Разработка урока по казахской литературе в 6 классе

Сабақтың тақырыбы: Ы. Алтынсарин

«Бай баласы мен жарлы баласы»

Сабақтың мақсаты:1 Білімділік: Әңгіме туралы түсінік беру. Жазушының өмірбаяны

мен шығармашылық қызметімен таныстыру, ұлы адам ретінде

көрсету,«Бай баласы мен жарлы баласы» әңгімесін талдау,

фонетиканы қайталау

2.Дамытушылық: тақырыппен жұмыс істеу барысында

оқушылардың сөйлеу әрекеттерін, тақырып бойынша өз ойларын

әңгімелей білуді, сөздік қорын молайтуды, сұраққа жауап беруді

дамыту.

3.Тәрбиелік:оқушыларды ғылымға талпынуға, ғылымдар өмірінен

үлгі алуға тәрбиелеу, әдебиетті сүюге мәнерлеп оқуға баулу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру сұрақ- жауап, көрнекілік, іздену, топтық жұмыс,

шығармашылық , интерактивті сабақ

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, орыс әдебиеті, география

Сабақтың көрнекілігі:Ы.Алтынсариннің портреті, болжау картасы, интерактивті тақта

тірек сызба, реферат, кітап көрмесі, үлестірме карточкалары,

фишкілер.

Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Сабақтың мақсатын қою кезеңі

1.Топқа бөлу

2.Мағынаны ажырату - «Болжау» стратегиясы

- «Сұрақ қою» стратегиясы

3. Ой толғаныс сатысы - РАФТ

ІІІ. Жаңа тақырып (Слайд)

А) Әңгіме көлемі жағынан шағын, оқиғаға құрылған, кейіпкерлер өмірінің бірер көріністерін бейнелеугеарналған көркем туынды. Әңгімеде оқиғаға қатысты адамдар саны шектеулі болады. Кейіпкерлер шектеулі уақыт ішінде іс-әрекетімен, өздеріне тән мінездерімен көрінуге тиіс. Әңгіме автордың оқиғаны баяндауына - әңгімелеуіне негізделгендіктен, эпикалық жанрға жатады.

ә) Ы. Алтынсарин туралы (слайд)

аудармашы педагог-

жазушы

«Қазақ

хрестоматиясы» Ы.Алтынсарин «Кел, балалар, оқылық»

мектептер ашқан

Балалар Ы.Алтынсариннің өмірбаянын аудио мәтіннен тыңдайды

Слайдтар көресетіледі.

Алғашқы оқулық

Ағартушылық қызметі

Тарихи мектеп

Ыбырайдың өлеңдері

Ел аузынан жиналған поэзиялық нұсқаулар

Ыбырайдың әңгімелері

Ыбырайдың әңгімелері

Ы. Алтынсариннің Қостанай
қаласындағы мұражайы

Б) әңгімемен танысу

Сөздік жұмыс (слайд)

• Жарлы сөзін қалай түсінесіңдер?

• Бұл сөзде қазақ тіліне тән дыбыстар бар ма?

• Осы дыбысқа фонетикалық талдау жасаймыз.

• Ы- дауысты, жуан, езулік, қысаң.

• Осы сөздің антонимдік сыңарын табыңыз.

• Кедей

Сүрлеу- тропинка

Қыл- волосок конской гривы

Тұзақ- силки

Төрт топқа бөлінген әңгімені оқып, оқушылар болжау картасын толтырады.

Сен шын мәнінде не болды деп ойлайсың?

Оған сенің дәлелің.

Не болды?

IV. Талдау.

(Оқушылар үлестірме карточкадағы сұрақтарын оқып жауап береді.)

- Әңгіменің басты кейіпкерлері кім?

- Балалар неліктен көшкен елден қалып қойды?

- Үсен көштің жолын қалай тапты?

- Үсен үйректі қалай ұстады?

- Балалар тамақты қалай пісіріп жеді?

- Балалар ауылды қалай тапты?

- Әкесінің айтқандарының Үсенге көмегі болды ма?

Г) -Асан мен Үсен қандай балалар деп ойлайсыңдар? (слайд)

Асан

Үсен

Бай баласы

Қорқақ

Жалқау

Кедей баласы

Тапқыр

Ақылды

Батыл

Еңбекқор

• Балалар, Асан мен Үсен дос деп айталамыз ба?

• Достық туралы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер?

Досы көппен сыйлас

Досы азбен сырлас

*Жаман дос көлеңке сияқты

Басыңды күн шалса,

Қашып құтыла алмайсың

Басыңа бұлт төнсе,

Іздеп таба алмайсың.

Д) РАФТ(слайд)

І, ІІ топ ІІІ, IV топ

Р Үсен Балалар

А Асанға Үсенге

Ф хат Мақтау қағазы

Т Батылдық туралы Ақылдығы, батылдығы туралы

ТЕСТ

1.Ыбырай Алтынсарин қай жылы дүниеге келген?

а) 1841ж.

ә)1889ж.

б)1845ж.

2. Ол кімнің тәрбиесінде болған?

а)әкесі

ә)атасы

б)анасы

3. Ы.Алтынсариннің өлеңі қайсы?

а)"Ғылым таппай мақтанба"

ә) "Кел, балалар, оқылық!"

б) "Ереуіл атқа ер салмай..."

4. Ыбырай Алтынсарин жазған алғашқы оқулық қалай аталған?

а)Әліппе

Ә) "Қызықты грамматика"

б) "Қырғыз хрестоматиясы"

5. "Қырғыз хрестоматиясы" қай жылы жарық көрді?

а) 1879ж.

ә)1997ж.

б) 2008 ж.

6. Әңгіме- көлемі шағын, кейіпкерлері аз, көркем шығарма.

а) Дұрыс

ә) Бұрыс

б) Білмеймін

Жауап парағы көрсетіледі балалар өздерін тексереді.

1. А

2. Ә

3. Ә

4. Б

5. А

6. А

V. Қорытынды (слайд - кемпірқосақ)

- Әңгіме деп қандай шығарманы айтамыз?

- Ы. Алтынсарин қай жылы дүниеге келген?

- Оның қандай шығармалары бар?

- Ол қазақ балалары үшін не істеді?

(Слайдта- әңгімеден үзінділер көрсетіледі. Балалар әр суретті баяндайды.)

VI. Үйге тапсырма

Әңгімені оқып, мазмұнын айту.