Ақпараттық ресурс және есептегіш желілер

Сабақтың тақырыбы: Ақпараттық есептегіш желілердің сипаттамасы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға ақпараттық есептегіш желілердің сипаттамасы алғы шарттардың түсінігін қалыптастыру.

Дамытушылық: Оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін, шығармашылыққа баулу, оқушылардың ой-өрісін, тіл байлығын, есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Адамгершілікке, ізеттілікке, техника қауіпсіздігін сақтауға тәрбиелеу

Сабақтың түрі: Құрастырылған

Сабақта қолданылатын көрнекті қүралдар: Компьютер, оқулық, жұмыс дәптері

Сабақ барысы:

1. Оқушыларды ұйымдастыру .

2. Үй жұмысын тексеру

3. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

4. Тапсырмаларды орындау

5. Сабақты бекіту.

6. Үйге тапсырма беру.

Жаңа сабақты түсіндіру

Ethernet стандарттары Көрінуден кейін жылдам жеткілікті өнімдерінің базарында Fast Ethernet желінің интегралдары және әкімдер бірлескен желіні құруда айқын шек қоюларды сезінді. Серверлер көптеген оқиғаларда, 100-мегабит каналына қосылғандар, магистраль желінің асыра тиюі, сонымен қатар жұмыс істеушілердің жылдмдығы 100Мбит/с - ол магистраль FDDI және Fast Ethernet. Жылдамдықтардың иерерхиясы келесі деңгейдегі қажеттілікті сезілдірді. 1995 жылы көбірек жоғарғы дәреже жылдамдығын тек қана АТМ коммутаторы пайдалана алды, ал сол уақытта жергілікті желінің технологиялық ыңғайлы құралдары жоқ болғандықтан (бірақ ерекшелік !" 1995жылдың басында LAN Emulation - LANE қабылданған болатын, оны тәжірибе орындауы алда болды) олар жергілікті желіге енгізуге ешкім шешілмей қалды. Сонымен қатар, құны өте жоғары дәрежемен АТМ технологиясын құйып алды. Сондықтан келесісі қисынды қадамымен, IEEE істелініп көрінді, - 5 айдан кейін ақырғы қабылдауында Fast Ethernet стандарты 1995 жылдың маусымында өндіріс зерттеу тобында IEEE өте жылдам технологияларының зерттеуімен берілген тапсырманы қарау арқылы мүмкіндікті шұғылдана Ethernet! тағыда көбірек жылдамдық биіктігі. Хаттама өңдеуіне арналған 802.3z тобы жасауы туралы 1996 жылы жазымен жормаланған болатын. Etherget барынша көп ұқсасты, бірақ бит жылдамдығымен 1000 Мбит. Қалай және Fast Ethernet оқиғасында, жоқ тастармен түсіндірілген хабарлау Ethernet " үлкен энтузиазммен болады. Ең басты болашақ энтузиазмды желілердің сондай магистральды желінің жатық Gigabit Ethernet, ұқсастығына, қалай аударуға болатын Fast Ethernet егменттері асыра тиелген Ethernet, төмендегілердің деңгейінде орналасқан иерехиялық желі. Анадағы тәжірибесі тап осы гигабиттегі жылдамдыққа тапсыруға болады, территориялық желілерде қалай (SDH технологиясы) дәл осылай және жергіліктілерді Fibre Channel технологиясы, сырттағы үлкен компьютерлерге арналған өте жылдам қосу негізінде қолданылады. Және жылдамдықпен осв волоконна оптикалық кабельмен тапсырады, гигабитке жақын, 8В/10В коды арқылы артық. Білімде жігерлердің келісуіне арналған мынадай облысына Gigabit Ethernet Alliance басынан бастап сондай флагмандар бұтағы кіреді, Bay Network сияқты, Cisco Systems және 3Com. Gigabit Ethernet Alliance өзінің бір жылдық өмір сүруінің ішінде қатысушылар саны өсті және қазіргі олардың саны 100 аса, бірінші нұсқалық бойынша физикалық деңгейде Fibre Channel технологиялық деңгейі болып қабылданады, соның кодымен 8В/10В (Fast Ethernet оқиғасында,жұмысты тездет үшін FDDI физикалық деңгейі қабылданған ). Ең бірінші стандарт болжамы 1997 жылдың қаңтар айында қаралған, ол ақырғы стандарт 802.3z, 1998 жылдың 29 маусымында IEEE 802.3 арнайы комитетімен қабылданған. Gigabit Ethernet орындау жұмыстары 5ші категорияның буындауы 802.3ab арнайы камитетіне берілді, сол стандарттың бірнеше жобасын қарастырып қойған, және де 1998 жылы жоба жеткілікті тұрақты мінез құлқына ие болды. Ақырғы 802.3ab стандартын 1999 жылы қырқүйек айында қабылдайды. Стандартты