Тренировочные упражнения по подготовке к ЕРТ

Татарстан Республикасы Әгерҗе муниципаль районы Әгерҗе шәһәренең муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе Таҗи Гыйззәт исемендәге 3 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе

Рус телендә гомуми белем бирү оешмаларының рус төркемнәрендәге

IX сыйныф укучыларына

ТАТАР ТЕЛЕННӘН

бердәм республика тесты

I нче квалификацион категорияле укытучылар төзеделәр:

Герасимова И.Ш., Муллахмәтова Ф.М.

Әгерҗе, 2015

Рус телендә гомуми белем бирү оешмаларының рус төркемнәрендәге IX сыйныф укучыларына ТАТАР ТЕЛЕННӘН

бердәм республика тесты

0001 вариант

Эшне башкару өчен күрсәтмә

Татар теленнән тест 38 биремне үз эченә алган 4 бүлектән тора. 1 нче бүлек 8 биремнән тора. (1-8). Алар укучыларның тыңлап аңлау күнекмәләрен тикшерүгә юнәлтелгән. Башкару вакыты- 30 минут. 2 нче бүлек 9 биремнән тора (9-17). Алар укучыларның уку күнкмәләрен тикшерү максатыннан бирелә. Башкару вакыты - 30 минут. 3 нче бүлек 15 биремнән тора (18-32). Алар укучыларның лексик- грамматик күнекмәләрен тикшерүгә кайтып кала. Башкару вакыты- 30 минут. 4 нче бүлек 6 биремнән тора . 33-37 биремнәр сөйләм ситуацияләренә караган репликалар язуны күздә тота. Башкару вакыты- 20минут. 38 бирем укучыларның язма сөйләмен тикшерүдән гыйбарәт. Башкару вакыты- 40 минут.

Подготовка к Единому республиканскому тестированию по ТАТАРСКОМУ ЯЗЫКУ для обучающихся, освоивших программу основного общего образования в русских группах учреждений с русским языком обучения.

Инструкция по выполнению работы

Тестовая работа по татарскому языку состоит из четырёх разделов, включающих 38 заданий. Раздел 1 (задания по аудированию) включает 8 заданий на понимание аутентичных текстов (1-8). Рекомендуемое время на выполнение данного раздела - 30минут. Раздел 2 (задания по чтению) включает в себя 9заданий (9-17 ). Рекомендуемое время на выполнение данного раздела - 30минут. Раздел 3 (задания по лексике и грамматике) состоит из 15 заданий ( 18-32). Рекомендуемое время на выполнение данного раздела - 30минут. В разделе 4 (задания по письму) даны 6 заданий (33-37). В задании 33-37 нужно написать реплики в соответствии с заданной речевой ситуацией. Рекомендуемое время на выполнение -20 минут. В задании 38 предлагается написать личное письмо. Рекомендуемое время на выполнение -40 минут

1. нче бүлек

Место действия:

1.Кибеттә 2. Китапханәдә 3. Кассада 4. Университетта 5. Вокзалда

2. Вы услышите пять высказываний. Установите соответствие между высказываниями каждого говорящего А-Г и утверждениями, данными в списке 1-6. Используйте каждое утверждение из списка 1-6 только один раз. В задании есть одно лишнее утверждение.

Вы услышите запись дважды. Занести свои ответы в таблицу.

Утверждения:

1. Сөйләүче Татарстан икътисади яктан көчле ил дип сөйли.

2. Сөйләүче "Татарстан Республикасы халыкара телләре" турындагы Закон турында сөйли.

3. Сөйләүче Татарстанның күпмилләтле республика икәнен әйтә.

4. Сөйләүче Татарстанның мәдәнияте турында әйтә.

5. Сөйләүче Татарстанның табигате турында әйтә.

6. Сөйләүче Республикабызның дәүләт символлары белән таныштыра.

3.Оныгының мәктәбе...

1)яңа

2) иске

3)борынгы

4.Оныгының иртәгә ..... дәрес.

1) җиде

2) алты

3) дәресләре булмый.

5. Әбисе ..... пешерә.

1)кыстыбый

2)өчпочмак

3)пәрәмәч

6.Оныгының сыйныф җитәкчесе...

