Сабақтың тақырыбы: Ақселеу Сейдімбек «Әйел - ана» ертегісі (5сынып)

Оқу ісінің меңгерушісі: Жармуханов А.К

Күні: 15.12.2015 ,Сынып: 5 «а», «ә»

Сабақтың тақырыбы: Ақселеу Сейдімбек «Әйел - ана» ертегісі
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Оқушыларға тақырып туралы түсінік беру, әдеби ертегілер туралы түсініктерін кеңейту.
2. Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке баулу, елжандылыққа тәрбиелеу.
3. Дамытушылық: оқушылардың әдеби дүниетанымдарын кеңейту, пәнге деген

қызығушылықтарын арттыру, мәнерлеп оқу дағдыларын дамыту.
Сабақтың типі: жаңа сабақ.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ.
Сабақтың әдіс - тәсілі: әңгімелеу, талдау.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, флепчаттар, маркерлер
Пәнаралық байланыс: тіл, тарих, география.

І. Ұйымдастыру кезеңі:

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. Сұрақ -жауап:

1.Оқушылармен сәлемдесу.
2. Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.
3. Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

Әбділда Тәжібаев «Толағай» ертегісі (әңгімелеу)

«Ыстық орындық» әдісі арқылы үй тапсырмасын бекіту.

1.Әдеби ертегілер деген не?
2. Әдеби ертегілердің халық ертегілерінен қандай айырмашылығы бар?

3. Толағай ертегісіндегі кейіпкерлер кімдер?

4.Толағай ертегісінің тақырыбы не жайлы?

3.Идеясы қандай?

4.Қазіргі кезде Толағайдай қандай азаматтарымыз бар?

ІІІ.Жаңа сабақ. Ақселеу Сейдімбек Әйел -Ана

Ақселеу Сланұлы Сейдімбек

жазушы, зерттеуші, ғалым, филология ғылымының докторы , профессор

Туған күні:

22.12. туылған. 16.09.2009 жылы қайтыс болды.

Туған жері:

Байдалы би ауылы, ,

Білімі:

жылы ҚазМУ-ді бітірген.

Қызмет жолы:

(-) «Лениншіл жас» газетінің тілшісі

(-) , « жауапты хатшысы

- ж. «Социалистік Қазақстан» газетінің бөлім меңгерушісі.

- ж. «Білім және еңбек» журналының бас редакторы.

- ж. «Әлем» альманағының бас редакторы.

- ж. ҚазКСР ғылым академиясының Әдебиет және институтында ғылыми қызметкер , аға ғылыми қызметкер, жетекші ғылыми қызметкер, бөлім меңгерушісі болды.

- ж. Қазақтың Ы. атындағы Білім проблемалары институтының директоры.

жылдан , кафедра меңгерушісі.

Шығармашылығы:

Алғашқы әңгімелер жинағы "Ақиық" 1972 жылы жарық көрген, « Қыр хикаялары» (), «Тауға біткен жалбыз» (), « Кеніш» (), «Алпамыс батыр» (), «Серпер» (), «Ақ қыз » () және т.б. әнгіме, повесть, очерктері, «Күңгір-күңгір күмбездер» (), «Мың бір маржан» (), «Қазақтың әйгілі күйшілері» (), «Балталы бағаналы ел аман бол» () , «Күй шежіре » (), « Көшпелілер тарихы» (), «Ойтолғақ» (),«Күй шежіре» (2-т.; ), «Қазақ әлемі» () атты ғылыми-танымдық еңбектері жарық көрді . Гомердің «Илиада», «Одиссеясын» (қара сөзбен әңгіме, 1974), И. Можейқаның «Әлемнің 7 және 37 кереметін» () қазақ тіліне аударды. Шығармалары ағылшын , венгр, неміс, орыс, өзбек, чех, эстон тілдеріне аударылған. «Құрмет» орденімен марапатталған.

Қайтыс болуы:

Ақселеу Сейдімбек 2009 жылдың 16 қыркүйек күні Астана қаласында қайтыс болды. Жазушының өсиеті бойынша, Ақселеу Сейдімбек Жаңаарқа ауданының орталығы Атасу кентінің іргесіндегі Қарауылтөбеге жерленді. 19 күнгі қаралы митингке Астана қаласының әкімі , , , , қатысып, сөз сөйледі.

