- Учителю
- Қазақстанның экономикалық әлеуметтік географиясы нені оқытады
Қазақстанның экономикалық әлеуметтік географиясы нені оқытады
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Кіріспе
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясы пәні, мақсаттары, міндеттері, мазмұны жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясы пәнімен танысқан тұлға
Сабақтың типі: Кіріспе сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.
2. Әңгіме-дәріс
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық картасы, оқулық, кескін карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа сабақты өту
ІІІ. Қорытындылау.
IV. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа сабақты өту.
Қазақстан Республикасы-Еуразия материгінің орталық бөлігінде орналасқан мемлекет. Жер көлемі 2724,9 мың км2, жалпы аумағы бүкіл жер шары көлемінің 2%-ын, Азияның 6,1%-ын құрайды. Жер көлемі жөнінен д.ж. 9 орында. Шекарасының жалпы ұзындығы-13331 км-ден астам. Батыс, солтүстік-батыс, және солтүстігінде Ресей Федерациясымен, оңтүстігінде Түрікменстан, Өзбекстан, Қырғызстанмен, оңтүстік-шығысында Қытаймен шектеседі. Климаты шұғыл континентті. Қазақстан егемендік алғаннан кейін 120-дан астам елдермен экономикалық байланыстар орнатқан. Экономикалық-географиялық тұрғыдан Қазақстанның мынадай артықшылықтары бар:
1. Тарихи-экономикалық дамыған елдермен шектеуі (Ресей, Қытай, Орталық Азия елдері).
2. Транзиттік жол торабы үстінде орналасуы.
3. Қазақстан аумағы жер бедерінің көп бөлігінде жазық болып келуі.
4. Минералды ресурстар қорының молдығы.
ІІІ. Қорытындылау.
IV. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Кіріспе.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Халық саны.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстан халық саны, орналасу факторлары, халық тығыздығы жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстан халық санымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Б.Ү.Ү. кестесі.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Тірек-сөздермен жұмыс.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Қазақстанның экономикалық-географиялық жағдайына сипаттама?
2. Қазақстан қандай елдермен шектеседі?
3. «Экономикалық-географиялық жағдай» ұғымы?
4. Ірі транзиттік жолдардың ел экономикасына қандай маңызы бар?
5. Географиялық жағдайдың ел экономикасының дамуына әсері?.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Тірек-сөздермен жұмыс.
Тірек-сөздер түсіндіріледі.
а) Туу-1000 адамға шаққандағы 1 жыл ішінде туған балалардың саны.
ә) Өлім-жітім-1000 адамға шаққандағы 1 жыл ішіндегі өлген адамдар саны.
б) Табиғи өсім-1000 адамға шаққандағы туған және өлген адамдар санының арақатынасы.
в) Механикалық қозғалыс-Халық санының басқа елден көшіп келушілер есебінен өсуі.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы халықтың орналасу себептерін түсіндіру.
Х
алықтың
орналасу себептері.
Пайдалы қазбаларға Егіншілікке Теміржолдарға Мал шаруашылығына
байланысты. байланысты. байланысты. байланысты.
Республиканың Сырдария, Түрксіб, Орталық, батыс
Оңтүстік-шығысы Талас, Асы ТрансҚазақстан және оңтүстік-
Мен Оңтүстік өзендерінің бойында. Батыс.
Алтай. маңы.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның халық саны.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Ұлттық, діни құрамы.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстан халқының ұлттық, діни құрамы, таралып орналасуы жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Топтастыру.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Топтастыру.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
4. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Қазақстан халық саны?
2. Механикалық қозғалыс дегеніміз не?
3. Табиғи өсім дегеніміз не?
4. Халық тығыздығы?
5. Қазақстан халқының орналасу себептері?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Топтастыру.
Топтастыру арқылы қазақтардың және басқа ұлт өкілдерін пайыздық көрсеткіш арқылы түсіндіру.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы ұлт өкілдерінің басым аймақтарын сипаттау.
Қазақстан ұлттары
Орыстар
Қазақстанның барлық аймағында қоныстанған.
Украйндар
Қостанай және Ақмола облыстарында қоныстанған.
Беларусьтар
Солтүстік Қазақстан облысында қоныстанған.
Өзбектер
Оңтүстік Қазақстан облысында қоныстанған.
Ұйғырлар
Алматы облысында қоныстанған.
Дүнгендер
Жамбыл облысында қоныстанған.
Корейлер
Қаратал, Сырдария өзендерінің бойында қоныстанған.
Татарлар
Семей және Орал қалаларында қоныстанған.
4. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы д.ж. қазақ диаспоралары жөнінде түсіндіру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауп.
1. Қазақстан ұлттық құрамы?
2. Қазақстанның діни құрамы?
3. Д.ж. қазақ диаспорасы?
4. Қазақтардың облыстардағы таралу мөлшері?
5. Ұлттардың пайыздық мөлшері?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның ұлттық және діни құрамы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Еңбек ресурсы, қала және ауыл халқы.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстан еңбек ресурсы, қала және ауыл халқы жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстан еңбек ресурсы, қала және ауыл халқымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Б.Ү.Ү. кестесі. 6. Топтастыру.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
3. Топтастыру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Қазақстан ұлттық құрамы?
2. Қазақстанның діни құрамы?
3. Д.ж. қазақ диаспорасы?
4. Қазақтардың облыстардағы таралу мөлшері?
5. Ұлттардың пайыздық мөлшері?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Оқулықтағы 16-беттегі, 2-кесте арқылы еңбек ресурсының құрамын түсіндіру.
3. Топтастыру.
Топтастыру арқылы Қазақстан халқының жұмыс істеу құрылымын түсіндіру.
Өнеркәсіп. 24%
Сауда, қоғамдық тамақтану. 5%
Білім беру. 15%
Еңбек ресурсы
Ауыл және орман шаруашылығы. 14%
Құрылыс. 8%
Көлік және байланыс. 11%
Денсаулық сақтау. 8%
Басқа салалар. 15%
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы қалалардың пайда болу себептерін түсіндіру.
Қалалардың
пайда болу себептері.
Пайдалы қазбаларға Өнеркәсіпке Теміржолдарға ЖЭС және СЭС-ге
байланысты. байланысты. байланысты. байланысты.
Қарағанды, Рудный, Жаңаөзен, Павлодар,
Балқаш, Ақсу, Риддер, Ақтау, Өскемен,
Теміртау, Балқаш т.б. Атырау т.б. Ақсу т.б..
Хромтау т.б.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның еңбек ресурсы, қала және ауыл халқы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №1
Тақырыбы: Қазақстанның халқы, ұлттық құрамы.
Мақсаты: Қазақстанның халқын, халық тығыздығын, ұлттық құрамын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның халықтар картасы т.б.
Жоспары.
1. Халқының саны, халық тығыздығы.
2. Халық санының мағлұматтары негізінде график сызу.
1897
1926
1939
1959
1970
1979
1989
1999
Қазір
3393
3713
2314
2795
4234
5289
6535
7985
41
74
370
679
1114
1634
2509
3616
3352
3639
1944
2116
3120
3655
4026
4369
3. Қазақстан халқының ұлттық құрамы (диаграмма).
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Өнеркәсіп кешеніне жалпы сипаттама.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстан өнеркәсіп кешенінің құрылымы, заңдылықтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстан өнеркәсіп кешенінің жалпы сипаттамасымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздер.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Тірек-сызбамен.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Тірек-сызбамен жұмыс.
