Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданы Ақсай қаласының

№4 жалпы орта білім беретін мектебініңхимия және биология пәндері мұғалімі ДишеноваАрмангульНаурызбайевнаның сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Азоттың табиғаттағы айналымы. 9-сынып

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушылардың азот топшасындағы азот атомдарының қасиеттерi мен қосылыстары туралы алған бiлiмдерiн тексеру және тиянақтау.

2. Оқушылардыңой-өрiсiн кеңейту барысында табиғатта өтiп жататын табиғи құбылыстар туралы кеңiрек мағлұмат беру.

3. Оқушыларға ғылыми көзқарас қалыптастыру, экологиялық , iзгiлiк, адамгершiлiк тәрбие беру.

Сабақтыңөтiлу әдiсi: Бiлiмдi жүйеге келтiру, тиянақтау.

Сабақтың көрнекiлiгi: «Аммиак өндiрiсi», «Азот қышқылын алу» сызбанұсқасы, «Азоттың табиғаттағы айналымы» сызбанұсқасы.

Сабақтағы пәнаралық байланыс.

өсiмдiктану 7кл. « Бұршақ тұқымдастар ».

Сабақтың өтiлу барысы:

1.Ұйымдастыру бөлiмi.

2.Өтiлген тарау бойынша оқушылардың бiлiмдерiн тексеру.

3.Есептер шығару.

4.Сергiту сәтi.

5.Үйге тапсырма.

Сабақтың жоспары:

Үй тапсырмасы жазылған жоспар бойынша тексерiледi.

1.Азот топшасы элементтерiнiң жалпы сипаттамасы.

2.Азоттың қасиеттерi.

3.Азоттың химиялық қасиеттерi.

4.Аммиак өндiрiсi, азот қышқылын алу.

5.Аммонийтұздары.

6.Азот қышқылының химиялық қасиеттерi.

7.Азот қышқылының тұздары.

8.Азоттың табиғаттағы айналымы.

Атмосферада О₂,N₂,СО₂ - газдары бар. N₂-ң маңызы тiрi ағза құрамындағы ақуыздың құрамында болады. Азотсыз - ақуыз жоқ, ақуызсыз - өмiр жоқ.

Топырақ бактерия, түйнек бактериялар азотты сiңiредi, нәтижесiнде нитраттар түзiледi. Найзағайлы жаңбыр кезiнде де нитраттар пайда болады.

1. N₂+O₂ 2 NO - Q

2 NO + O₂2 NO₂

4 NO₂ + 2Н₂О+О₂ 4НNО₃

СаСО₃ + 2НNО₃ Са (NО₃)₂+Н₂О+СО₂

Нитратты өсiмдiктер сiңiредi жануарлар қоректенедi өлексе шiридi бос азот атмосфераға шығады.

Топырақта азот мүлшерi кемуi мүмкiн. Мысалы: ауыл шаруашылық дақылдарын жинаған кезде.

4. Тақырыпқа байланысты есептер шығару.

№7. №14-45 №14-50 №14-53

№ 14-49 № 14-58 №14-57.

Түр өзгерiстi жүзеге асыр.

а) NО₂НNО₃Сu(NО₃)₂ СuО

б) NН₃ NО NО₂ НNО₃

Сергiту сәтi.

1. Нитрат пен нитриттiң айырмасын айт.

КNО₃; КNО₂.

2. Жоқ формуланы орнына қойып, реакция теңдеуін жаз.

Сu (ОН)₂+ Сu(NО₃)₂ +

AgNO3 + AgCl +

BaCl₂ + BaSO₄+

Ca(ОН)₂ + СаCl₂+

« Отсыз түтiн » тәжiрибе.

1.Екi элемент бiр-бiрiмен дос едi. Бiр күнi найзағай ойнап күн күркiреп жаңбыр жауды. Сол күннен бастап екi элементтiң достығын тот басады. Ол нелiктен ойлаңдаршы?

2. «Отсыз түтiн жоқ, бұлтсыз жауын жоқ»бұл мақалды химия жоққа шығарады.

NH₄OH + HCl NH₄Cl + H₂O

3.Бiрiншi бөлiгiм көп емес, екiншi бөлiгiм « тiлсiз жау » деген мағынаны бiлдiредi.Өзiм химиялық элементпiн.

( Азот)

4. Үйге тапсырма.

№14-94. №14-33. №14-30. №14-57.