Сабақ жоспары 'Заттың агрегаттық күйлері'

8 сыныпқа арналған физика пәнінен қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы

Заттың агрегаттық күйлері. Қатты денелердің балқуы және қатаюы. Балқу және қатаю температурасы.

Сілтеме

Слайдтан тапсырма көздері, табиғат құбылыстарының видеосуреттері, демонстрациялауға арналған құралдар.

Жалпы мақсаттар

Оқушылардың іс-әрекетін қалыптастыру арқылы , сыни тұрғыдан ойлау әдісін пайдалана отырып, заттарды құрайтын бөлшектерің өзара әрекеттесу энергиясына байланысты ішкі энергиясы болатындығы жайлы білімдерін одан әрі дамыту және тереңдету, видеороликті пайдалану арқылы тақырыпты ашу, диалогтік оқытуды қолдану арқылы заттың агрегаттық күйлерінің өзгеруі табиғат құбылыстарының өзгеруіне ықпал ететіндігін түсінуі, балқу және қатаю температурасынын мағынасын түсіну дағдыларын қалыптастыру; демонстрациялық тәжірибелер жасау арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту, қабілетті оқушыны табу; ой түйіндеуіне орай көшбасшылықты анықтау.

Оқыту нәтижесі

Тақырып мақсатын түсінеді. Ойларын толықтырады. Қоршаған ортамен және өмірмен байланыстыра отырып, көз жеткізеді. Өз пікірлерін ашық айта алады, өзіндік ойын ортақ пікірге келтіріп отырады, топтардың жауаптарын тыңдап, толықтырады.

Негізгі идеялар

Балқу және қатаю құбылысының әрбір заттың молекулалық және атомдық құрылысына байланыстылығы және балқу және қатаю температурасының бірдей болуы.

Тапсырмалар

1-тапсырма. «Ақылды доп» - сұрақ қою әдісі арқылы бір-біріне өткен тақырып бойынша сұрақтар қояды.

^{2-тапсырма.} Видеосуреттерді көру арқылы ой қозғау.

^{Физикалық құбылысты диалог жүргізу арқылы мағынасын ашу.}

^{3-тапсырма. Тақырыптық түйінді сөздер. Тарауға қатысты формулаларды табу.}

^{4-тапсырма. «Суретке қарап болжау» . Бүгінгі күннің тақырыбын ашу.}

^{5-тапсырма. Топқа бөлу.}

^{1 топ. «Сұйықтық»}

^{Сұйықтықтың молекулалық құрылысын, қасиеттерін және молекулаларының орналасуын постер құру арқылы қорғайды.}

^{2 топ.«Газ тәрізді»}

^{Газ тәрізді заттың агрегаттық күйлерінің молекулалық құрылысын, қасиеттерін және молекулаларының орналасуын постермен қорғату.}

^{3 топ. «Қатты дене»}

^{Қатты денелердің молекулалық құрылысын, қасиеттерін және молекулаларының орналасуын постермен қорғату .}

^{6-тапсырма. Демонстрациялық тапсырмалар. Дәптермен жұмыс.}

^{7-тапсырма. Оқулықпен жұмыс. Жаттығулар орындау. 1-топ(3). 2-топ(5). 3-топ(7)}

^{8-тапсырма. «Ресурстарды қосу»}

^{Мұз. Су. Бу. Топтар жұмыс істеу кезінде алған білімдерін кеңейту үшін, сөйлемді барынша нақты және дұрыс толықтырулары қажет.Нақты жауапқа сыйлық.}

^{9-тапсырма. Түйін: «Тоғыз ауыз сөздің тобықтай түйіні».}

^{10-тапсырма «Синквейн» -бес жол өлең.}

^{Қорғасын. Су. Оттек.}

11-тапсырма . Үйге тапсырма: §13. Эссе жазу.

Кейінгі тапсырмалар

Балқу және қатаю процессінің қалыпты атмосфералық қысымдағы кестесін пайдаланып есептер шығару.

Кері байланыс

Бағалау, өзін-өзі бағалау, формативті бағалау, жиынтық бағалау

Қорытынды

Өздеріне сенімді бола бастады, еркін пікірлер айта алды

Мұғалімнің жазбалары

Оқушылардың жазбалары

1-тапсырма. «Ақылды доп» - сұрақ қою.

1. Мыстың меншікті жылу сыйымдылығы 400Дж/кг. Бұл нені көрсетеді? Ж/бы: 1кг мысты 1⁰С -қа қыздыруға 400Дж жылу мөлшері қажет екендігін көрсетеді.

2. Жылу берілудің қандай түрлері бар?

Ж/бы: жылуөткізгіштік. Конвекция, сәуле шығару.

3. Мұнайдың меншікті жану жылуы 4,4*10⁷ Дж/кг. Бұл нені көрсетеді? Ж/бы: 1кг мұнай толық жанғанда 4,4*10⁷ Дж жылу мөлшері бөлінеді.

4. Қазақстаннің қай қалаларында отын түрлері өндіріледі?

2-тапсырма. АКТ интертақтасында видеосуреттер көрсетіледі.

1. Жылу берілудің қандай түрі көрсетілген? (Жылуөткізгіштік)

2. Жануарлар қыста аязда тоңбайды, оларды қыста аяздан,жазда ыстықтан қорғайтын не? (жүндері, себебі олардың жүндері жылуды нашар өткізеді, олардың арасында ауа талшықтары бар)

3. Жылыту жүйелерінде батереяны қайда орналастырады және бөлмеге жылу берілудің қандай түрі арқылы жылу беріледі? (конвекция)

4. Күн жерді, мұхиттарды, өзен - көлдерді қыздырады. Бұл процесс жылуөткізгіштікке де, конвекцияға да жатпайды. Себебі? (сәуле шығару)

3-тапсырма. «Тақырыптық түйінді формулалар». Келтірілген формулалардың қайсысы ішкі энергияны өзгертуде қолданылады?