3.Тірек-сөздермен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Қазақстан еңбек ресурсы?
2. Халықтың жұмыс істеу құрылымы?
3. Ауыл халқы?
4. Қала халқы?
5. Қалалардың пайда болуы?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Тірек-сызбамен жұмыс.
Оқулықтың 20-шы бетіндегі, 3-ші сызбанұсқа арқылы Қазақстан шаруашылығының салалық құрылымын түсіндіру.
3. Тірек-сөздермен жұмыс.
Оқушыларға тірек-сөздердің мағынасы түсіндіріледі.
а) Шоғырландыру-өндірістің ұштасуы.
ә) Құрамдастыру-Бір кәсіпорында технологиялық процесі ұқсас бірнеше өндірістердің жинақталуы.
б) Мамандандыру-Кәсіпорынның бірыңғай өнімдер шығаруға бейімделуі.
в) Кооперативтендіру-Дайын өнімдерді жасап шығарудағы бірнеше кәсіпорындардың арасындағы өндірістік байланыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Шаруашылық қандай салаларға топтастырылады?
2. Өндірістік салалар?
3. Өндірістік емес салалар?
4. Шаруашылық дегеніміз не?
5. Қазақстан өнеркәсібінің жетекші салалары?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстан өнеркәсібіне жалпы сипаттама.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Еңбек ресурсы, қала және ауыл халқы.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның отын-энергетика кешені, салалары, кен орындары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның отын-энергетика кешенімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Б.Ү.Ү. кестесі. 6. Топтастыру.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Кестемен жұмыс.
4. Топтастыру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Шаруашылық қандай салаларға топтастырылады?
2. Өндірістік салалар?
3. Өндірістік емес салалар?
4. Шаруашылық дегеніміз не?
5. Қазақстан өнеркәсібінің жетекші салалары?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Тірек-сызбамен жұмыс.
Оқулықтағы 22-беттегі, 4-сызбанұсқа арқылы отын-энергетика кешенінің құрылымын түсіндіру.
3. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Қазақстанның отын өнеркәсібін түсіндіру.
Мұнай
Доссор, Мақат, Ембі, Қашаған, Құрманғазы, Ақтоқты, Қайраң, Қаламқас, Қаражамбас, Құмкөл.
Бензин, дизель майы, керосин, химиялық өнімдер, мазут, гудрон.
Газ
Теңге, Үстірт, Қарашығанақ, Имаш, Жаңажол, Батыс Прорва, Тасболат, Шынар, Өзен, Амангелді.
Мұнайды өңдеу барысында пайда болған газ қалдықтарынан синтетикалық талшық, каучук, спирт т.б.
Көмір
Қарағанды, Екібастұз, Обаған, т.б.
Көмір.
4. Топтастыру.
Топтастыру арқылы Қазақстанның электр энергетикасын түсіндіру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның отын-энергетика кешені.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №2
Тақырыбы: Қазақстанның отын-энергетика кешені.
Мақсаты: Қазақстанның оытн-энергетика кешенінің территориялық құрылымы мен салаларын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Кесте бойынша электр энергиясы мен отын өнеркәсібі салаларының графигін жасау.
2. Қазақстанның электр-энергетикасы мен отын өнеркәсібінің орналасу факторлары.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Металлургия кешені.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстан металлургия кешенінің құрылымы, заңдылықтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстан металлургия кешенімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Топтастыру.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
3. Топтастыру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Отын-энергетика кешенінің салалары?
2. Мұнай өнеркәсібі?
3. Газ өндірісі?
4. Көмір өнеркәсібі?
5. Электр энергетикасы?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы түсті металдар тобын түсіндіру.
3. Топтастыру.
Топтастыру арқылы қара және түсті металлургия кәсіпорындарының орналасу принциптерін түсіндіру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Оқулықтың 42-бетіндегі, 5-сызбанұсқа арқылы Қарағанды металлургия комбинатының шикізат базасы түсіндіріледі.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Металлургия кешенінің салалары?
2. Түсті металлургия?
3. Қара металлургия?
4. Орналасу принциптері?
5. Қарағанды металлургия комбинатының шикізат базасы?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның металлургия кешені.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №3
Тақырыбы: Қазақстанның түсті металлургия өнеркәсібі.
Мақсаты: Қазақстанның түсті металлургия топтарын, өндіріс орындарын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Түсті металлургия топтары.
Түсті металлдар
2. Түсті металлургия кәсіпорындары.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Машина жасау кешені.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның машина жасау кешені, салалары, кен орындары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның машина жасау кешенімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Топтастыру.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.
3. Б.Ү.Ү. кестесі.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Металлургия кешенінің салалары?
2. Түсті металлургия?
3. Қара металлургия?
4. Орналасу принциптері?
5. Қарағанды металлургия комбинатының шикізат базасы?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Топтастыру.
Топтастыру арқылы машина жасау кешенінің басқа салалармен байланысын түсіндіру.
3. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы машина жасау кешенінің салалары, орталықтары, шығаратын өнімдерін түсіндіру.
Ауыр машина жасау
Алматы, Қарағанды.
Түсті және қара металлургия, химия комбинаттарына құрал-жабдықтар, шахталарға машиналар.
Экскаватор зауыты
Кентау.
Экскаватор.
Пресс-автоматтар
Алматы, Шымкент.
Автоматтандырылған станоктар.
Электротехникалық машиналар
Алматы, Шымкент, Семей, Өскемен, Талдықорған, Қарағанды, Ақтөбе, Көкшетау.
Төменгі, жоғарғы вольтті аппараттар, кабель, конденсатор, аккмулятор, электрлі мотор, рентген аппаратуралары, таразы, аспаптар.
Ауыл шаруашылық машиналары.
Павлодар, Макинка, Петропавл, Астана, Көкшетау, Өскемен.
Трактор, қосалқы бөлшектер, шағын литражды қозғалтқыштар, аспаптар.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның машина жасау кешені.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №4
Тақырыбы: Қазақстанның машина жасау кешені.
Мақсаты: Қазақстанның машина жасау кешенінің құрылымын, маңызын, негізгі салаларын, орналасу ерекшеліктерін анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Төмендегі жоспар бойынша машина жасау салаларының біреуіне сипаттама.
а) Орналасу принципі.
ә) Өнеркәсіптің басқа салаларымен байланысы.
б) Бұл сала кәсіпорындарының шоғырланған аудандары, олардың шикізат көздерімен және дайын өнімді тұтынушылармен байланыстары.
2. Машина жасау кешені салаларына сипаттама.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Химия өнеркәсібі.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстан химия өнеркәсібінің құрылымы, заңдылықтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстан химия өнеркәсібімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Машина жасау кешенінің басқа салалармен байланысы?
2. Машина жасау кешенінің салалары?
3. Ауыр машина жасау саласы?
4. Ауыл шаруашылық машина жасау саласы?
5. Электротехникалық машина жасау саласы?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы химия өнеркәсібі кәсіпорындарының орталықтарын, шығаратын өнімдерін түсіндіру.
Шымкент.
Шина, резина, техникалық бұйым, синтетикалық жуу заттары, фармацептік препараттар.
Теміртау.
Синтетикалық каучук.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы химия өнеркәсібінің салалық құрамын түсіндіру.
Химия өнеркәсібі
Органикалық синтез бен полимер химиясы.
Негізгі химия
Кен химиясы
Фосфор және калий тұздары, ас тұзы, апатит.
Сода өндірісі, күкірт қышқылы, минералды тыңайтқыштар.
