Компьютер – әмбебап есептеуіш машина

Пән: Информатика

Сынып: 5 «А», «Б», «В»

Сабақтың тақырыбы: Компьютер - әмбебап есептеуіш машина

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды «компьютер» түсінігімен таныстыру, компьютердің құрылымы, қызметі туралы алғашқы түсінік қалыптастыру.

Білімділік:

• Оқушыларды ДК-мен, оның негізгі блоктарымен және олардың міндетімен таныстыру. ЭЕМ

нің мүмкіндіктерін көрсету. Компьютердің негізгі құрылғылары - процессормен, ЖЖҚ

мен,ТЖҚ-мен таныстыру.

Дамытушылық:

• Деректерді бағдармалап, өңдеуге арналған электронды құрылғының негізгі блоктарына

түсінік беру, оны құраушы құрылғыларымен таныстыру және қосып-өшіруді көрсету

арқылы, оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық-абстракциясын дамыту.

Тәрбиелік:

• Оқушыларды тәрбиелікке, ұқыптылыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу. Сабақта қолданылатын

көрнекті құралдар: компьютер, оқулық, жұмыс дәптері, электронды оқулық.

Сабақтың барысы:

I. Оқушыларды ұйымдастыру.

Оқушылармен амандасып, түгендеу.

II. Сабақтың мақсаты мен міндеттерін қою

III. Үй тапсырмасын тексеру.

$ 4 мазмұндау Ақпараттың көлемі және оның өлшем бірліктері

IV. Білімді өзектендіру

1/ Ақпараттың минималды бірлігін атаңдар.

2/ Ақпараттың өлшем бірліктерін атаңыз.

3/ Кодтауда 1 символ неше байтқа тең

V. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Компьютер - аќпараттыќ процестерді аќпаратты ќабылдау, саќтау , өңдеу, жіберу, тасымалдау компьютердегі жүзеге асырылатын техникалыќ ќұрылғы.

1974 ж АЌШ-тыњ Альбукерка ќаласындағы MIIS шағын фирмасы жасаған.

«АЛЬТАИР-8800» машинасын американдаќтар ең алғашќы дербес компьютер деп есептеледі. Ол ќазіргі ұғыммен салыстырғанда өте ќарапайым болды.

Компьютердің құрылысы

Кез келген дербес компьютер бірнеше құрылғылардан тұрады. Бұл құрылғылардың кейбірі өте маңызды - бұлар монитор, жүйелік блок пен пернетақта, өйткені компьютер оларсыз жұмыс істемейді. Басқа құрылғылар да пайдалы міндеттер атқарады, бірақ компьютер оларсыз жұмыс істей алады.

Жүйелік блок

Жүйелік блокқа дербес компьютердің негізгі құрылғылары жинақталған, олар деректерді өңдеуді, электр тогының қосылуын қамтамасыз етеді. Жүйелі блоктың алдыңғы тақтасында: компьютерді қосу/өшіру батырмасы, компакт-дискіден CD-ROM оқитын орналастырылған.

Монитор

Дисплей - компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы. Сыртқы пішіні бойынша дисплей кәдімгі түрлі түсті теледидардан аумайды, сондықтан оны жиі телевизиялық техникадағыдай Монитор деп атайды. Алғаш рет 1982 жылы жасалды.

Процессор

Процессор-ақпараттарды өңдеуге арналған құрылғы. Ол жүйелік блокта орналасқан. Компьютердің ең басты бөлігі. Ол - компьютердің "миы".

Принтер

Мәтіндік және графикалық ақпаратты қағазға шығару құрылғысы.

Сканер

Компьютерге мәтіндік және графикалық ақпаратты енгізу құрылғысы

Баған /Колонка/

Дыбыстық ақпаратты шығару құрылғысы

/DVD/ CD-ROM- лазерлік дискілерді көруге арналған құрылғы

Тышқан

Компьютермен жұмыс істеуге арналған ыңғайлы құрылғы

Пернетақта

Пернетақта - бұл ақпараттарды енгізуге арналған құрылғы. Функционал, символдық, цифрлық немесе қосымша, меңзерді басқару пернелерінен тұрады.

Жедел жад

Жедел жад - бұл компьютердің ішкі жады (ОЖҚ). Жедел жад қажет ақпараттарды өзіне жылдам жазуға және одан оқуға мүмкіндік береді. Бірақ онда ақпараттар уақытша сақталады, яғни компьютерді өшіргенше. Егер компьютерді өшірсе, онда жедел жадтағы барлық ақпарат жойылады.

Компьютердің ішкі жадының екі түрі бар: тұрақты жадтайтын құрылғы (ТЖҚ)-бұл компьютердің ішкі жады, оны компьютердің ішіне құрастырушы фирма орнатады. Жедел жадтайтын құрылғы (ЖЖҚ) - ақпараттарды уақытша сақтауға арналған жады.

Жедел жад екіге бөлінеді

ТЖҚ: Тұрақты жадтайтын құрылғы.

Ақпаратты тұрақты сақтауға арналған жад.

Компьютер өшіргенде ТЖҚ- дағы ақпарат бұзылмайды.

Мұнда сақталған командаларды тек оқуға болады, бірақ жаңа ақпарат жазуға болмайды.

ЖЖҚ: Жедел жадтайтын құрылғы.

Ақпарпатты уақытша сақтауға арналған жад.

Компьютерді өшіргенде ЖЖҚ- дағы ақпарат бұзылады.

Мұнда жазылған командалар, ақпарат жазуға болады.

Компьютер сыртқы ортамен қатынасуы үшін, басқа қосымша құрылғылар керек, бұлар - мәліметтерді енгізу мен нәтижелер шығару құрылғылары.

Енгізу-шығару құрылғылары. Бұл құрылғылардың көмегімен компьютерге өңделетін ақпарат енгізіледі, сондай-ақ машинадан оның жұмысының аралық және ақырғы нәтижелері адам түсіне алатын түрде шығарылады.

Енгізу құрылғыларына: пернетақта, тышқан, джойстик, өлшеу аспаптары, жарық түсіретін қалам, сканер жатады.

Шығару құрылғыларына: принтер, дисплей, графиксалғыш жатады.

VI. Сабақты бекіту сұрақтары:

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

VII. Сабақты қорытындылау.

Үй тапсырмасы: компьютер құрылғыларына байланысты сөзжұмбақ, ребус құрастыру.

$ 5 сұрақтарына жауап беру

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?

Оқушының аты-жөні___________________________________ Сынып___________ «_____»

1. Қандай құрылғылырсыз компьютер жұмыс жасамайды?

2. Компьютердің барлық жұмысын басқаратын құрылғы қалай аталады?

3. Жедел жад қандай қызмет атқарады?

4. Компьютерді іске қосқанда алдымен ақпарат қайдан алынады?

5. Енгізу-шығару құрылғыларына нелер жатады?