанышқы ұштары)

5. Желім ретінде нені пайдаланды? (тау балауызы,қарағай шайыры битум)

6. «Қыстырма әдісі» дегеніміз не? (желім пайдаланып жасалған әдіс)

7. Ауа-райында қандай өзгеріс болды? (жылынды)

8. Қуаншылық ауа-райынан қандай жануарлар қырыла бастады?

(Мамонттар,мүйізтұмсықтар)

9. Қай жылдары мүлдем құрыды? (б.з.д.10 мың жыл бұрын)

10. Қай жылы Жайық өзенінің бойында мамонттың сүйегі табылды?

(бұдан 10 мың жыл бұрын)

11. Кейінгі палеолит адамдары Қазақстанның қандай тұрақтарында мекендеген?(орт.Қаз. Семізбұғы,Батпақ)

12. Шығыс Қазақстанның қандай тұрақтар табылды? (Бұқтырма,Шүлбі)

13. Оңтүстік Қазақстаннан қандай тұрақтар табылды?( Ащысай)

14.Семізбұғы тұрағынан табылған қырғыштың жүзі қандай? (түзу,кейде қайқы)

15. Батпақ тұрағының мәдени қабаты жер бетінен қанша тереңдікте жатыр?

(6 метр дей)

16. Батпақ тұрағының жас мөлшері қанша? ( б.з.б 30-25 мың жыл)

17. Қанша тас құралдар табылды?(300-ге таяу)

18. Оңтүстік Қазақстандағы Ащысай тұрағынан не табылды? (бизон,арқар,жылқы сүйектері,пышақ тәріздес тілгіштер)

19. Дротик қандай құрал? (қысқа сапты ағаш найза)

20. Гарпун қандай құрал? (ұшы сүйектен жасалған сүңгі)

21.Адамның миы,сөзі,қолы немен байланысты жетілді? (еңбекпен)

22. «Саналы адам» деп кімді айтты? (кроманьон адамды)

23 Кроманьон адам қай жерден табылды? (Францияның Кро-Маньон

үңгірінен)

24. Кроманьон адамы қашан қалыптасты? (бұдан 40-30 мың жыл бұрын)

25. Рулық қауым дегеніміз не? (туыстас адамдар тобы)

26. Рулық қауымда кімдердің үстемдігі басым болды? (аналардың)

27.Жиналысқа кімдер қатысты? (ерлер мен әйелдер)

28.Жиналыста кімдерді сайлады? (ақсақалдарды)

29.Ақсақалдардың негізгі міндеті не? (дауларды шешті,ру мүшелерінің мүделерін қорғады)

30.Рулық бірлестіктерді кім басқарды? (көсемдер)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

1. Кейінгі тас дәуірі б.з.б.20-6 мың жылдықты қамтиды?(б.э.б. 40-12 мың жылдық)

2. Бұл кезеңде адамзатта сұлулық қалыптаса бастады?(нәсілдік,рулық қауым)

3. Кейінгі тас дәуірінің негізгі жануарлары диназаворлар? (мамонт,мүйізтұмсық,аю)

4. Кейінгі тас дәуірінің құралдарына машина,станок жатады?

( қырғы,найза, шанышқы ұштары)

5. Желім ретінде ұнды пайдаланды? (тау балауызы,қарағай шайыры битум)

6. «Қыстырма әдісі» дегеніміз арасына қыстырып жасау? (желім пайдаланып жасалған әдіс)

7. Ауа-райында еш өзгеріс болған жоқ? (жылынды)

8. Қуаншылық ауа-райынан жылқы жануарлары қырыла бастады?

(Мамонттар,мүйізтұмсықтар)

9.Б.з.д. 5 мың жылдары мүлдем құрыды? (б.з.д.10 мың жыл бұрын)

10. Қай жылы Шу өзенінің бойында мамонттың сүйегі табылды?

(бұдан 10 мың жыл бұрын Жайық өзені)

11. Кейінгі палеолит адамдары Орталық Қазақстанның Құрғақ,Арықбұғы тұрақтарында мекендеген?( Семізбұғы,Батпақ)

12. Шығыс Қазақстаннан Батпақ,Шүмек тұрақтар табылды? (Бұқтырма,Шүлбі)

13. Оңтүстік Қазақстаннан Тұщысай тұрақтар табылды?( Ащысай)

14.Семізбұғы тұрағынан табылған қырғыштың жүзі өткір? (түзу,кейде қайқы)

15. Батпақ тұрағының мәдени қабаты жер бетінен 3 метр тереңдікте жатыр?

(6 метр дей)

16. Батпақ тұрағының жас мөлшері б.з.б.15-20 мың жылдық? ( б.з.б 30-25 мың жыл)

17. 600-ге таяу тас құралдар табылды?(300-ге таяу)

18. Оңтүстік Қазақстандағы Ащысай тұрағынан алтын табылды? (бизон,арқар,жылқы сүйектері,пышақ тәріздес тілгіштер)

19. Дротик ұзын сапты найза құрал? (қысқа сапты ағаш найза)

20. Гарпун ұшы мыстан жасалған сүңгі құрал? (ұшы сүйектен жасалған сүңгі)

21.Адамның миы,сөзі,қолы табиғатқа байланысты жетілді? (еңбекпен)

22. «Саналы адам» деп неандерталь адамды айтты? (кроманьон адамды)

23 Кроманьон адам Италиядан табылды? (Францияның Кро-Маньон

үңгірінен)

24. Кроманьон адамы бұдан 20-15 мың жыл бұрын қалыптасты? (бұдан 40-30 мың жыл бұрын)

25. Рулық қауым дегеніміз әртүрлі адамдар бірлестігі? (туыстас адамдар тобы)

26. Рулық қауымда әкелер үстемдігі басым болды? (аналардың)

27.Жиналысқа балалар қатысты? (ерлер мен әйелдер)

28.Жиналыста әкімдерді сайлады? (ақсақалдарды)

29.Ақсақалдардың негізгі міндеті пара алу? (дауларды шешті,ру мүшелерінің мүделерін қорғады)

30.Рулық бірлестіктерді ақсақалдар басқарды? (көсемдер)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §4 Орта тас ғасыры (Мезолит)(б.з.б.12 -5 мың жыл)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Тас дәуірінің кезеңдерімен таныстыру.Орта тас ғасырындағы жаңалықтар туралы жалпы түсінік беру.Қоғамдағы өзгерістер туралы кесте бойынша түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Дәуір

2. ғасыр

3. палиолит

4.мезолит

5. микролит

6. ру

7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. .Дәуір

2. ғасыр

3. палиолит

4.мезолит

5. микролит

6. ру

7. тайпа

8. садақ

9. тұрақ

10. табиғат

11.баспана

12. рулық қауым

13.бағыштау

14.қайық

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1.Мезолит қандай дәуір? (ежелгі тас ғасыры мен жаңа тас ғасыры арасындағы дәуір)

2. Ғасырда неше жыл бар? (100 жыл)

3. Мезолиттің хронологиялық шеңбері қандай? (б.зб.б 12-5 мың жылдық)

4. Қазақстанда қанша мезолит тұрақтары табылған? (20-дан астам)

5. Қандай? (Мичурин,Дүзбай,Әкімбек,Қарағанды)

6. Мезолит заманының үлкен жаңалығы не? ( миколиттер)

7. Микролиттер дегеніміз қандай құрал? (ұзындығы 1-2 см ұсақ жаңқы тастардан жасалған құрал)

8. Микролит деген сөздің мағынасы қандай? (ұсақ тас)

9. Мезолит заманының тағы бір үлкен жаңалығы не? ( садақ пен жебе)

10. Садақ пен жебенің ойлап табылуы қандай жеңілдік әкелді? (аңды алыстан атуға мүмкіндік берді)

11. Балық аулауға не себеп болды? (мұз ерігеннен кейінгі судың мол болуы)

12.Балықты немен аулады? (қармақ,ау,гарпун)

13. Не себептен мезолит заманының адамдары бір жерге тұрақтамады? (Аңдардың соңынан көшіп отырды)

14. Мезолит аңшылары қандай жерлерде мекендеді? ( Ертіс,Есіл,Тобыл,Торғай,Жайық өзендері жағасын)

15. . Мезолит аңшыларының баспаналары қандай болды? (жеңіл қос сияқты,үстіне аң терісін жапты)

16. Осындай баспана қай жерден табылды(қабырғалары терең көмілген, көлемі 40-60 шаршы метр)? (Есіл өзенінің аңғарында)

17. Қашан Қазақстан жерінде қолайлы климат орнады? (б.з.б.8 мың жылдық)

18. Ғалымдар мезолит кезеңінің ерекшеліктері туралы не деп айтады? ( жануарларды қолға үйрету мен егіншілікті)

19. Малды қолға қалай үйретті? (төлдерін әкеп қораға үйретті)

20.Ең бірінші қолға үйренген жыртқыш? (ит)

21.Мезолитте қоғамда қандай өзгеріс болды? (рулық қауым күшейді)

22. Ру дегеніміз не? (қандас туыстас адамдар тобы)

23.Ру нелерге бірікті? (тайпаларға)

24.Тайпа дегеніміз не? (рулардың біріккен одағы)

25. Ер адамдар немен айналысты? (аң аулады)

26. Әйелдер немен айналысты? (терімшілікпен)

27. Қауым нешеге бөлінді? (үшке, қарииялар,ересектер,балалар)

28. Бағыштау( инициация) дегеніміз не? (балалар тобынан ересектер тобына өту)

29. Қариялардың міндеті не? (әдет-ғұрыптарды іске асырды)

30. Ересектер не істеді?(тамақ тапты, баспана салды,қорғады)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды) V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §5 Жаңа тас ғасыры (Неолит)(б.з.б.5 -3 мың жыл)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Тас дәуірінің кезеңдерімен таныстыру.Жаңа тас ғасырындағы жаңалықтар туралы жалпы түсінік беру.Қоғамдағы өзгерістер туралы кесте бойынша түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Дәуір

2. неолит

3. палиолит

4.мезолит

5. өнім

6. еңбек

7. құмыра

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. .Дәуір

2. ғасыр

3. палиолит

4.мезолит

5. неолит

6. ру

7. тайпа

8. құмыра

9. тұрақ

10. табиғат

11.баспана

12. керамика

13. егіншілік

14.өрнек

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Неолит қандай дәуір? ( тас ғасырының соңғы кезеңі)

2. Неолит кезенінде адамдар тас өңдеу әдістерінің қандай түрлерін меңгерді?

