Информатика. Ақпарат / Ақпараттың алуан түрлілігі және оларды өңдеудің тәсілдері /

Мерзімі «___» _____________________ СЫНЫП_______________

Сабақтың тақырыбы: Информатика. Ақпарат / Ақпараттың алуан түрлілігі және оларды өңдеудің тәсілдері /

Программалық Оқу есептеуіш техника кешені. Жұмыс орнын пайдалануды есепке алу журналы.

дидактикалық Оқулық.

қамтылуы: Жұмыс дәптері

Интерактивті тақта.

Сабақ мақсаты 1. Есептеуіш техникасымен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы ережелерімен

таныстыру. Компьютер сыныбында өзін-өзі алып жүру, төтенше жағдайлардағы іс-

әрекет ережелерімен таныстыру.

2. Оқушылардың өздерін кабинетте ұстау, қауіпті жағдайларда көмек көрсете білу

қабілеттерін дамыту .

3. Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру.

Сабақтың типі: Практикум элементтері бар түсіндірмелі-көрнекілікті.

Білім мен білікке Оқушы білуі тиіс:

қойылатын талаптар - ақпарат ұғымын;

- информатика нені үйрететінін;

- ақпараттың қасиеттерін, түрлерін.

Оқушының меңгеруі тиіс білігі:

- оқушыларды ақпарат ұғымымен,оның түрлері жайлы;

- ақпараттың қасиеттерін;

- күнделікті қабылданатын ақпаратты жүйеге келтіру;

- арнайы құрастырған тапсырмаларды орындату.

Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылар тізімі;

ә) кабинет жағдайы;

б) сабақ барысымен таныстыру.

II. Үй тапсырмасын тексеру

1. Қауіпсіздік техникасын сақтау ережесін айтып бер.

Информатика кабинетінде қауіпсіздік техникасын сақтау ережелері:

1.ЭЕМ кабинетіне тек мұғалімнің рұқсатымен

кіру керек.

2.Кабинетте тәртіп сақтау керек.

3. Компьютер құрылғыларының үстіне заттар қоюға болмайды.

4. Компьютермен жұмысты ақ халат киіп жасау керек.

5. Қоңырсыған, күйген иіс шыққанда, міндетті түрде мұғалімге айту керек.

6. Электр тогымен зақымданғанда, ток көзінен ажыратып, жәрдем шақыру керек.*

7. Оқушылар компьютермен берілген уақыт бойынша ғана жұмыс жасау керек. (слайдттар)

8. Пернетақтаның пернелерін қатты басуға болмайды.

9. Құрылғылардың қосқыш кабельдеріне тиісуге болмайды

10. Монитор мен көздің ара қашықтығы 60-70 см-ден кем болмауы керек.

11. Дымқыл қолмен, дымқыл киіммен компьютермен жұмыс істеуге болмайды.

12. Мұғалімнің рұқсатынсыз компьютерді өшіруге немесе іске қосуға болмайды.

ІІІ. Жаңа тақырыпқа кіріспе. Информатика. Ақпарат. Ақпараттың алуан түрлілігі және оларды өңдеудің тәсілдері.

Ақпарат деген сөзге қандай мағына бересіңдер? «Ақпарат» сөзі латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген ұғымдарды білдіретін informatio сөзінен шыққан. Ақпаратқа үзілді-кесілді анықтама бере алмаймыз.Бірақ,ақпарат туралы былай айтуға болады: Ақпарат - белгілі бір нәрсе туралы таңбалар мен сигналдар түрінде ұсынылатын мәліметтер тобы. Ақпарат көзі деп нені айтамыз? Кім ақпаратты хабарласа сол ақпарт көзі болып табылады. Мысалы,мұғалім оқушыларға жаңа тақырып түсіндіреді. Мұнда мұғалім ақпарат көзі болып табылады. Ақпарат қабылдаушы деп нені айтамыз? Кімде-кім ақпаратты қабылдап алса, онда ол ақпарат қабылдаушы болып табылады. Мысалы, радиодан диктор хабарлама жасайды. Мұнда хабарды естіген адам ақпарат қабылдаушы болып табылады. Адам ақпаратты қандай түрде қабылдайды? Адам өзінің сезім мүшелері арқылы ақпаратты таңбалы және бейнелі түрде қабылдайды.

Бейнелік ақпарат деп табиғат көріністерін, кескіндерді, дәм, иіс, көру, сезу мүшелері арқылы алынатын ақпараттарды айтады.

Таңбалық ақпарат деп адамның сөйлесу және жазу түрінде алатын ақпараттар жатады. Ақпаратты адам баласы туғаннан бастап қабылдай бастайды. Ақпаратты қабылдай бастағаннан біз нені үйренеміз? ойнауды, оқуды, сөйлеуді. Адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас жасауы ақпаратты алуымен басталады Ақпаратты біз ауызша немесе жазбаша түрде, тіпті қимыл-қозғалыс түрінде бере аламыз. Күнделікті жаңалықтармен таныса отырып,біз ақпарат аламыз. Адамдардың бірігіп істеген кез келген іс-әрекеттері тек ақпарат алмасумен болуы мүмкін.

Адам ақпаратты қайдан алады? Бізді дүние жүзіндегі күнделікті жаңалықтармен таныстыратын газеттерді,радио мен теледидарды «бұқаралық ақпарат құралдары» деп атаймыз. Диктор теледидар арқылы «Оқиға болып жатқан жерден қосымша хабар келіп түсті» деп хабарлайды. Сендер бір-біріңнен: «кеше біздің футбол командамыз жөнінде жаңалық естідің бе?» немесе «бүгін соңғы хабарды естідің бе?» деп сұрайсыңдар. Бұл мысалдарда «ақпарат» деген сөз белгілі бір хабардың, жаңалықтардың, өткен оқиғалардың мазмұнын білдіреді.