Жасанды талшық, жасанды каучук, пластмасса, бояу, кір жуатын
ұнтақ.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Химия өнеркәсібінің өнімдері?
2. Химия өнеркәсібінің басқа салалармен байланысы?
3. Кен химиясы?
4. Негізгі химия?
5. Органикалық синтез бен полимер химиясы?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның химия өнеркәсібі.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №5
Тақырыбы: Қазақстанның химия өнеркәсібі.
Мақсаты: Қазақстанның химия өнеркәсібінің құрылымын, маңызын, негізгі салаларын, орналасу ерекшеліктерін анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Төмендегі жоспар бойынша химия өнеркәсібі салаларының біреуіне сипаттама.
а) Орналасу принципі.
ә) Өнеркәсіптің басқа салаларымен байланысы.
б) Бұл сала кәсіпорындарының шоғырланған аудандары, олардың шикізат көздерімен және дайын өнімді тұтынушылармен байланыстары.
2. Химия өнеркәсібі салаларына сипаттама.
1.
2.
3.
4.
5.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Көлік кешені.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның көлік кешені, салалары, құрылымы жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның көлік кешенімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Топтастыру.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.
3. Б.Ү.Ү. кестесі. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Химия өнеркәсібінің өнімдері?
2. Химия өнеркәсібінің басқа салалармен байланысы?
3. Кен химиясы?
4. Негізгі химия?
5. Органикалық синтез бен полимер химиясы?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Топтастыру.
Топтастыру арқылы көлік кешенінің салаларын түсіндіру.
3. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы көлік кешені салаларының ірі магистральдарын түсіндіру.
Автомобиль жолы.
Алматы-Астана, Алматы-Бішкек-Тараз-Шымкент-Ташкент, Қарағанды-Теміртау-Астана, Семей-Павлодар-Омбы, Алматы-Шелек-Нарынқол, Орал-Атырау т.б.
Теміржол.
Түркісіб, Оңтүстік Сібір, Орта Сібір, ТрансҚазақстан т.б.
Су көлігі.
Каспий теңізі, Орал, Іле, Ертіс өзендері боиы т.б.
Әуе көлігі.
51 әуежай жұмыс істейді, 21 республикалық маңызы бар.
Құбыр желісі.
Доссор-Ракуша, Өзен-Жетібай-Ақтау, Өзен-Атыру-Самара, Омбы-Павлодар-Шымкент-Чарджоу т.б.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы көлік кешені салаларының жүк тасымалы, ұзвндығы түсіндіріледі.
Көлік кешені
Автомобиль жолы
Теміржол
Су көлігі
Әуе көлігі
Құбыр жолы
Ұзындығы-14,6 мың км, 57,5% жүк, 56% жолау-шы тасымал-данады.
Маңызды жол ұзындығы-12,4 мың км,
Ұзындығы-6 мың км,
19 шетелдік әуе компания-
ларының 9-ы алыс шетелге
жүк тасиды.
Мұнайдың 60%, газ толығымен тасымал-данады.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның көлік кешені.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №6
Тақырыбы: Қазақстанның көлік кешені.
Мақсаты: Қазақстанның көлік кешенінің құрылымын, маңызын, негізгі салаларын, орналасу ерекшеліктерін анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Жүк айналымының мәліметтері негізінде көлік салаларының графигін сызу.
2. Қазақстанның оңтүстігіндегі 1317 км-лік газ құбыры.
Мүбәрәк
Шымкент Тараз Бішкек Алматы
3. Трансқазақстан, Түрксіб теміржолдарының бағыты, шаруашылық маңызы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Өсімдік шаруашылығы.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның өсімдік шаруашылығы құрылымы, салалары, таралу аймақтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның өсімдік шаруашылығымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Диаграмма.
3. Топтастыру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
5. Кестемен жұмыс
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Қазақстанның автомобиль көлігі?
2. Қазақстанның теміржол көлігі?
3. Қазақстанның әуе көлігі?
4. Қазақстанның су көлігі?
5. Қазақстанның құбыр көлігі?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Диаграмма.
Оқулықтың 57-бетіндегі, 11-диаграмма арқылы негізгі ауыл шаруашылық дақылдарының егістік көлемін сипаттау.
3. Топтастыру.
Топтастыру
арқылы дәнді-дақыл шаруашылығын түсіндіру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы техникалық дақылдарды түсіндіру.
Т
ехникалық
дақылдар.
Мақта
Қызылша Күнбағыс
Мақтаарал ауданы, Аса, Талас, Қаратал, Ертіс өзенінің
Келес, Арыс өзенде Шу өзендерінің аңғар аңғары т.б.
рі аңғары т.б. лары т.б.
5. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы бау-бақша, жемшөптік дақылдарды түсіндіру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Өсімдік шаруашылығы салалары?
2. Дәнді-дақылдар?
3. Техникалық дақылдар?
4. Бау-бақша дақылдары?
5. Жемшөптік дақылдар?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның өсімдік шаруашылығы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Мал шаруашылығы.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның мал шаруашылығы құрылымы, салалары, таралу аймақтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның мал шаруашылығымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс. 6. Б.Ү.Ү. кестесі.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Диаграмма.
3. Топтастыру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
5. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Өсімдік шаруашылығы салалары?
2. Дәнді-дақылдар?
3. Техникалық дақылдар?
4. Бау-бақша дақылдары?
5. Жемшөптік дақылдар?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Диаграмма.
Оқулықтың 62-63-беттеріндегі, 12-13-диаграммалар арқылы қой, ешкі, ірі қара мал басы санын түсіндіру.
3. Топтастыру.
Топтастыру
арқылы қой шаруашылығын түсіндіру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы мүйізді ірі қара мал шаруашылығын түсіндіру.
Мүйізді ірі қара
Етті сүтті ірі қара-Шығ. Қаз. Алматы, Оңт. Қаз. Қостанай, Ақмола, Солт. Қаз. обл/да өсіріледі.
Сүтті етті ірі қара-Қала маңы шаруашылықты аудандарда
өсіріледі.
5. Кестемен жұмыс.
Оқулықтың 64-бетіндегі, 5-кесте арқылы қазақы жылқы тұқымдарының таралуын түсіндіру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның мал шаруашылығы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс 7
Тақырыбы: Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешені.
Мақсаты: Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенінің құрылымын, маңызын, негізгі салаларын, орналасу ерекшеліктерін анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Өсімдік шаруашылығының салаларына, таралу аймақтарына сипаттама.
Өсімдік шаруашылығы.
Дәнді дақылдар Бау-бақша Жемшөптік Техникалық
2. Кестедегі мәліметтер негізінде мал шаруашылығының графигін салу.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Жеңіл өнеркәсіп.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның жеңіл өнеркәсібі құрылымы, салалары, таралу аймақтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның жеңіл өнеркәсібімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Мал шаруашылығы салалары?
2. Қой шаруашылығы?
3. Мүйізді ірі қара?
4. Жылқы шаруашылығы?
5. Қосалқы мал шаруашылығы?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Топтастыру.
Топтастыру арқылы жеңіл өнеркәсіп салаларын түсіндіру.
3. Кестемен жұмыс.
Оқулықтың 71,73-беттеріндегі, 8-кесте мен 6-сурет арқылы жеңіл өнеркәсіп құрылымымен матаны жасап шығару процесін түсіндіру.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарының орталықтарын түсіндіру.
Жеңіл өнеркәсіп
Мақта тазалау зауыттары.
Шымкент, Түркістан, Мақтаарал.
Жүн жуу комбинаттары.
