'Қазақтанда отарлық езгінің күшеюі. ' (8 класс)

8-сынып. Қазақстан тарихы 28.11.15ж.

Сабақтың тақырыбы; Қазақтанда отарлық езгінің күшеюі.

Сабақтың мақсаты:

• ХІХ ғ. 1-жартысындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуының ерекшеліктерін ашу, патша әкімшілігінің қазақ халқын отарлық езгіге салуы, басқару жүйесін өзгертуі, жайылымдарын тартып алуы, т.б. жөнінде әңгімелеп беру;

• Фактілерд салыстыра отырып, талдау жасауға үйрету, оқиғаларға байланысты өз көзқарастарын білдіруге дағдаландыру;

• Ұлттық патриотизмге тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдісі: баяндау

Көрнекілік: карта, сызба

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Оқу құралын тексеріп түгелдеу

3. Оқушы зейінін сабаққа аудару

Үй тапсырмасын сұрау:

1. Көтерілістің негізгі себептерін атаңдар.

2. Көтерілістің тарихи маңызы қандай?

3. Кестемен жұмыстың орындалуын тексеру

Жаңа сабақты оқытудың үлгі жоспары:

1. Жаңаелек шебінің дұрыс құрылуы (1810-1822 ж.)

2. Жоламан Тіленшіұлы көтерілісі

3. Жаңашеп ауданының құрылуы

4. Қасым Абылайұлы мен Саржан Қасымұлы бастаған көтеріліс.

Үй тапсырмасын сұрағаннан кейін, осы материалға сүйене отырып, Ресейдің Қазақстанға байланысты саясатын түсіндіру. Отарлық езгінің күшеюі, қазақ жерлерін ашық тартып алу, бекіністер салу, т.б. жөнінде әңгімелеу. Картамен жұмысты ұйымдастыру:

• Картадан Елек, Жайық, Изобильная, Буранная, Жаңаелек, Линевская, Угольная, Ветлянская форпостарын картадан көрсету.

Жаңаелек құрылысы туралы әңгімелегеннен кейін оқушыларға төмендегідей логикалық сұрақтар қоюға болады:

1. Бұл бекіністер не үшіне тұрғызылды.

2. Сендердің ойларыңша, неліктен жер таңдап алынды?

3. Қазақстар арасында бұл жер несімен белгілі?

4. Неліктен патша үкіметі қазақстардан бұл жерді зорлықпен тартып алып, ол жергет әскерлерді, казактардыжәне Ішкі Ресейден әкелінген шаруаларды қоныстандырды? Өз жауаптарыңды дәлелдеңдер.

«Ж.Тіленшіұлы көтерілісі» және «Қ.Абылайұлы мен С.Қасымұлы бастаған көтерліс» деген тақырыпшаларды оқыту кезінде жұмыс дәптерлеріңе көтерілістің негізгі оқиғаларын жазып отырыңдар.

Ж.Тіленшіұлы бастаған көтеріліс

Жылдары...........................

Көтеріліс аумағы.........................

Көтерілістің себептері........................

Негізгі оқиғалар.................................

Жеңілу себептері.............................

Маңызы...................................

ол

Қ.Абылайұлы мен С.Қасымұлы бастаған ұлт -азаттық көтеріліс

Жылдары...........................

Көтеріліс аумағы.........................

Көтерілістің себептері........................

Негізгі оқиғалар.................................

Жеңілу себептері.............................

Маңызы...................................

ол

Сабақты бекітіу:

1. Оқулықтағы мәтінге сүйене отырып, төмендегі кестені толтырыңдар:

Жаңа аудандар

Құрылған жылдары

Тартып алынған қазақ жерлері

Жергілікті қазақьардың тағдыры (қоныс аудару, жерді жалға беру)

Жаңаесіл

Жаңаелек

Жаңашеп

Үй тапсырмасы:

1. Тақырыпты оқып, соңындағы сұрақтарға жауап беріңдер.

2. Құжаттармен жұмыс. 140-беттегі «Сұлтан Қасым Абылайхановтың Орынбор әскери губернаторына Көкшетау округтық приказын жоюды өтініп жазған хаты, 24 маусым, 1825 жыл».

Құжат бойынша сұрақтар:

• Өз хатында Қасым сұлтан қандай талаптар қойды?

• Неліктен ол бекініс салуына қарсы болды?

• Қалай ойлайсыңдар, Қасым сұлтан неліктен Батыс-Сібір генерал-губернаторына емес, Орынбор губернаторына хат жазды?