1)Сания Сәйфиевна

2) Сания Саматовна

3)Суфия Камаловна

7.Спорт залларында ...бар

1) теннис мәйданчыгы

2) бассейн

3) тренажёр залы

8. Иртәгә оныгының … дәресе

1)җыр дәресе

2) физкультура

3) тарих дәресе

2 нче бүлек

Яңа кием

Искәндәргә яңа пәлтә алдылар. Ялтыравыклы төймәләре, погоннары бар. Чит илдә тегелгән, эчке кесәләре-ефәк. Эчке кесәләр өстенә әллә ниткән язулар чигелгән. Кигәндә "үзе киелә", салганда төймәләрен генә ычкындыр: "чыж-ж" итеп шуа да төшә-үзе салына.

Әмма Искәндәр ул пәлтәне кияргә ашыкмады. Моңа сәбәпләр бар иде. Беренчедән, ул элек кигән киеменнән аерылырга яратмый.Икенчедән, яңа киеме белән иптәшләренә күренергә ояла ул. Аңа карыйлар бит! Бакчада бөтен иптәшләре аңа карарлар. Урамга барганда бөтен кеше аңа карар, моңа ничек чыдарсың?

-Юк,-ди әтисе, урамда сиңа беркем дә карамый. Шәһәр бит бу, синең элек нинди пәлтә киеп йөргәнеңне кем белсен?

-Юк, ди Искәндәр, - мин болай итәм: беренче көнне яңа пәлтәне бер сәгать өйдә киеп йөрим. Икенче көнне шуны киеп ишегалдына чыгып керәм. Сез бит чүп түгәргә мине чыгарасыз. Шунда киеп чыгармын. Өченче көнне шуны киеп синең белән берәр җиргә барып кайтырбыз. Дүртенче көнне-бакчага...

Шулай итеп Искәндәр яңа пәлтәсен бары тик дүртенче көнне генә киде.

Бакчадан кайтып кергәч, ул яңа пәлтәсен салып элде дә, үзенең таушалган, каршылган, төймә тишекләре киңәйгән бөрчекле юка пәлтәсен кочаклап озак басып торды. Күренеп тора-аерыласы килми.

(М.Мәһдиевтан)

9 . Искәндәргә пәлтә сатып алдылар.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

10. Искәндәрнең ул пәлтәне тизрәк киясе килде.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

11. Искәндәр яңа пәлтәсен дүртенче көнне генә киде.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

12. Чүп түгәргә Искәндәрнең әтисе чыга.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

13. Искәндәрнең яңа пәлтәсеннән аерыласы килми.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

14. Искәндәрнең иске пәлтәсе таушалган, каршылган, бөрчекле.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

15. Беренче көнне яңа пәлтәне Искәндәр өйдә өч сәгать киеп йөри.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

16. Яңа пәлтәнең төймәләре ялтыравыклы ,погоннары бар.

1. текстка туры килә 2) текстка туры килми

1) Гали бик тынгысыз кунак

2) Галинең беркайчан да авылда булганы юк

3) Поход кызыклы үтте

4) Күк күкрәве

5) Көчле яңгыр

6) Тәмле балык шулпасы

7) Балык тотарга күлгә бару

А. Быел мин классташым Галине җәйге каникулда авылга кайтырга чакырдым. Галинең беркайчан да авылда булганы юк икән. Ул берсүзсез риза булды.

Ә. Менә без авылда. Гали бик тынгысыз кунак булып чыкты. Аңа монда бөтен нәрсә дә кызык, бөтен нәрсә дә яңа иде. Авылда бер тапкыр да булмаган шәһәр малаеның бөтен нәрсәне күрәсе, бөтен җиргә барасы килә . Шуңа күрә без аның белән кая гына бармадык, ниләр генә күрмәдек! Авылда мин Гали турында тагын менә нәрсә белдем: дустым тәҗрибәле балыкчы икән. Балык тотарга йөрмәгәч, ул каникулны ял дип тә санамый. Ә минем, авылга һәр җәй кайтсам да, бер тапкыр да балыкка барганым булмады.

Б. Безнең авылдан тугыз-ун километрда бер күл бар. Мин Галине балык тотарга шул күлгә алып барырга уйладым.

Һәр эшнең үз вакыты була. Балык кояш чыкканда иң шәп чиертә ,икән. Шуңа күрә Гали мине авылдан кичен ук алып чыгып китте.