Семей, Тараз.
Трикотаж фабрикалары.
Алматы, Қарағанды, Шымкент, Өскемен, Жезқазған.
Шұлық фабрикалары.
Семей, Қарағанды, Шымкент.
Былғары, тері илеу зауыты.
Орал, Қызылорда, Тараз, Қостанай.
Аяқкиім кәсіпорындары.
Алматы, Семей, Тараз, Қарағанды, Қызылорда т.б.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Жеңіл өнеркәсіп салалары?
2. Матаны жасап шығару процесі?
3. Жеңіл өнеркәсіп құрылымы?
4. Жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарының орталықтары?
5. Әлеуметтік инфрақұрылым салалары?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның жеңіл өнеркәсібі.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Тамақ өнеркәсібі.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның тамақ өнеркәсібі құрылымы, салалары, таралу аймақтары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның тамақ өнеркәсібімен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Топтастыру.
3. Кестемен жұмыс. 6. Б.Ү.Ү. кестесі.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Кестемен жұмыс.
4. Топтастыру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Жеңіл өнеркәсіп салалары?
2. Матаны жасап шығару процесі?
3. Жеңіл өнеркәсіп құрылымы?
4. Жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарының орталықтары?
5. Әлеуметтік инфрақұрылым салалары?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2.Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы тамақ өнеркәсібінің орналасу факторларын түсіндіру.
Тамақ өнеркәсібі.
Шикізат көзіне жақын орналасқан салалар.
Тұтынушыға жақын орналасқан салалар.
Шикізат көзіне де, тұтынушыға да жақын орналасқан салалар.
Қант, спирт, май шайқау, сүт, консерві, крахмал, сірне т.б.
Наубайхана, сыра қайнату, сүт, макарон, кондитер өнімдері т.б..
Ет,ұн тарту, шарап жасау, темекі өңдеу т.б.
4. Кестемен жұмыс.
Оқулықтың 67-бетіндегі, 7-кесте арқылы ет өнеркәсібінің маңызды өнім түрлерінің өндірісін түсіндіру.
5. Топтастыру.
Топтастыру арқылы тамақ өнеркәсібінің салаларын түсіндіру.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазақстанның тамақ өнеркәсібі.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №8
Тақырыбы: Жеңіл, тамақ өнеркәсіп.
Мақсаты: Жеңіл, тамақ өнеркәсібінің құрылымын, орналасу факторлары, салаларын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Жеңіл өнеркәсіп салаларын сипаттама.
Жеңіл өнеркәсіп.
2. Тамақ өнеркәсіп салаларын сипаттама.
Тамақ өнеркәсібі.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Орталық Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Орталық Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Орталық Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Тамақ өнеркәсібі салалары?
2. Орналасу факторлары?
3. Ет өнеркәсібі?
4. Балық өнеркәсібі?
5. Сүт өнімдері өнеркәсібі?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Орталық Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Орталық Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 428,0 мың км2
Халқы: 1331,0 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-3,6 адам
Маманданған салалары: Көмір-металлургия, Химия-машина жасау.
Өнеркәсібі
Ауыл шаруашылығы
Көлік жүйесі
Энергетика:
Көмірге негізделген.
ЖЭС Абай, Қарағанды,
Теміртау.
Қара металлургия:
Қарағандының кокс көмірі
негізінде Теміртауда зауыт
жұмыс істейді.
Түсті металлургия:
Кен өндіру, байыту, мыс та-
залау, металл прокаттау,
сирек және шашыранды ме-
талл алу.
Машина жасау кешені:
Кеніш-шахта құралдары,
бұрғылау, машиналары, өзі
жүретін комбайндар, кран-
дар, энергияға қажетті құ-
ралдар.
Химия өнеркәсібі:
Синтетикалық каучук, кү-
кірт қышқылы, резина тех-
никалық бұиымдар, азот
тыңайтқыштарын шығара-
ды.
Тамақ өнеркәсібі:
Ет, ұн, кондитер комбинат-
тары, шарап, ликер-арақ,
коньяк, сыра, балық зауыт-
тары бар.
Жеңіл өнеркәсіп:
Аяқкиім, трикотаж, тігін,
жиhаз, шұлық шығарылады.
Мал шаруашылығы:
Еділбай қойы, солтүстігінде
етті-сүтті ірі қара, жылқы өсіріледі. жетекші саласы
қой шаруашылығы.
Егіншілік:
Жетекші саласы жаздық бидай өсіру. Жүгері, күнбағыс өсіріледі.
Автомобиль жолы:
а) Қарағанды-Теміртау.
ә) Қарағанды-Балқаш-Алматы.
Темір жол:
а) Астана-Қарағанды-
Теміртау-Шу.
ә) Мойынты-Балқаш-Саяқ-
Ақтоғай.
б) Жарық-Жезқазған.
в) Атасу-Қаражал.
г) Қарағанды-Балқаш.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының аумағы?
2. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының халқы?
3. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі?
4. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
5. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының шекаралас аймақтары?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Орталық Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Орталық Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Орталық Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Орталық Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының аумағы?
2. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының халқы?
3. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі?
4. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
5. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының шекаралас аймақтары?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Орталық Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Орталық Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 428,0 мың км2
Халқы: 1331,0 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-3,6 адам
Маманданған салалары: Көмір-металлургия, Химия-машина жасау.
Өнеркәсібі
Ауыл шаруашылығы
Көлік жүйесі
Энергетика:
Көмірге негізделген.
ЖЭС Абай, Қарағанды,
Теміртау.
Қара металлургия:
Қарағандының кокс көмірі
негізінде Теміртауда зауыт
жұмыс істейді.
Түсті металлургия:
Кен өндіру, байыту, мыс та-
залау, металл прокаттау,
сирек және шашыранды ме-
талл алу.
Машина жасау кешені:
Кеніш-шахта құралдары,
бұрғылау, машиналары, өзі
жүретін комбайндар, кран-
дар, энергияға қажетті құ-
ралдар.
Химия өнеркәсібі:
Синтетикалық каучук, кү-
кірт қышқылы, резина тех-
никалық бұиымдар, азот
тыңайтқыштарын шығара-
ды.
Тамақ өнеркәсібі:
Ет, ұн, кондитер комбинат-
тары, шарап, ликер-арақ,
коньяк, сыра, балық зауыт-
тары бар.
Жеңіл өнеркәсіп:
Аяқкиім, трикотаж, тігін,
жиhаз, шұлық шығарылады.
Мал шаруашылығы:
Еділбай қойы, солтүстігінде
етті-сүтті ірі қара, жылқы өсіріледі. жетекші саласы
қой шаруашылығы.
Егіншілік:
Жетекші саласы жаздық бидай өсіру. Жүгері, күнбағыс өсіріледі.
Автомобиль жолы:
а) Қарағанды-Теміртау.
ә) Қарағанды-Балқаш-Алматы.
Темір жол:
а) Астана-Қарағанды-
Теміртау-Шу.
ә) Мойынты-Балқаш-Саяқ-
Ақтоғай.
б) Жарық-Жезқазған.
в) Атасу-Қаражал.
г) Қарағанды-Балқаш.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Орталық Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №9
Тақырыбы: Орталық Қазақстан экономикалық ауданы.
Мақсаты: Ауданның құрамын, Республика шаруашылығында алатын орнын, дамыған шаруашылық салаларын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі.
