- Учителю
- Ашық сабақ §15. 'Қозоғистон худудига баланд тоғлар'. 8-сынып
Ашық сабақ §15. 'Қозоғистон худудига баланд тоғлар'. 8-сынып
Күни: 18.10.2014йил
Синф: 8-«В»
Фан: География
Мирзахамдамова Н.
Дарс мавзуси: §15. Қозоғистон худудига баланд тоғлар.
Дарс мақсади: а) Таълимий: уқувчиларга Қозоғистон худудидаги баланд тоғлар хақида маълумот бериш.
Б) Ривожлантирувчи: уқувчиларни оғзаки нутқини, куникма-маланасиши ривожлантириш.
В) Тарбиявий: уқувчиларни табиатга булган қизиқшини орттириш.
Дарснинг жихози: харита, интерактив доска, тоғ суратлари, семантикалик карта, слайд
Дарс услуби: сухбат, ижодийлик
Дарс тури: туп билан ишлаш.
Дарс услуби: савол-жавоб, қисман ижодкорлик, уйин.
Дарс жихози: интерактив доска, дарслик, семантикалик карта, сонлар езилган тарқатма материалдар.
Дарснинг бориши: Ташкилий қисм
Саломлашиш. Довомат
Дарс тури хақида тушунча бериш.
Синфни гурухға булиш.
Тянь-Шань баланд тоғи
Баянаул
паст тоғи
Ел жасымен көрікті
Тау-тасымен көрікті
Таулы жер бұлақсыз болмас,
Сулы жер құрақсыз болмас.
І. «Бу ким? Бу нима?»
1 гурухға 2-гурухга
-
Альп 1.Мезозой
-
Қумтош 2.Турон
-
Нисбий 3.Ч.Валиханов
-
Бетпоқдала 4.Сланец
-
Қ.Сатпаев 5.Мутлоқ
-
Сарыарқа 6.Муғалжар
ІІ. Уй вазифасини сузлаш.
«Сонлар сузлайди»
1 гурухға
2-гурухга
250-400 м
556 м
450м
-132м
657 м
250 м
1 гурухға 2-гурухга
Юмшоқ гузал ва мустаққам Қатор-қатор поездлар
Мендай металл жуда кам. Рельслардан йул излар.
Мен хатто коинот бағрин қучаман, Пулатни эритаман,
Шурва картошка Оқ қонни аритаман.
Мен сабаб хуш-таъм.
Алюминий Темир.
ІІІ. Янги мавзу
§15. Қозоғистон худудида баланд тоғлар.
Қозоғистоннинг баланд тоғларига шарқидан жанубий-шарқигача чузилиб етган Тянь-Шань, Жунгор Олатови, Саур-Тарбағатой хамда Олтой тоғлари киради.
Энг баланд тоғ чуккилари
Номи
Жойлашган жойи
Денгиз сатхидан баландлиги
Музтоғ
Олтой
4506м.
Бесбақан
Жунғор Олатови
4463м.
Толғор чуққиси
Или Олатови
4973м.
Хан Тагри чуққиси
Терскей Олатовии Қозоғистон, Хитой Қирғизстон чегараси туташган ж
6995м.
Ишонбулоқ
Кунгай Олатови
4646м.
Тянь-Шань Қозоғистоннинг жанубий-шаркий қисмини эгалаб етибди. Тянь-Шань Хитой тилидан олинган суз булиб «осмон билан талашган тоғ» деган маънони билдиради. Хақиқатдан хам Тянь-Шаньнинг чуққилари жуда баланд.
Тянь-Шань тоғли улкасининг Қозоғистондаги энг баланд нуқтаси-Хон -Тангри чуққиси (6995 м.)
Тянь-Шань тоғидаги музликлар
Тянь-Шань тоғли улкасига кирадиган тоғ тизмалари кенглик буйича чузилиб етибди. Тянь-Шань тоғли улкаис Ғарбий Тянь-Шань, Урта Тянь-Шань, Шимолий Тянь-Шаньга булинади. Тянь-Шаньнинг шимолий тихмаси Или Алатови, унинг этагида республикамизнинг пойтахти Алмати шахри жойлашган. Баъзи тизмаларнин бошланиши текис булади. Или Алатовида тоғ пайдо булиш жараени тамом булгани йуқ.
Жунғор Олатовининг шимоли-ғарб қисми Қозоғистон ерида тармоқланиб жойлашган. Жунғор Алатови шимолида Олақул ботиғи билан жанубида Или дареси хавзаси оралиғида ғарбдан -шаркка томон чузилиб кетган. 
Хитойдаги Ебинури кулининг ботиғи билан Қозоғистондаги Олакулининг ботиғини туташтириб етган тоғ оралиқ жойни Жунғор дарвозаси деб атайди. Жунғор дарвозоси Қозоғистонни Ғарбий Хитой билан туташтирадиган «Дустлик» темир йули қурилган.
Савур-Тарбағатай туташиб етган кушни тизмалар. Савур - бу тизмаларнинг ичидаги энг баланди. Энг баланд нуктаси-3816 м. Тарбағатай савурга қараганда яссироқ, лекин баландроқ. Энг баланд нуктаси 3134 м.
Олтой тоғли улкаси. Қозоғистоннинг жануби ғарб қисмида жойлашган. Олтой тоғли улкасининг Жанубий Олтой, Ғарбий еки кенди Олтой ва Қалба тизмаси деб уч қисмга ажратиш мумкин. Энг баланд нуктаси Кенди Олтойда жойлашган-Музтов (4506м). Кенди Олтой фойдали қазилмаларга жудаям бой.
Ү. Семантикали карта
Тоғнинг номи
Баланд нуқтаси номи
Баландлиги
Тянь-Шань
Хон Тангри
6995 м
Олтой
Музтов
4506 м
Савур-Тарбағатай
Савур-Тарбағатай
3816 м
Сариарқа
Сариарқа
250-400м
Муғалжар
Қатта Бақтибой
657 м
Қаратов
556 м
Уйга вазифа: §15.Қозоғистон худудига баланд тоғлар. 61 бет мавзуни сузлаб келишга, контур картага тоғларди тушириб келиш.