Біздің тақырып

тарауға қажетті формулалар

Формулалар банкісі C=Q/m(t₂-t₁); ϑ=s/t; F=mgh; Q=cm(t₂-t₁); Q=qm; N=A/t;

q=Q/m; P=ρgh

.

4-тапсырма. ^{«Суретке қарап болжау» . Бүгінгі күннің тақырыбын ашу.}

Ауа- райының жылынуынан қардың, өзен-көлдердегі сулардың еруі, мұз айдыны,шәйнектегі судың қайнап, буланып жатырған көрінісі көрсетіледі.

-Оқушылар,видеосуретте не көрсетілді? Қандай көріністі, құбылысты көрдіңіздер?

- Есеп шығарып отырған Айгерім кофе ішпек болып, газге шайнекті қойып, оны ұмыт қалдырған. Есебінің жауабын тапқан соң, ол енді кофе ішуге болады деп тұра жүгіргенде, таң қалып тұрып қалады. Неге?Қалай?

(су қайнап, буға айналып ұшып кетеді-газ тәрізді күй)

- Олай болса, оқушылар заттың неше күйін кездестірдік.

- Өте жақсы оқушылар.

Бүгінгі сабақтың тақырыбы : Заттың агрегаттық күйлері. Қатты денелердің балқуы және қатаюы. Балқу және қатаю температурасы. Дәптермен жұмыс.

5-тапсырма. Топқа бөлу. Біреулеріне сұйықтың аты жазылған, біреулеріне қатты дененің аты жазылған, кейбіреулеріне газдардың аты жазылған парақшалар жасырылып, оқушыларға суыртылады. Мысалы: су, сүт, май, мұнай - «сұйықтық» тобына, темір, ағаш , алюмений, қорғасын - «қатты дене тобына», бу, ауа, сутегі, гелий - «газ тәрізді тобына» бөлінеді.

Топтар заттың үш күйінің қасиеттерін, молекулаларының орналасуын постер арқылы қорғайды.

6-тапсырма. Демонстрациялық жұмыс: мұз, спирт шам, шыны ыдыс, қорғасын, стакан. Мұзды- суға, қорғасынды ерітіп -сұйыққа, оны қайтадан қатырады.

Слайдтан тірек сызбаларды, кестені көрсету.(Дәптермен жұмыс)

Қатты - сұйық - балқу.

Балқу температурасы

Сұйық - қатты - қатаю (кристалдану)

Қатаю температурасы

Бекіту: 7-тапсырма. Оқулықпен жұмыс. 8-жаттығу (3, 5, 7)

8-тапсырма. «Ресурстарды қосу». Берілген сөйлемді кеңейтіп, толық және нақты жауап берген топ сыйлық алады. 1. Мұз. Су. Бу. - заттың агрегаттық күйлері.

2. Мұз ----суға, буға айналады.

3. Кристалл және аморф денелер белгілі температурада балқиды.

9-тапсырма. Қорытынды: ^{Түйін: «Тоғыз ауыз сөздің тобықтай түйіні».}

^{Балқу - заттың қатты күйден сұйыққа айналуы. (энергияны жұту есебінен)}

^{Қатаю - заттың сұйық күйден қатты күйге айналуы. (энергияны шығару есебінен)}

^{Балқу температурасы - заттың балқу кезіндегі температурасы.}

^{Қатаю температурасы - заттың қатаятын температурасы.}

^{Аморф дене - белгілі балқу температурасы және кристалдық тор болмайды.}

^{10-тапсырма . «Синквейн» -бес жол өлең.}

^{Қорғасын. Су. Оттек.}

Кері байланыс жасау үшін оқушылар өздерін-өздері ауызша бағалады, топтар бір-бірін бағалау үшін қызыл парақша «5» бағасын, жасыл парақша «4» бағасын, сары парақша «3» бағасын білдіретін әр топқа парақшалар берілді. Сабақ қорытындыланып, жиынтық баға қойылады.

Үйге тапсырма: §13. Эссе жазу. 8-жаттығу 1,2,4

Оқушылар допты алу арқылы сұрақтарға жауап береді.

Видеосуреттерді көру арқылы өз ойларын ортаға салады.

Формулаларды дұрыс ажырата білулері керек.

Суретке қарап табиғат құбылыстарын тамашалайды. Мағынасын түсіндіреді.

Жайық өзені. Қыста қатып, адамдар жаяу мұздан өтуде.Көктемгі көрініс.Күннің жылынып жатқанын, қардың еріп жатқанын көрдік.

Оқушылар жауап береді. Үш күйі-сұйық, қатты, газ тәрізді күйлері.

Оқушылар тақырыпты жазады.

Әр оқушы жазылған парақшаларды алып, сол бойынша өз топтарына отырады.

Заттың күйлерін постер құрып, қорғау.

Демонстрациялық тапсырманы қажетті құралдарды пайдаланып орындайды, түсіндіреді.

Сызбаларды жазып алады.

Жаттығу жұмысын орындап, түсіндіреді

Бастапқы сөйлемді кеңейтіп, жауап береді.

Бүгінгі тақырып бойынша алған білімдерін еске түсіріп, қорытындылайды.

Берілген сөздерге «Бес жол өлең» әдісі бойынша жауап жазады.

Оқушылар өздерін-өздері, топты бағалайды.