(кесу,жону,жылтыратып тегістеу,бұрғылау)

3. Неолиттің хронологиялық шеңбері қандай? (б.зб.б 5-3 мың жылдық)

4. Қазақстанда қандай неолит тұрақтары табылған? (Усть-Нарын,Зеленная Балка,Пеньки)

5. Неолит заманының аңшыларының мекендері неге уақытша болған? (аңдардың соңынан жылжып көшіп отырған)

6. Неолит заманының үлкен жаңалығы не? ( қыш құмыра жасау)

7. Шығыс Қазақстандағы неолит тұрағын ата.(Усть-Нарын)

8. Орталық Қазақстандағы тұрақтар? ( Қарағанды,Зеленная Балька)

9. Солтүстік Қазақстандағы тұрақты ата.(Пеньки)

10. Бұл тұрақтар қай кезеңге жатады? ( б.з.б 5 мың жылдыққа)

11. Қазақстанда неше неолиттік тұрақтар табылған? (800 -ге жуық)

12. Қазақ жерінде кездесетін ең көне тұрақ қай кезеңге жатады? (б.з.б 5 мың жылдыққа)

13. Арал өңірінен нелер табылған? (найзаның тас ұштары,жалпақ пышақтар,екі жүзіде өңделген жебе ұштары)

14. Балқаштың солтүстігінен не табылды?(шақпақ тастан жасалған ұсақ құралдар)

15. Орталық Қазақстандағы тұрақтар ( Қарағанды,Зеленная Балька) не табылды?

(үй малының сүйектері)

16. 150 -ге жуық тұрақ,көне кен орындары қай жерден табылды? (Жезқазғаннан)

17. Қабір немен қоршалған ,адам қалай жерленген? (қабырғасы тас плиталармен қоршалған,адам басы солтүстік-батысқа қаратып,шалқасынан жатқызған)

18. Құрамалы әдіс дегеніміз не? (екі түрлі материалдан құрастырылған құрал)

19. Қазақстанда қандай шаруашылықтар қалыптаса бастады? (мал және егіншілік)

20.Жерді немен жыртты? (тесемен)

21.Неолиттің басты ерекшелігі не? (өнімді еңбек пайда болды)

22. Су қомасы болған қандай тұрақ? (Сексеуіл)

23. Неолит дәуірін кейде қандай заман деп атайды? ( «қыш құмыралар заманы»)

24. Қыш құмыраларға қандай өрнектер салды? (геометриялық)

25. Көзе дегеніміз не? (саздан жасалған қыш ыдыс)

26. Еңбек құралдардың дамуы адамдарды терімшіліктен қандай шаруашылыққа алып келді? ( егіншілікке)

27. Еңбек құралдардың дамуы адамдарды аңшылықтан қандай шаруашылыққа алып келді? ( мал шаруашылығына)

28. Неолит тұрғындары не тоқумен айналысты? (шарбақ тоқу,өру мен тоқумен айналысты)

29. Егінді қандай құралмен орды? (тас орақ) 30. Не себептен «қыш құмыралар заманы» деп атады? (құмыра жасады)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §6 Мыс- тас ғасыры (Энеолит)(б.з.б.3000 -1800 жыл)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тарих сабағының кезеңге бөлінуі туралы түсіндіре отырып,дәуірге бөліну мен ғасырлардың жазылуы мен айтылуын үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Тас дәуірінің кезеңдерімен таныстыру.Мыс-тас ғасырындағы жаңалықтар туралы жалпы түсінік беру.Қоғамдағы өзгерістер туралы кесте бойынша түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Дәуір

2. неолит

3. палиолит

4.мезолит

5. өнім

6. еңбек

7. энолит

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. .Дәуір

2. ғасыр

3. палиолит

4.мезолит

5. неолит

6. энолиту

7. тайпа

8. металл

9. тұрақ

10. табиғат

11.баспана

12. моллюска

13. егіншілік

14.өрнек

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Энеолит қандай дәуір? ( мыс-тас ғасыры)

2. Энеолит дәуіріндегі басты өзгерістерді ата. (еңбек бөлінісі және аталық ру орнады)

3. Энеолиттің хронологиялық шеңбері қандай? (б.зб.3000-1800 жыл)

4. Ең алғашқы еңбек бөлінісін ата.(шаруашылық мал және егіншілік болып бөлінді)

5. Не себептен егіншілік адамдарды тамақпен қамтамасыз ете алмады? (теселі егіншілік болды)

6. Қандай шаруашылық өнімді көп берді? (мал шаруашылығы)

7. Үйді қалай салды? (төбесін ағашпен жауып,көп бұрышты немесе шеңберлі етіп салды)

8. Қайтыс болған адамды қайда жерледі? (қоныстың шетіндегі зиратқа)

9. Қандай дәстүр болған? (қайтыс болған адамның бейнесін (маска) жасау)

10. Энеолит адамдары қандай нәсілге жатқан? (еуропалық)

11. Еңбек өнімі дегеніміз не? (адамның жасаған ,тапқанының бәрі)

12. Егіншіліктің дамуына не әсер етті? (тесені тас тісті ағаш соқа алмастырды)

13. Қандай металлдар табиғатта дайын күйінде кездесті? (алтын,күміс,мыс)

14. Ең бірінші қандай металл қолданылды? (мыс)

15. Не жыл бұрын мыс өңдеуді адамдар үйренді? (бұдан 5 мың жыл бұрын)

16. 150 -ге жуық тұрақ,көне кен орындары қай жерден табылды? (Жезқазғаннан)

17. Адамдар мыстан не жасады? (қанжар,балта,әйелдерге әшекей бұйымдар)

18. Неге мыстан жасаған еңбек құралдар төзімсіз болды? (мыс жұмсақ,тез майысып қалды)

19. Энеолит заманының ыдыстары қалай жасалды? (бүйірі шығынқы,мойны ашық,өрнек салған)

20. Қазақстандағы энеолит кезенінің ерекше ескерткішін ата. (Ботай тұрағы)

21.Ботай тұрағы қай кезенді қамтиды? (б.з,б 3-2 мыңжылдықтар)

22. Ботай тұрағы қанша га жерді алып жатыр? (15 гектар)

23. Тұрақты қазуда қанша үй табылды? (158 тұрғын үй)

24. Үйлер қалай салынған? (қабырғалары жануарлар терісімен қапталған,ортасында ошақ бар)

25. Көзе дегеніміз не? (саздан жасалған қыш ыдыс)

26. Ботай тұрағынан ненін сүйектері көп табылған? (жылқы)

27. Маңғыстау жерінен табылған елді мекен қалай аталады? (Шебір)

28. Шебір елді мекенінен табылған ыдыстар қалай жасалған? (түбі жұмыртқа тәріздес,тарақ тісі сияқты өрнек салынған)

29. Шебір тұрғындары моншақ ретінде не таққан? (теңіз моллюскаларын)

30. Моншақтарды қалай жасаған? (жиектері тегістелген,тесіктері бұрғылау әдісімен жасалған)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды) V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §7 Ежелгі адамдардың қоршаған орта туралы түсінігі.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға ежелгі адамдардың қоршаған орта туралы түсінігі туралы түсіндіре отырып,білімнің,діни көзқарастарының қалыптасуы туралы айту. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 еңбек

2. білім

3. тәжірибе

4. дін

5. пиктография

6. тотемизм

7. анимизм

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. білім

3. тәжірибе

4. дін

5. пиктография

6. тотемизм

7. анимизм

8. құрбандық

9. құдай

10. наным-сенім

11.рух

12.өнер

13.мүсін

14. сурет(1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Адамның ақыл -ой қалай жетілді? (еңбек етуден)

2. Сөйлеу мен ойлау қабілеті қалай дамыды? ( еңбек құралдарын жасау,ұжымдық өмір)

3. Адамдар өз білімдерін қалай дамытқан? (аспан жұлдыздарының орналасуы,егінді жинау уақытын білген)

4. Адамдарға қандай жағдай түсініксіз болды? (аурудың неден болатының түсінбеді,адам ағзасының қызметін ұқпады)

5. Адамдар өз білімдерін қалай хабарлады? (сурет хат пиктография арқылы)

6. Пиктография қандай мағына береді? (тасқа түсірілген хат-суреттер)

7. Шұбар атты салу нені білдірген? (малдың індет ауруын білдірген)

8. Діни ғұрыптар кімдер өмір сүргеннен бастап қалыптасқан? (неандертальдықтардан)

9. Олар өлімді қалай түсінген? (мәңгі ұйқыға кету)

10. Анемизм дегеніміз не? (өлген адамның үстіне қызыл минерал бояу сепкен,қан мен жан байланысты)

11. Тотемизм деген не? (шығу тегін жануарлармен байланыстру сенімі)

12. Адамдардың түсінігі бойынша табиғаттың әрекетін қалай түсінген? (табиғаттың өз иелері болады)

13. Табиғаттың тылысым күштерін адамдар неге теңеген? (аруақ (рух) теңеген)

14. Орасан зор күш иесі кім деп ойлаған? (құдай)

15. Наным-сенім неге тәуелді болған? (кәсіптің түріне)

16. Алғашқы адамдар сурет салуға нені пайдаланған? (ағаш көмірін)

17. Суретті қайда салған? (үңгірдің қабырғасына)

18. Мүсіншілер неден жасады? (сүйек пен мүйізден)

19. Алғашқы адамдар кімдердің бейнесін көп салған? (әйелдердің)

20. Қара таудағы Қараүңгірден не табылды? (қыш ыдыстардың түбі қызылмен боялған ыдыс)

21. Ыдыстарға қандай өрнектер салынған? (шұңқыр штрихтар түрінде өрнек)

22. Қай жерден табылған ыдыста толқын тәріздес өрнек салынған?(Қарағанды облысында)

23. Тұрақты қазуда қанша үй табылды? (158 тұрғын үй)

24. Үйлер қалай салынған? (қабырғалары жануарлар терісімен қапталған,ортасында ошақ бар)

25. Көзе дегеніміз не? (саздан жасалған қыш ыдыс)

26. Ботай тұрағынан ненін сүйектері көп табылған? (жылқы)

27. Маңғыстау жерінен табылған елді мекен қалай аталады? (Шебір)

28. Шебір елді мекенінен табылған ыдыстар қалай жасалған? (түбі жұмыртқа тәріздес,тарақ тісі сияқты өрнек салынған)

29. Шебір тұрғындары моншақ ретінде не таққан? (теңіз моллюскаларын)

30. Моншақтарды қалай жасаған? (жиектері тегістелген,тесіктері бұрғылау әдісімен жасалған)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §8 Қола дәуіріне сипаттама.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қола дәуірінің адамзат баласының даму тарихында ерекше орын алатын туралы түсіндіру.Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Андрон мәдениеті туралы айту. «БжС» технологиясының карталарын пайдалана отырып,есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 өндіріс

2. тәжірибе

3. кен

4. ғалым

5. қола

6. зерттеу

7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. білім

3. тәжірибе

4. дін

5. кен

6. қола

7. тайпа

8. дәуір

9. өндіріс

10. өнім

11.дуал 12.өнер 13.оба 14. өрнек (1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Тұрмыста тұңғыш пайдаланған металл? (мыс)

2. Металл қорту қай кезеңнен басталады? (қола дәуірінен)

3. Қола табиғатта таза күйінде кездесе ме? (жоқ)

4. Қола қалай алынады? (қалайы мен мыстың қосындысынан)

5. Металл кеніштері қай жерлерде болған? (Зыряновск,Жезқазған)

6. Жезқазғаннан 1 миллион тонна кен өндірілгені туралы кім айтқан? (Қ.И.Сәтбаев)

7. Шығыс Қазақстанның қандай кен орындарында 1100 тонна қалайы шығарылған?

