'Гидросфера-Жердің су қабаты' (5 сынып)

Сынып: 5

Сабақтың тақырыбы: Гидросфера-Жердің су қабығы

Сабақтың мақсаты .

1. Білімділік: Оқушылардың гидросфера - Жердің су қабығы екендігі туралы түсініктерін қалыптастыру.

Дамытушылық:Жеке тұлғаны дамытуда қолданатын жаңашыл тәсілдер арқылы ой қабілетін дамыту.

Тәрбиелік : Суға байланысты табиғи құбылыстарға бақылау жасауға дағдыландыру, судың қасиеттерін білу.

Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту сабағы.

Сабақтың түрі: Топ - бәсекелестік моделі бойынша ынтымақтастық сабағы.

Сабақтың әдісі: Конкурс,миға шабуыл,топтық жұмыс,рефлексия

Пәнаралық байланыс: дүниетану, экология

Көрнекіліктер: физикалық карта, глобус. карточкалар, таратпа материалдар

Сабақтың барысы:

І . Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Жаңа сабақ

ІІІ. Үй тапсырмасын сұрау

Сабақ кезеңдері :

1. Миға шабуыл

2. Модельді сабақтың тақырыбы, құрылымы және міндеттері.

3. Оқу материалын оқу немесе түсіндіру.

4. Шағын топтар құру ( 3 топ)

5.Конкурс

6. Рефлексия. ( қорытынды) .

Салеметсіздер ме ?

Жаңа сабақ. 1. Гидросфера - су қабығы.

Мұхит , өзен көл жер асты ,батпақ сулары және мұздақтар мен атмосферадағы су булары - жердің су қабығы гидросфераны құрайды. ( грек сөзінен аударсақ гидро - су ).

Бүкіл шамамен гидросферадағы судың қоры ( 97 % ) мұхит және теңіз сулары.

Мұхит және теңіз суларында тұздың көп болуынан су кермек дәм татып, ішуге жарамайды. 1 литр теңіз суының құрамында 35 грамм тұз болады Ең жоғарғы тұздылық - Промилле деп атайды.

Ең жоғарғы тұздылық байқалатын Атлант мұхит - 35 промилле

1. Тұздылығы ең төмен мұхит - Солтүстік мұзды мұхит 32 промилле

2. Өлі теңіздің тұздылығы : 1л суда -270% тұз бар.

3. Қызыл теңізде -41%0

Ішуге жарамды суда тұздың мөлшері 1 граммнан аз болуы керек .

2. Судың үш агрегаттық күйі. Сұйық, қатты, газ.

Жерде ғана су сұйық күйде таралған . Мәселен, Шолпанда су тек қана газ күйінде , ал, Марста тек мұз түрінде кездеседі екен.

Сұйық күйге 4 мұхит суы мол ретінде аламыз.Ол қандай мұхиттар ? ( тынық, атлант, үнді, солтүстік мұзды мұхит ). Дүниежүзі физикалық картасынан көрсетіледі.

Тынық мұхиттың батыс жағы тұщы ,шығыс жағы ащы болып келеді..

Атлант мұхиттында балықтың 2000 түрі бар.

Үнді жылы мұхит.

Солтүстік мұзды мұхиттың бетін 2-4 метр мұз басып жатыр. Бейне фильм көрсетіледі.

Күн сәулесінің әсерінен мұхиттар мен теңіздер бетінен жыл сайын 450 мың км ³

Мөлшерінде су буланады.Жоғары көтерілген су булары салқындап , бұлт түзеді.

3.Үй тапсырмасын сұрау.

Жалпы жердің ауданын ата ?

Құрлық қанша пайыз ?

Материк қанша пайыз құрайды ?

1. Кескін карт мен жұмыс

2. кескін карта ?

Шағын топтар құру ( 3 топ) .

Рөлдерді бөлу :

1. Зерттеуші - ғалымдар

2 . Білімпаздар

3. бақылаушылар

1. Зерттеуші- ғалымдар: су қабығына зерттеулер жүргізеді.Неше мұхит бары , қанша балық, оның қасиеттері мен тұздылығы.

2. Білімпаздар: Судың үш агрегаттық күйін ,

3. Бақылаушылар: тақырыпты бақылайды.

Тапсырма Сәйкесін тап.

А) 53,3 млн км² Аустралия

Б) 18,3 млн км² Африка

В) 12,4 млн км² Солтүстік Америка

Г) 7,6 млн км² Еуразия

Д) 24,2 млн км² Оңтүстік Америка

Е) 30,3 млн км² Антарктида

Тапсырма: Кестені толтыру

Құрлықтардың аты

Ерекшелітері

Қандай жарты шарда орналасқан

Қандай мұхит суларымен қоршалған

1.Еуразия

2.Африка

3.Солтүтік Америка

4.Оңтүстік Америка

5.Антарктида

6.Аустралия

Тапсырма: «Ең, ең»

• Ең үлкен материк (Еуразия).