Адам сезім мүшелері арқылы көреді, естиді, сезінеді, иісті, дәмді сезеді, яғни ақпарат қабылдайды.

Көзбен көру арқылы адам қөршаған орта туралы ақпарат алады.

Көру заттардың түстерін, оның өлшемін, пішінін танып айжыратуға және олар алыста ма немесе жақында ма, жүреді ме немесе жылжымайтының білуге көмектеседі. Көру арқылы біз кітаптарды оқимыз, теледидардағы бағдарламаларды қараймыз, табиғаттың көркінің тамашалаймыз. Көздер дегеніміз әлемнің терезесі. Сондықтан көздерінді күту керек!

Құлақпен есту арқылы адам дыбыс түрінде ақпарат алады.

Біз үшін ең маңызды басқа адамдардың сөйлегенің есту. Сөйлесу арқылы біз бір-бірімізге өз ойымызды,білімізді береміз. Табиғаттың тамаша дыбыстары, музыкалар да бізге өте керек. Осы дыбыстар - бізді қоршаған сұлулықтың бөлігі. Айғай-шу кедергі жасағанмен пайдалы ақпарат беруі мүмкін, мысалы машинаның шуы біз үшін мынандай ақпарат береді: машина келе жатыр,байқау керек! Есінде сақта, құлаққа қатты естілетін шу зиян,сондықтан көбірек тыныштықта демалу керек!

Иіс сезу арқылы да адам өзің қоршаған орта туралы ақпарат алады.

Көбінесе гүлдердің жұпар иісі, орманның иісі құаныш сезімін оятады. Кейбір иістер қауіп-қатер туралы ескертеді. Мысалы,үйдегі газ балоннан газ шығып жатқаны немесе тамақ жеуге жарамсыз болуы туралы.

Тіл арқылы адам дәм сезеді, мысалы шай тәтті немесе тәтті емес екендігін.

Тері арқылы адам ақпарат алады, мысалы затқа қолды тигізгенде ыстық немесе суық екендігін сезеді.

Ақпаратсыз адам өмір сұре ала ма? Адам ақпаратпен не істей алады?

Адам ақпараттарды сақтай алады;

Адам ақпарттарды шығарап бере алады;

Ақпараттық процестер

Адам ақпараттарды өңдей алады. Ақпаратпен орындалатын әрекеттер ақпараттық процестер деп аталады. Адамның ақпаратты өңдеуі үздіксіз процесс,тіпті сендер ұйықтап жатқанда да ой процесі, яғни ақпаратты өңдеу процесі жалғаса береді. Алынған мәліметтерді өңдеу, математикалық есептерді шешуді қиын жағдайдан шығу жолын іздегенде, адам бұрын өзінде болмаған жаңа ақпарат ойлап шығарады.

IV. Жаңа тақырыпты бекіту.

Тапсырма 1.

Тапсырма 2. Ақпаратпен не болатының түсіндір.(қарандашпен сызып көрсет)

Тапсырма 3. Кестедегі берілген ақпарат бойынша ақпарат көзін және ақпарат қабылдаушыны анықта.

Ақпарат

қабылдау түрі

Оқушы сабақты оқулықтан оқиды.

оқулық

оқушы

таңбалы

Мұғалім сынып журналына баға қойды

мұғалім

сынып журналы

таңбалы

Ұл бала компьютерде ойнап отыр.

компьютер

ұл бала

бейнелі

Суретші қағазға сурет салды

суретші

қағаз

бейнелі

Бойжеткен телефон номерін терді.

бойжеткен

телефон

таңбалы

Ағам теледидардан хоккей ойының көрді

теледидар

ағам

бейнелі

Әпкем құттықтау ашық хатын жазып отыр.

әпкем

Ашық хат

таңбалы

Тапсырма 4. Артық сөзді тап:

• Көгілдір, ашық , тәтті , алыс

• Шулы, тыныш, дауысты, ыстық

• Жұпар иісті,қышқыл, дәмді, ашты

V. Сабақты қорытындылау

VІ. Үйге тапсырма

Ақпарат, оның түрлері. Мазмұндау. «Ақпарат» сөзіне сөзжұмбақ құрастырып келу.

Тапсырма 1. Сұраққа жауап бер. Мен үшін ақпарат деген бұл -

Тапсырма 2. Кестені өзің алған ақпаратқа мысалдармен сол ақпарат алған көздерді жаз.

Тапсырма 3. Кестені толтыр.

«Бағалау парағы»

Оқушының аты-жөні_____________________________________________________

Класы___________

Күні ___________________________________

Менің жұмыс орыным:

Оқу құралдарым бар

Тым болмаса бір оқу құралымн болмауы

2. Үй тапсырмасы:

Дұрыс жауап

Дұрыс емес

Неше сұраққа жауап берді:

3. Жаңа тақырып түсіндірудегі оқушының сабақта қатысуы

Өте жақсы қатысты

Жақсы қатысты

Бейтарап қатысуы

4. Интерактивті тақтамен жұмыс

«5» -

«4» -

«3» -

5. Жеке тапсырмамен жұмыс

«5» -

«4» -

«3» -

6. Сабақ бойы қатысуына оқушының өз-өзін бағалау

Қанағаттану-

Жақсы -

Өте жақсы -

7. Барлығы:

Сабақтағы жұмысты бағалау:

8 - 9 смайлик - баға «5»

6 - 7 смайлик - баға «4»

</ 5 - 4 смайлик - баға «3»