Җәйге төн җылы һәм матур иде. Кояш батты. Тулы ай чыкты. Акрын гына таң ата башлады.

В. Шулвакыт, тынлыкны бозып, салкын җил исеп куйды. Урман ягыннан кызгылт-кара болыт килеп чыкты. Кинәт яшен яшьнәде, күк күкрәде.

Г. Без кая качарга белмәдек, якындагы куаклыкка йөгердек. Куаклар астына яшеренергә өлгермәдек, салкынча көчле җил исте. Яфраклар өстенә беренче эре тамчылар төште. Берничә минуттан чиләкләп яңгыр коя башлады. Тиздән безнең киемнәребездә бер коры урын да калмады.

Д. Җәйге яңгыр ничек тиз башланды, шулай тиз генә бетте дә. Гали - походларга күп йөргән малай, шуңа күрә киемнәрне киптерергә учак ягып җибәрде. Яңгырдан соң балык яхшы капты. Без учак өстендә тәмле балык шулпасы пешердек. Безнең балыкка баруыбыз хәтердә озакка калды.

3 нче бүлек

Табигать __________азык, кием, торыр урын бирә.

БЕЗ

18.

19.





Урман безгә агач, тиреләр, җиләкләр, гөмбәләр _________.

БИРЕРГӘ

20.





Димәк, кеше тормыш өчен кирәкле бар нәрсәне _________________ ала.

ТАБИГАТЬ

21.





Табигатьне ________________ - һәр кешенең изге бурычы.

САКЛАРГА

22.





Табигать безнең _____________________бизи.

ТОРМЫШ

23.





Кошлар __________________, чишмә ага, урман шаулый...

САЙРАРГА

24.

25.

Китап уку- бик _____________ һәм кызыклы шөгыль.

ФАЙДА

26.





Китапларда бик күп ____________ алып була.

БЕЛ

27.

Аларда кешеләрнең борынгыдан җыелып килгән акыл ________________туплаган.

БАЙ

28.

Китап укып кешеләр белем алалар, төрле вакыйгалар турында _________________, дөрес яшәргә өйрәнәләр.

УЙ

29.

30. 31.

32.

4 нче бүлек

33. Скажи, что ты любишь читать книги о животных, но их в библиотеке нет.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

34. Скажи о том, что твой друг лежит в больнице.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

35. Спроси у друга: кто автор романа "Отцы и дети"?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

36. Уточните у прохожего, правильно ли вы идёте к вокзалу?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

37. Как скажешь, что ты любишь мороженое.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

38. Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз. Шушы сорауларга җавап биреп, аңа хат языгыз. Язма эшегез 80 сүздән торырга тиеш.

...Кичә безнең мәктәптә танылган драматург Таҗи Гыйззәт иҗатына багышланган әдәби кичә узды. Кичәдә укучылар, укытучылар, якташ шагыйрьләребез катнашты.

...Сезнең мәктәбегездә шундый кичәләр буламы? Яраткан драматургың бармы? Аның иҗаты сиңа ни өчен ошый?

Кушымта

Задание 1.

Диалог А.

-"Беренче театр" спектакленә билетлар бармы? Ике билет бирегез әле.

- Ничәнче рәткә?

- Мөмкин булса, унынчы рәткә.

- Ничәнче урыннар?

- Уртадагы урыннар булса, яхшы булыр иде.

- Рәхим итегез. 10 нчы рәт, 14-15 нче урыннар.

- Бик зур рәхмәт.

Диалог Ә.

- Керергә ярыймы?

- Әйдә, үт. Азат китап алырга килдеңме?

- Юк, Алсу апа, миңа татарча газеталар һәм журналлар кирәк иде.

- Алар уку залында. Әйдә, шунда керәбез. Нинди журналлар кирәк?

- Алсу апа, миңа "Ялкын", "Салават күпере" журналлары һәм "Сабантуй" газеталарын бирегез әле.

- Алар әнә теге өстәлдә.

Диалог Б.

- Гафу итегез, сездә пальтолар бармы?

- Әйе, бар. Нинди төсләр кирәк

- Кара.

- Кара пальтолар бетте, коңгыртлар бар әле. Ләкин күп түгел.

- 48 үлчәмнәр бармы?

- Бар. Кирәкме?

- Миңа 50 үлчәм кирәк.

