Физика пәнінен сабақ жоспары тақырыбы 'Ауырлық күш. Тартылыс құбылысы' (7 сынып)

Сабақтың тақырыбы: Ауырлық күш.Тартылыс құбылысы.

Сабақтың мақсаты:

1.Серпімділік күші ұғымын тексеру, қайталау, тартылыс құбылысы мен ауырлық күшін түсіндіру.

2.Ауырлық күші мен оның массасының арасындағы тәуелдікті анықтау.

3.Ұйымшыл болуға, адалдыққа , шапшандыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: компьютер, үлестірме карточкалар, динамометр, жүктер.

Сабақтың барысы:

1.Қызығушылықты ояту.

а) Серіппені созу, допты лақтыру арқылы тәжірибе көрсету.Серіппеге жүк ілу арқылы қандай күш әсер ететінің сұрау және екі түрлі созылған жүктің қайсысынын серпімділік күші үлкен екенін тексеру.

б) семантикалық карта толтыру.Жауаптарын компьютер арқылы тексереді.

Семантикалық карта. 7-сынып

Физикалық шамалар мен формулалар

кг

М³

Н

F=kx

Н/м

м

Кг/м³

м/с

Жылдамдық формуласы

Тығыздық формуласы

Серпімділік күші формуласы

m

V

F

K

X

Ρ

υ

ІІ.МАғынаны тану

а) Жаңа саба түсіндіру.

Допты жоғарыға лақтырып,бұрыш жасай лақтырғанда қандай құбылыс байқадыңдар?Неліктен Жерге түсті.

Демек, денелерге Жер тарапынан күш әсер етеді. .Бұл қандай күш? Біздер кәзір сол күшпен танысамыз.Күнді айнала қозғалатын планеталар тартылыс өрісі әсерінен Күнге тартылады және өздері де бір-біріне тартылады.Әлемдегі денелердің бір-біріне тартылуы бүкіләлемдік тартылыс деп аталады. Ағылшын ғылымы осы құбылысты зерттеп Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдады Бұл заңмен 9-сыныпта тереңірек танысасыздар.Денелердің Жерге тартылу күшін ауырлық күші деп атайды және оны F_а деп белгілейді.

б) Мақсаты: Күштің массаға тәуелділігін дәлелдеу.

Енді алдарыңыздағы динамометрге жүктерді іліп күштің массаға тәуелділігін анықтау керек.Ол үшін теңдігін пайдаланып, жүктерді бір-бірлеп ілу арқылы тәуелділігін анықтап, үш жүк ілгендегімен барлық мәндерін салыстыру керек.Содан соң қорытынды жасаңыздар.

Сонымен барлық денелер үшін ауырлық күшінің дене массасына қатынасы тұрақты болады..Бұл тұрақтыны g / же/ әрпімен белгілеп, еркін түсу үдеуі деп атаймыз.

g = 9,8 Н/кг

Сонымен, денеге әрекет ететін ауырлық күші дене массасына тура пропорционал

g-дің тұрақтының мәні тұрған орынның географиялық ендігіне байланысты.

• :Жерде g=9,81 Н/кг

*Солтүстік полюсте g=9,832 Н/кг

• Экваторда g=9,780 Н/кг

• 45⁰ географиялық ендікте g=9,806 Н/кг

g тұрақтының мәні дененің Жер бетінен көтерілу биіктігіне байланысты.

Теңіз деңгейінде g=9,8066 Н/кг

Хан тәңірі шыңында g=9,78Н/кг.

в) Есептер шығару

12-жаттығу 1,3 есептерді тақтаға шығару..2,4 үйгн беріледі.

№1.Денеге әрекет ететін ауырлық күші 10 кН.Ол дененің массасы қандай ?

Жауабы: 10³ кг немесе 1 тонна

№3. Жүктің массасы 10 кг.Оған қандай ауырлық күші әрекет етеді?

Жауабы: 98 Н

Деңгейлеп есеп шығару

А-деңгейі

Массасы 3 кг дененің ауырлық күші неге тең ? g = 9,8 Н/кг Жауабы: 29,4 кг

В-деңгейі

Денеге әрекет еткен кездегі ауырлық күші 26 Н болса,дененің массасы неге тең? Жауабы: 2.65 кг

С-деңгейі

Егер серіппедегі 500 г дене 4,5 см ұзаратын болса, серіппенің қатандығы неге тең? g = 9,8 Н/кг Жауабы: 100 Н/м

ІІІ .Ой толғаныс

а) Венн диаграммасын толтыру

F_а-Ауырлық күш F_к-серпімділік күш

1Төмен қарай

Бағытталады.

2.Тұрақты мәні

g= 99,8 Н/кг

3.Күш масса

1.Деформациялауна байланысты

2.Қатандық мәні

3.Күш х

1.Бағыты

2Түсу нүктесі

3.Өлшейтін

Құрал

4.Сандық мәні

б12

) Үйге тапсырма беру §30 жаттығу 2,4

в) Бағалау.