план-конспект урока бурятского языка

Хэшээлэй темэ: Сайн байна, Улаан-Үдэ!

Зорилгонууд:.

Һургалгын: Улаан-Үдэ тухай эрдэм мэдэсэеэ тобшолжо, өөрынгөө hанамжануудые хэлэжэ hургалга

Хумуужуулгын: hурагшадые түрэл хотодоо дуратайгаар, түүхыень, еhо заншалыень мэдэдэгээр, хүндэмүүшэ сэдьхэлтэйгээр үндыхыень хүмүүжүүлхэ

Хүгжөөлгын: холбоо хэлэлгэ хугжоолгэ, хоер хоероороо, бэе бэедээ туhалжа худэлхые хугжоохэ

Хэшээлэй хэрэгсэлнүүд:

компьютер, мультимедийнэ проектор, Улаан-Yдын фото зурагууд, путеводитель Улаан-Yдэ, герб, гимн, Улаан-Yдын выставкэ.

Хэшээлэй ябаса:

1. Эмхидхэлэй шата:

- Сайн байна, хүндэтэ hурагшад! Амар мэндэ, дээгүүр hууhан айлшад!

- Мэндэ амар!

Би Баирма багша гэжэ нэрэтэйб. Мүнѳѳдэр бидэ буряад хэлэнэй хэшээл сугтаа үнгэргэхэбди. Таанад Улаан-Үдэ хотын уужам сэлюун үйлсэнүүдээр сэнгэжэ үзөө hэн гүт? (Үзөө). Сэнгэжэ ябахадаа, уйлсын нэрэнуудтэ, талмайнуудай түүхэнүүдтэ, байра байшангуудай барилгада анхаралаа табюулдаг гүт? (Үгы!)

- Зай, тиигэбэл бидэниие hонирхолтой, энеэдэ наадатай, дуу шуутай экскурси хүлеэжэ байна! Ябахамнай гү? (Ябая!).

(Улаан-Үдэ тухай дуун, видео….) Сээнтэр город сэбэрхэн, сэгээрэнэ харгы зам…

Карта Улан-Удэ. Буряад Республикын ниислэл хото Улаан-Үдэ . Эндэмнай олон тоото нэрэтэй солотой, суутай газарнууд олон. Улаан-Үдэ хотын түб руу хүрэжэ ерэбэбди. Энэмнай бултанда мэдээжэ Соведүүдэй талмай.

- Хэшээлэй сэгнэлтэнүүд танай өөрын сэгнэлтэ, багшын сэгнэлтэ, бүлэгэй сэгнэлтэ - эдэ гурбанhаа бүридэхэ.

- Хэшээлэймнай ураа үгэ хадаа «Би мэдэхээ hананаб!» энэ ураамнай хэшээлэймнай темэтэй юугээрээ холбоотойб? (……)

Зүб даа, тиигээд «Би мэдэхээ hананаб!» гэжэ ураа гансашье мүнөө хэшээлэймнай ураа бэшэ, наhанайтнай ураа болоод, ехэ юумэ мэдэхэ абьяас түрүүлжэ байгуужаг гэжэ hананаб.

-Зай, ябаhан хүн яhа зууха гэhэн сэсэн мэргэн үгэ баримталан, ябаял даа. Нэн түрүүн хэрэглэгдэхэ үгэнүүдые дабтая. (слайд1)

2. Фонетическэ зарядка. Соведүүдэй талмай, Хубисхалай талмай, Илалтын гудамжа, зогсолто, хотын түб, хүшөө, мэдээжэ газарнууд, hонин газарнууд, аймагууд, зохид буудал.

3. Лексическэ упражнени. Бэрхэнүүдта даа! Үшөө Улаан-Үдэ хотынгоо гимнын үгэнүүдые дабтая.

Сэнхир үлгэн замби дээр

Сэнгүү хотын олонш hаа,

Номин солгёон Сэлэнгын

Ногоон хүбөө эрье дээр

Ухаан зүрхым хүлгөөгшэ

Улаан-Yдэм hайхан даа!

- Ямар гое үгэнүүдтэй гээшэб манай хотын гимн. Хэн бэшээб, мэдэхэ гүт?