Қарағанды облысы
Аудандары: Орталықтары:
1. Абай 1. Абай
2. Ақтоғай 2. Ақтоғай
3. Бұқар Жырау 3. Ботақара
4. Жаңарқа 4. Атасу
5. Қарқаралы 5. Қарқаралы
6. Нұра 6. Киевка
7. Осакаров 7. Осакаровка
8. Ұлытау 8. Ұлытау
9. Шет 9. Ақсу-Аюлы
10. Қаражал қ. ә. 10. Қаражал
2. Орталық Қазақстанның өнеркәсібіне сипаттама.
3. Орталық Қазақстанның ауыл шарашылығына сипаттама.
1. Мал шаруашылығы
2. Егіншілік
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Шығыс Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Шығыс Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Орталық Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Шығыс Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Шығыс Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 283,2 мың км2
Халқы: 1455,4 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-6 адам
Маманданған салалары: Полиметалл, түсті металлургия, агроөнеркәсіп кешені.
Өнеркәсібі
Ауыл шаруашылығы
Көлік жүйесі
Түсті металлургия:
Түсті металлды өндіру және байыту, ме-таллургиялық қорыту, қорғасын, мырыш,
мыс, кадьмий т.б. таза металдарды бөліп алу.Өскемен қорғасын-мырыш,Риддер по
лиметалл, Ертісмыс балқыту, Зырянқор-ғасын комбинаттары жұмыс істейді. 62 алтын кен орны бар. Алтын өндірумен «Алтай», «Бунамаш», «Суздаль», «Орта
лық Мұқыры», «Алеп», «Андас-Алтын»
кәсіпорындары айналысады.
Энергетика:
а) ЖЭС Өскемен, Семей, Риддер, Зырян.
ә) СЭС Үлбі, Жоғары Хариуз,Тишинск, Өскемен, Бұқтырма, Шүлбі.
Машина жасау, металл өңдеу:
Өскеменде «Шығысмаш» зауыты метал-лургия зауыты мен кен байыту комбинат-
тары үшін бұрғылау және жүк тиейтін машиналар, кен қазатын құралжабдықтар,
Конденсатор зауыты электр техникасы, темір жол көлігі, құрылыс, ауыл шаруашы-лығы медицина, машина жасау өнімдерін, Аспап жасау зауыты электр станциясына
қажетті құрал жабдық шығарады. Семей-де армтура, «Қазақкабель» зауыттары жұмыс істейді.
Құрылыс материалдары:
Семей және Өскеменде цемент зауыты. Семейде силикатты кірпіш зауыты, Қала типтес кенттерде темір бетон бұйымы, құрастырмалы конструкторлар, ірі панель-ді қабырғалар, темір-бетон құбырларын
жасау кәсіпорындары бар. Өскемен, Рид-дер, Зырян, Семей, Щемонайхада ағаш
өңдеу кәсіпорындары, Өскеменде жиhаз фабрикасы жұмыс істейді.
Мал шаруашылығы:
Қой шаруашылығы Ертістің сол жағында, Оңтүстік
Алтай, Сауыр-Тарба-ғатай, Зайсан қазан-шұңқырында дамыған. Ауданның солтүстігі
және орталығында биязы жүнді және жартылай биязы жүнді, оңтүстік және оңтүстік шығысында қылшықжүнді және қаракөл, таулыаудан-дарда ангор ешкілері
өсіріледі.
Сүтті-етті ірі қара Ертістің оң жағы, Алтай, Қалба,Тарба-ғатай бөктерлері. Ау-
данның қалған бөлігін-де етті-сүтті ірі қара өсіріледі.
Шошқа шаруашылы-ғы Кенді Алтай, Қалба. Тарбағатай, бөктері, Белағаш даласында
дамыған.
Омарта шаруашылы-ғы Алтай және Тарба-ғатайдың Оңтүсті-гінде дамыған.
Марал-бұғы шаруашылығы Биік тау бөктерлерінде, Қатонқарағай ауда-нында дамыған.
Егіншілік:
Жаздық бидай жетекші
орын алады.
Күздік бидай Тарбағатай
беткейінде.
Күздік қара бидай Ертістің
оң жағасы, Қалба жотасы,
Үлбі, Бұқтырма, Нарым бөк-
терінде.
Тары, Қарақұмық, Жүгері
ауданның оңтүстігі мен ба-
тысында. Сонымен қатар
арпа, сұлы, күнбағыс, кар-
топ өсіріледі.
Темір жол:
Локоть-Өскемен-Риддер.
Автомобиль жолы:
Шығыс шеңбері.
Өзен жолы:
Ертіс өзенінің бойы.
Шығыс Қа-зақстанның көлік жол-дарымен кен, кен концен-
траттары, түсті метал-лдар, құры-лыс мате-риалдары, ас-
тық, ағаш, көмір, сұйық
отын, маши-на, түрлі құ-рал жаб-дықтар, жүк, жолаушы
тасымалданады.
Жеңіл өнеркәсіп:
Семейде мақта жібін иіру, жүн жуу, шұлық, тігін трикотаж, шұға.
Риддер, Зырянда трикотаж, тігін.
Өскеменде жібек талшықтарын шығару комьинаттары жұмыс істейді.
Тамақ өнеркәсібі:
Жетекші саласы ет өнеркәсібі.
Семей, Риддер, Өскемен, Аягөз, Зырян, Приөзерноеде ет. Семей, Өскеменде ұн тарту. Елді мекендерде нан, мака-
рон, кондитер өнімдері. Өскеменде күнбағыс майын айыру комбинаттары жұмыс істейді.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының аумағы?
2. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының халқы?
3. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі?
4. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
5. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының шекаралас аймақтары?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Шығыс Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Шығыс Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Шығыс Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының аумағы?
2. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының халқы?
3. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі?
4. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
5. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының шекаралас аймақтары?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Шығыс Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Шығыс Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 283,2 мың км2
Халқы: 1455,4 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-6 адам
Маманданған салалары: Полиметалл, түсті металлургия, агроөнеркәсіп кешені.
Өнеркәсібі
Ауыл шаруашылығы
Көлік жүйесі
Түсті металлургия:
Түсті металлды өндіру және байыту, ме-таллургиялық қорыту, қорғасын, мырыш,
мыс, кадьмий т.б. таза металдарды бөліп алу.Өскемен қорғасын-мырыш,Риддер по
лиметалл, Ертісмыс балқыту, Зырянқор-ғасын комбинаттары жұмыс істейді. 62 алтын кен орны бар. Алтын өндірумен «Алтай», «Бунамаш», «Суздаль», «Орта
лық Мұқыры», «Алеп», «Андас-Алтын»
кәсіпорындары айналысады.
Энергетика:
а) ЖЭС Өскемен, Семей, Риддер, Зырян.
ә) СЭС Үлбі, Жоғары Хариуз,Тишинск, Өскемен, Бұқтырма, Шүлбі.
Машина жасау, металл өңдеу:
Өскеменде «Шығысмаш» зауыты метал-лургия зауыты мен кен байыту комбинат-
тары үшін бұрғылау және жүк тиейтін машиналар, кен қазатын құралжабдықтар,
Конденсатор зауыты электр техникасы, темір жол көлігі, құрылыс, ауыл шаруашы-лығы медицина, машина жасау өнімдерін, Аспап жасау зауыты электр станциясына
қажетті құрал жабдық шығарады. Семей-де армтура, «Қазақкабель» зауыттары жұмыс істейді.
Құрылыс материалдары:
Семей және Өскеменде цемент зауыты. Семейде силикатты кірпіш зауыты, Қала типтес кенттерде темір бетон бұйымы, құрастырмалы конструкторлар, ірі панель-ді қабырғалар, темір-бетон құбырларын
жасау кәсіпорындары бар. Өскемен, Рид-дер, Зырян, Семей, Щемонайхада ағаш
өңдеу кәсіпорындары, Өскеменде жиhаз фабрикасы жұмыс істейді.