1. Ең кіші материк (Аустралия).

2. Ең ыстық материк (Африка).

3. Ең үлкен арал (Гренландия).

4. Ең ылғалды материк. (Оңтүстік Америка)

5. Ең үлкен мұхит. (Тынық).

Ең зерек

1. Жердің ішкі құрылымы жер қыртысы, мантия және ..... қабаттарынан тұрады.

2. ........... латын тілінен аударғанда «жамылғы» деген мағынаны білдіреді.

3. ......... сыртқы және ішкі болып бөлінді.

4. Жанартаудың атқылауы нәтижесінде ............... жыныстар пайда болады?

5. Пайдалы қазбалар ............. қабығында орналасқан.

5. Конкурс

Бақылаушыларға сұрақ ?

1 Не себепті тұз бен қант қасықпен араластырғанда тез ериді ?

2 Мұз су бетінде батып кетпей қалқып жүреді себебі неде ?

3 Суда еритін заттарды ата?

Зерттеушілерге сұрақ

1 Көктем айында қар тегіс жерде,я болмаса орманды жерде тез ери ме?

Не себепті ?

2 Өзендерді толықтырып отыратын су қайдан келеді?

3 Қандай жағдайда су бір күйден екенші күйге ауысады?

Білімпаздарға сұрақ

1 Судың ластану себебін ата ?

2 Табиғаттағы судың рөлі қандай ?

3 судың үш күйіне сипаттама бер

Тақырып бойынша әр маманға сұрақтар қоямын, мамандар жауап береді.

Рефлексия. ( қорытынды) . Ақылды доп.

Мұғалім допты оқушыларға беру арқылы сұрақ-жауап алмасады..

Оқушылар допты сұраққа жауап беру арқылы мұғалімге қайтып береді.

Дұрыс жауапқа 1 ұпай

«Сұрақ менен,жауап сізден.» Оқушыларға 18 сұрақ.

1.Жер қойнауын зерттеу мақсатындағы бұрғылау неше шақырымға дейін барады?

2.Жердің осіне дейін неше шақырым?

3.Матариктік жер қыртысының қалыңдығы қанша шақырым?

4.Таулы аудандарда олардың қалыңдығы ше?

5.Мантия шамамен неше шақырым тереңдікке барады?

6.Тау жыныстарын ата?

7.Ядродағы температура неше градусқа дейін жетеді?

8.Мұхиттар жер шарының қанша шақырымын алып жатыр?

9.Қазақстанның қай аймақтарында жер сілкінісі көп болады?

10.Цунами дегеніміз не?

11.Шөгінді жыныстар дегеніміз не?

12.Магмалық жыныс дегеніміз не?

13.Метаморфтық жыныс дегеніміз не?

14Қазақстандағы ірі кең орындарын ата?

15.Сарқылмайтын ресурстарды ата?

16. Сарқылатын ресурстарды ата?

17. Мұхиттарды ата?

18.Материктерді ата?

Бағалау.

Үйге тапсырма

Бақылаушыларға сұрақ ?

1 Не себепті тұз бен қант қасықпен араластырғанда тез ериді ?

2 Мұз су бетінде батып кетпей қалқып жүреді себебі неде ?

3 Суда еритін заттарды ата?

Зерттеушілерге сұрақ

1 Көктем айында қар тегіс жерде,я болмаса орманды жерде тез ери ме?

Не себепті ?

2 Өзендерді толықтырып отыратын су қайдан келеді?

3 Қандай жағдайда су бір күйден екенші күйге ауысады?

Білімпаздарға сұрақ

1 Судың ластану себебін ата ?

2 Табиғаттағы судың рөлі қандай ?

3 судың үш күйіне сипаттама бер

Бақылаушыларға сұрақ ?

1 Не себепті тұз бен қант қасықпен араластырғанда тез ериді ?

2 Мұз су бетінде батып кетпей қалқып жүреді себебі неде ?

3 Суда еритін заттарды ата?

Зерттеушілерге сұрақ

1 Көктем айында қар тегіс жерде,я болмаса орманды жерде тез ери ме?

Не себепті ?

2 Өзендерді толықтырып отыратын су қайдан келеді?

3 Қандай жағдайда су бір күйден екенші күйге ауысады?

Білімпаздарға сұрақ

1 Судың ластану себебін ата ?

2 Табиғаттағы судың рөлі қандай ?

3 судың үш күйіне сипаттама бер