Тарих пәні бойынша сабақ. Тақырыбы: 'Түрік қағанатының құрылуы'

«Сырдария» жалпы орта мектебінің

тарих пәні мұғалімі: Ұ.Жаманқараева

Қысқа мерзімді жоспар

Қазақстан тарихы 10-сынып

1

Сабақтың тақырыбы

Түрік қағанатының құрылуы

2

Жалпы мақсаттары

Орта ғасырлық мемлекет Түрік қағанатының саяси,әлеуметтік,экономикалық жағдайы туралы түсінік беру.

3

Негізгі идеясы

1.Қағанаттың құрылу себептері,жер аумағын,халқы мен шаруашылығын,мәдениетін,ыдырау себептерін түсіну.

2.Тарихи оқиғаларды талдай білуге ,салыстыра және қорытындылай білуге

үйрену.

3.Топпен жұмыс істей білуге үйрену.

4

Оқыту нәтижелері

- тақырыпқа байланысты сөздерді сөйлемде пайдаланады

-сөздік қоры артады

-топтық жұмысқа машықтанады

-мәтіннің мазмұнын түсінеді

5

Оқыту әдістері

-Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;

-Оқыту үшін және оқуды бағалау;

-Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер;

-Топтық жұмыс, жұптық жұмыс,жеке жұмыс.

6

Қолданатын ресурстар

Оқулықтар, АКТ Power Point, флипчарттар, жұмыс дәптері, стикер, суреттер,ғаламтор материалдары, күн мен бұлттардың бейнелері

Сабақ барысы

кезең

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Кіріспе

Ұйымдастыру кезеңі.

1мин

Жайлы психологиялық атмосфера қалыптастыру.

Оқушылар бір-біріне патриоттық тілектер айтады

Білу

4 мин

« Дәліз» ойыны арқылы миға шабуыл жасап,үйге берілген тапсырмадан әр оқушы бір мәлімет келтіру тапсырылады.

«Дәліз» ойыны арқылы миға шабуыл жасап,үйге берілген тапсырмадан әр оқушы бір мәлімет келтіреді.

Берілетін мәліметтер:

1.VI ғасырда түркі тайпалары пайдаланған темір үзеңгілі ер-тоқым келесі ғасырларда бүкіл Еуропаға тарады.

2. Таң әулеті кезіндегі Қытайда көшпелілердің киімі кең таралды, Еуропада орыс,поляк, венгр ақсүйектері киім киісінде, шаш қоюында көшпелілер үлгісіне еліктеді.

3.В.В.Бартольд бастаған бір топ ғалымдар: «Оңтүстік Қазақстан мен Жетісуда қала салып ,қалалық мәдениетті әкелгендер -Орталық Азияның ежелгі отырықшылары хорезмдіктер,әсіресе соғдылықтар»,-деген.

4.Арбтық ,мұсылмандық мәдениетті меңгерген ғалымдар тобы: әл-Фараби (Xғ), Жүсіп Баласағұни (XIғ), Махмұд Қашғари ( XIғ), әл-Хорезми (XIVғ),т.б

5.Оңтүстік Қазақстан мен Жетісуда будда дінінің таралуы соғдылықтардың келуіне байланысты деп есептеледі.

6.Будда храмдары Ақбешім, Краснореченск, Испиджаб (Сайрам),т.б қалалардан табылды.

Осылайша бірнеше мәліметтер келтіріледі.

Жаңа тақырыпқа дайындық.5 мин

Балаларды топқа бөлу

«Ұлы дала дүбірі» түрік қағанаты бейне жазбасы көрсетіледі.

Түрлі-түсті қағаздарды таңдау арқылы балалар 3 топқа бөлінеді.

«Ұлы дала дүбірі» түрік қағанаты бейне жазбасы көрсетіліп, жаңа сабақтың тақырыбы ашылады.

Түсіну

Жаңа тақырып

5мин

Топ басшысының таңдауы арқылы таныстырылым жасайтын тақырыбы бөлініп беріліп,постермен жұмыс істеу ережесімен таныстырады.

Берілген бөлімдерді оқып шығады,топпен талқылайды, ойларын бөліседі.

Қолдану

14 мин

Топтық жұмыс

I топ «Мемлекет тарихы»

Тарихи жазбалар - 542жыл
Қытай мемлекетінің келісімге елші жіберуі - 545 жыл
Мемлекеттің құрылуы - 552 жыл

«Халқы,шаруашылығы»
Халқы - теле - тирек, турік - қырғыз, оғыз, ұйғыр, дулу, үйсін

II топ «Билеушілер»

Бұмын - түрік билеушісі
Анағұй - авар билеушісі
Қара Еске - 1 баласы
Мұқан - 2 баласы
Иштемей

III топ «Қағанаттың ыдырау себебі»
581 жыл - ішкі соғыстардың басталуы
Көрші мемлекеттердің шабуылдауы
603 жыл - екіге бөлінді.

Топтар постер жасап, таныстырылым жасайды.

2 мин

Сергіту сәті «Тапқырлық» ойыны

«Тапқырлық» ойыны берілген сұраққа А,Б,С,Т әріптерімен басталатын сөзбен жауап береді.

Берілген сұрақтар:

1.Түрік қағанатының алғашқы билеушісі. Бумын

2.Түріктер өзінің шығу тегін байланыстырған тайпа. Ашына

3. 581 жылы қағанаттың өз ішінде басталды. Соғыс

4.Түріктер ұзақ уақыт бойы тепкі көрген тайпа.Жужандар(авар) тайпасы

Талдау

5 мин

«Кездесу» әдісін ұсынады.

«Кездесу» әдісі бойынша параққа сағат нобайын салып 3,6,9,12 сандарының тұсына әр оқушы өзінің кездесетін

оқушысын жазады.Әр санға тапсырма беріледі,сол тапсырманы жұптасу арқылы талдайды.

3 санының тапсырмасы:

Түрік қағанатының алып жатқан аумағы.

6 санының тапсырмасы:

Халқының этникалық құрамы.

9 санының тапсырмасы:

Түріктердің тәуелсіздік жолындағы күресі.

12 санының тапсырмасы:

Батыс Түрік қағанатының жұртының аталуы.

Жинақтау

5 мин

«Ойлау туралы ойлану» әдісі

«Ойлау туралы ойлану» әдісі арқылы таңдалған оқушы топ мүшелеріне сұрақ қою арқылы берілген тұлғаны табады

Рефлексия

1 мин

Күн , бұлт, жаңбыр бейнесін көрсету арқылы кері байланыс жасату.

Күн , бұлт, жаңбыр бейнесін көрсету арқылы кері байланыс жасайды.

Оқушыны бағалау

2 мин

Оқушыларды критериалды бағалау

Бағалау критерийлері:

Жақсы білемін-3 ұпай.

Орташа білемін-2 ұпай.

Аса түсінбедім-1 ұпай.

10-12 ұпай «5»

7-9 ұпай «4»

4-6 ұпай «3»

4-тен аз болса «2» бағасы қойылады

Бағалау критерилеріне сүйене отырып, топ басшысы мүшелерін бағалайды

Орындайтын

тапсырма

1мин

«Түрік қағанатының билеушілері» кестесін толтыру

Күнделікке белгілеп, ескертпелер жазады

Оңтүстік Қазақстан облысы

Шардара ауданы

«Сырдария» жалпы орта мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы: Түрік қағанатының құрылуы

Тарих пәні мұғалімі: Ұ.Жаманқараева

2015-2016 оқу жылы