Yгэнүүд: Даша Дамбаев, хүгжэмынь: Ч.Павлов, ород хэлэн дээрэ оршуулагша Баир Дугаров

II. ГОЛ ШАТА.

-Үү, үхибүүдни, байгыт, байгыт, бидэндэ айлшад ерэхэмнай гэнэ! Холоhообди гэнэ, түрүүшынхиеэ манай хото ерэбэ. Яахамнай бэ? Угтахамнай гү?

Эдэ зонтой буряад хэлэ скайпаар жэлэй хугасаа соо үзөөбди. Манай хото харахаяа ерэбэ. Айлшадые буряад зон яагаад угтадаг бэ, харуулая. Сагаан эдеэгээр, хүхэ хадагаар, угтамжын дуугаар угтахабди.

АЙЛШАД ороно.

Угтамжын дуун. Хадаг барилга.

- Дээшээ гаража hуугты, хундэтэ манай айлшад. Бидэ муноо таанадтаа турэл хотынгоо гое гоо, суутай газарнуудые харуулхамнай. Манай хотын hуури хадаа аяар 1666 ондо табигдаhан. Хасагуудай жаахан үбэлжөөнhөө мүнөөнэй томо ниислэл хото болотороо ургаа.

Манай Улаан-Yдэ хотомнай ехэ гоё, hайхан хото. hонин түүхэтэй хото. Бидэ хотынгоо түүхэ мэдэхэ гэжэ оролдонобди. Тиимэhээ Улаан-Yдэ тухайгаа үзэнэбди.

Зай, Улаан-Удэ хотынгоо суутай газарнуудаа харуулжа эхилэеэ.

1. Үдын эрье

2. Соведуудэй талмай тухай/ Ленинэй хүшөө

3. Буряад Республикын Правительство

4. Хаанай арка

5. Одигитриин hумэ

6. Худалдаа наймаанай «Жаран нухэн

Даабари: Улаан-Yдын тyyхэ, Yдын острог өөрын hүлдэ тэмдэг, hонирхолтой түүхэ, түрүүшын hургуулинууд, ,түрүүшын яармаг, түрүүшын поезд. Yгэнүүдые хэрэглэн хөөрөхэ

1966 ондо ород хасагууд Yдэ голой эхиндэ, үндэр эрье дээрэ бишыхан гэр бариhан байгаа. Тэрэниие "Yдын хасагуудай үбэлжөөн" гэжэ нэрлээ

Хэшээлэй дүн гаргалга.

- Дуун «Сайн байна!»

- Айлшадаа үдэшэнэбди.

ТЕСТ «Түрэл хотоео хэр мэдэнэбши?»

1. Улаан-Үдэ анха түрүүн хэды ондо бии болооб?

А) 1699

Б) 1666

В) 1669

2. Улаан-Үдын түрүүшын нэрэ ямар бэ?

А) Доодо-Үдэ

Б) Дээдэ-Үдэ

В) Дунда-Үдэ

3. Улаан-Үдын гимнын үгэнүүдэй автор хэн бэ?

А) Д.Дамбаев

Б) Д.Жалсараев

В) М.Чойбонов

4. Улаан-Үдын гимнын хүгжэмэй автор хэн бэ?

А) Ч.Павлов

Б) П.Дамиранов

В) А.Андреев

5. Улаан-Үдэдэ хэды аймаг бииб?

А) 6

Б) 5

В) 3

6. Манай хото Байгал далайhаа хэды модо зүүлжээ байдаг бэ?

А) 55

Б) 75

В) 65

7. Ямар харюу зүб гэжэ тоолонобта?

А) В.И. Ленинэй толгойн хүшөөгэй үндэрынь 7,5 метр, хүндэнь - 42 тонно.

Б) В.И. Ленинэй толгойн хүшөөгэй үндэрынь 6,5 метр, хүндэнь - 44 тонно.

В) В.И. Ленинэй толгойн хүшөөгэй үндэрынь 8,5 метр, хүндэнь - 24 тонно.

8) Хэды ондо эндэ острог баригдажа, Дээдэ-Үдэ гэжэ нэрлэгдээб?

А) 1680 Б) 1683 В) 1690