( Нарым мен Қалба)

8. Кенді қалай қортқан? (Үлкен қазандықтар салған)

9. Қазандық қалай салынған? ( ауа үрлейтін көрік орналастырған)

10. Қола бұйымдарын Қазақстан тайпалары қай кезеннен бастаған? (б.з.б.2 мыңжылдық)

11. Кенді қалай опырған? (тас қалай немесе ағаш сынамен)

12. Қола дәуірі дегеніміз не? ( еңбек құралдарын қоладан жасау)

13. Қола дәуірінің еуразия даласындағы жетістіктері қалай аталады? (Андрон мәдениеті деп аталады)

14. Неге «Андрон мәдениеті» деп аталады? (Андрон деревнясының атымен)

15. «Андрон мәдениеті» қай жерлерге тараған? ( Жайықтан бастап Енесей,Сібір,памир тауларына дейін)

16. Солтүстік және Батыс Қазақстаннан ғалымдар неше «Андрон мәдениетінің қоныстарын зерттеді? ( 80-нен аса)

17. Қазақстанның Қостанай обл. Мен Ресейдің Челябі обл.шекарасынан табылған ертедегі қала? (Арқайым)

18. Қола дәуіріне жататын Солтүстік Қазақстандағы қоныстарды ата. ( Петровка мен Боголюбов )

19. Орталық Қазақстаннан қанша қола дәуіріне тән қоныстар зерттелді? ( 30 қоныс,150 оба)

20. Қай жерлерден табылған суреттер Оңтүстік Қазақстанда да қола дәуірі адамдары мекендегеніне дәлел бола алады? (Таңбалы тас және қаратау жартасындағы)

21. Түгіскен кесенесі қайда орналасқан? (Сырдарияның төменгі ағысы)

22. Дене құрлысы жағынан андроновтар кімдерге ұқсас? ( еурапоидтерге)

23. «Андрондықтар мұрынды келген......» деп кім сипаттайды? (В.П.Алексеев)

24. Беғазы-Дәндібай деп аталуы неге байланысты? (орталық Қазақстандағы Беғазы және Дәндібай мекеніндегі обаларға байланысты)

25. Андрондықтардан ерекшеліктері қандай? (қорғандары биіктеу болған)

26. Беғазы-Дәндібай құмыралары қандай өрнек салған? (тарақ жүзді,үзік сызықтар)

27. Тағы қандай өрнек салған? (үшбұрышты)

28. Қола дәуірін жоспарлы зерттеу қашан басталды? (1946 жылы)

29. Кім басқарды? (Ә.Х.Марғұлан)

30. . Беғазы-Дәндібай мәдениетін кім зерттеп берді? (Ә.Х.Марғұлан)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §9 Қола дәуірі тұрғындарының шаруашылығы.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қола дәуірінің адамзат баласының даму тарихында ерекше орын алатын туралы түсіндіру.Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Андрон мәдениеті туралы айту. «БжС» технологиясының карталарын пайдалана отырып,есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 өндіріс

2. тәжірибе

3. кен

4. ғалым 5. қола 6. зерттеу 7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. білім

3. тәжірибе

4. кәсіп

5. кен

6. қола

7. тайпа

8. дәуір

9. өндіріс

10. өнім

11.дуал

12.баспана

13.көзе

14. өрнек (1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Тұрмыста тұңғыш пайдаланған металл? (мыс)

2. Металл қорту қай кезеңнен басталады? (қола дәуірінен)

3. Қола табиғатта таза күйінде кездесе ме? (жоқ)

4. Қола қалай алынады? (қалайы мен мыстың қосындысынан)

5. Металл кеніштері қай жерлерде болған? (Зыряновск,Жезқазған)

6. Андырондықтардың негізгі кәсібі не? ( мал бағу)

7. Мал өсіру нешеге бөлінді,қандай? (отырықшылық,бақташылық)

8. Археологтар андрондықтар мекендеген жерден не тапқан?( сүзгіш ыдыстар)

9. Егіншіліктің дамығанына нелер дәлел? (дирмен,тесе,мыс және қола орақтар)

10. Қола дәуірінің ыдыс жасаудағы ең ерекше дамыған түрі? (көзе құмыра жасау)

11. Баспаналары туралы айт.

12. Жер еденнен нелер табылған? (сүт,ет сақтайтын шұнқыр)

13. Үйлерінің жанынан не табылған? (мал қоралар)

14. Неге «Андрон мәдениеті» деп аталады? (Андрон деревнясының атымен)

15. «Андрон мәдениеті» қай жерлерге тараған? ( Жайықтан бастап Енесей,Сібір,памир тауларына дейін)

16. Ғалымдар андрондықтардың дөңгелек баспаналарын неге ұқсатқан? (киіз үйге)

17. Түйе өсіргенің не дәлелдейді? ( Батыс Қазақстаннан табылған түйе сүйектері)

18. Қола дәуіріне жататын қоныстар қайда орналасқан? ( өзен,көлдердің жағасына)

19. Қоныстар қанша үйлерден,қанша шаршы метр жер алған? ( 5-10,кейде 20 үй,100 ден 300-400 шаршы метрге дейін)

20. Тұрғын үйлер нешеге бөлінеді? ( 2-ге)

21. Қандай? ( жартылай жер төле, жер бетіне салынған үйлер)

22. Дене құрлысы жағынан андроновтар кімдерге ұқсас? ( еурапоидтерге)

23. «Андрондықтар мұрынды келген......» деп кім сипаттайды? (В.П.Алексеев)

24. Беғазы-Дәндібай деп аталуы неге байланысты? (орталық Қазақстандағы Беғазы және Дәндібай мекеніндегі обаларға байланысты)

25. Андрондықтардан ерекшеліктері қандай? (қорғандары биіктеу болған)

26. Беғазы-Дәндібай құмыралары қандай өрнек салған? (тарақ жүзді,үзік сызықтар)

27. Тағы қандай өрнек салған? (үшбұрышты)

28. Қола дәуірін жоспарлы зерттеу қашан басталды? (1946 жылы)

29. Кім басқарды? (Ә.Х.Марғұлан)

30. . Беғазы-Дәндібай мәдениетін кім зерттеп берді? (Ә.Х.Марғұлан)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §10 Қола дәуірі тұрғындарының қоғамдық және мәдени өмірі.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қола дәуірінің адамзат баласының даму тарихында ерекше орын алатын туралы түсіндіру.Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Андрон мәдениеті туралы айту. «БжС» технологиясының карталарын пайдалана отырып,есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 өндіріс

2. тәжірибе

3. кен

4. ғалым 5. қола 6. зерттеу7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. білім

3. тәжірибе

4. кәсіп

5. дін

6. қола

7. тайпа

8. әшекей

9. өндіріс

10. өнім

11.ру

12.баспана

13.меншік

14.абыз (1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Не себептен тұрғындар мал шаруашылығымен айналысуға тиіс болды? (құрғақшылықтан)

2. Көбіне малдың қандай түрін көп өсірді? (жылқы мен қой)

3. Қола дәуірі тұрғындары қандай құрлыста өмір сүрді? ( рулық-тайпалық)

4. Ер адамдардың беделі неге арта түсті? ( мал шаруашылығы мен металлургияның дамуы)

5. Аналық рулық қатынастың орнына не келді? (әкелік рулық қатынас)

6. Жеке меншік қалай пайда болды? (малды туысқандар арасында бөлісу)

7. Жеке меншікке нелер жатты? (малдар)

8. Жер кімнің меншігінде болды? (қауым,рудың)

9. Бай мен кедейдің пайда болуы қоғамда нені орнатты? (әлеуметтік теңсіздікті)

10. Рулық қатынастар ыдырап олардың орнына не орнады? ( тайпалық бірлестіктер)

11. Мүрдені қалай жерледі? ( анасының құрсағында жатқандай)

12. Қабірге қалай жерлеген? ( сол, не оң жамбасымен бір қырын жерлеген)

13. Неге олар өлген адамды киіммен,ыдыс аяғымен көмген? ( о дүниеде өмір бар)

14. Андрондықтар нелерге табынған?( күнге,отқа)

15. «Андрон мәдениеті» қай жерлерге тараған? ( Жайықтан бастап Енесей,Сібір,памир тауларына дейін)

16. Ғалымдар андрондықтардың дөңгелек баспаналарын неге ұқсатқан? (киіз үйге)

17. Түйе өсіргенің не дәлелдейді? ( Батыс Қазақстаннан табылған түйе сүйектері)

18. Қола дәуіріне жататын қоныстар қайда орналасқан? ( өзен,көлдердің жағасына)

19. Қоныстар қанша үйлерден,қанша шаршы метр жер алған? ( 5-10,кейде 20 үй,100 ден 300-400 шаршы метрге дейін)

20. Тұрғын үйлер нешеге бөлінеді? ( 2-ге)

21. Қандай? ( жартылай жер төле, жер бетіне салынған үйлер)

22. Анемизм дегеніміз не? (өлген адамның үстіне қызыл минерал бояу сепкен,қан мен жан байланысты. Жанға,рухқа сену)

23. Тотемизм деген не? (шығу тегін жануарлармен байланыстру сенімі)

24. Фетишизм дегеніміз не? ( жансыз дүниеге сену)

25. Қола дәуірінде петроглифтерде нені бейнелеу кең тараған? ( екі аяқты арбаны)

26. Андрондықтардың түсінігі бойынша құдайлар қайда жүреді делінген? ( аспанда екі дөңгелекті арбамен жүреді делінген)

27. Тамғалыдағы суреттерде нелер бейнеленген? ( күн басты адам)

28. Абыздар кімдер? ( жоғарғы дінбасшылары)

29. Әшекей бұйымдардан нелерді жасады? ( сақина,білезік,салпыншақ,сырға)

30. Тұмарды неден жасады? ( жыртқыш аңдардың тістерінен)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §11 Темір дәуірінің негізгі ерекшеліктері.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға темір дәуірінің адамзат баласының даму тарихында ерекше орын алатын туралы түсіндіру.Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.Темір өңдіру әдісі,туралы түсінік беру. «БжС» технологиясының карталарын пайдалана отырып,есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 адамзат

2. тәжірибе

3. кен

4. ғалым 5. қола 6. зерттеу7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. дәуір

3. тәжірибе

4. кәсіп

5. көрік

6. қола

7. тайпа

8. одақ

9. өндіріс

10. өнім

11.ру

12.баспана

13.меншік

14.пеш (1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Не себептен адамзат тарихын үш дәуірге бөледі? (еңбек құралдарының жасалуына байланысты)

2. Қандай дәуірлерге бөлінеді? ( тас,қола, темір)

3. Қола дәуірі тұрғындары қандай құрлыста өмір сүрді? ( рулық-тайпалық)

4. Темір дәуірі дегеніміз қандай дәуір? ( еңбек құралдары темірден жасалды)

5. Темір дәуірі нешеге бөлінеді? (2-ге ерте және кейінгі)

6. Ерте темір дәуірі қай кезеңді қамтиды? ( б.з.б.8-б.з.5 ғасыры)

7. Қай кезеңнен бастап Қазақстанда өзгерістер болды? (б.з.б.1 мыңжылдық)

8. Тайпалық одақтар қалай құрылды? (тайпалардың бірігуінен)

9. Бай мен кедейдің пайда болуы қоғамда нені орнатты? (әлеуметтік теңсіздікті)

10. Рулық қатынастар ыдырап олардың орнына не орнады? ( тайпалық бірлестіктер)

11. Темір дәуірінде Қазақстанда мекендеген тайпаларды ата. (сақ,үйсін,қаңлы,ғұн,сарматтар)

12. Балқыма күйінде қандай темір ғана кездеседі? (метеориттен пайда болған)

13. Темірді қалай өндірді? (пеш-көрікпен)

14. Пешті неден салды? (тастан немесе шикі саз балшықтан)

15. Көрікті пештің қай жеріне орнатты? ( астынғы жағына тесік қалдырып,сол тесікке ауа үрлейтін көрікті орнатты)

16. Пештің температурасы қанша болу керек? (1200 градусқа)

17. Балқыған темір алу үшін температура қанша болу керек? ( 1530 градус)

18. Сом темірді қалай алған? ( шала балқыған темірді балғамен ұрып,біріктірген)

19. Темірден еңбек құрал жасау өндірісте қандай жетістікке жеткізді? (өнімді,төзімді болды)

20. Ертедегі темір өңдіру туралы айт.