қабылдау күнін күтпей кейбір компаниялары Gigabit Ethernet бірінші оптикалық талшық кабельін 1997 жылдың жаз айында шығарған. Жаңа технологиялық өңдеуде кейбір жаңа техниканы күтуге долады, желілі технологиялық дамуымен қатар келе жатыр, онда маңыздыны белгілеп қою, не Gigabit Ethernet, дәл сол шапшаң ағайындармен бірге, протокол деңгейінде сүйемелденеді: - Қызмет ету сапасы; - Артық байланысық;Түйіндердің жұмысқа қабілеттілігін тестілеу және жабдықтау (соңғы оқиғада - тест бойынша емес порт - порт желісі, Ethernet l0Base-T и l0Base-F және Fast Ethernet осылар не үшін істеледі). Қазіргі замандастар желісінде осы үш қасиеттері перспективті және пайдалы болып саналады, әсіресе жақын арадағы болашақ желіде. Неге осы Gigabit Ethernet авторлар бас тартады. Дәл осылай қызмет ету сапасы жөнінде қысқаша жауап беуге болады: «ақыл барда - күш керек емес». Егер магистраль желісі жылдамдықпен жұмысы 20000 бірі асатын орташа жылдамдық желісі белсенді клиенттің компьютері және 100 біріне асатын орта желінің белсенділігін сервер елі адаптерімен 100 Мбит/с, сол тоқтаушы пакеттер туралы магистраль көптеген оқиғалардың қамын ойлауға болады. Аса көп емес коэффиценттерінің магистральды тиеулері 10 Мбит/с коммутаторлар кезегінде Gigabit Ethernet аса көп болмайды, ал коммутация уақыты осындай бірлік жылдамдықпен құрастырады және секундылардың үлесі тіпті. Ал егер барлық магистралы жеткілікті мөлшерге толтыра салады, анау приоритет тоқтаулар сезгішіне немесе қабылданған ортаға жылдамдық графигін приоритет техника көмегімен ұсынатын коммутаторларға лайықты стандартты арқылы коммутаторды пайдалануға берілді (олар келесі тарауда қарастырылады)йықты стандартты арқылы коммутаторды пайдалануға берілді (олар келесі тарауда қарастырылады). Бірақ олар өте қарапайым түрде пайдаланылады (Ethernet сияқтя) технологиямен, жұмыс принципі бәріне белгілі практика туралы мамандық желісі. Өңдеуші технологияның негізгі ойы Gigabit Ethernet томына түзеледі, қалай болса және солай барлық жақта желілер өте көп болады, солардың биік жылдамдық магистральы және мүмкіншілік тағайындау приоритет пакеті коммутаторда жеткілікті қызметтің барлық қызметінқамтамасыз транспорт сапалары арқылы болады. Және де тек қана сирек оқиғаларында, қашан және магистраль үшін жеткілікті тиелген, және қызмет ету сапасына талаптар өте қатты, АТМ технологиясын қолдану керек, нақты графика биік техникалық қиындық шотының артынан барлық негізгі түрлеріне арналған қызмет ету сапаларына кепілдік береді. Протоколдың жартыдуплексі әліде тіршілік етеді, көмектесу әдісінің рұқсаты CSMA|CD, және толы дуплексті болжам, коммутаторлармен жұмыс істейді. Проток жартылай дуплексті болжамаларын сақтау жөнінде Fast Ethernet өңдеушілерінде тағы пікірлер болады, себебі CSMA|CD алгоритммен жұмыс істеі. Бірақ Fast Ethernet технологиясында рұқсат әдісі өзгеріссіз қалды, оны Gigabit Ethernet тенологиясы қалдырды Қымбат емес шешімде сақтағанда арасын айырмау Gigabit Ethernet азғантай топтарына қабылдауға көмек көрсетеді, жылдам серверлер және жұмыс станцияларшында бар болуы. Кабельдердің негізгі түрлеріне барлығы сүйенеді, Ethernet және Fast Ethernet қолданылатындар Сонымен қатар Gigabit Ethernet технологиясының өңдеушілері жоғарыдағы келтшірілген қасиеттерді сақтау үшін физидкалық деңгейін өзгертуре тура келді, Fast Ethernet оқиғасы мен болғандай, сонымен қатар МАС деңгейі. Күрделі мақсатпен 1000Мбит/с биттің жылдамдығына жету қиын болады. Тіпті оптоталшыққа мұндай жылдамдықпен жетуі кейбір қиындықтар тудырады, себебі Fibre Channel технологиясының физикалық буынын оптоталшық болжамын Gigabit Ethernet пен, 800Мбит жылдамдығын өткізуге көмектеседі. Сонымен ең қиын тапсырма өрілген будағы кабельге көмек беру. Сондай мақсаттың бірі протоколдардың 100Мбитінің артынан кодтауы жеткілікті күрделі әдістеріне қолдануға тура келеді.

