Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

«Рымбек Байсеитов атындағы Семей қаржы- экономикалық колледжі» РМҚК

БІЛІМ АУКЦИОНЫ

Пән: «Операциялық жүйелер және жүйелік қамтамасыздандыру»

Курс тақырыбы: №2.3 MS-DOS командалық файлы

Сабақтың тақырыбы: №9 Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданалатын негізгі командалар.

Дайындаған оқытушы: Дүйсембекова А.Н.

2014- 2015 оқу жылы

Пән: Операциялық жүйелер және жүйелік қамтамасыздандыру

Курс тақырыбы: №2.3 MS-DOS командалық файлы

Сабақтың тақырыбы: №9 Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданалатын негізгі командалар.

Сабақтың типі: аралас

Сабақтың түрі: Дәріс, білім аукционы

Ережесі:

1. Оқушыларға баллдарды өздері айтады, І тур. балл 10-40; ІІ тур. балл 50-80;ІІІ тур. балл 80-100;

2. Мектеп кезінен бастап осы уақытқа дейін оқығандары бойынша әртүрлі деңгейде сұрақтар беріледі.

3. Оқушылар жауап бере отырып, өздері көрсеткен баллды жинайды;

4. Осы баллдың көрсеткіші бойынша оқушылар бағаланады.

Шарты:

Оқушылар сұрақ ашылмай тұрып, бұл сұраққа қанша балл бойынша жауап беретінің көрсетеді экранда жасырулы тұрған сұрақты ашады және жауап береді, егер сұраққа жауап бере алмаса онда келесі оқушы көрсеткен балл бойынша жауап беруі тиіс, жауап бере алмаған оқушыдан өзі көрсеткен балл шегеріледі. Осылайша барлық сұраққа жауап алынады. Егер оқушылар сұраққа жауап бере алмай жатса онда көмек ретінде 4 нұсқа ашылады, сонын ішінен оқушы тиісті жауапты таңдау керек, ол кезде қойылған баллдың 50% -ғана есептелінеді.

Білім аукционының тапсырмалары

І тур. бағасы 10-40

1.Пернетақта ,жарық қаламы, графикалық планшет-бұл:

А.манипулятор

В. Ақпаратты шығару құрылғысы

С. Ақпаратты енгізу құрылғысы*

D. Ақпаратты ұзақ сақтауға негізделген құрылғы

2.Сканер - бұл:

А. Желі бойынша ақпараттарды жіберуге негізделген құрылғы

В. Сызбалар мен плакаттарды баспаға шығаруға негізделген құрылғы

С. Ақпараттарды енгізуге негізделген құрылғы*

D. Ақпараттарды шығаруға негізделген құрылғы

3.Адам денсаулығына зиянды компьютер құрылғысын ата

А. Модем

В. Сканер

С. Дигитайзер

D. Монитор*

4.Дұрыс тұжырымды таңда?

А. пернетақта - енгізу және шығару құрылғысы;

В. Басу құрылғысы - кодтау құрылғысы;

С. NoteBook типті компьютер - жанқалтадағы калькулятор;

D. монитор - шығару құрылғысы

5.Компьютердің ең қажетті құрылғылар жиынтығын ата

А. басу құрылғысы, жүйелік блок және пернетақта

В. жүйелік блок, монитор және пернетақта*

С. жүйелік блок, дискі құрылғысы және тышқан
D. процессор, тышқан және монитор

6.Дәл жауапты таңда. Компьютер- бұл қандай құрылғы:

А. пернетақта және экран
В. Түскен ақпараттарды сақтауға негізделген
С. Есептеулерді орындауға негізделген
D. Ақпараттарды жинау, жіберу мен өңдеуге негізделген *

7.Ақпараттарды шығаруға негізделген құрылғыны көрсет:

А. монитор*

В. трекбол

С. плоттер

D. сканер

8.Ақпараттарды енгізуге негізделген құрылғыны көрсет

А. монитор

В. джойстик

С. клавиатура*

D. сканер

9.Компьютер мына құрылғылардан тұрады:

1. Мультимедиа жиынтығынан

2. принтерден

3. жүйелік блоктан, монитордан, пернетақтадан, тышқаннан, дыбыстық колонкадан, принтерден*

4. перифериялық құрылғыдан

10."Тышқан" манипуляторы - бұл қандай құрылғы:

1. модуляция және демодуляция;

2. ақпараттарды оқуға негізделген;

3. ақпараттарды ұзақ сақтауға негізделген;

4. ақпараттарды енгізуге негізделген*

11.Үлкен әріптерді енгізуге негізделген пернені ата:

1. NumLock

2. CapsLock*

3. Enter

4. Shift

12.Меңзердің сол жағында орналасқан символды өшіруге негізделген пернені ата:

