Сабақ жоспары: Тұздар гидролизі

</

Тақырыбы: Тұздар гидролизі.Биосферадағы тұздар гидролизінің маңызы. рН туралы түсінік, ағзадағы қышқылдық - сілтілік орта.

Мақсаты:

Б: Оқушыларға тұздар гидролизі туралы түсінік беріп,теңдеуін құра білуді үйрету.

Д: Әртүрлі тұз ертінділерінің ортасын болжап айта білуге үйрету.

Т: Оқушыларды ой еңбегіне, жұмыстануға, адамгершілікке тәрбиелеу.

Әдісі: жеке, топтық

Типі: Жаңа материалды меңгерту.

Қ-Қ: Әмбебап индикаторы, NaCI Na₂CO₃ АІСІ₃ NaOH HCI BaCI₂ K₂CO₃ сынауықтар.Мультимедия.

Барысы: І Ұйымдастыру кезең.

ІІ үй тапсырмасын сұрау.

І топқа.

1. Электролиттік диссоциация деген не?

2. Электролиттер деген не?

3. Күшті электролиттерді атаңдар.

4. Оң иондар қалай аталады?

5. Сутегі ионын(Н⁺) қалай анықтайды?

ІІ топқа

1. Электролиттік диссоциация теориясының негізін қалаған ғалым?

2. Бейэлектролиттер деген не?

3. Әлсіз электролиттерге мысал келтіріңдер.

4. Теріс иондар қалай аталады?

5. Гидроксил ионын(ОН^-) қалай анықтайды?

ІІІ жаңа материал

Тақтаға оқушылар мына заттардың диссоциация теңдеуін жазады.

HCI→ NaOH→

H₂SO₄→ Ca(OH)₂→

↓ ↓

Ортасы қышқыл ортасы сілтілік

Н₂О↔Н⁺ +ОН^-

бейтарап

+

Тұз

Ортасы қандай ? қышқылдық,сілтілік, бейтарап.

Үш сынауыққа натрий хлориді,натрий карбонаты, алюминий хлориді құйылған. Оқушылар әрбір пробиркадағы ертіндіні әмбебап индикаторымен сынайды. Мынадай кестені толтырады.

Тәжірбе жасағаннан кейін тұздың 4 тобын жазады.

К.Н К.Қ NaCI

К.Н Ә.Қ Na₂CO₃

Ә.Н К.Қ AICI₃

Ә.Н Ә.Қ АІ₂S₃

АІСІ₃

АІСІ_3→АІ³⁺ +3СІ^-

АІ(ОН)₃ НСІ Н₂О↔Н⁺ +ОН^-

Ә.н к.қ

ОН^-<Н⁺ АІ³⁺ + Н⁺ +ОН^-↔ АІОН²⁺ +Н⁺ қышқылдық

Na₂CO₃ Na₂CO₃→2Na⁺ +CO₃^2-

NaOH H₂CO₃ Н₂О↔Н⁺ +ОН^-

К.Н ә.қ

ОН^->Н⁺ CO₃^2- + Н⁺ +ОН^- ↔ HCO₃^- +OH^-cілтілік

Егер тұздың құрамына көпнегізді әлсіз қышқылдың қалдығы кірсе,гидролиз нәтижесінде қышқыл тұз түзіледі.

NaCI NaCI→Na⁺ + CI^-

NaOH HCI Н₂О↔Н⁺ +ОН^-

ОН^-=Н⁺

Қорытынды: диссоциация кезінде кейбір тұздардың иондары сумен әсер етіп, нәтижесінде әлсіз электролит молекуласын немесе иондарын түзейді - бұл реакция тұздар гидролизі деп аталады.

Грек тілінен аударғанда «гидро» - су, «лизис» - айырылу деген мағынаны білдіреді.

Тапсырма: жоғарда берілген кестені толықтыру.

рН- сутектік көрсеткіш, рН=-Lg[H⁺ ]

рН>7 сілтілік рН=7 бейтарап рН<7 қышқыл

10 кесте бойынша ассоциация құрады.

Гидролиз құбылысы жер қыртысының химиялық өзгеруіне әсер етеді.

MeS→H₂S

Силикаттар →гидроксидтерге

Өсімдіктерге қажетті қоректік заттар ертіндідегі гидраттанған иондар күйінде жасушаға жеткізіледі.

№2 з.ж. «Тұздар гидролизі»

K₂CO₃

BaCI₂

ІV Жаңа материалды пысықтау.

Мырыш хлориді, литий карбонаты, натрий сульфаты берілген осы тұздардың гидролиздену реакция теңдеуін жазып ортасын табыңдар.

V қорытынды: Сәйкестендіру тесты

І топ

ІІ топ

VІ Ү/Т § 10