Мал шаруашылығы:
Қой шаруашылығы Ертістің сол жағында, Оңтүстік
Алтай, Сауыр-Тарба-ғатай, Зайсан қазан-шұңқырында дамыған. Ауданның солтүстігі
және орталығында биязы жүнді және жартылай биязы жүнді, оңтүстік және оңтүстік шығысында қылшықжүнді және қаракөл, таулыаудан-дарда ангор ешкілері
өсіріледі.
Сүтті-етті ірі қара Ертістің оң жағы, Алтай, Қалба,Тарба-ғатай бөктерлері. Ау-
данның қалған бөлігін-де етті-сүтті ірі қара өсіріледі.
Шошқа шаруашылы-ғы Кенді Алтай, Қалба. Тарбағатай, бөктері, Белағаш даласында
дамыған.
Омарта шаруашылы-ғы Алтай және Тарба-ғатайдың Оңтүсті-гінде дамыған.
Марал-бұғы шаруашылығы Биік тау бөктерлерінде, Қатонқарағай ауда-нында дамыған.
Егіншілік:
Жаздық бидай жетекші
орын алады.
Күздік бидай Тарбағатай
беткейінде.
Күздік қара бидай Ертістің
оң жағасы, Қалба жотасы,
Үлбі, Бұқтырма, Нарым бөк-
терінде.
Тары, Қарақұмық, Жүгері
ауданның оңтүстігі мен ба-
тысында. Сонымен қатар
арпа, сұлы, күнбағыс, кар-
топ өсіріледі.
Темір жол:
Локоть-Өскемен-Риддер.
Автомобиль жолы:
Шығыс шеңбері.
Өзен жолы:
Ертіс өзенінің бойы.
Шығыс Қа-зақстанның көлік жол-дарымен кен, кен концен-
траттары, түсті метал-лдар, құры-лыс мате-риалдары, ас-
тық, ағаш, көмір, сұйық
отын, маши-на, түрлі құ-рал жаб-дықтар, жүк, жолаушы
тасымалданады.
Жеңіл өнеркәсіп:
Семейде мақта жібін иіру, жүн жуу, шұлық, тігін трикотаж, шұға.
Риддер, Зырянда трикотаж, тігін.
Өскеменде жібек талшықтарын шығару комьинаттары жұмыс істейді.
Тамақ өнеркәсібі:
Жетекші саласы ет өнеркәсібі.
Семей, Риддер, Өскемен, Аягөз, Зырян, Приөзерноеде ет. Семей, Өскеменде ұн тарту. Елді мекендерде нан, мака-
рон, кондитер өнімдері. Өскеменде күнбағыс майын айыру комбинаттары жұмыс істейді.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Шығыс Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Батыс Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Батыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Батыс Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Батыс Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Батыс Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 736,1 мың км2
Халқы: 2084,4 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-2,9 адам
Маманданған салалары: Мұнай-газ химиясы, балық өңдеу, етті-жүнді қой.
Өнеркәсібі
Ауыл шаруашылығы
Көлік жүйесі
Мұнай-газ химиясы:
Ембі алабы мен Маңғыстау
түбегінде мұнай мен газды өндіру.
Атырауда мұнай өңдеу, полиэти-лен өндіру. Жаңаөзен мен Теңізде газ өңдеу дамыған. Ақтауда плас-тмасса шығарылады. Кемпірсай алабы қара металлургияның ор-талығы. Ақтөбеде ферроқорытпа
зауыты орналасқан.
Машина жасау кешені:
Атырауда машина жасау зауы-ты. Ақтөбеде рентген аппара-
турасы. Оралда механикалық арматура, аспап, құрылыс-мон-таж құралдар жасайтын, кеме жөндейтін зауыттар орналасқан.
Химия өнеркәсібі:
Атырауда полиэтилен. Ақтөбеде хром қоспалары, химия зауыты жұмыс істейді.
Тамақ өнеркәсібі:
Балық өнеркәсібі жақсы да-
мыған. Атырауда балық өңдеу
комбинаты. Ералиев, Баутинода балықконсерві зауыттары.
Батыс Қазақстан, Ақтөбе
облыстарында ұн-жарма кәсіп-орындары бар.
Жеңіл өнеркәсіп:
Тері-тон, киіз басу, былғары,
аяқкиім, тігін тігу жақсы
дамыған. Оралда киіз-байпақ фабрикасы бар.
Мал шаруашылығы:
Ауыл шаруашылығының жетекші саласы.
Қылшық жүнді еділ-бай, қаракөл қойы, етті-сүтті ірі
қара солтүстігінде, сонымен қатар ертеден жылқы және
түйе өсіріледі.
Егіншілік:
Жаздық бидай, тары, күздікқара бидай, қызылша, күнбағыс өсіріледі.
Темір жол:
Атыраудан Астраханьға,
Маңғыстау түбегінен Әму-
дария сағасына қарай темір
жол тартылған.
Автомобиль жолы:
Ауданның ішкі экономикалық
байланысында маңызы зор.
Құбыр жолы:
а) Ақтау-Атырау-Самара.
ә) Орталық Азия-Орталық.
б) Орталық Азия-Орал.
в) Қарашы-ғанақ-Орынбор.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Батыс Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №10
Тақырыбы: Батыс Қазақстан экономикалық ауданы.
Мақсаты: Ауданның құрамын, Республика шаруашылығында алатын орнын, дамыған шаруашылық салаларын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі.
Батыс Қазақстан экономикалық ауданы
Облыс Облыс Облыс Облыс
Халқы, Халқы, Халқы, Халқы,
аумағы
аумағы аумағы аумағы
Аудандары Аудандары Аудандары Аудандары
Қалалары
Қалалары Қалалары Қалалары
2. Батыс Қазақстанның өнеркәсібіне сипаттама.
3. Батыс Қазақстанның ауыл шарашылығына сипаттама.1. Мал шаруашылығы
2. Егіншілік
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Солтүстік Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Батыс Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Солтүстік Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 565,0 мың км2
Халқы: 3592,8 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-7,2 адам
Маманданған салалары: Агроөнеркәсіптік кешен, темір рудасы, көмір өндіру.
Ауыл шаруашылығы
Өнеркәсібі
Көлік жүйесі
Тамақ өнеркәсібі:
а) Ет комбинаттары: Екібстұз,Рудный, Жітіқара, Петропавл. ә) Құрғақ сүт зауы-ты: Павлодар. б) Ұн тарту комбинат
тары: Астана, Петропавл, Көкшетау,
Павлодар, Қостанай. Ет консерві, тамақтық май, сары май, сыр, ірімшік, ұн, жарма, жем. т.б. шығарылады
Жеңіл өнеркәсіп:
а) Былғары зауыттары: Петропавл, Павлодар. ә) Аяқкиім, тігін комбинат
тары: Ақмола, Қостанай, Павлодар, Пе-тропавл. б) Жасанды шпатель-
талшық комбинаты: Қостанай.
Тау-кен ісі:
а) Кен байыту комбинаттары: Соколов-Сарыбай, Лисаков, Қашар. Олар темір кенін байытып, концентрат шығарады.
ә) Боксит: Арқалықта өндіріліп, Павло-
дар глинозем зауытында алюминий тоты-ғы болып шығады.
б) Ферроқорытпа зауыты: Ақсу.