21. Темір қандай металл? ( берік,салмақты металл)

22. Темірді ашу және кенінен пайдалану кезенің ата. (б.з.б.8 ғасыр)

23. Рулар нелерге бірікті? (тайпаларға)

24. Тайпалар нелерге бірікті? ( тайпалық бірлестіктерге)

25. Темір алуда қандай әдіс қолданылды? ( үрлеу)

26. Тас дәуірі қандай дәуір? ( еңбек құралдар тастан жасалды)

27. Қола дәуірі қандай дәуір? (қоладан еңбек құрал жасаған)

28. Темір табиғатта қалай кездеседі? (дайын күйінде өте сирек кездеседі)

29. Темір дәуірі қай кезенге дейін жалғасып келеді? (бүгінгі заманға дейін)

30. Темір дәуірінде өмір сүрген тайпаларды ата.( сақ,үйсін,қаңлы,ғұн,сармат)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §12 Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы мен дамуы.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға темір дәуірінің адамзат баласының даму тарихында ерекше орын алатын туралы түсіндіру.Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы мен дамуы туралы айту.Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. «БжС» технологиясының карталарын пайдалана отырып,есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 адамзат

2. шаруашылық

3. жайлау

4. егіншілік

5. көшпелі

6. зерттеу

7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. дәуір

3. шаруашылық

4. кәсіп

5. көрік

6. жайлау

7. тайпа

8. одақ

9. өндіріс

10. өнім

11.ру

12.баспана

13.меншік

14.пеш (1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Қазақстанның мал шаруашылығына қолайлы жерлерді ата. ( Маңғыстау,Бетпақдала)

2. Шөлейтті жердің ауа -райы қандай? ( топырағы құнарсыз,жауын аз,үнемі жел соғып тұрады)

3. Қай кезеннен бастап Қазақстанда егіншілікпен айналысу тиімсіз болды? ( б.з.б 2 мыңжылдық)

4. Артық өнім алуға қандай шаруашылық әсер етті? ( көшпелі мал шаруашылығы)

5. Көшпелі мал шаруашылығы дегеніміз не? ( көшіп жүріп мал шаруашылығымен айналысу)

6. Жылқы малын көп өсіруге не әсер етті? ( темір ауыздықтың шығуы)

7. Қай кезеңнен бастап Қазақстанда өзгерістер болды? (б.з.б.1 мыңжылдық)

8. Тайпалық одақтар қалай құрылды? (тайпалардың бірігуінен)

9. Көшпелі мал шаруашылығы қай кезеннен қалыптаса бастады? ( ерте темір дәуірінен)

10. Рулық қатынастар ыдырап олардың орнына не орнады? ( тайпалық бірлестіктер)

11. Темір дәуірінде Қазақстанда мекендеген тайпаларды ата. (сақ,үйсін,қаңлы,ғұн,сарматтар)

12. Жартылай көшпелі мал шаруашылығы Қазақстаның қай жерлерінде дамыды? (Жетісу және Оңтүстік Қазақстанда)

13. Шаруашылықтың тұйықтық дәстүрі қалай бұзылды? «тайпалар арасында экономикалық және мәдени байланыстар орнады)

14. Көшпелілер аңшыларға қарағанда не істеді? ( өздері өнім өндірді)

15. Қандай малдарды қолға ұстады? (жылқы,қой,түйе,сиыр)

16. Жылқы қандай мал? ( суыққа төзімді,тебіндеп жайылады)

17. Қойлар қандай мал? (суыққа да,ыстыққа да төзімді,кермек су іше береді)

18. Түйелер қандай мал? ( ауыр жүк көтереді,сусыз,қорексіз ұзақ уақыт шыдайды)

19. Сиыр қандай мал? ( тебіндеп жайыла алмайды, жемшөп әзірлеу керек)

20. Батыс Қазақстанда қандай малды көп өсірді? (түйені)

21. Солтүстік қазақстанда қандай мал өсірді? (сиыр)

22. Оңтүстік Қазақстанда ше? (қой)

23. Мал өсірудің бақташылық түрі қалай дамыды? (бір жерден екінші жерге ауыстырып мал бағатын болды)

24. Қандай ат әбзелдерін ойлап шығарған? ( үзеңгі,ауыздық,ер)

25. Заттарды неден жасай бастады? (былғары,киіз,ағаштан)

26. Көшу әдісі қалай болды? (түйеге жүктерін артты)

27. Неге арбамен көшпеді? (тау-тастан өту қиын болды)

28. Көшпелілік дегеніміз не? ( тарихи тұрғыда қалыптасқан,шаруашылық-мәдени,әлеуметтік жүйе.)

29. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуына не себеп болды? (құрғақшылық,ат әбзелдердің пайда болуы,мал басының көбейуі)

30. Неге жартылай мал шаруашылығы деп аталады? (малмен бірге егіншілікпенде айналысты)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 6 «ә»,6 «б».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: §13 Көшпелі бақташылық - шаруашылықтың негізгі түрі.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға темір дәуірінің адамзат баласының даму тарихында ерекше орын алатын туралы түсіндіру.Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы мен дамуы туралы айту.Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. «БжС» технологиясының карталарын пайдалана отырып,есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 адамзат

2. шаруашылық

3. жайлау

4. егіншілік

5. көшпелі

6. зерттеу

7. тайпа

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 3 бет- 5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1 еңбек

2. қыстау

3. шаруашылық

4. кәсіп

5. көктеу

6. жайлау

7. тайпа

8. баспана

9. өндіріс

10. өнім

11.киіз үй

12.кереге

13.шаңырақ

14.ауыл (1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1 Қазақстанның мал шаруашылығына қолайлы жерлерді ата. ( Маңғыстау,Бетпақдала)

2. Маусымдық көшу түрлерін ата.( жайлау,күздеу,қыстау,көктеу)

3. Қай кезеннен бастап Қазақстанда егіншілікпен айналысу тиімсіз болды? ( б.з.б 2 мыңжылдық)

4. Артық өнім алуға қандай шаруашылық әсер етті? ( көшпелі мал шаруашылығы)

5. Көшпелі мал шаруашылығы дегеніміз не? ( көшіп жүріп мал шаруашылығымен айналысу)

6. Көктеу дегеніміз не? ( көктемгі жайылым,қыраттарды орналасқан)

7. Көктеуде мал қалай жайылады? (төлдейді,қыста нашар шыққан мал жетіледі)

8. Қойды неше рет қырқып,қанша жүн алған? (2 рет,2-2,5 кг)

9. Көшпелі мал шаруашылығы қай кезеннен қалыптаса бастады? ( ерте темір дәуірінен)

10. Түйе қанша кг жүн берген? (4-8 кг)

11. Ертедегі мерекелердің бірін ата.(Наурыз мерекесі)

12.Наурыз мерекесі қашан пайда болған? (бұдан 3000 жыл бұрын)

13. Шаруашылықтың тұйықтық дәстүрі қалай бұзылды? «тайпалар арасында экономикалық және мәдени байланыстар орнады)

14. Көшпелілер аңшыларға қарағанда не істеді? ( өздері өнім өндірді)

15. Қандай малдарды қолға ұстады? (жылқы,қой,түйе,сиыр)

16. Жылқы қандай мал? ( суыққа төзімді,тебіндеп жайылады)

17. Қойлар қандай мал? (суыққа да,ыстыққа да төзімді,кермек су іше береді)

18. Түйелер қандай мал? ( ауыр жүк көтереді,сусыз,қорексіз ұзақ уақыт шыдайды)

19. Сиыр қандай мал? ( тебіндеп жайыла алмайды, жемшөп әзірлеу керек)

20. Батыс Қазақстанда қандай малды көп өсірді? (түйені)

21. Солтүстік қазақстанда қандай мал өсірді? (сиыр)

22. Оңтүстік Қазақстанда ше? (қой)

23. Мал өсірудің бақташылық түрі қалай дамыды? (бір жерден екінші жерге ауыстырып мал бағатын болды)

24. Жайлау дегеніміз не? (малды алысқа ұзатып жаятын жайылым)

25. Күзеу қандай жайылым? ( қыстауға жақын жайылым)

26. Көшу әдісі қалай болды? (түйеге жүктерін артты)

27. Неге арбамен көшпеді? (тау-тастан өту қиын болды)

28. Көшпелілік дегеніміз не? ( тарихи тұрғыда қалыптасқан,шаруашылық-мәдени,әлеуметтік жүйе.)

29. Киіз үйдін құрлысын айт.