1. Backspace*

2. Delete

3. Shift

4. Ctrl

13.Компьютердің сыртқы жадысына қандай құралдар енеді:

1. кэш-жад, бейнежад

2. ЭЕМ қолданушыны баспа тұрғысынан басқару

3. BIOS, DOS

4. CD-ROM диск, флоппи-диск, винчестер*

14.Сандық пернетақтаны іске қосу үшін қандай перне қолданылады:

1. NumLock*

2. CapsLock

3. Enter

4. Insert

15.«қою-ауыстыру» режимдерін іске қосу пернесін ата:

1. NumLock

2. CapsLock

3. Enter

4. Insert*

16.Жүйелік блоктың құрамына енбейтін компьютердің негізгі бөліктерінің бірін ата:

1. Тышқан*

2. процессор

3. оперативтік жад

4. винчестер

17.Компьютерді іске қосу пернелерін ата:

1. Ctrl+ Pause

2. Ctrl+ Back Space

3. Ctrl+ Alt + Delete*

4. Ctrl+ Alt + Home

ІІ тур. бағасы 50-80

1.Операциялық жүйе дегеніміз не?

1. Арнаулы компьютер бөліктерінің жиынтығы

2. Жаңа программаларды құруға мүмкіндік беретін программалр жиынтығы

3. Компьютердің программалар жұмысын басқаруға негізделген программалар жиынтығы*

4. Вирустан қорғауға мүмкіндік беретін программа

2.Компьютерді өшіруді қалай түзетуге болады?

1. Жүйелік блоктағы Роwer батырмасына басу;

2. Жүйелік блоктағы Reset батырмасына басу;

3. Іске қосу менюіндегі Завершение работы командасын таңдау *

4. Файл менюіндегі Выход командасын таңдау

3.Ақпарат түрлері:

1. әріптер мен сандар

2. қазақ әріптері

3. арнайы символдар

4. сандық, дыбыстық, графиктік және мәтіндік*

70-80 балл жинау үшін:

ІІІ тур. бағасы 80-100

Оқытушы Дүйсембекова А.Н.

Дәріс №9

Пән: Операциялық жүйелер және жүйелік қамтамасыздандыру

Курс тақырыбы: №2.3 MS-DOS командалық файлы

Сабақтың тақырыбы: №9 Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданалатын негізгі командалар.

1. MS DOS-та каталогтармен жұмыс.

2. COPY - файлдың көшiрмесiн алу командасы.

3. COPY CON - мәтіндік файл құру командасы.

MS DOS-та каталогтармен жұмыс.

Дискiдегi файлдар саны көп болған жағдайда олармен жұмысты жеңiлдету үшiн ерекшелiктерiне қарай топтарға бiрiктiруге болады. Әрбiр топтың өз аты болады және ол каталог деп аталады.

Мысалы:

Каталогтың қосымша бөлiгi болмайды. Каталогтың iшiндегi файлдың жазылуы: Basic \ kin 1. Bas

Басқа каталогтың iшiнде орналасқан каталог iшкi каталог деп аталады.

MS DOS операциялық жүйесiнда каталогтармен жұмыс істеу командалары:

1.MD (Make Directory - каталог құру) - жаңа каталог ашу командасы. Мысалы,

1)MDVSTUD - STUD атты жаңа каталог ашу.

2)Md XXX - ХХХ ішкі каталогын ағымдағы каталогта құру;

3)md A:\ Tekst -A: дискісінің негізгі каталогында Tekst ішкі каталогын құру.

2.CD (Change directory - каталогты өзгерту) - каталогтың iшiне кiру командасы. CD.. - түрінде берілсе ағымдағы каталогтан шығу командасы.

Мысалы:

1)CDVSTUD - STUD атты каталогтың iшiне кiру;

2)CD \ - ағымдағы дискінің негізгі каталогына көшу.

3.RD (Remove directory - каталогты жою) - каталогтi жадыдан өшiру командасы.

Мысалы, RDV STUD - STUD атты каталогты жадыдан өшiру.

4.DIR - каталогтың мазмұнын экранға шығару командасы.

Мысалы:

1)dir - ағымдағы каталогтың тарауларын көрсету;

2)dir *.exe - кеңейтілмесі .EXE болатын ағымдағы каталогтағы файлдар туралы мәліметтер беру;

3)dir a: - ағымдағы A: дисководындағы каталог тарауларын көрсету ;

4)dir / P - ағымдағы каталог туралы мәліметтерді экранның толуына байланысты үзіліспен беру;

5)dir /W - ағымдағы каталогтағы мәліметтерді кең форматта беру;

6)dir /o /p - ағымдағы каталогтың мәліметтерін сорттау арқылы беру (ең алдымен ішкі каталогтар, сонан соң файл аттары және кеңейтілмесі).