- 50 размер юк.

Диалог В.

- Сәлам!

- Хәерле көн!

- Таныш булыйк, мин - Рәмилә. Ә син кем?

- Ә мин - Камилә.

- Мин бик шат, Камилә.

- Мин дә бик шат, Рәмилә.

- Камилә, син кайдан?

- Мин Татарстаннан, Казаннан. Ә син кайдан, Рәмилә? Син дә Татарстаннанмы?

- Юк. Мин Татарстаннан түгел. Мин Төмәннән.

- Шулаймыни?

- Әйе, шулай.

- Рәхмәт. Сау бул!

- Исән-сау бул!

Задание 2.

Сөйлүче А

Без Татарстан Республикасында яшибез. Республикабыз калын урманнарга, мул сулы елгаларга, биек тауларга бай. Габдулла Тукай аның табигате турында болай язган:

Анда бик салкын вә бик эссе түгел, уртак һава,

Җил дә вакытында исеп, яңгыр да вакытында ява.

Урманында кып-кызыл кура җиләк тә җир җиләк,

Күз ачып йомганчы, һичшиксез, җыярсың бер чиләк...

Сөйлүче Ә

Татарстан Республикасының мәйданы - 68 мең квадрат километр. Ул Бельгия, Швейцария, Шри - Ланка кебек илләрнең мәйданыннан зуррак.

Татарстан - күпмилләтле республика. Республикада 108 милләт вәкиле яши.

Сөйлүче Б

1992 нче елның 8 нче июлендә кабул ителгән "Татарстан Республикасы халыкара телләре" турындагы Закон нигезендә Татарстан Республикасында татар һәм рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды.

Сөйлүче В

Республикабызының үз дәүләт символлары бар: Дәүләт флагы, Дәүләт гербы, Дәүләт гимны. Дәүләт флагы 1991 нче елның 29 нчы ноябрендә булдырылды. Татарстан флагында өч төс бар: яшел, ак, кызыл. Яшел төс - яшәү, яшьлек билгесе; ак төс - сафлык, тынычлык билгесе; кызыл төс - кояш, ут, яшәү тантанасы. Флагның авторы - Тавил Хаҗиәхмәтов.

Дәүләт гимны 1993 нче елның 14 июнендә кабул ителде. Гимнның авторы - Рөстәм Яхин.

1992 нче елның 7 нче февралендә Татарстанның Дәүләт гербы кабул ителде. Аның авторы - Риф Фәхретдинов. Гербтта канатлы ак барс сүрәтләнгән. Үз дәүләтебезнең мөстәкыйль һәм көчле булуын күрсәтә.

Сөйлүче Г

Татарстан икътисади яктан көчле илләрдән санала. Бүген ул күп чит илләр белән ике яклы икътисади килешүләр төзи. Татарстан чит илләргә йөк автомобильләре, сәгатьләр, суыткычлар, автомобиль шиннары, медицина җебе, мех әйберләре, дарулар, җылылык үлчәү приборлары чыгара.

"Татнефть" акционерлык җәмгыятенең даны бөтен дөньяга билгеле. Ул Россия нефть компанияләре арасында беренчеләрдән булып акцияләрен Лондон, Нью -Йорк биржаларында сату хокукына ия булды.

Татарстанның стратегик масатынык үскән цивилизацияле төбәккә әверелү.

Задания 3-8.

- Улым, мәктәбегез яңамы?

- Әйе, әби, яңа.

-Ничә катлы, улым?

-Өч катлы.

- Спорт залы бармы?

-Әйе, әби. Хәтта бассейн да бар.

-Улым, иртәгә ничә дәрес була?

-Ай, әби, 7 дәрес бар. Күп!

-Нинди дәресләр була, улым?

-Татарстан тарихы, рус әдәбияты, инглиз теле, татар һәм рус теле, рәсем дәресе, тарих.

-Улым, сездә түгәрәкләр бармы соң?

-Компьютер түгәрәге, җыр түгәрәге, бию түгәрәге бар.

-Улым, сыйныф җитәкчегез кем?

-Сания Саматовна.

-Тәнәфестә нишлисез, улым.

-Ашханәгә, буфетка төшәбез.

-Ярый, улым, укы, тырыш. Хәзер сиңа

өчпочмак пешерәм.

Җаваплар