Локальды тораптардың басқа технологиясы Сақиналы желі маркерлік амалмен кіретін ен көп таралған желі Token Ring. Бұл желі IBM фирмасынан шығарылған. өзінің танымалдық жағынан Token Ring желісі, Ethernet желісінен қалыспайды. IBM фирмасы Token Ring желісін стандартизациялау жөнінде үлкен жұмыс жүргізіп, нәтижесінде ол алғашында IEEE 802.5, содан сон халықаралық стандарттар ISO/DIS 8802/5 түрінде қабылданды. Стандарт бойынша 4 Мбит/с секундына жылдамдығы белгіленеді. Қазіргі уақытта 16Мбит/с жылдамдығы бар желілер қолданылады. Алғашқы сақиналы желілер маркерлік тәсілмен Token Ring желісі локальдік желіге үлкен идеологиялық құрылысына әсерін тигізеді және біріншіден сақиналы желіге. Ескере кетсек Token Ring жіберу ортасын ұйымдастыру қабілетіне қарай сақинлы, топологиялық жағынан емес, жеткілікті қиын болуы мүмкін және жұлдыз тәрізді құрылысты ұқсатады. Сыртынан ол желіні айыру қиын, Ethernet, ArcNet сол сияқты. Маркерлік тәсіл еркіндігін салыстыра отырып шиндық және сақиналы топология, екі айрықша белгілерді айыру керек. Біріншіден, сақиналы желіде кадр мәліметтері, кадр маркері сияқты, бір бағытта, яғни сақина бойынша жіберіледі, станциялардын орналасқан жеріне байланысты болмайды. Екіншіден протокол IEEE 802.5 кадрдын толық айналымын қадағалайды, яғни кадр жіберушісіне қайтып келеді, одан кейін алушы кадр ақпараттарын алғанын толықтырады. Содан кейін маркер босатылады және сақина бойынша қайта жіберіледі. Желінің жұмыс істеуі басқару кадры арқылы жұмыс істейді және бір бірімен байланысу процестерді орындалуын қарайды. Желінің жұмыс істеуін басқару орталықтандырылған тәсілмен іске асады, белсенді монитормен, ол сақинада бас байланыс менеджері, сондай-ақ белсенді монитор әрқайсысы бола алады, бірақ әр сәт сайын бір станция болады. Белсенді монитор жіберілген ақпараттарына жауап береді және басқа сақина станцияларының мәліметтерінеде. Одан басқа ол бас тактылық генераторына да жауапты, ол керектікешіктірулер жасап, жоғалған кадр мен маркерді бақылайды. Бірақ белсенді монитор толық сақинаның басқаруын өзіне алмайды, жартысы басқа желі станциялармен орындалады, бұл жағдайда пассивті монитор деп аталады. Жіберу ортасына станцияларды қосу кабельді орта және арнайы ортаға қосылған блок кабельдіңортамен байланысы 2 витты қосалқы сілтеушілер, біреуі жіберсе, екіншісі қабылдайды. Блок жағынан қосу қолданылады, ол IBM - нің құлыпталған ақпарат тесігі. Егер тесік байланысы үзілсе онда оның жауап беретін магистральдік канал сызығы құлыптанады, ал егер кабель қосылса магистральдік канал қабылдаушы және