«Әйел-Ана» әңгімесін сатылай кешенді талдау әдісі бойынша түсіндіру

• Әйел-Ана

• Күншуақ елі

• Қапыда шапқан жау

• Жау әміршісінің жарлығы

• Тұтқындардың шешімі

• Ақ шашты ананың ақылы

• Жау әміршісінің алдануы

• Қасиетті сөз

Әдеби ертегілер - сюжетіне ел аузындағы аңыз әңгімелер немесе жазушының қиялынан туған қиял-ғажайып оқиға негіз болатын, авторы белгілі көркем шығарманың бір түрі. Жазушы Ақселеу Сейдімбектің «Әйел-Ана» ертегісі осындай көркем шығарманың түріне жататын ертегінің бірі.

Ертегінің жалпы мазмұны:

Ерте кезде ғажайып бір өлкеде мамыражай тірлік кешкен, кішісі үлкенін сыйлаған, үлкені кішісіне қамқор болған, ер көңілді жігіттері, ақылына көркі сай ару қыздары бар, ынтымағы жарасқан Күншуақ деген ел болыпты деп басталады ертегі. Сол елдің айрандай ұйыған тіршілігін көре алмаған, түгін тартса, майы шығатын жеріне қызыққан жау тұтқиылдан шабуыл жасап, қапыда қалған жұртты тұтқын қылып, кіріптарлыққа ұшыратады. Тас қамалға қамалған тұтқындарға бірде жау ханының жарлығы жеткізіледі. Асқан зымияндықпен ойластырылып, босқан елдің еңсесін мүлдем түсіруді мақсат еткен ханның түпкі ойы елді мүлдем тоздырып, өзіне түбегейлі бағынышты ету болатын. Алайда кіріптар жұртты дағдартқан хан жарлығының қаупінен елді өз ішіндегі ақ шашты ана аман алып қалады. Ханның астарына қулық жасырынған жарлығын өз аузынан естіген Ана хан сөзінің екі болмайтынын алға тартып, ақылымен, тапқыр шешімімен тұтқынға түскен жұртын түгел бостандыққа алып шығады. Осылайша Күншуақ елі құрып кете жаздаған қиын шақта Әйел-Ананың ақыл-парасатының арқасында аман қалыпты. Әйелді бұрын да қадір тұтатын Күншуақ елінің осы оқиғадан кейін Әйел-Анаға деген сый-құрметі тіпті ерекше болыпты. Тіпті халықтың ең асыл мұрасы - тіл болса, оны да, «Ана тілі» деп, Әйел-Ананың ақ сүтінен даритын құдірет-қасиетке балапты.

ІУ.Оқулықпен жұмыс

1)Мәтінді іштей оқыту

2) Мәтінді дауыстап оқыту

3) Мәтін мазмұнымен жұмыс

-Елшінің айтқан сөзін тауып, нақышына тауып келтіріп оқу

Тапсырма: «Әйел -Ан» бойындағы мінезді, тапқырлықты, парастаттылықты кім екендігін жинақтау ,

постар қорғау.

V.Сұрақ -жауап:

1)Күншуақ елін тұтқынға алған жау оларға не істемек болады

2)Ер-азаматтарды аман алып қалу үшін Әйел-Ана қандай тапқырлық жасады?

3) Ақын ертегі арқылы қандай ақыл, өнеге бермекші болып отыр?

4) Ер-азаматтарды қорғаннан алып шығудың тағы қандай жолын ұсынар едің?

Суреттерге әрбір бөлімге тақырыбын қою

VI .Үйге тапсырма: Ертегі бойынша түсінгендерін айту

ХІ.Бағалау

Qwqw

Ақселеу Сланұлы Сейдімбек

(22.12. ж., Байдалы би ауылы, , - 16.09.2009 жылы,)- жазушы, зерттеуші, ғалым, филология ғылымының докторы (1998), профессор (2003).