ҚАзақ хандығының мемлекеттік - әкімшілік құрылымы. Сабақ жоспары. 7 Сынып

Атырау облысы Құрманғазы ауданы Дина Нұрпейісова мектебінің

тарих пәнінің мұғалімі Аязова Наргуль Амангельдиевна.

Сабақтың тақырыбы : Қазақ хандығының мемлекеттік - әкімшілік құрылымы .

Сабақтың мақсаты : -Қазақ қоғамындағы басқарудың ұлттық жүйесі , ханның құқықтары мен міндеттерімен оқушыларды жан -жақты таныстыру .

- Оқушыларды өз елінің тарихын , тілін , дінін ұлттық құндылықтарын құрметтеуге үндеу .

Дереккөздер : Интернет деректері, « Оқушы анықтамалығы» сайттар,ресурстар,суреттер, энциклопедия , бейне баян

І.Ұйымдастыру жұмыстары:

Амандасу "Жылы лебіз" тренингі

Сандар арқылы топқа бөлу

Топ басшысын "Ортадағы қаламсап" стратегиясы бойынша анықтау.

Сабақ мақсатымен таныстыру

Бағалау өлшемдерімен таныстыру

-Үй тапсырмасына дайындығын айқындау.

І . Ой қозғау стратегиясы.

А) « Ғажайып жетілік» (Сұрақ - жауап.)

1. Тәуке хан ел билеуде кімдерге арқа сүйеді ?

2. Тәукенің билік құру қарсаңында Қазақ хандығының саяси жағдайы қандай болды ?

3. Тәуке ханның тұсында жасалған заң жинағы қалай аталады ?

4. Тәуке хандық билікті алғаннан кейінгі « Билер кеңесін» құрудағы мақсаты не болды?

5. Ұлы билердің қазақ қоғамындағы рөлін қалай түсінесіңдер ?

6. Тәуке хан өзінің ішкі және сыртқы жағдайын жақсартуда қандай шараларды қолданды?

7. «Жеті жарғы» бойынша қоғамның даулы мәселелері қалай шешілді ?

Ә) Семантикалық карта .

Негізгі оқиғалар

С. Мальцев пен Ч.Чебуков елшілігі келген

" әділдік"

Қырғыздар мен қарақалпақтады тартты

Күлтөбеде

өткізілетін

"би-батырлар" кеңесіне сүйенген

"Билер кеңесі"

+

Қазақ хандығына

одақ құру үшін 1573ж.

+

Өз билігін нығайтуда Тәуке хан

+

Қазақша "жарғы" сөзі

+

Тәуке хан жоңғарларға қарсы күреске

+

Б) Жылдар сөйлейді

Қызығушылықты ояту :

(Мұғалім кіріспе сөзі бейне баян арқылы түсіндіру )

ІІ « Өз жартыңды тап»

Жұп карточкалар дайындалады : біреуінде - сұрақтар , екіншісінде - жауаптар . Бір сұрақ пен оның жауабына арналған карточкалардың түсі бірдей болады . Оқушылар кез-келген түсті карточканы ( әрқайсысы - біреуін ) таңдайды . Содан кейін оның түсі бойынша өзіне серік іздеп , бірге отырып жұмыс істейді .

Мыс:

Ауыл басшысы..........

ауылбасшы бірнеше отбасыдан

тұрады . (толықтыр)

Ата-аймақ басшысы ...........

ақсақал , жеті атадан, бірнеше ауылдан тұрады .(толықтыр)

Ру басшысы ..............

рубасы 15 аймақтан құралады .

(толықтыр)

Арыс басшысы ..........

би , бірнеше рудан құралған .

(толықтыр)

Ұлыс басшысы ..............

сұлтан , бірнеше арыстан құралады . (толықтыр )

Жүз басшысы ..............

хан , бірнеше ұлыстан құралады (толықтыр)

Хандықтың басшысы..........

хан, үш жүзден құралған.

( толықтыр )

ІІІ. « Түртіп алу » стратегиясы ( сөздікпен жұмыс )

Тегіндер - ...........................

Қара бұдындар - .................

Тәбәрік - .............................

Ханталапай - ........................

Құрылтай - ...........................

Ордаби - ..............................

ІҮ . Топтастыр ;

І топ : « Қазақ ханы»

ІІ топ : « Ханның құқықтары мен міндеттері»

Ү. « Сәйкестендіру тесті»

Қазақ хандығының басқару жүйесі Ақжол

Хан тағына Шыңғысқан ұрпағы әскердің жоғарғы билеушісі саналды

Қазақтың ханы елді билеумен қатар жеті тармақтан тұрды

Орта жүздің ұраны сұлтандар төре тұқымы сайланды

Ханды көтерген киізді ақсүйектермен қарасүйектер

ХҮІ-ХҮІІ ғ.қазақ хандығы халқының құрамы тәбәрік етіп бөліп алды

ҮІ . « Тарихи сынақ хат»

Сұлтандар деп аталатын Шыңғыс ұрпақтары мен шығу тегі араб саналатын ..................жататын. Қазақтың ханын сайлауға барлық рудың атақты ......................қатынасты. Ханның елден іріктеп алған ..................болды. ................өзінің жерінде билік жүргізуге құқылы. Хан елдің саясатын .....................жүргізді . Сұлтандар әдетте хандар мен .......................әулетінен шықты .

( қожалар ақсүйектерге , сыйлы шонжарлары , шағын жасағы , хан , өз қалауымен , ақсүйектер )

YII Қорытынды

YIII Бағалау. "Өз орныңды белгіле" бетшесі арқылы өз-өзін бағалау

Бағалау бетшесі арқылы топ басшысының бағалауы және қорытынды бағалау

IX Үйге тапсырма