30. Ауыл дегеніміз не? (4-5 үйден құрылған қоныс)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды) V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: §1 Түрік қағанаты.( 552-603 жж)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 7 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Мемлекет

2. қаған

3. халық

4.билік

5. соғыс

6. мәдениет

7. қағанат

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1.Мемлекет

2. шаруашылық

3. халық

4.құрылыс

5. жүйе

6. жауынгер

7. ғасыр

8. қаған

9. мәдениет

10.салық

11.қағанат

12. билік

13.тайпа

14.соғыс

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Түрік қағанаты қай жерде құрылды? ( Еуразияда)

2. Алып жатқан территориясы қай жерлер? ( Алтайдан Каспий теңізі аралығы)

3. Түрік қағанаты оңтүстік-шығысында қандай мемлекетпен шектеседі? ( Қытаймен)

4. Оңтүстік - батысында қандай мемлекетпен шектеседі? ( Парсы елімен)

5. Түрік қағанатының құрамы қандай халық? ( түркі тілдес халықтар)

6. Басым көпшілігі қандай тайпа? ( теле)

7. Түрік қағанатының құрамына неше теле тайпасы кірген? ( 30 аса)

8. Түрік қолбасшысы кім? ( Бумен)

9. Бумен Анағұйға қандай тілек қояды? ( қызын беруді)

10. Не мақсатпен Бумен осындай тілек қойды? ( соғысу үшін)

11. Анағұй кім? (Жужанның қағаны)

12. Бумен Қытаймен саяси байланысты күшейту мақсатында не істеді? ( қызына үйленді)

13. Бумен қай жылы Жужан қағаны Анағұйды жеңді? (552 жылы)

14. Осы жеңістен кейін Буменге қандай атақ берді? ( елхан)

15. Түрік қағанаты қай жылы құрылды? (552 жылы)

16. Буменнен кейін Түрік қағанатын кім басқарды? (Қара-Еске)

17. Жужандарды мүлде бас көтере алмайтындай етіп кім жеңді? ( 552-554 ж.Мұқан)

18. 570-580 жж. Түрік қағанатын кім биледі? ( Тобо)

19. 10 түмен қол бастаған қаған кім? ( Иштеми)

20. Соғдылықтарды қалай атаған? (ХУ елі)

21. УІ ғас.70 жылдарында Түрік қағанаты қай жерлерге үстемдік жүргізді? ( Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің солтүстік жағалауына)

22. Қандай шаруашылықпен айналысты? ( көшпелі және жартылай көшпелі)

23. Баспанасы не болды? (киіз үй)

24. Түріктердің басты көлігі не болды? ( жылқы)

25. Мәйітті алғаш түріктер не істеген? ( өртеген)

26. Не себептен өлген адаммен бірге заттарын көмген? ( о дүниеде өмір бар)

27. Не себептен Түрік қағанаты 603 жылы ыдырай бастады?( өзара таққа таласу )

28. Өз ішінде соғыс Түрік қағанатында қай жылы басталды? ( 581 ж)

29. Түрік Қағанаты қай жылы екіге бөлінді? ( 603ж)

30. Қандай - қандай? ( Батыс және Шығыс Түрік қағанаты)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 2 Батыс Түрік қағанаты.( 603- 704жж)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Батыс Түрік қағанатының құрылуы мен шарықтап дамуы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 7 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Мемлекет

2. қаған

3. тайпа

4.билік

5. соғыс

6. мәдениет

7. қағанат

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1.Мемлекет

2. шаруашылық

3. халық

4.қаған

5. жүйе

6. әскер

7. шекара

8. қағанат

9. мәдениет

10.салық

11.селиф

12. билік

13.қара будын

14.тархан

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Батыс Түрік қағанаты қай жерде құрылды? ( Оңтүстік-шығысынды Іле ,Шу өзендері солтүстік шығысында Есіл мен Ертіс өзендері)

2. Орталығы қандай қала? (Суяб)

3. Жазғы орталығы қалай аталады? ( Мыңбұлақ)

4. Этникалық құрамы қандай тайпа? ( он тайпа «он -оқ бұдын»)

5. Он тайпаға қандай тайпалар кіреді? (5 нушеби мен 5 дулу)

6. Алғаш қағандықты кім басқарды? ( Тардуш «Дато»)

7. . Батыс Түрік қағанатының күшейген кезі қандай қағандардың тұсында болды? ( Шегу мен Тон қағандар)

8. Шегу қаған қай кезендерде басқарды? ( 610-618 жж)

9. Тон қаған қай кезендерде басқарды? ( 618-630 жж)

10. «Селиф» атағы кімдерге берілді? (салық жинаушыларға)

11. Қай жылы Тон қаған Византияға қалың қолын аттандырды? (627ж)

12. Қай жылдан бастап ел ішінде билік үшін күрес басталды? ( 630ж)

13. Не себептен билік үшін күрес болды? ( құрамы әртүрлі тайпалардан болды)

14. 634 жылы билікке кім келді? ( нушеби тайпасының қолдауымен Ешбар Елтеріс)

15. Ол басқарудың қандай жүйесін енгізді? (он тайпа «он -оқ бұдын жүйесін)

16. «Бұдын» сөзі қандай мағына берді? ( ел,халық)

17. Нушебилер мен Дулулар арасында билік үшін күрес қай жылдарда болды?(640-657жж)

18. 659 жылы Жетісуға қандай мемлекет басып кірді? (Қытай)

19. 704 жылы Қытайдың Тан империясын кім жеңді? (Түркеш қағаны Үшілік)

20. Батыс Түрік қағанаты қай жылы құлады? (704 ж)

21. Шығыс Түрік қағанаты қай қағандардың тұсында қуатты мемлекетке айналды?

( Құтылық,Қапаған)

22. Қандай шаруашылықпен айналысты? ( жартылай көшпелі)

23. Батыс Түрік қағанатында ақсүйектерге қандай атақтар берілді? ( ябғу,шад,елтебер)

24. Сот істерін кімдер жүргізді ? ( бұйрықтар мен тархандар)

25. Жергілікті жерлерде кім басқарған? (бектер)

26. «Қара бұдындар» кімдер? ( халық)

27. Қай ғасырдан бастап түріктер отырықшылыққа көше бастады? (VІІ ғасырдан бастап)

28. Қаланың дамуына қандай халықтың ролі зор болды? ( соғдылар)

29. Қытай монахы кім? ( Сюань Цзянь)

30. Батыс Түрік қағанатының орнына қандай мемлекет құрылды? ( Түргеш қағанаты)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «б»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 3 Түргеш қағанаты.( 704- 756 жж)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Түргеш қағанатының құрылуы мен шарықтап дамуы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 7,5 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Мемлекет

2. қаған

3. тайпа

4.билік

5. соғыс

6. мәдениет

7. қағанат

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1.Мемлекет

2. шаруашылық

3. халық

4.қаған

5. жүйе

6. әскер

7. шекара

8. қағанат

9. мәдениет

10.шарт

11.шайқас

12. билік

13. «мүйізді қаған»

14.теңге

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Батыс Түрік қағанаты қай жылы құлады? (704 жылы)

2. Орталығы қандай қала? (Суяб)

3. Түргеш қағанаты негізгі жері қай жер? ( Жетісу)

4. Этникалық құрамы қандай тайпа? ( түргештер)

5. Үшілік қағанның неше ордасы болған?(2 орда, үлкен және кіші)

6. Үлкен ордасы қандай қала? (Суяб)

7. Кіші ордасы қандай қала? ( Күнгіт)

8. Қағанат неше аймаққа бөлінген? ( 20 әкімшілікке)

9. Аймақтар қанша әскер жинады? ( 7 мыңдай)

10.Түргеш қағанатында Сұлу қаған қай жылы билікке келді? ( 715-738 жж)

11.Сұлу қаған ордасын қай қалаға көшірді? ( Талас «Тараз»)

12. Сұлу қаған келгенде жағдай қандай еді? ( арабтар,Қытай, шығыс Түрік қағанаты қауіп төндірді)

13. Бұл шиеліністі Сұлу қаған қалай шешті? (құдалық жолмен)

14. Арабтарға қарсы не істеді? ( Орта Азия халықтарымен күш біріктірді)

15. Арабтар Сұлу қағанды қалай атаған? ( мүйізді қаған», «сүзеген»)

16. Сұлу қаған қай жерде, қалай қаза болған? ( Навакент қаласы.өз қолбасшысы Баға тарханның қолынан)

17. 720-721 жж. Соғды жеріндегі арабтарды кім жеңді? ( Қүли шор)

18. Сұлу қағанның орнына кім қаған болды? ( баласы Тұқарсан Құтшар)

19. Түргештер қандай болып екіге бөлініп кетті? ( сары және қара түргеш)

20. Сары және қара түргештер арасындағы күрес неше жылға созылды? ( 20 жыл)

21. Қытайлар нешінші жылы Суябты жаулап алды? ( 748ж)

22. Атлах шайқасы қай жылы болды? (751 ж)

23. Қарлұқтар кімдермен бірігіп Қытайға қарсы соғысты? ( арабтармен)

24. Жыпыр қай жылы билікке келді? ( 749-753 жж)

25. Түргеш қағанаты қай жылы құлады,орнына қандай мемлекет құрылды? (756ж.

Қарлұқ қағанаты құрылды)

26. Қандай шаруашылықпен айналысты? (көшпелі және жартылай көшпелі)

27. Не жақсы дамыды? ( сауда)

28. Соғдылар кімдер? ( Орта Азияда өмір сүрген,иран тілдес халық)

29. Қай жерге қоныстанды? ( Жетісуға)

30. Немен айналысты? ( егіншілікпен және саудамен)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «б»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы.

Сабақтың тақырыбы: § 4 Қарлұқ қағанаты ( 756-940жж)

Сабақ түрі: «АС-№1»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қарлұқ қағанатының құрылуымен ,саяси дамуы туралы түсіндіру. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.ҚҚС (үй тапсырмасы бойынша)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин).ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

І.ҚҚС.(үй тапсырмасы бойынша)

1. Батыс Түрік қағанаты қай жылы құлады? (704 жылы)

2. Орталығы қандай қала? (Суяб)

3. Түргеш қағанаты негізгі жері қай жер? ( Жетісу)

4. Этникалық құрамы қандай тайпа? ( түргештер)

5. Үшілік қағанның неше ордасы болған?(2 орда, үлкен және кіші)

6. Үлкен ордасы қандай қала? (Суяб)

7. Кіші ордасы қандай қала? ( Күнгіт)

8. Қағанат неше аймаққа бөлінген? ( 20 әкімшілікке)

9. Аймақтар қанша әскер жинады? ( 7 мыңдай)

10.Түргеш қағанатында Сұлу қаған қай жылы билікке келді? ( 715-738 жж)

11.Сұлу қаған ордасын қай қалаға көшірді? ( Талас «Тараз»)

12. Сұлу қаған келгенде жағдай қандай еді? ( арабтар,Қытай, шығыс Түрік қағанаты қауіп төндірді)

13. Бұл шиеліністі Сұлу қаған қалай шешті? (құдалық жолмен)

14. Арабтарға қарсы не істеді? ( Орта Азия халықтарымен күш біріктірді)

15. Арабтар Сұлу қағанды қалай атаған? ( мүйізді қаған», «сүзеген»)

16. Сұлу қаған қай жерде, қалай қаза болған? ( Навакент қаласы.өз қолбасшысы Баға тарханның қолынан)

17. 720-721 жж. Соғды жеріндегі арабтарды кім жеңді? ( Қүли шор)

18. Сұлу қағанның орнына кім қаған болды? ( баласы Тұқарсан Құтшар)

19. Түргештер қандай болып екіге бөлініп кетті? ( сары және қара түргеш)

20. Сары және қара түргештер арасындағы күрес неше жылға созылды? ( 20 жыл)

21. Қытайлар нешінші жылы Суябты жаулап алды? ( 748ж)

22. Атлах шайқасы қай жылы болды? (751 ж)

23. Қарлұқтар кімдермен бірігіп Қытайға қарсы соғысты? ( арабтармен)

24. Жыпыр қай жылы билікке келді? ( 749-753 жж)

25. Түргеш қағанаты қай жылы құлады,орнына қандай мемлекет құрылды? (756ж.

