Сабақ жоспары ' Химиялық реакция теңдеулері боынша есептеулер'

Сынып - 8^б Сабақ реті: №23-24 Күні: 26.10.15-27.10.15

Сабықтың тақырыбы

Химиялық реакция теңдеулері бойынша есептеулер

Уақыты

Сабақтың мақсаты

Химиялық реакция теңдеулері бойынша есептеулерді шығаруға үйрету. Химиялық реакция типтері мен реакция теңдеулерін теңестіру ұғымдарын қалыптастыруды одан әрі жалғастыру

Жұмыс нәтижесі:

Химиялық реакция типтерін, теңдеулерін, химиялық реакция теңдеулері бойынша есептерді шығара алады

Сілтеме:

• Химия. Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық /Н.Н. Нұрахметов , К.А. Сарманова, К.М. Жексембина - Алматы: «Мектеп» 2012.

• Химия. Әдістемелік нұсқау/ Н.Н. Нұрахметов , К.А. Сарманова, К.М. Жексембина - Алматы: «Мектеп» 2012.

Ресурстар:

Оқулық, тапсырмалар жинағы, дәптер

Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау)

-Сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау

-Оқушыларды психологиялық дайындау

-Амандасу

-Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру

-Оқушылардың көңілін сабаққа аудару

-Сабақтың жалпы мақсатын ашу

1-2

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

- Үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру

-§19. Мазмұндау, №8,9,10 оқулық бойынша жаттығуларды орындау

- Білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді, тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау

6-7

Оқушыларды білімді, саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

1. Сабақ тақырыбын хабарлау. Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау. Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою. Білімді жаңғырту. (Актуализация )

Білімділік міндеттері:

- оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру

- оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға

- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы, ой қорытындыларын жасауы, жалпылай және жүйелей білуі.

Өзіндік жұмыс орындау арқылы реакция теңдеулерін теңестіруді еске түсіру, оны орындатуға түрлі тәсілдерді ұсыну:
1-тапсырма: Төмендегі реакция теңдеулерін теңестіріңдер.
1-нұсқа 2-нұсқа
Ca + Cl₂ = Na + O₂ =
P + O₂ = Al + Cl₂ =
K + S = Zn + O₂ =

Ca + S = H₂ + O₂ =

4-5

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:

Білімділік міндеттері:

- берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;

- оқушылардың білімді қабылдауына, алған білімнен қорытынды шығаруға, жүйелеуге қажетті түрлі әдіс - тәсілдерді үйрету;

- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға, түсініктерді, заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.
Зат массасының сақталу заңын қайталай отырып, реакция теңдеулеріне сүйеніп сан есептерін орындау заңды іске асырудың бір жолы екенін оқушылар есіне салу. Оқушыларға теңдеуге сүйеніп зат мөлшерін, содан соң массасын табуға арналған есепті талдап, кітаппен жұмыс жасауды ұсынуға болады.
Есеп №1: 1 моль магний реакцияға түсу үшін қанша моль оттек қажет және қанша магний оксидінің зат мөлшері түзілетінін есептеңдер.
Берілгені: Мұндағы басты мақсат реакция теңдеуіне сүйеніп, есептеулер жасау.
ν(Mg)=1моль 2Mg + O₂ = 2MgO
Т/к: ν(О₂)-? 1 моль х моль у моль 2 моль 1 моль 2 моль
ν(MgO)-?
Есептің шығару жолы: 1 моль магний жану үшін 0,5 моль оттек қажет болса, 1 моль MgO түзіледі. Енді оның массасын табу үшін m=Mν формуласын пайдаланып:

m(O₂)= 32г/моль ∙ 0,5 моль=16г;

m(MgO)= 40г/моль ∙ 1моль = 40 г.

Есеп №2: Мысты тотықтырып 40г СuО алу үшін қанша грамм оттегін қатыстыру керек.

Берілгені: Шешуі: 40 x

m(СuО) = 40г 2Сu + О₂ = 2СuО

32 160

m(О₂)- ?

М(О₂)=32г/моль

М(СuО) = 80г/моль

m = γ ∙ M теңдеу бойынша оттегі мен Сu массасын табамыз.

m (О₂) = 1моль ∙32г/моль = 32 г

m (СuО) = 2 моль ∙ 80 г/моль =160г

Енді осы есептерді бірнеше әдіспен шығарайық.

1-әдіс. Зат массаларының қатынасы.

1. Берілген 40г СuО мен 160г СuО салыстырамыз 40 <160 (4есе көп).

Олай болса оттегі 4есе аз қажет етеді.

m (О₂) = 32 г : 4 = 8 г

Жауабы: 40г СuО алу үшін 8г О₂ керек.

2-әдіс.Моль ұғымын пайдаланып есептеу.

γ = m : М γ = 40г : 80 г/моль = 0,5моль

Теңдеу бойынша оттегінің моль саны 2 есе кем: 0,5 : 2 = 0,25 моль Осыдан:

m (О₂) = 32 г/моль ∙ 0,25 = 8 г

3-әдіс. Пропорция арқылы есептеу

m_г 40

2Си + О₂ = 2СиО m - 40

32 160 32 - 160

m (О₂) = 8 г

17-18

Білімді қорытындылау және жүйелеу:

Білімділік мақсаты:

- Оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау

- Алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

- Кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

- Тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

- Оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;
1-есеп: 8г мыс(ІІ) оксидін алу үшін қанша грамм мыс реакцияға түседі?
2-есеп: Нәтижесінде 4 моль сутек алу үшін қанша грам суды айыруға болады?
3-есеп: Массасы 6,5г цинк оттекпен әрекеттессе цинк оксидінің қанша зат мөлшерін алуға болады?
4-есеп: 1 моль алюминий күкіртпен реакцияға түсу үшін қанша күкірт қажет және түзілген алюминий сульфидінің массасын есептеңдер?
5-есеп: Оттегінде 54г алюминий жанған кезде, алынған алюминий оксидінің массасы қандай?

6-7

Үй тапсырма:

Білімділік міндеттері:

- Оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты, мазмұны, шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

- № 1-163-1-168 есептер мен жаттығулар жинағынан орындау

1) Массасы 360г алюминий сульфидін алу үшін, оған жұмсалған алюминий мен күкірттің массасын есептеп шығар.
2) 8г мыс(ІІ) оксидінен мысты жеке бөліп алу үшін, қанша грамм сутегі жұмсалады?
3) 8г сутегі жанғанда түзілетін судың массасы және зат мөлшері қанша?
4) Реакцияға 16г оттегі түскенде судың қандай зат мөлшері шығады?
5) Реакциядан 9г су түзіледі. Реакцияға түскен оттегінің массасын және зат мөлшерін табыңдар.

2-3

Сабақ қорытындысын шығару кезеңі

Білімділік міндеттері:

- Жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру

- Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару

- Баға қою

2-3