жіберуші қосалқы сілтеушілеріне қосылады. Желі адаптері жағынан штекерлік тесік DB -9 типі және RJ-45 телефондық тесігі сияқты қолданылады. Қазіргі желі адаптерлері жеткілікті интелектуалдық құрылғы, автоматты түрде ортаны таниды және жіберу жылдамдығы (4 немесе 16 мбит/с). Осы адаптерлер жойылған жазуларды істеткізеді және көптеген қазіргі желі операциондық жүйелерді қолдайды, сонымен қатар Novell NetWare 4.0 және Windows NT. Қазіргі уақытта блоктын ортаға қосылу типтері өте көп. Жай кездерде қосылу блогы пассивтік құрылғыны білдіреді, ол магистральдік кабелдьді қосуға көмектеседі, бірақ казір көп станцциялы модуль еркіндігі қолданылады (MAU - Multistation Access Unit ), ол бірнеше станциялардын магистарльдік кабельге қосылуына қамтамасыз етеді, яғни бір нүкте қосылуына бірнеше станция қосылады. Пассивтік құрылғылар мысалына IBM 8228 құрылғысы жатады, ол жоғары сатылы сенімділікте болады. Пассивтік құрылғылардын станцияға қосылуына бірқатар активті басқару құрылғылары қолданылады, сонымен қатар контроллер мен концентраторлар. Осылардын ішінен ен танымалы «жоғары интелектуалдық» басқару контроллері IBM 8230 еркіндігіне, әртүрлі модификациялар 2 -20 дейін станциялардын қосылуын қамтамасыз етеді. Ретімен 4 сондай құрылғыны қосуға рұқсат етіледі, ол 80 станцияны қосылуна қамтамасыз етеді. Сол контроллер арқылы желімен сақина станцияларын басқаруға рұқсат еркіндігін береді. Концентратор мысалына IBM 8238 құрылғысын келтіруге болады, оған 16 дейін станция қосуға болады. Ретімен 8 сондай құрылғыны қосуға рұқсат етіледі, сол арқылы желіге 128 станция қосуға болады. Ереже бойынша, активті және пассивті құрылғылар бір немесе бірнеше нық қосылу кабельдерінде орналасады, оларда желі станциялары қосылады. Tolken Ring стандарты Apple Talk желісі Хаттаманы стек Apple Talk Macintosh компьютерлерінің желі хаттамаларының туған желісі. Ол стек барлық саты моделін қамтиды, физикалықтан бастап. Стек 80 жылдардың ортасында ойластырылған, соңғы моделі Phase2 1989 ж қолдануға беріледі. Физикалық сатылда келесідей желі протокол қолданады: 1. Local Talk-желі виталық қосалқыда, жылдамдығы 230 Нмбит/с ке дейін, интерфейс RS-485. Еркіндік тәсілі CSMRICA, топология шина. Желіде 255 тораптары барынша ара қашықтық -300 м. Адаптерлер Local Talk 80-90 жылдардағы компьютеріне салынған. 2. Ether Talk- физикалық қолданысы Ethernet (10 мбит/с), Local Talk ауыстырған. Ether Talk Phase 1 Ethernet 2.0- ге сәйкес, Ether Talk Phase 2-IEEE802.3. Ether Talk Phase 1 және Ether Talk Phase 2 тораптары бір кабельде жұмыс істей алмайды. 