3.3.MS DOS-та файлдармен жұмыс iстеу командалары.

4.COPY CON - мәтіндік файл құру командасы.

Мысалы, Copy con Kniga1.txt - Kniga1.txt мәтіндіік файлын құру командасы. Бұл команданы енгізгеннен соң файл текстін қатарларға жазуға болады. Әр қатар біткен соң Enter пернесін басу қажет. Соңғы қатарды теріп болғаннан соң F6 пернесін, сонан соң Enter пернесін қайта басу керек. Copy командасы

1 file(s) copied

(Бір файл көшірілді)

деген хабарлама шығарады және дискіңізде осы атпен файл пайда болады.

2. REN - файлдың атын өзгерту командасы.

Мысалы, REN_ kin 1. bas _ Saule. Bas - kin 1.bas файлдың атын Saule.bas деп өзгерту.

3.COPY - файлдың көшiрмесiн алу командасы.

Мысалы, COPYV kin 1.bas V tab 1.bas - kin 1.bas файлының көшiрмесi tab 1.bas файлында шығады.

4.DEL - файлды жадыдан өшiру командасы.

Мысалы, DEL V kin 1. bas - kin 1.bas атты файлды жадыдан өшiредi. Del *.bas - қосымшасы bas болған барлық файлдарды жадыдан өшiредi.

5.MOVE - файлдарды екінші бір каталогқа көшіру командасы. Команда форматы:

MOVE (/Y) файл - аты каталог - аты

Бір файлды екінші бір каталогқа көшіру барысында файл атын өзгертуге болады. Команда форматы:

MOVE (/Y) файл-аты (дисководJ (жол) файлдың жаңа аты

Егер ауысатын каталогтың ішінде осы аттас файл бар болатын болса, оны автоматты түрде соңғы файл атына өзгертеді.

Мысалы:

1) MOVE *.doc d: - кеңейтілмесі .doc болатын барлық файлдарды негізгі дискіден D: дискісіне көшіру.

2) move /y */.doc ARC - негізгі каталогтан кеңейтілмесі .doc файлдарды ARC ішкі каталогына көшіру. ARC - каталогы бұрыннан бар болуы керек және аттас файлдар автоматты түрде ауыстырылады.

3)move thesis.bak a:\thesis.old - thesis.bak файлын A: дискісіне thesis.old деген атпен көшіру.

4)move .bak a:\.old - бұл команда жалған, өйткені файлдар жиынтығының кеңейтілмесі тек біртіндеп ғана ауыстырылады.

6.FILEFIND - файлдағы символдар қатары немесе файл аты бойынша дискідегі файлды іздеу командасы. Команда форматы:

filefind файл-аты (символдар қатары) (универсальды режимі)

Іздеу барысында * және ? символдарын қолдануға болады.

Егер файлды іздеу барысында қандай да бір каталог немесе диск көрсетілмесе дискідегі барлық каталогтарда іздеу жұмыстары жүргізіледі.

Мысалы:

1)filefind digger.* - кеңейтілмесі әртүрлі digger атты барлық файлдарды іздестіру;

2)filefind :t.doc - t әрпінен басталатын және кеңейтілмесі .doc болатын барлық файлдарды барлық дискілерден іздестіру;

3)filefind *.doc "Иванов" /c - негізгі С каталогындағы кеңейтілмесі .doc болатын, "Иванов" символдар қатарынан тұратын барлық файлдарды іздестіру;

4)filefind *.doc "Иванов" /s /c /sc - кеңейтілмесі .doc болатын "Иванов" символдар қатарынан тұратын барлық файлдарды барлық каталогтардан іздеу.

7.Файлдарды біріктіру (файлдар конкатенациясы) - COPY командасы тек қана көшіру командасы ғана емес, сонымен бірге бірнеше файлдарды бір файлға біріктіретін команда.Команда форматы:

Copy файл-аты (+файл-аты) … файл-аты

Біріктірілетін файлдар қосу (+) таңбасы арқылы көрсетіледі, сонан соң барып соңғы файл аты жазылады.

Мысалы:

Copy *.lst + *.ref *.prn - ағымдағы каталогтағы кеңейтілмесі .lst болатын әрбір файлға нақ осындай атпен, бірақ кеңейтілмесі .ref болатын екінші бір файл қосылады, ал нәтижесі аты өзгерссіз қалатын, бірақ кеңейтілмесі .prn болатын файлға ауыстырылады;

Copy file1.dat + file2.dat all.dat - file1.dat және file2.dat файлдарының конкатенациясы. Соңғы файл all.dat деген файл атымен ауыстырылады.

Оқытушы Дүйсембекова А.Н.