Машина жасау кешені:
Астанада «Ақмоласельмаш»,«Қазақсель-
маш» зауыттары астық оратын, шөп жинайтын, эрозияға қарсы қолданылатын техника түрлерін шығарады. Павлодарда
трактор, Қалқаманда бульдозер, Макинде автомобиль мен трактор бөлшектерін
шығаратын, Петропавлда қара метал-лургияға қажетті жабдықтар, Көкше-тауда медицина аппараттары, таразы шығаратын зауыттар бар.
Химия өнеркәсібі:
а) Жасанды талшық комбинаты:Қоста-най. ә) Мұнай өңдеу зауыты: Павлодар.
Энергетика:
а) ЖЭС: Петропавл, Қостанай, Астана, Рудный, Екібастұз, Павлодар.
Егіншілік:
а) Жаздық бидай:
Солтүстік Қазақстан,
Қостанай, Ақмола, Павлодар облыста-рының солтүстігінде.
ә) Жаздық бидай:
Ертіс бойында.
б) Тары: Қостанай, Ақмола облысының
оңтүстігі, Павлодар облысының батысы.
в) Күнбағыс: Павлодар облысында. г)Қызылша:
Ертіс аңғарында.
д) Көкөніс, картоп:
Ертіс, Есіл, Тобыл, Обаған өзендері аңғарлары мен қа-
лалар маңында.
Сонымен қатар зығыр, қыша, сора ауданның солтүстігінде сұлы, арпа, күздік қара бидай, қарақұмық, жүгері өсіріледі.
Мал шаруашылығы:
а) Даланың қызыл сиыры: Қостанай, Солтүстік Қазақ-
стан облытарында.
ә) Қазақтың ақ бас сиыры: Ауданның оң-түстігінде. б) Биязы жүнді қой: Ауданның солтүстігінде. в) Еділ-бай қойы: Ауданның оңтүстігінде. г)Шошқа: Қостанай, Солтүстік қазақстан, Ақмола облыстарында
өсіріледі.
Автомобиль жолы:
Жүктің 20%-дан атамын тасымалдай-ды.
Темір жол:
Трансқазақ
стан, Ұлы Сібір,
Оңтүстік және Орта Сібір
магистральдары өтеді. Онымен астық, мұнай өнімі, құрылыс материал-дары, халықтық тұтыну заттары т.б.
жүктің 80 %-ы тасымалда-
нады.
Су жолы:
Ертіс өзені арқылы құрылыс
материал-дары, астық, тұз,жолау-шы тасымал-данады.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Оңтүстік Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығы, халқы, көлік жүйесі жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.
2. Әңгіме-дәріс.
3. Кестемен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Кестемен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Кестемен жұмыс.
Кесте арқылы Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданын түсіндіру.
Оңтүстік Қазақстан шаруашылығы
Аумағы: 711,6 мың км2
Халқы: 6489,7 мың адам
Халық тығыздығы: 1км2-8-10 адам
Маманданған салалары: Агроөнеркәсіптік кешен түсті металлургия, химия, машина жасау.
Өнеркәсібі
Ауыл шаруашылығы
Көлік жүйесі
Түсті металлургия:
Ащысай полиметалл комбинаты.Текелі қорғасын-мырыш. Шымкент қорғасын зауыттары бар.
Химия өнеркәсібі:
Қаратау кен-химия комбинаты. Шым-кентте химия-фармацевтика, фосфор тұздарын өндіретін, мұнай синтездеу
зауыттары. Таразда жоғары сортты ты-ңайтқыштар өндіретін суперфосфат зауыттары орналасқан.
Машина жасау кешені:
Алматы, Шымкент, Тараз, Кентауда электротехника, аспап жасау, жол құры-лысы машиналары, станок жасау өнді-рістері орналасқан. Алматыда «Поршень», «Электроқұрал». Шымкент-те электроаппараттар зауыты орналасқан.
Құрылыс материалдар:
Шымкентте, Сазтөбеде цемент зауыттары орналасқан.
Жеңіл өнеркәсіп:
Алматыда, Шымкентте мақта тазалау зауыты, мақта-мата комбинаты. Тараз-да, Қызылордада былғары аяқкиім фабри-калары. Шымкентте байпақ-шұлық, кос-тюм шығаратын фабрикалар жұмыс істейді.
Тамақ өнеркәсібі:
Алматыда ет, жеміс-жидек, темекі комбинаттары, шарап жасау зауыты.
Тараз, Талдықорғанда қант зауыты.
Қызылордада «Арал тұз комбинаты», күріш тазалау зауыты.
Балқашта, Аралда, Алакөлде балық өңдеу зауыттары орналасқан.
Егіншілік:
Мақта Келес, Арыс өзендері аңғарында.
Қызылша Аса, Талас, Шу, Қаратал өзендерінің боиы, Қырғыз, Іле, Жоңғар Алатауы баурайында.
Жүзім шаруашылы-ғы Жамбыл, Оңтүс-тік Қазақстан
облыстарында. Күріш Сырдария, Іле, Қаратал өзені аңғарларында.
Темекі Алматы маңында өсіріледі.
Мал шаруашылығы:
Қаракөл қойы Жам-был, Оңтүстік Қазақстан, Қызыл-орда облысында.
Алатау, Талас, Ақбас сиырлары тау бөктерінде. Қазақы жылқы Қызылорда
облысының «Құланды», Алматы облысының «Басши»
жылқы зауыт-тарында. Көшім жылқысы Алматы
облысындағы «Дегерес», «Алға-бас», «Қызылағаш»,
Жамбыл облысын-дағы «Құлан» жылқы зауытта-
рында. Түйе Оңтүс-тік Қазақстан
облысында өсіріледі
Темір жол:
а) Орынбор-Ташкент.
ә) Шымкент-Меркі-Құлан-
Ақтоғай.
б) Алматы-Үрімші.
Автомобиль жолы:
а) Алматы-Бішкек-Тараз-
Шымкент-Ташкент.
ә) Алматы-Жаркент-
Талдықорған-Текелі.
б) Алматы-Шелек-Нарынқол.
Құбыр жолы:
а) Мүбәрәк-Ташкент-Тараз-
Алматы (газ).
ә) Омбы-Павлодар-Ташкент
(мұнай).
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Сұрақ-жауап.
1. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Сарамандық жұмыс №11
Тақырыбы: Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы.
Мақсаты: Ауданның құрамын, Республика шаруашылығында алатын орнын, дамыған шаруашылық салаларын анықтау.
Көрнекілік: Атлас, глобус, Қазақстанның экономикалық картасы т.б.
Жоспары.
1. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының әкімшілік-аумақтық бөлінісі.
Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы
Облыс Облыс Облыс Облыс
Халқы, Халқы, Халқы, Халқы,
аумағы
аумағы аумағы аумағы
Аудандары Аудандары Аудандары Аудандары
Қалалары
Қалалары Қалалары Қалалары
2. Оңтүстік Қазақстанның өнеркәсібіне сипаттама.
3. Оңтүстік Қазақстанның ауыл шарашылығына сипаттама.1. Мал шаруашылығы
2. Егіншілік
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Қазіргі дүниедегі Қазақстан.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазіргі дүниедегі Қазақстанның алатын орны, экономикалық байланыстары жөнінде түсіндіру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазіргі дүниедегі Қазақстанмен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.
2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.
3. Топтастыру.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
2. Топтастыру.
3. Диаграмма.
4. Тірек-сызбамен жұмыс.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Сұрақ-жауап.
1. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының маманданған салалары?
2. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібі?
3. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ауыл шаруашылығы?
4. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының көлік жүйесі?
5. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ел экономикасындағы орны?
Қорытындылау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Әңгіме-дәріс.
Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.
2. Топтастыру.
Топтастыру арқылы Қазақстанның басқа елдермен экономикалық байланыстарын түсіндіру.
2. Диаграмма.
Оқулықтың 147, 148, 149-шы беттеріндегі 16,17,18,19-шы диаграммалар арқылы Қазақстанның экономикасын түсіндіру.
3. Тірек-сызбамен жұмыс.
Тірек-сызба арқылы Қазақстан мүше ұйымдарды түсіндіру.
Қазақстан
Б.Ұ.Ұ.
1992 жылы, 2 наурызда мүше болды.
Экономикалық ынтымақтастық
1992 жылы, қазан. Орталық Азия елдері, Ауғанстан, Әзірбайжан, Иран, Пәкстан, Түркия елдері кіреді.
ЕО
1992 жылы, Еуропа елдері кіреді.
ТДК
1998 жылдан бастап мүше.
ЕҚЫҰ
1992 жылдың қаңтар айынан бастап мүше.
ХВҚ
1992 жылдың шілде айынан бастап мүше.
Азия даму банкі.
1994 жылдан бастап мүше.
Ислам даму банкі.
1995 жылдан бастап мүше.
Қорытындылау.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1. Б.Ү.Ү. кестесі.
V. Қорытындылау, бағалау.
VІ. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қазіргі дүниедегі Қазақстан.
Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________
Тақырыбы: Қайталау.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясын қалай түсінгендерін анықтау.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясын қайталаған тұлға.
Сабақтың типі: Пысықтау, жинақтау сабағы.
Сабақтың түрі: Қайталау сабағы.
Сабақтың әдісі: 1. Әңгіме-дәріс.
2. Тест.
Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үлкен тарауды қайталау.
1. Тест.
Қорытындылау.
ІІІ. Қорытындылау, бағалау.
ІV. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үлкен тарауды қайталау.
1. Тест.
Тест сұрақтары арқылы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясы пәні қайталанады.
1.Қазақстанның жалпы жер аумағы Азия жерінің қанша пайызын алып жатыр?
а) 6,1 %
ә) 2 %
б) 4,7 %
в) 8,9 %
2.Соңғы жылдары ерлердің орта жасы қаншаға кеміді?
а) 60-тан 58,5-ке
ә) 76,4-тен 72-ге
б) 83-тен 79,6-ға
в) 72-ден 69,7-ге
3.Дүнгендер Республиканың қай облысында көп тараған?
а) Жамбыл
ә) Павлодар
б) Қостанай
в) Қызылорда
4.Мұнайды өңдеген кезінде алынатын отын.
а) Энергия
ә) Кокс
б) Спирт
в) Керосин
5.Құмкөл мұнайын қандай компания игеруде?
а) «Теңізшевройл»
ә) «Шеврон»
б) «Харрикейн»
в) «Эни»
6.Елімізде өндірілетін электр энергиясының қанша пайызы ЖЭС-ке тиесілі?
а) 100 %
ә) 90 %
б) 50 %
в) 25 %
7.Сирек кездесетін металдарды анықта?
а) Мыс, қалайы
ә) Магний, титан
б) Уран, германий
в) Вольфрам, молибден
8.Қарағанды металлургия комбинатын басқаратын фирма?
а) «Қазақмыс»
ә) «Испат-Кармет»
б) «Теңізшевройл»
в) «Самсунг»
9.Машина жасау кешенінің негізгі шикізаты?
а) Тас және қара көмір
ә) Мұнай және газ
б) Алтын және күміс
в) Қара және түсті металдар
10.Электротехникалық машина жасау зауытын анықта?
а) Семей кабель
ә) Кентау экскаватор
б) Ақтөбе рентген
в) Павлодар трактор
11.Табиғи асфальт қай облыста өндіріледі?
а) Ақмола
ә) Ақтөбе
б) Алматы
в) Атырау
12.Шардара, Іле, Қаратал өзендері аңғарында өсірілетін дақыл?
а) Бидай
ә) Күріш
б) Сұлы
в) Жүгері
13.Атырау мен Маңғыстау облыстарында жылқының қандай түрі өсіріледі?
а) Жабы
ә) Адай
б) Көшім
в) Қостанай
14.Макарон зауыттары орналасқан қалалар?
а) Тараз, Қызылорда
ә) Ақтау, Атырау
б) Ақтөбе, Қостанай
в) Шымкент, Семей
15.Қазақстанның қай аймағы тарихи және мәдени ескерткіштер орталығы.
а) Шығысы
ә) Солтүстігі
б) Батысы
в) Оңтүстігі
16.Қазір елімізде қанша әуежай жұмыс істейді?
а) 51
ә) 21
б) 19
в) 63
17.Орталық Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығының маманданған салаларының бірі?
а) Көмір-металлургия
ә) Мұнай-газ химиясы
б) Полиметалл
в) Балық өңдеу
18.Орталық Қазақстандағы түсті металлургия орталығы қай қала?
а) Жезқазған
ә) Балқаш
б) Теміртау
в) Қарағанды
19.Шығыс Қазақстан экономикалық ауданында қандай пайдалы қазбаның 52,2 % шоғырланған?
а) Қорғасын
ә) Мырыш
б) Мыс
в) Алтын
20.Кенді Алтай, Қалба жотасы, Тарбағатай бөктерлеріндегі Белағаш даласында мал шаруашылығының қандай түрі дамыған?
а) Марал
ә) Қой
б) Шошқа
в) Жылқы
21.Батыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылығының маманданған салаларының бірі?
а) Мұнай-газ химиясы
ә) Темір рудасы, көмір өндіру
б) Полиметалл
в) Түсті металлургия
22.Батыс Қазақстандағы 1938 жылы 15-ші қаңтарда құрылған облыс?
а) Ақтөбе
ә) Маңғыстау
б) Батыс Қазақстан
в) Атырау
23.Павлодар сүт зауытының өнімі.
а) Сары май
ә) Сыр
б) Ірімшік
в) Құрғақ сүт
24.Кентау қаласында орналасқан машина жасау зауыты шығаратын өнім түрі?
а) Экскаватор
ә) Пресс-автомат
б) Таразы
в) Рентген аппараты
25.Қазір елімізде қаншаға жуық мемлекеттің өз елшілігі бар?
а) 80
ә) 70
б) 60
в) 80
26.Қазақстан экономикалық ынтымақтастық ұйымына қай жылы мүше болды?
а) 1997 ж.
ә) 1995 ж.
б) 1992 ж.
в) 1993 ж.
27.Қазақстан Қырғызстаннан не алады?
а) Көмір
ә) Фосфор
б) Тұз
в) Электр энергиясы
28.Қазақстан мен Жапония арасындағы қарым - қатынас қанша бағытта жүзеге асуда?
а) 5
ә) 8
б) 3
в) 2
29.Жалпы жер шарындағы тыныштықты сақтау қай ұйымның ресми мақсаты?
а) БҰҰ
ә) ЕО
б) НАТО
в) ЕҚЫҰ
30.Ауыр металдар, мұнай өнімдері, фенолдар қандай су алабын ластауда?
а) Сырдария-Арал
ә) Аягөз-Алакөл
б) Іле-Балқаш
в) Қаратал-Зайсан
Қорытындылау.
ІІІ. Қорытындылау, бағалау.
ІV. Үйге тапсырма беру.
Үйге: Қайталау.