7


  • Учителю
  • Урок по химии на тему 'Натрий қосылыстары. '

Урок по химии на тему 'Натрий қосылыстары. '

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

Алматы облысы Жамбыл ауданы Ш.Уәлиханов орта мектебі МДШО ММ



Тақырыбы:

Натрий қосылыстары.

(8 сынып)

Пән мұғалімі: Куанбаева А.К



Сабақтың тақырыбы:

§ 69.Натрийдің қосылыстары. Сабақтың МАҚСАТЫ: 1.Натрийдің оксиді,гидроксиді және маңызды тұздары туралы түсінік беру. 2.Натрий гидроксидінің лабораторияда алынуын тәжірибе жүзінде көрсете отырып,өз беттерінше реакция теңдеулерін жаздыру арқылы,трек-сызбалар арқылы ойларын дамыту.

3.Топпен жұмыс жасату арқылы ұйымшылдыққа,жауапкешілікке,ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:

Интерактивті тақта,слайдтар,қажетті реактивтер.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі:

Топпен жұмыс,Кембридж әдісінің элементтерін пайдалану,АКТ-ны пайдалану. Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру сәтін «Қара жорға» биінің музыкасымен 1минут билетіп,сабаққа жақсы көңіл-күй қалыптастыру. Бір-біріне бір ауыз сөзбен сәттілік тілетіп,сабаққа ынталандыру. Сынып оқушыларын 3 түрлі түске боялған асықтар алдырып,3 топқа бөліп отырғызу.

II.Үй тапсырмасын сұрау.

I-ТОП-қа

Сілтілік металдарға ХЭПЖ-дегі орны бойынша сипаттама беру.

II-ТОП-қа

Галогендерге ХЭПЖ-дегі орны бойынша сипаттама беру.

III-ТОП-қа

Сілтілік металл Na-ға ғана тоқталып, ның атом құрылысын,табиғатта таралуын баяндау

Сілтілік металдар- I топтың негізгі топшасында, яғни I-А-топшада орналасқан.Барлық периодтар сілтілік металдардан басталады.

Li-литий +3 Li 2ē1ē

Na-натрий +11Na 2ē8ē1ē

K-Калий +19K 2ē8ē8ē1ē

Rb-Рубидий +37Rb 2ē8ē18ē8ē1ē

Cs-Сезий +55 Cs 2ē8ē18ē18ē8ē1ē

Fr-Франций +87 Fr 2ē8ē18ē32ē18ē8ē1ē

Fr - Франций-радиоактивті элемент.

Жоғарыдан төмен қарай атом ядро заряды, атом радиусы және металдық қасиеті артады.

Галогендер -

ХЭПЖ-де VII-топтың негізгі топшасында, яғни VII-А топшада орналасқан.

F-Фтор +9F 2ē7ē

Cl-Хлор +17 2ē8ē7ē

Br-Бром +35 2ē8ē18ē7ē

I-йод +53 2ē8ē18ē18ē7ē

Аt-Астат +85 2ē8ē18ē32ē18ē7ē

Жоғарыдан төмен қарай атом ядро заряды, атом радиусы және металдық қасиеті артады.Бейметалдық қасиеті кемиді.

Сілтілік металдардың ішінде ең маңыздысы-натрий.

Na-натрий +11Na 2ē8ē1ē

1s2/2s22p6/3s1

Ол-күмістей ақ түсті жылтыр металл,Өте активті болғандықтан табиғатта бос күйінде кездеспейді.

Қосылыс түрінде:


NaCl-галит - Арал,Каспий теңіздерінде.

Na2SO4·10H2O-миробилит - Алматы,Қызылорда облстарында бар.

Na2CO3-натрий карбонаты - Іле ойпаты, Балқаш көлі маңында.

3 топтың оқушыларына да ауызша сұрақтар:

I-ТОП-қа Натрийдің химиялық қасиеттері,реакция теңдеулерін жазу. II-ТОП-қа Алынуы және қолданылуы. III-ТОП-қа Натрийдің физикалық қасиеттері және натрий ионын анықтау.

Жаңа сабақ түсіндіру.

(түсіну,қолдану,талдау,жинақтау)

Na2O-натрий оксиді

NaOH-натрий гидроксиді-сілті, өйткені ол судағы ерітіндіде NaOH=Na++OH-диссоциацияланады.

Химиялық қасиеті-негіздік қасиет көрсетеді

Na2O+H2O→2NaOH

2Na+2H2O→ 2NaOH+H2↑ Индикаторлар:

Лакмусты-көк

Фенолфталеинді-күлгін

Метилоранжді-сары түске бояйды.

NaOH+HCl→NaCl+H2O

2NaOH+CO2→Na2CO3+H2O

NaOH+CuSO4→Cu(OH)2↓+Na2SO4

NaOH- техникалық атауы-күйдіргіш натрдың қолданылуы

NaOH-күйдіргіш натр

Жасанды талшық

Сабын

Қағаз

Мұнай өнімдерін тазалауда

Дәрі-дәрмек

Бояу


Натрийдің тұздары

NaCl -Натрий хлориді- ас тұзы тағамға салынады, шірітетін бактериялар мен көгерткіш саңырау құлақтарды өлтіреді.