Қарлұқ қағанаты құрылды)

26. Қандай шаруашылықпен айналысты? (көшпелі және жартылай көшпелі)

27. Не жақсы дамыды? ( сауда)

28. Соғдылар кімдер? ( Орта Азияда өмір сүрген,иран тілдес халық)

29. Қай жерге қоныстанды? ( Жетісуға)

30. Немен айналысты? ( егіншілікпен және саудамен)

ІІ.КС (14 сөз)

1.дерек

2.билік

3.қаған

4.тайпа

5.соғыс

6.ғасыр

7.мемлекет

8. дін

9.талас-тартыс

10.отырықшы

11.сауда

12.әскер

13.мәдениет

14. әдет-ғұрып .(1 мин)

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.МЖ (әр бетке 1,5 мин)Тақырып 4 бет,мәтінмен жұмысқа 6 мин беріледі.

ҚҚС.1.Қарлұқтар туралы қандай деректерде келтіреді? ( қытай деректерінде)

2. Қарлұқтардың түрік тілдес тайпа екенін қытайдың қандай дерегінде жазады?

( «Таншу» әулеттік хроникасы)

3. Қандай тайпалар бар? ( бұлақ,жікіл,ташлық)

4. Әл-Марвази қарлұқтарда неше тайпа бар дейді? ( 9 тайпа)

5. Не себептен қарлұқтар Жетісуға жылжыды? ( Ұйғыр қағанатынан жеңілді)

6. Қарлұқ қағанаты қай жылы құрылды? (756ж)

7. Орталығы қандай қала болды? (Суяб)

8. Қай жылдары Қарлұқтар Қашғарияны жаулап алды? ( 766-775жж)

9. 840 жылы қарлұқтар кімдермен одақтаса отырып Ұйғыр қағанатын жеңді?

( қырғыздармен)

10. Білге Күл қадырхан өзін қай қаланың билеушісі деп жариялады? ( Испиджаб)

11. Қандай әулет «ғазауат соғыс» жариялады? ( Самани әулеті)

12. Саманилер қандай қалаларды басып алды? ( Испиджап,Тараз)

13. Тараз қаласына не салдырды? ( мешіт)

14. тараз қаласының уақытша билеушісі кім? ( Оғұлшақ)

15. қарлұқ қағандығының ақсүйек-шонжарлары қай қалада тұрды? ( Баласағұн)

16. Саманилерге қарсы қарлұқтарды кім күреске бастады? ( Базар Арсылан

мен Оғұлшақ)

17. Қарлұқтар арабтарға қарсы неше жыл соғысты? ( 2 ғасыр)

18. Неше кезенге бөлеміз,қандай? (2 ге,

1. 712-713 жж. Соғды,шаш,ферғаналықтармен бірігіп жүргізген кезені.

19. 2-ші кезеңін ата? ( 8 ғасырдың ІІ ші жартсы мен 9 ғас.аяғына дейін)

20. Бұл кезеңде қарлұқтар не себептен жеңілді?( арабтар ислам дінің идеялық

қару ретінде пайдаланды)

21.940 жылы Баласағұн қаласын кімдер басып алды? ( түрік билеушілер)

22. Қаланы 2 жылдан кейін кім қайтарып алады? ( Сатұқ Боғыра хан)

23. Сатұқ Боғыра хан кім? ( Қарахан мемлекетінің негізін қалаушы)

24. Қарлұқ қағанаты қай жылы құлады? ( 940ж)

25. Қандай шаруашылықпен айналысты? ( жартылай көшпелі.........)

26. Қарлұқтар елінде қанша қала болды? ( 25 қала)

27. Мәдениеттің қанша саласы дамыды? (2 еу)

28. Қандай? ( материалды және рухани)

29. Материалды мәдениетке не жатты? ( үй-жайы,киім-кешек,тамақ т.б)

30. Рухани мәдениетке не жатады? ( салт-дәстүр,тіл,дін т.б.)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

1.Қарлұқтар туралы қазақ деректерде келтіреді? ( қытай деректерінде)

2. Қарлұқтардың түрік тілдес тайпа екенін қазақтың қандай дерегінде жазады?

( «Таншу» әулеттік хроникасы)

3. Арғын,найман тайпалар бар? ( бұлақ,жікіл,ташлық)

4. Әл-Марвази қарлұқтарда 18 тайпа бар дейді? ( 9 тайпа)

5. Монғолдардан жеңіліп қарлұқтар Жетісуға жылжыды? ( Ұйғыр

қағанатынан жеңілді)

6. Қарлұқ қағанаты 766 жылы құрылды? (756ж)

7. Орталығы Сайран қаласы болды? (Суяб)

8. 788-795 жылдары Қарлұқтар Қашғарияны жаулап алды? ( 766-775жж)

9. 840 жылы қарлұқтар қазақтармен одақтаса отырып Ұйғыр қағанатын жеңді?

( қырғыздармен)

10. Білге Күл қадырхан өзін Суяб қаланың билеушісі деп жариялады? ( Испиджаб)

11.Найман әулет «ғазауат соғыс» жариялады? ( Самани әулеті)

12. Саманилер Суяб,Яссы қалаларын басып алды? ( Испиджап,Тараз)

13. Тараз қаласына монша салдырды? ( мешіт)

14.Тараз қаласының уақытша билеушісі Шынғыс хан ? ( Оғұлшақ)

15. Қарлұқ қағандығының ақсүйек-шонжарлары Яссы қаласында тұрды?

( Баласағұн)

16. Саманилерге қарсы қарлұқтарды Сұлу қаған күреске бастады? ( Базар Арсылан

мен Оғұлшақ)

17. Қарлұқтар арабтарға қарсы 200 жыл соғысты? ( 2 ғасыр)

18. Үш кезенге бөлеміз,қандай? (2 ге,

1. 712-713 жж. Соғды,шаш,ферғаналықтармен бірігіп жүргізген кезені.

19. 2-ші кезеңін 6 ғасырдың ІІ ші жартсы мен 7 ғас.аяғына дейін)

ата? ( 8 ғасырдың ІІ ші жартсы мен 9 ғас.аяғына дейін)

20. Бұл кезеңде қарлұқтар не себептен жеңді?( арабтар ислам дінің идеялық

қару ретінде пайдаланды)

21.940 жылы Баласағұн қаласын қазақтар басып алды? ( түрік билеушілер)

22. Қаланы 2 жылдан кейін Сұлу қаған қайтарып алады? ( Сатұқ Боғыра хан)

23. Сатұқ Боғыра хан бай адам? ( Қарахан мемлекетінің негізін қалаушы)

24. Қарлұқ қағанаты 960 жылы құлады? ( 940ж)

25. Бау-бақша шаруашылығымен айналысты? ( жартылай көшпелі.........)

26. Қарлұқтар елінде 52 қала болды? ( 25 қала)

27. Мәдениеттің 3 саласы дамыды? (2 еу)

28. Оқу,еңбек,өнер? ( материалды және рухани)

29. Материалды мәдениетке тіл,дін жатты? ( үй-жайы,киім-кешек,тамақ т.б)

30. Рухани мәдениетке тамақ жатады? ( салт-дәстүр,тіл,дін т.б.)

ІV. СТС (ООМ бойынша)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 5 Оғыз мемлекеті ( 9 ғасырдың соңы мен 11 ғасырдың басы)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Оғыз мемлекетінің құрылуы мен саяси дамуы,қоғамдық құрылысы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 7,5 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Мемлекет

2. жабғу

3. тайпа

4.билік

5. соғыс

6. мәдениет

7. қолөнер

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1.Мемлекет

2. шаруашылық

3. халық

4.қаған

5. жүйе

6. әскер

7. шекара

8. қағанат

9. мәдениет

10.шарт

11.шайқас

12. билік

13. жабғу

14.дерек

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Оғыз мемлекеті қай жылы құлады? (9 ғасырдың соңы мен 11 ғасырдың басы)

2. Орталығы қандай қала? (Янгикент (жаңа Гузия)

3. Оғыз мемлекетінің негізгі жері қай жер? ( Сырдарияның орта және төменгі ағысы)

4. Этникалық құрамы қандай тайпа? ( байандұр,имур,қайлар)

5. «Оғыз» сөзінің мағынасы қандай? ( «уыз», «садақтың оғы», « өгіз»)

6. Оғыздар туралы кім дерек қалдырды? ( М.Қашқари)

7. М.Қашқари дерегі бойынша оғыздар неше тайпадан тұрады? ( 24)

8. Әл-Марвизи дерегінде неше тайпа деп келтіреді? ( 12)

9. Тайпалық одақтар қандай мағына берген?( ел,халық,мемлекет)

10.Оғыздардың жоғарғы билеушісі кім? ( жабғу)

11.Жабғудың мұрагерлері кімдер? (иналдар)

12. Иналдардың тәрбишісі кім деп аталған? (атабектер)

13. Әйелдерге қандай атақ берген? (қатын)

14. Әскер басшысын қалай атаған? (сюбашы)

15. Жабғудың кеңесшілері кімдер? ( күл-еркіндер)

16. Халық жиналысы жылына неше рет шақырылды? ( 1 рет)

17. Ақсүйектер кеңесі қалай аталды? ( қаңқаш)

18. Оғыздарда ел басқарудың жоғарғы орны қалай аталады? ( ұлы және кіші құрылтай)

19. Ұлы құрылтай нешеге бөлінді қандай? ( 2 ге, «боз оқ» оң қанат,«үш оқ» сол қанат)

20. Оғыздардың тайпалық және рулық бөлімшелерін ата? ( «бой», «оба», « көк»)

21. Оғыздар тағы неге бөлінген? (ұрықтар мен аймақтар)

22. Оғыз мемлекетінің дерегі қалай аталады? ( «Оғызнама»)

23. Оғыз мемлекетінің жабғуы 965ж кіммен одақ құрады? ( Киев князі Святослаппен)

24. кімдерге қарсы соғыста одақ құрды? ( хазарларға қарсы)

25. Оғыз мемлекеті кімнің тұсында күшейді? ( Шахмәлік)

26. Ол қай жылы Хорезмді жаулап алды? ( 1041 ж)

27. Оғыз мемлекеті 11 ғасырдың басында не себептен құлады? ( билік үшін талас)

28. Әл-Жахиз оғыз қолөнері туралы не дейді? ( түрік қолөнердің барлық түрін өзі жасайды....)

29. «Ондағы шеберлер темірден ғажайып бұйым жасайды.....» деп кім айтқан? ( Әл-Идриси.

