- Учителю
- Тақырыбы: Модель және модельдеу
Тақырыбы: Модель және модельдеу
Алматы қаласы
Әуезов ауданы
№175 «Жаңа Ғасыр» гимназиясы
Ашық сабақ
Тақырыбы: Модель және модельдеу
Өткізген: Дүйсембиева Г. Р.
информатика мұғалімі
2015-2016 оқу жылы
Тексерген: т Пән мұғалімі: Дүйсембиева Г.Р
Сыныбы ; 6Б Күні 28.11.2015
Тақырыбы:
Модель және модельдеу
Күтілетін нәтиже:
Білімдік
Білім
-
«Нысан-модель» байланысын анықтайды.
-
Ақпараттық модельдерді таниды.
Түсінік
-
Ақпараттық модельдердің түрлерін айырып таниды.
Құзырлылық
Қолданыс
-
Модельдердің жіктелуінің сызбанұсқасын сызады.
-
Берілген сызбанұсқадағы терминдердің байланысын анықтайды.
Анализ
-
Бірнеше нысаны бар модельдерге және бірнеше моделі бар нысандарға мысал келтіреді.
Синтез
-
Модельдердің берілген категориясына сәйкес мысалдарды табады.
-
Мысалдардың неліктен дәл сол категорияға жататынын дәлелдейді.
Құнды-лық
Баға
-
Түрлі ғылым салаларындағы модельдерге мысал келтіреді.
Сабақ құрылымы:
І. Ақпарат алмасу (15 мин.).
ІІ. Алғашқы бекіту (3 мин.).
ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (17 мин.).
ІV. Шығармашылық қалыптастыру (5 мин.).
V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: Сабақта жаңа білімді игеру
Оқыту әдісі: Түсіндірмелі-иллюстративтік, репродуктивті
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
-
Жаңа терминологиямен таныстыру
-
Тапсырмаларды орындауда көмектесетін нақты мысалдарды көрсету
-
Оқушыларға тапсырманы өз бетімен орындап көруге мүмкіндік беру.
Өз бетімен орындауда нәтижелер оң болмаған жағдайда, нұсқаулар беру
Негізгі ұғымдар мен терминдер:
• Модель, модельдеу, модельдердің жіктелуі, материалдық, ақпараттық, вербалды, белгілік модельдер.
Оқушыда дағды қалыптастыру:
-
Жаңа өткен тақырыпты толық игеру
-
Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау
-
Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау
Ақпарат көздері:
-
Классификация моделей. Тест № 2. Ақпарат көзі:
-
Подвинцева О.В. Моделирвание и формализация. Ақпарат көзі:
-
Понятие модели. Сущность метода моделирования. Основные типы моделей. Ақпарат көзі:
Оқушы жетістігін бағалау:
-
Оқушының негізгі бағасы деңгейлік тапсырмаларды орындауына байланысты қойылады. Қосымша бағаны (бонус) алу үшін топтық тапсырманы орындау қажет.
Үй тапсырмасы:
• Келесі сабаққа дайындық тапсырмасы
-
Анықтамаларды жаттау, география мен биологиядағы модельдерге 5 мысал келтір.
• Бонус-балл тапсырмасы
-
Физика мен химиядағы модельдердің әрқайсысына 5 мысал келтір.
САБАҚ БЛОКТАРЫ
і. аҚПАРАТ алмасу
Тақырып жоспары:
-
Модельдер.
-
Модельдер мысалы.
-
Модельдердің жіктелуі.
-
Ақпараттық модельдер.
Слайдтар:
1-слайд (титул)
2-слайд Сабақтың мақсаты
3-слайд Тақырып жоспары
4-слайд Модель дегеніміз не?
-
Модель - зерттеліп жатқан нысанның, құбылыс немесе процесстің маңызды ерекшеліктерін қамтып көрсететін әлдебір жаңа нысан.
жоқ
5-слайд Моделдеу
-
Моделдеу - модельдерді құру мен зерттеуге бағытталған таным әдісі, яғни нысандарды құру және тану арқылы зерттеу.
6-слайд Модель мысалдары
1-команда
7-слайд Бір нысанның бірнеше моделі болуы мүмкін:
2-команда
8-слайд Әртүрлі нысандардың модельдері бір болуы мүмкін:
иә
9-слайд Модельдеу кезеңдері
10-слайд Модельдердің жіктелуі
-
Модельдер тікелей қабылдануы мүмкін емес нысандар мен процесстерді көрнекті түрде көрсетуге мүмкіндік береді.
жоқ
шарт
Цикл денесі
11-слайд Қолдану облысы бойынша жіктелуі
-
Оқу моделдері - оқытуда пайдаланылады.
-
Тәжірбиелік - бұл жобалық нысанның үлкейтілген немесе кішірейтілген көшірмелері. Нысанның болашақ қасиеттерін болжап, зерттеу үшін пайдаланылады.
-
Ғылыми-техникалық - процесстер мен құбылыстарды зерттеу мақсатында құрылады.
-
Ойындық -нысанның әртүрлі жағдайдағы іс-әрекетінің дайындығы.
-
Имитациялық - шындықтың белгілі бір дәрежедегі көрінісі(бұл сынақ пен қаталіктер әдісі).
12-слайд Уақыт факторы бойынша жіктелуі
Статистикалық
Динамикалық
жүйенің белгілі бір уақыттағы күйін сипаттайтын модельдер. Мысалы: отырғызылған ағаштар тізімі, оқушылардың денсаулығы жайлы есеп беру және т. б.
өзгеру процесстері мен жүйенің дамуын сипаттайтын модельдер (нысанның уақыт өте келе өзгеруі).