3. TokenTalk-маркерлік сақинаның қолданысы (тек қана Phase 2) 802,5 пен (4 бит/с) және IBMToken Ring (16 мбит/с) пен сәйкес. 4. FDDI Talk- қолданысы FDDI(100 мбит/с) 5. Serial (R-422)-интерфейс ретті жойылған қосылуын каналды сатыда бұл технология LLAP (Local Talk Link ACCESS Protocol), TLAP (Token Talk Link ACCESS Protocol), FLAP (FDDI Talk Link ACCESS Protocol) және ARAP (Apple c Link ACCESS Protocol) жиі сатысында бас потоколмен байланыстырушы DDP (DataRDelivery Protocol) болып табылады, дайындаушы пакетті және желіде жол беруші. Протокол кепілдіксіз жеткізуді қамтамасыз етеді, панттерді тораптар арқылы төменгі сатының сәулетіне қарамастан AARP (Apple Talk Address Resoluton Protocol) протоколы логикалық желі адрестерін физикалық желі адрестерінен физикалық желі адрестерімен байланыстырады. Жоғарғы сатыларда (транспорттықтан және одан жоғары) көптеген протоколдар орналасқан, солардың кейбіреулері бірнеше ауқымды сатыларды алады. ADSP (Apple Talk Data Stream Protocol) және ATP (Apple Talk Transction Protocol) протоколдарды ақпараттың сенімді жетуін қамтамасыз етеді. NBP (Name Binding Protocol) және ZIP (Zone Information Protocol) адрестеуді жеңілдетеді. NBP желілік адрестерді символдық есімдерімен байланыстырады. ZIP ірі желілерде зоналарға бөлу үшін қолданады. Бағдарламалар AFP (Apple Talk Protocol) протоколының арқасында файылдарға желілік доступы бар. Басып шығару қызметі файлы арқылы орындалады және PAP (PrinterAcess Protocol) арқылы Екінші іске асыру -Phose 2 Apple Talk-бірнеше кеңейтулер енгізеді: - Бір жүйеде 254 торабтан артық қолдану мүмкіндігі - Бір желіде бір желі номерінен артық беру мүмкін - Бағыттау 8 желіге дейін біріктіруге болады - Көпірге және бағыттауыштарға жиі, сегменттерін байланыстыратын, бірқатар шектеулер қойылған: - Барлық бағыттауыштар, бір желіге қосылған, осы интерфейстерге бірделі диапазон номерін қолдану керек: - Бағыттауыштар сегменттері келіспейтін және жабылмайтын диапазондардың номерлерін желілерін байланыстыру қажет - Нөмерлер сегменттерді келісетін диапазон номерлерімен байланыстыру керек.

Бақылау сұрақтары :

1. Gigabit Ethernet маңызы неде болады ?

2. Кабель үлгісінде қандай Gigabit Ethernet қолданылады?

3. Қандай рұқсат әдісі Gigabit Ethernet қолданылады?

4. TokenRing-тің негізгі параметрлері қандай?

5. TokenBus-тің негізгі параметрлері қандай?

6. AppleTalk-тің негізгі параметрлері қандай?

Сабақты қорытындылау.

Үйге тапсырма беру: «Ақпараттық жүйелерді сипаттау үшін қазіргі компьютерлік технологияларды қолдану»

Оқушыларды бағалау.

5