30. Оғыздар киім-кешегін неден тікті? ( аң терісінен)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: §6 Қимақ қағанаты.( ІХ ғасырдың соңы - ХІ ғасырдың басы )

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 7 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Мемлекет

2. қаған

3. халық

4.билік

5. соғыс

6. мәдениет

7. қағанат

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1.Мемлекет

2. шаруашылық

3. халық

4.құрылыс

5. қолөнер

6. жауынгер

7. ғасыр

8. қаған

9. мәдениет

10.салық

11.қағанат

12. билік

13.тайпа

14.соғыс

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. УІІ ғасырдың басында қимақтар мекендеді: (Моңғолияның солтүстік-батысында)

2. Қимақ елінің құрамында жеті тайпа болғандығын жазған: (парсы тарихшысы Гардизи)

3. Орталық Азиядағы түрік тілдес тайпалардың арасында үлкен тарихи өзгерістер қай мерзімді қамтиды? (УІІІ ғасырдың екінші жартысынан ХІ ғасырдың басына дейін)

4. 840 жылы Ұйғыр қағанаты ыдырағаннан кейін оның құрамындағы қандай тайпалар қимақ бірлестігінің құрамына енеді? (эймур, байандур, татар, ланиқаз, ажларлар, имек және қыпшақ)

5. Қимақ қағанатының орталығы? (Имақия)

6. Ал екінші орталығы? (Алакөл көлінің жағасындағы Карантия)

7. Қағанатты билеуші адам: (қаған)

8. Жеке тайпа көсемдерін қалай атаған? (шад-түтік)

9. «Ұлы қаған», «Кіші қаған», «Ябғу шад» деген лауазымдар кімдерге тиесілі болды? (Шонжарларға)

10. Қағанаттың қарапайым халқы немен айналысқан? (мал өсірумен)

11. Жатақтар деп кімдерді атаған? (малы аз, көшіп-қонуға мүмкіндіктері жоқтарды)

12. Парсы тарихшысы Гардизидің айтуынша, Қимақ елінің құрамында неше тайпа болған? (7 тайпа)

13. Х ғасырдың екінші жартысында Қимақ жеріне шабуыл жасаған мемлекет? (Қарахан)

14. Қағанаттың құлауына екі себеп: (бірінші - өз ішіндегі ішкі қайшылық, екіншісі - сыртқа қайшылық)

15. Қимақтар туралы «Олар қысқа қарай қой,жылқы немесе сиыр етін сүрлеп алады» деп айтқан кім? (Гардизи)

16. Қағандар мен ақсүйектер өздерінің ордаларын қамалға айналдыру жұмысын кімдерге істеткен? (малы жоқ кедейлерге)

17. Қағанатта билік қандай жолмен беріліп отырған? (мұрагерлік)

18. Жазба деректерде, қимақтар Х ғасыр басында тоғыз-ғұздардың қандай шекаралық қаласын басып алғандығы баяндалады? (Шығыс Түркістандағы Жамлекс)

19. Қимақтар кімдермен бейбіт, тату тұрса,енді бірде олардың жеріне басып кіріп, соғыс жағдайында болған? (оғыздармен)

20. Қимақтар мал мен аң терілерінен түрлі сырт киімдер мен бас киімдер тіккендігі нені көрсетеді? (қолөнердің тамаша шеберлері болғандығын)

21. Қимақтар қай ғасырда ислам дінін қабылдай бастады? (Х ғасырда)

22. Киім түрлері, қару-жарақ, құрал-сайман, үй-жай, тағы басқалар қимақтардың қандай мәдениетін құрайды? (Материалдық)

23. Зираттардан табылған қола айналардағы жазулар қай ғасырға жатады? (ІХ-Х ғасырларға)

24. Қимақ қағаны Жанақ ислам дінін қабылдағаннан кейін қандай атпен белгілі болды?

25. Мәйітті алғаш қимақтар не істеген? ( өртеген)

26. ІХ-Х ғасырларда өмір сүрген, өзіндік өсіп-өркендеу жолы бар, алғашқы патриархалдық-феодалдық мемлекет: (Қимақ қағанаты)

27. Қимақтарда қағаннан кейін екі саты төмен атақ: (ябғу)

28. Өкіметтің барлық билігі кімнің қолында болды? (қағанның)

29. Моңғол жерінің солтүстігінде өмір кешкен қимақтардың ішінде қыпшақтар да болғандығын кімнің деректерінде көруге болады? (Қытай тарихшысы Сыма Цзяньнің)

30. Нешінші жылдары қимақтар Батыс Алтайға, Тарбағатай мен Алакөл ойпаты аумағына қоныстанды? (766-840 жылдары)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 7. Жартылай көшпелі және отырықшы мәдениеттердің өзара әсері.

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Оғыз мемлекетінің құрылуы мен саяси дамуы,қоғамдық құрылысы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 7 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Мемлекет

2. жабғу

3. тайпа

4.билік

5. соғыс

6. мәдениет

7. қолөнер

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 7 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1.Мемлекет

2. шаруашылық

3. халық

4.қаған

5. жүйе

6. әскер

7. шекара

8. қағанат

9. мәдениет

10.шарт

11.шайқас

12. билік

13. жабғу

14.дерек

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Оғыз мемлекеті қай жылы құлады? (9 ғасырдың соңы мен 11 ғасырдың басы)

2. Орталығы қандай қала? (Янгикент (жаңа Гузия)

3. Оғыз мемлекетінің негізгі жері қай жер? ( Сырдарияның орта және төменгі ағысы)

4. Этникалық құрамы қандай тайпа? ( байандұр,имур,қайлар)

5. «Оғыз» сөзінің мағынасы қандай? ( «уыз», «садақтың оғы», « өгіз»)

6. Оғыздар туралы кім дерек қалдырды? ( М.Қашқари)

7. М.Қашқари дерегі бойынша оғыздар неше тайпадан тұрады? ( 24)

8. Әл-Марвизи дерегінде неше тайпа деп келтіреді? ( 12)

9. Тайпалық одақтар қандай мағына берген?( ел,халық,мемлекет)

10.Оғыздардың жоғарғы билеушісі кім? ( жабғу)

11.Жабғудың мұрагерлері кімдер? (иналдар)

12. Иналдардың тәрбишісі кім деп аталған? (атабектер)

13. Әйелдерге қандай атақ берген? (қатын)

14. Әскер басшысын қалай атаған? (сюбашы)

15. Жабғудың кеңесшілері кімдер? ( күл-еркіндер)

16. Халық жиналысы жылына неше рет шақырылды? ( 1 рет)

17. Ақсүйектер кеңесі қалай аталды? ( қаңқаш)

18. Оғыздарда ел басқарудың жоғарғы орны қалай аталады? ( ұлы және кіші құрылтай)

19. Ұлы құрылтай нешеге бөлінді қандай? ( 2 ге, «боз оқ» оң қанат,«үш оқ» сол қанат)

20. Оғыздардың тайпалық және рулық бөлімшелерін ата? ( «бой», «оба», « көк»)

21. Оғыздар тағы неге бөлінген? (ұрықтар мен аймақтар)

22. Оғыз мемлекетінің дерегі қалай аталады? ( «Оғызнама»)

23. Оғыз мемлекетінің жабғуы 965ж кіммен одақ құрады? ( Киев князі Святослаппен)

24. кімдерге қарсы соғыста одақ құрды? ( хазарларға қарсы)

25. Оғыз мемлекеті кімнің тұсында күшейді? ( Шахмәлік)

26. Ол қай жылы Хорезмді жаулап алды? ( 1041 ж)

27. Оғыз мемлекеті 11 ғасырдың басында не себептен құлады? ( билік үшін талас)

28. Әл-Жахиз оғыз қолөнері туралы не дейді? ( түрік қолөнердің барлық түрін өзі жасайды....)

29. «Ондағы шеберлер темірден ғажайып бұйым жасайды.....» деп кім айтқан? ( Әл-Идриси.

30. Оғыздар киім-кешегін неден тікті? ( аң терісінен)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 8.Архитектура және өнер. (ІУ - ІХ ғғ)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Оғыз мемлекетінің құрылуы мен саяси дамуы,қоғамдық құрылысы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 7,5 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1.Құрылыс

2. өнер

3. жүйе

4.қазба

5. ғимарат

6. аңыз

7. дін

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 8 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. Құрылыс

2. өнер

3. жүйе

4. қазба

5. ғимарат

6. аңыз

7. дін

8. ескерткіш

9. бейнелеу

10.мүсін

11.терракота

12. керамика

13. пластика

14.өрнек

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Архитектура латынша қандай мағына береді? (құрылысшы)

2. Құрылыс дегеніміз не? (жобасы күрделі, биік, әсем салынған ғимарат)

3. УІІ-УІІІ ғғ.басталып, аяқталмаған ғимарат: (Ақыртас)

4. Ақыртас қай кезеңде салынған? (766-893ж Қарлұқ қағанаты)

5. Білеулі ғимараты қай жерде орналасқан? (Қазақстан мен Қарақалпакстан мем.шекараларында)

6. «Сардоба» деген не? (құдықтың үстіне салынған күмбез)

7. УІ-ІХ ғғ.салынған қандай екі сардоба бар? (Мырзарабат, Якка)

8. Дың ескерткіштері қандай? (құрылысы киіз үйге ұқсас)

9. Дың ескерткіштері қай ғасырларда салынған? (Қимақ, Қарлұқ қағанаты кезінде)

10. Дың қай жерлерге тұрғызылған? (қаза болған адамды жерлеген жерге)

11. Ақбешім, Суяб қалаларынан нелер табылды? (будда ғибадатхана)

12. Будда ғибадатханасы қай ғасырда салынған? (УІІ-УІІІ ғғ,)

13. Мешіт қай қала маңында табылды? (Баба-Ата қаласы)

14. Бейнелеу өнерінде қандай өрнектер салынды? (геометриялық)

15. Құйрықтөбе қаласында сурет сюжеттері қандай сипатта болды? (діни, мифологиялық)

16. Қазақ жеріндегі бейнелеу өнерінің көрінісі не? (жартасқа салынған сурет)

17. Тас мүсін қалай аталған? (балбық)

18. Кейінгі кезде балбық қалай аталынды?(кемпіртас, таскеліншектер)

19. Қолданбалы өнер нешеге бөлінеді? (3)

20. Қандай-қандай? (терракота, көркем керамика, ұсақ пластика)

21. Терракотада нелер бейнеленген? (адам бет-әлпеті, шаш, киімі)

22. Қолданбалы өнерді кімдер қолданған? (жартылай көшпелі, жартылай отырықшы халықтар)

23. «Балбал» тас қандай мағына береді? (мүсінтас)

24. Жартасқа салынған суреттер нешеге бөлінеді? (2)

25. Қандай-қандай? (1.Салт аттылар, аң аулау, аң бейнесі; 2. Салт аттылар, жауынгерлер бейнесі)

26. Ақыртасты кім зерттеді? (Байпақов)

27. Терракотада бейнеленген адамынң бет-әлпеті кімдердікі? (түріктер мен соғдылардікі)

28. Балбал тастар көбінесе кімдердің басына қойылады? (қаза болған қолбасшы, атақты дамның)

29. Ақбешім ғибадатханасының көлемі: (76х22 м)

30. Жеріміздегі сәулет өнері тамаша ескерткіштерінің бірі: (Ақыртас ғимараты)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 9. Түріктердің рухани мәдениеті

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Оғыз мемлекетінің құрылуы мен саяси дамуы,қоғамдық құрылысы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 6 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 мәдениет

2. өнер

3. әдебиет

4.жазба

5. шығармалар

6. сенім

7. дін

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 4 бет- 6 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. мәдениет

2. өнер

3. әдебиет

4. жазба

5. шығармалар

6. сенім

7. дін

8. ескерткіш

9. әліпби

10.халық

11. тарихи

12. кітап

13. тіл

14. сурет

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Ежелгі Түрік тайпалары Қазақстанның қай жерлерін мекендеген? (Оңт.Сібір, Алтай-Саян)

2. Көне Түрік әліпбиінде неше әріп бар? (35)

3. «Руна» сөзі қандай ұғымды білдіреді? (ескі, көне)

4. Түрік жазуының пайда болған мерзімі туралы айтылған пікірлерінің бірі: (У ғасырда пайда болды)

5. САқ тайпаларының обаларынан түрік тіліндегі жазулар Қазақстанның қай жерінде табылды? (Алматы , Повладар облыстарынан)

6. Ертедегі ортағасырлық мемлекеттер көне тұрік жазуын не ретінде пайдаланған? (карым-катынас құрал ретінде)

7. Соңғы 30-40 жылдың ішінде қай жерлерде ежелгі түрік жазуларының көптеген ескеркіштері табылды? (Талас, Іле, Сыр, Ертіс өзендері бойынан)

8. Көне түрік жазуы бүкіл халық игілігіне айнала бастады: (УІІІ-ІХ ғғ.)