Мысалы: дененің қозғалысын, химиялық реакциялардың өту процессін сипаттау.
13-слайд Ғылым саласы бойынша
Бұл модельдердің адамның қызмет саласына байланысты жіктелуі: математикалық, биологиялық, химиялық, қоғамдық, экономикалық, тарихи, т. б.
14-слайд Сыну әдісіне қарай
Материалдық модельдерді физикалық не деректі модельдер деп атаса да болады.
Ақпараттық модельдерді қолмен ұстау, не көзбен көру мүмкін емес.
15-слайд Ақпараттық модельдер
Ақпараттық модель - нысанның, процесстің, құбылыстың қасиетін және күйін және қоршаған ортамен өзара байланысты сипаттайтын ақпарат жиынтығы.
16-слайд
Ақпараттық модельдер
Бейнелік
Аралас
Белгілік
суреттер
сызбалар
кестелер
графиктер
схемалар
диаграммалар
карталар
графтар
Блок- схемалар
Сөз сипат-тамалар
Формула-лар
17-слайд Қорытынды
-
Модель - зерттеліп жатқан нысанның, құбылыс немесе процесстің маңызды ерекшеліктерін қамтып көрсететін әлдебір жаңа нысан.
-
Моделдеу - модельдерді құру мен зерттеуге бағытталған таным әдісі, яғни нысандарды құру және тану арқылы зерттеу.
-
Модельдердің жіктелуі
-
қолдану облысы бойынша
-
уақыт факторы бойынша
-
ғылым саласына байланысты
-
ұсыну әдісіне қарай
іі. алғашқы бекіту
Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.
Модельдер.
Модельдер мысалы.
Модельдердің жіктелуі
Ақпараттық модельдер
Қорытынды:___________________________________________________________
ііі. құзырлылық қалыптастыру
Деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей тапсырмалары
-
Өткен сабақтағы бақылау жұмысы бойынша қатемен жұмыс орындау.
-
Қай нысандардың арасында «нысан-модель» байланысы бар:
-
Ел - оның астанасы;
-
Тауық - балапандар;
-
Алматы - Алматыдағы телефондар тізімі;
-
Тон - тон үлгісі;
-
Құрамында зерттелетің нысандар жайлы қажетті ақпараты бар қасиеттер жиыны қалай аталады?
-
Материалдық модель
-
Натуралық модель
-
Ақпараттық модель
-
Төмендегілердің қайсысын нысанның ақпараттық моделі ретінде қарастыруға болмайды?
-
Негізгі нысанның математикалық формулалар арқылы жазылуы;
-
Негізгі нысанның елеулі қасиеттері мен белгелерін қамтып көрсетпейтін басқа нысан;
-
Құрамында негізгі нысанның сапалық және сандық сипаттамасы жайлы ақпараты бар кесте түріндегі мәліметтер жиынтығы;
-
Табиғи немесе формалды тілдегі негізгі нысанның сипаттамасы.
-
Келесідей пайымдау дұрыс па? Ақпараттық модельдер нысандар мен процесстерді тек белгілік түрде көрсетеді.
-
Келесілердің қайсысы бейнелік ақпараттық модель?
-
кесте
-
формула
-
сурет
-
диаграмма
-
сөзбен жазылған сипаттама
-
фотосурет
-
график
-
Келесілердің қайсысы сөздік ақпараттық модель?
-
кесте
-
формула
-
сурет
-
диаграмма
-
сөзбен жазылған сипаттама
-
фотосурет
-
график
-
Келесілердің қайсысы аралас ақпараттық модель?
-
кесте
-
формула
-
сурет
-
диаграмма
-
сөзбен жазылған сипаттама
-
фотосурет
-
график
-
Келесілердің қайсысы аралас ақпараттық модельге тән?
-
тек графикалық элементтер қолданылады
-
тек символдық тіл қолданылады
-
графикалық элементтер символдық тілмен қатар қолданылады
ІІ деңгей тапсырмалары
-
Модельдердің жіктелуінің сызбанұсқасын сыз.
-
Ақпараттық модельдерді көрсет (бірнеше дұрыс жауап бар):
-
физикалық карта
-
глобус
-
жолдың уақытқа тәуелділік графигі
-
ғимарат макеті
-
тоқу бізімен тоқу үлгісі
-
алманың нақпішіні (муляж)
-
манекен
-
метро сызбанұсқасы
-
Қай нысандардың арасында «нысан-модель» байланысы бар (бірнеше дұрыс жауап бар):
-
компьютер-процессор;
-
автомобиль-автомобильдің техникалық сипаттамасы;
-
қала-қаланың жолнұсқасы;
-
ұшақ-ұшақтың радиолық басқарылатын моделі;
-
адам-манекен;
-
Астана-қала;
-
Ақпараттық модельдердің сызбанұсқасын толтыр. Берілген сөздерді дұрыс ретімен орналастыр.
блок схемалар,
аралас модельдер,
ақпараттық
модельдердің
түрлері,
схемалар (сызбанұсқа)
ІiІ деңгей тапсырмалары
-
Бірнеше нысаны бар модельге мысал келтір.
-
Бірнеше моделі бар нысанға мысал келтір.
іV. шығармашылық әрекет
Топтық жұмыс.
Сынып оқушылары 3 топқа бөлінуі тиіс.
Әр топ өздерінде бар оқулықтарды пайдаланып келесідей модельдерге жеті мысалдан табуы тиіс. Тапқан мысалдарың неліктен берілген модельге жататынын түсіндір.
1-топ: Бейнелік ақпараттық модель.
2-топ: Аралас ақпараттық модель.
3-топ: Сөздік ақпараттық модель.
V. бағамдау-бағалау
Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.
______________________________________________________________________