Na2SO4 -Натрий сульфаты- шыны, сода өндіруде жұмсалады.

Na2SO4 *10H2O Натрий сульфатының кристаллогидраты медицинада қолданылады.

Na2CO3Натрий карбонаты- техникалық атауы кальциленген сода: сабын шылау, мата, былғары, фармоцевтика өнеркәсібінде, шыны өндіруде қолданылады.

NaHCO3 Натрий гидрокарбонаты-тұрмыстағы атауы ас содасы: медицинада және кондитер өнеркәсібінде қолданылады.

NaNO3 Натрий нитраты - натрий силитрасы азот тыңайтқышы ретінде ауыл шаруашылығында қолданылады.

Қолдану. Сұрақтар

1 топқа

Натрий гидроксидін қандай 2 реакция көмегімен аламыз және олар индекаторлар түсін қалай өзгертеді?

2 топқа

Натрий гидроксидінің химиялық қасиеті не:

А. Диссоциациялануы

Ә. Қышқылмен реакцияға түсуі

Б. Қышқылдық оксидпен реакцияласуы

В. Тұзбен реакцияласу теңдеулерін жаз.

3 топқа

Тұздардың формуласын тізіп жаз, ата және қолдану салаларын айт.

Талдау (кері байланыс)

1 топ

Натрий тұздарының формуласын тізіп жаз, ата және қолдану салаларын айт.

2 топ

1-ші топтың сұрағы NaOH натрий гидроксидін 2 тәсілмен алу болған. Na-дің орнына K-ді қойып, сол 2 реакция теңдеуін жазу керек

3топ 2-ші топтағы сұрақтарға Na-дің орнына K-ді қойып, 4 реакция теңдеуінде жазу керек.

А. Диссоциациялануы

Ә. Қышқылмен реакцияға түсуі Б. Қышқылдық оксидпен реакцияласуы

В. Тұзбен реакцияласу теңдеулерін жаз.

Жинақтау

1 топқа Оқулықтағы №2 жаттығу

Төмендегі айналуларды жүзеге асыр К КОН KCL KNO3 2 топқа

№3 жаттығу А. Натрий мен хлор Ә. Натрий мен тұз қышқылының арасындағы химиялық реакция теңдеулерін тотығу- тотықсыздану процессі түрінде жазыңдар.

3 топқа

№4 есеп Мыс (ІІ) сульфатының ерітіндісіне 4 г натрий гидроксидімен әсер еткен реакция нәтижесінде қанша грамм тұнба түзіледі?


Үйге тапсырма: $69 2,3,4- жаттығуларды аяқтау


Жаңа сабақ түсіндіруде-

түсіну,қолдану,талдау,жинақтау-бәрі де оқушылардың өз бетімен ізденуімен орындалады

II.Үй тапсырмасын сұрау.

«Миға шабуыл»

1 топқа

Оқулықтағы №2 жаттығу Төмендегі айналуларды жүзеге асыр

К КОН KCL KNO3

2 топқа №3 жаттығу

А. Натрий мен хлор Ә. Натрий мен тұз қышқылының арасындағы химиялық реакция теңдеулерін тотығу- тотықсыздану процессі түрінде жасыздар.

3 топқа

№4 есеп

Мыс (ІІ) сульфатының ерітіндісіне 4 г натрий гидроксидімен әсер еткен реакция нәтижесінде қанша грамм тұнба түзіледі?

1 топқа Натрий қосылыстары: натрий оксиді және натрий гидроксидінің алынуын және қасиетін баяндау. 2 топқа Натрий гидроксидінің химиялық қасиеттеріне реакция теңдеулерін жаз. 3 топқа Натрийдың тұздары және оның қолданылуы.


Жаңа сабақ түсіндіру «Түсіну» §70 Электронды оқулықтан көрсетілім 10,11,12 Тапсырма 21-ді тыңдау. §71 Хлордың ХЭПЖ орны, атом құрлысы

Cl-Хлор +17 2ē8ē7ē 1s2/ 2s22p6/3s23p5

Хлордың ең маңызды қосылыстары:

NaCl - галит NaCl*KCl - сильвинит MgCl2*6H2O - бишофит KCl* MgCl2*6H2O - карналлит

Химиялық қасиеттері Cu+Cl2→ CuCl2

2Fe+3Cl2→2FeCl3

H2+Cl2→2HCl

Cl2+H2O→HCl+HclO

HClO→HCl+O

2CL2+2H2O=4HCl+O2

§72,73. Хлордың алынуы мен қолданылуы.

2NaCl→2Na+Cl2- Өнеркәсіпте электролиз әдісімен алады.

Лабараторияда күшті тотықтырғыштарға концентрлі тұз қышқылымен әсер етіп алады.