9. Түрік жазуымен қатар ел ішінде қандай жазу кең түрде қолданылды? (соғды жазуы)

10. Көне түрік тілінде жазылған жәдігерлер саны: (200-ден астам)

11. Қаған сарайында маңызды рөл атқарған жазу түрі: (соғды)

12. Ертедегі түріктердің өмірі туралы мағлұмат беретін не? (түрік тілінде жазылған жәдігерлер)

13. Соғды жазуын қолданғандар? (қағанның кеңесшісі, елшісі, есепшісі және мемлекетті басқаруда белді орын алатындар)

14. Қай ғасырда түріктердің жазба әдебиеті дүниеге келді? (УІІІ ғ.)

15. Түрік жазба әдебиетінің көне ескерткіштері: (Күлтегін, Тоныкөк)

16. УІІІ-ІХ ғасырларға жататын әдеби шығармалар: (Қорқыт ата, Оғызнама)

17. Түрік қағанатының құрылуы мен ақырында күйреуі жайында айтылатын тарихи дастан: (Күлтегін, Тоныкөк)

18. Алғашқы әдеби туындылар қандай жанрда жазылған? (мақал-мәтел, жоқтау)

19. «Қорқыт ата» кітабы мен «Оғызнама» дастаны қай ғасырдан бастап қағазға түсе бастады? (ХІ ғ.)

20. Қай ғасырда ауызша айтылып келді? (УІІІ ғ.)

21. «Қорқыт ата» кітабы неше жырдан турады? (12)

22. Қорқыт ата күмбезі қайда орналасқан? (Қызылорда обл., Қармақшы ауданында)

23. «Оғызнама» дастаны қай ғасырда парсы тіліне аударылған? (УІ ғ.)

24. «Оғызнаманың» ескі нұсқасын ХІІІ ғасырда бірінші жазып қалдырған тарихшы? (Рашид ад-Дин)

25. Шығарманың идеясы: (ерлікті, бірлікті уағыздайды)

26. Түріктер табынды? (Ұмай анаға)

27. «Оғызнаманы» толық жазып қалдырған: (Әбілғазы хан)

28. . Не себептен өлген адаммен бірге заттарын көмген? ( о дүниеде өмір бар)

29. Мәйітті алғаш түріктер не істеген? ( өртеген)

30. Исламды мемлекеттік дін есебінде қабылдаған: (Сатұқ Боғра хан)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 10. Қарахан мемлекеті (942-1212 жж.)

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Оғыз мемлекетінің құрылуы мен саяси дамуы,қоғамдық құрылысы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 6 бет- 9 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 мәдениет

2. шаруашылық

3. мемлекет

4. тайпа

5. кесене

6. хан

7. дін

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 6 бет- 9 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. мәдениет

2. шаруашылық

3. мемлекет

4. тайпа

5. кесене

6. хан

7. дін

8. жер

9. қаған

10.халық

11. қала

12. дәстүр

13. тотем

14. билік

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Қарахан мемлекеті қай жерде құрылды? (Жетісу, Шығыс Түркістан)

2. Мемлекеттің негізін кім қалады? (Сатұқ Боғра хан)

3. Қандай тайпалар кірді? (жікіл, яғма, қарлұқ)

4. Жікіл тайпасының тотемі не? (арыстан)

5. Яғма тайпасының тотемі? (бура)

6. Билік кімнің қолында болды? (қаған)

7. Хан ұрпақтары кімдер? (тегін, ілік хандар, бектер, нөкерлер)

8. Хан кеңесшілері кімдер? (уәзірлер)

9. Әкімшілік істер қаралатын орын: (орда)

10. Жер иелену түрлері қандай? (иқта, вакф)

11. Иқта қалай беріледі? (түпкілікті бекітіліп)

12. Діни жер иелену қалай аталады? (вакф)

13. Вакфтық жерлерден салық алына ма? (жоқ)

14. Шаруаларды қанаудың бір түрі қалай аталады? (музари немесе барзигар)

15. Қарахан мемлекеті кезіндегі қанаудың түрі? (коммендация)

16. Коммендация сөзінің мәні не? (әлсіз адам өз үлесіндегі жерді күштінің қамқорлығына беру)

17. 955 жылы билікке кім келді? (Мұса)

18. Мемлекеттік дін қандай дін? (Ислам)

19. Қарахан мемлекетінің орталығы қандай қала? (Қашғар)

20. Хасан Боғра хан қандай әулетті басып алды? (Саманилер әулетін)

21. Қандай жерлерін басып алды? (Бұхара, Самарқанды)

22. 996 жылы Наср ибн Әли қай жерге жорыққа атанды? (Мауреннахрге)

23. Шығыс хандық территориясы қай жерлер? (Жетісу, Ш.Түркістан)

24. Орталығы қандай қала? (Орда)

25. Батыс хандық қай жерді биледі? (Мауреннахр)

26. Қарахан мемлекеті қай жылы құлады? (1212 ж)

27. Негізгі шаруашылығы не? (мал шаруашылығы)

28. Қандай кесенелер салынды? (Айша Бибі, Бабаджа қатын, Қарахан)

29. Ислам діні қай жылы мемлекеттік дін деп жарияланды? (960ж)

30. Қарахан мемлекетінің құрылуына басты рөл атқарған тайпа? (қарлұқ)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Сыныбы: 7 «а»,7 «ә».

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 11. Наймандар. Керейіттер.Жалайырлар

Сабақ түрі: «АС-№2»

Сабақ әдісі: ББД қалыптастыру.

Көрнекілігі: карта, кесте,суреттер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға орта ғасырдағы алғашқы мемлекеттер туралы үйрету. Өз елінің тарихын білетін,елін қорғай алатын патриот ұрпақ тәрбиелеу. Оғыз мемлекетінің құрылуы мен саяси дамуы,қоғамдық құрылысы туралы түсіндіру.

Білім: тарихи анықтама,терминдер.

Біліктілік: ауызша және мәтіннен танып білу.

Дағды: жылдамдық,есте сақтау.

Сабақ барысы : І.МЖ (1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 7,5 мин)

ІІ.КС (14 сөз)

ІІІ.КС бойынша ҚҚС (ООМ бойынша)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

V. Т.С.Қ. (5 мин)

Жылдамдық:1 мемлекет

2. тайпа

3. дерек

4. ел

5. сауда

6. одақ

7. ұлыс

І.МЖ((1 бетке 1,5 мин тақырып 5 бет- 7,5 мин)

(Оқушылар өз бетімен кілттік сөздерді есте сақтап,іріктейді)

ІІ.КС (14 сөз тақтаға жазылған,салыстырады)

1. тайпа

2. мемлекет

3. дерек

4. бейбіт

5. хан

6. одақ

7. сауда

8. билік

9. әскер

10. шежіре

11. таңба

12. жүйе

13. ұлыс

14. арба

Жаттайды,есіне сақтауға 1 мин. беріледі,қайта жаңғыртып,дәптерге жазуға

1 мин.ООМ бойынша тексеріледі.

ІІІ.КС бойынша ҚҚС қою.(ООМ бойынша сұрау)

1. Наймандар УІІІ ғасырда қай жерді мекендеді? (Орхон өзені мен Алтай тауын)

2. Найман, Керей, Жалайырлар мекендеді: (Моңғолияның орта және батыс ауданын)

3. Қай ғасырдан бастап олар Қазақстанда қоныстана бастады? (Х ғ.)

4. «Найман» сөзі моңғолша нені білдіреді? (сегіз)

5. Қандай өзенге байланысты Найман аталынды? (Секиз деген өзен)

6. Қай ғасырдан бастап Найман мемлекетінің аты шыға бастады? (ХІІ ғ. ІІ жарты жылдығында)

7. Орталығы қандай қала? (Балықты)

8. Найман ханы кім? (Наркеш дайын)

9. Инанч-Білге кім? (ханның інісі)

10. Халық оған қандай ат берді? (Білге хан)

11. Білге өлгеннен кейін билік кімге берілді? (Бұйрық хан мен Даян ханға)

12. Даян хан қай жерде билік етті? (далалық өлке)

13. Бұйрық хан қай жерде? (Алтайдың Қара Ертісіндегі Орүнгу)

14. Бұйрықты кім басып алды? (Шыңғыс хан, Ван хан)

15. Шыңғыс хан мен Ван ханға қарсы наймандар қай жерде соғысты? (Соғақ суаты)

16. Даян ханды Шыңғыс хан қай жылы басып алды? (1204ж)

17. Керейіттер ертеде қалай аталынды? (Керлин)

18. Қай жерде мекендеді? (Орхон, Керулен, Селенгі, Аргун)

19. Керейіт мемлекетінің орталығы қандай қала? (Битөбе)

20. Керейіттің ханы кім? (Торы)

21. Торы ханның шын аты кім? (Тоғырыл хан)

22. Керейіт хандығына ХІ ғ.ІІ жарт. Қандай тайпалар кірді? (керей, жириы, қоңқай, сақай, тутау, албат, тунхай, қыркун)

23. Керейіт мемлекетінің шарықтау шегі? (Х-ХІІ ғғ.)

24. Қандай хандар кезінде? (Маркус, Құршақұз хан)

25. Жалайыр тайпасында Шыңғыс ханға жақын адам? (Мұқылай)

26. Бұл мемлекеттерде басқару ісі қалай жүрді? (ұлыстық)

27. Ұлыстардың ішкі істерімен айналысатын адамға берілетін лауазым: (шерби)

28. Негізгі шаруашылығы не? (Мал шаруашылығы)

29. Неге үш мемлекет ірі мемлекеттік дәрежеге жете алмады? (өзара соғысты)

30. «Моңғолдың құпия шежіресінде» бұл үш тайпаның қандай тайпаларымен көрші жатқандары туралы көп айтылады? (меркіт, таңғұт, моңғол)

ІV. Тест сұрақ (ООМ бойынша)

(Оқушылар ООМ бойынша бір-біріне сұрақ қояды)

V. Т.С.Қ. (5 мин)