MnO2+4HCl=Cl2+MnCl2+H2O

KClO3+6HCl=3Cl2+KCl+3H2O

2KMnO4+16HCl=5Cl2+MnCl2+2KCl+8H2O

HCl-хлор сутек өткір тітіркендіргіш газ. Mr(HCl=36.5) m(ауа=29)

Mr(Cl2)=71

HCl-суда өте жақсы судың 1 көлемінде 500көлем HCl ериді,

Cl2-суда аздап ериді 2,5көлем.

Хлор сутек газының судағы ерітіндісі тұз қышқылы деп аталады-HCl. Концентрациясы-38% Синтетикалық 32% Техникалық 27% сорттар болады.

Хлорид Cl- иондарын күміс нитратымен анықтайды

HCl+AgNO3=HNO3+AgCl

NaCl+ AgNO3=NaNO3+AgCl

Тұз қышқылының хим. Қасиеттері 2HCl+Fe=FeCl2+H2

2HCl+FeO= FeCl2+H2O 2HCl+Fe(OH)2= FeCl2+2H2O

Қолдану

Әр топқа тапсырма: 1топқа §70-тен, 2 топқа§71-ден, 3топқа §72-73-тен түсінген жұмыстарын постерге түсіріп, оны қоғау.

Талдау (кері байланыс).

Тест 1 топқа

1.галогендердің қайсысының молекуласы 1 ғана атомнан тұрады? А.Фтор Ә. Хлор Б.Бром В.Астат Г.Иод

2.Тұз қышқылы деп қай газдың судағы ерітіндісін айтамыз? А.HCl Ә.Cl2 Б.F2 В.NH3 3.Жоғарыдағы газдардың қайсысы ауадан жеңіл. А.HCl Ә.Cl2 Б.F2 В.NH3

4.Өнеркәсіпте хлор газын қай заттан алады.

А.NaCl Ә.MnO2 Б.KClO3 В.KMnO4

2 топқа 1.Медициналда қай галогеннің спирттегі ерітіндісін қан тоқтату үшін пайдаланады? А.хлордың Ә.фтордың

Б.йодтың В.бромның 2.Қай газдың суда ерігіштігі мықты? А.HCl Ә.Cl2 Б.F2 В.O2

3.Сарғыш жасыл түсті газ?

А.HCl Ә.Cl2 Б.F2 В.O2

4.Лабараторияда хлорды қандай күшті тотықтырғыштардан алады? А.H2SO4,O2,HNO3 Б. Cl2,O2,HNO3 Ә.MnO2,KClO3,KMnO4 В. H2SO4, MnO2,HNO3

3-топқа

1.Галагондердің сыртқы электрондық деңгейіндегі электрондар саны? А.1 Ә.5 Б.6 В.7

2.Сілтілік металдардың сыртқы электрондық деңгейіндегі электрондар саны? А.1 Ә.5 Б.6 В.7 3.Галагондердің сыртқы электрондық деңгейіндегі электрондардың конфигурациясы? А.ns2np3 Ә. ns2np4 Б. ns2np6 В. ns2np5 4.Сілтілік металдардың сыртқы электрондық деңгейіндегі электрондардың конфигурациясы? А.ns2np3 Ә. Ns1 Б. ns2np6 В. ns2np5

4-топқа

1.NaCl- галит минералының кездесетін кен орны?

А.Каспий маңы ойпаты,Арал теңізі жағалауы

Ә.Алматы,Қызылорда облысы

Б.Балкаш көлі,Ақтөбе облысы В.Жамбыл облысы, Қарату тауларында

2.NaCl - ас тұзындағы Na-дің массалық үлесі? А.40,5% Ә.38,5% Б. 37% В.39,5%

3. NaCl - ас тұзындағы Cl-дың массалық үлесі?

А.40,5% Ә.60,5% Б. 37% В.39,5%

4.NaOH- натрий гидроксидінің техникалық атауы? А.Күйдіргіш калий Ә.Күйдіргіш натрий Б.Сақар В.Сода

Жинақтау.

1-топқа. Оқулықтан 189 бет 5-жаттығу Хлордың физикалық қасиетін түсіндіріп, ауа бойынша тығыздығын есепте? Дауа(Cl2)-?

2-топқа. Оқулықтан 191 бетте 6-жаттығу. 100гр суда 6,72л (қ.ж) хлорсутек газы ерітілді,ерітіндінің массалық үлесін тап.

3-топқа. Маңызды хлоридтердің қолданылу саласын айт.

NaCl- HgCl2- KCl- ZnCl2-

CaCl2- AgCl-

4-топқа.

Өндірісте және лабараторияда хлор газын алатын қосылыстардың формулаларын жаз.

Бағалау әр топ бойынша Өзін-өзі бағалау парағымен бағаланады.

Аты-жөні

І Үй тапсырмасы

Жаңа сабақты игеру

№5№6№3№4 жаттығулар

Ауызша сұрақтар -20.

Түсіну

Қолдану

Талдау (Кері б\с)

Жинақтау


Үйге тапсырма: §71,72,73,74 және жинақтаудағы жаттығуларды аяқтау.





 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал