Сабақ жоспары 10 сынып Зарядталған бөлшектерді анықтаудағы эксперименталды әдістер.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар өздерінің түсініктерін көрсететін жаңа сөздерді пайдаланулары керек. Олар терминдерді түсіну және қолдану керек.

Арнайы пәндік лексика мен терминология:

Ядролық реакциялар,

Жартылай ыдырау периоды

Период полураспада

Half life

Гелий

Гелий

Uranium

Уран

Уран

Photoelectric plate

Фотопластинка

Фотопластинка

Helium

Радиация

Радиация

Radiation

Гейгер-Мюллер санағышы

Счетчик Гейгер-Мюллера

Geiger-Muller sensor

β- сәулелену

β- излучение

β- radiation

Құндылықтарды дарыту

• Оқушыларды академиялық адалдыққа тәрбиелеу (тапсырмаларды орындау барысында өз бетімен жұмыстануға үйрету)

• Оқушыларың бойында жауапты азаматтық ұстанымды қалыптастыру.

• Өмір бойы білім алу құндылығын сыни тұрғыдан ойлау арқылы білімге деген құштарлығын қалыптастыру

• Оқушылар арасында ынтымақтастық ортаны қалыптастыру.

Пән аралық

байланыстар

Химия және математика пәндерімен байланыс арқылы есептеулерді дұрыс жүргізуді жүзеге асыру

АКТ қолдану дағдылары

Презентацияны АКТ көмегімен ұсыну

Бастапқы білім

Ядролық физика

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой шақыру

25 мин

Оқушылармен амандасу, түгендеу.

Өткен тақырыпты пысықтау бойынша оқушылар өз бетімен кесте толтырады.

(Бірінші орындап бітірген алғашқы үш оқушыға GOLDEN ray атағы беріледі.

сипаттамалар

α бөлшек

β бөлшек

γ бөлшек

Табиғаты

He нук-ры

Жылдам электрондар

Электромагнитті толқындардың сәулеленуі

Заряды

+3,2*10^-19Кл

-1,6*10^-19Кл

0

Тыныштық массасы

4 м.а.б.

0,00055 м.а.аб

0

Энергиясы

~6MeV

~1MeV

~hv

Жылдамдығы

0.2*c

~max0.98*c

c

Өтімділігі

(ауада еркін жүру жолы)

Магнит өрісіндегі траекториясы

Флюресценция шығарадыма

(йә, йә жоғары, йә әлсіз)

Фотопластинкаға әсер етедіме?

Оқушылар хабарламасы

Ойлану/ақпарат

5 мин

20 мин

30-мин

Қайталау сұрақтары:

1. Беккерель тәжірибесінің маңыздылығы неде?

2. Радиоактивті сәулелелердің табиғатын түсіндіріңдер.

3. Электрондық және позитрондық β- ыдыраулардың айырмашылықтары қандай?

2. Есеп шығару.

1. Жартылай ыдырау периоды 27 жыл болатын, 8 кг радиактивті цезийдің 135 жылдан қалған атомдарының массасы

2. Жартылай ыдырау периоды 10 мин радиактивті изотоптың 106 атомы бар . 20 мин ішінде осы атомдардың ыдырамай қалғаны қанша ?

1.Есеп

Берілгені: шешуі: жауабы:

Т=27 жыл

t=135 жыл N=N0 2-t/T m= 8 *2-135/27 =8*2-5 = 8/ 32 =0,25 кг

m 0=8 кг m= m02-t/t

m = ?

2.Есеп

Берілгені: шешуі:

Т =10 мин N=N0 2-t/T

N0 = 106 N =106 *2-20/10 =106/ 22 = 100*104/ 4 =25*104

t = 20 мин ыдырамай қалған атомдар саны.

▲N-? ▲N= N0- N= 106-25*104 =104*100-25*104 =75*104=7,5*105

Өз бетімен шығару үшін есептер

Радиактивті ыдырау заңы.

1. Протондық радиактивті ыдырау кезінде массалық сан мен элементтің нөмірі қалай өзгереді?

2. йод изотопы әрбір миллиард ядросынан 1 с ішінде қанша ядро ыдырайды?

3. Радиактивті изотоптың бастапқы массасы 8 сағат ішінде 3 есе азайды. Бастапқы уақыттан бастап, үш тәулік ішінде қанша есе азаяды?

4. Радиактивті йод изотоп атомының соңғы секундтағы ыдырау ықтималдығы W қандай?

5. және радий изотоптарының λ ыдырау тұрақтыларын табу керек.

6. рубидий изотопының ыдырау тұрақтысы λ=0,00077 с^-1. Оның Т_1/2 жартылай ыдырау периодын анықтаңыз.

7. торий радиактивті изотопының бір жылда бастапқы атомдар санынан қанша атомы ыдырайтынын табыңыз.

8. Радиактивті актинийдің бастапқы атомдар санының 1) 5 тәуліктен кейін; 2) 15 тәуліктен кейін қандай бөлігі қалады?

9. Бір жылдың ішінде бастапқы радиактивті изотоптың мөлшері 3 есе азайды. Екі жылда неше есе азаяды?

10. Егер жартылай ыдырау периоды Т_1/2=24 сағ болса, радиактивті ядроның изотопының бастапқы мәнінің ¼ қандай t уақытта ыдырайды?

11. t = 8 тәулікте радиактивті изотоптың ¾ мөлшері ыдырады. Жартылай ыдырау периодын анықтаңыз.

12. Радиактивті нуклидтің Т_1/2 жартылай ыдырау периоды 1 сағатқа тең. Осы нуклидтің орташа өмір сүру уақытын анықтау керек.

13. Радиактивті нуклидтің орташа өмір сүру уақытының жартысына тең t уақыт ішінде бастапқы мөлшерінің қандай бөлігі ыдырап үлгереді?

14. t уақыт аралығында препараттың А активтілігі 250 есе азайды. t уақыт аралығы қанша Т_1/2 жартылай ыдырау периодына тең?

15. t=1 тәулік ішінде изотоптың активтілігі А₁=118 ГБк-ден A₂=7.4 ГБк -ге дейін азайды. Осы нуклидтің Т_1/2 жартылай ыдырау периодын анықтаңыз.

16. Радийдің жартылай ыдырау периоды Т = 1600 жыл. Радий ядросының орташа өмір сүру уақыты неге тең?

17. изотопының ядросын жою үшін қандай минимал энергия жұмсалу керек?

18. Радон изотоптарының біреуінің атомдарының саны 1,91 тәулікте қанша есе кемиді? Радонның бұл изотопының жартылай ыдырау периоды Т = 3,82 тәулік.

19. 1 г радийдің 1 с ішінде болатын ыдырау санын табу керек.

20. 1млн. атомдардан бір тәулік ішінде қанша полоний атомы ыдырайды?

21. Бір тәуліктегі радон атомының саны 18,2 процентке кемиді деп, радонның ыдырау тұрақтысын анықтаңыз.

22. Радиактивті препараттың ыдырау тұрақтысы λ=1,44·10^-3сағ^-1. Қанша уақыттан кейін оның бастапқы мөлшерінен 75 % ыдырайды?

23. Қайсысы үлкен - радиактивті ядроның τ орташа өмір сүру уақыты ма, әлде Т жартылай ыдырау периоды ма? Қанша есе?

24. λ ыдырау тұрақтысын біле отырып, табу керек: 1) 0-ден t уақыт аралығындағы ыдырау ықтималдығын; 2) оның орташа өмір сүру уақытын.

25. изотопының жартылай ыдырау периоды шамамен 5,3 жыл. Осы изотоп атомының ыдырау тұрақтысы мен орташа өмір сүру уақытын анықтаңыз.

26. Қандай да бір радиактивті элементтің 60 % бір жылда ыдырады. Осы элементтің жартылай ыдырау периодын анықтаңыз.

27. Массасы 1 г тритийдің оның орташа өмір сүру уақыты ішінде қанша ядросы ыдырайды?

28. изотопының жартылай ыдырау периоды шамамен 5,3 жыл. 5 жыл ішінде осы ядролардың қандай мөлшері ыдырайды?

29. Радиактивті аргонның жартылай ыдырау периоды 110 мин. Қанша уақыт ішінде осы мөлшердің 25 % -ы ыдырайды?

30. Радонның бастапқы массасы 10 г болса, бір тәулік ішінде ыдыраған атомдар саны мен ыдырау тұрақтысын анықтаңыз. радонның жартылай ыдырау периоды 3,82 тәулік.

31. Радиактивті изотопының жартылай ыдырау периоды тәулік. Осы радиактивті изотоп атомдарының 1с-та, 1 тәулікте, 1 айда қандай бөлігі ыдырайды?

www.bbc.co.uk/bitesize/higher/physics/radiation/nuclear_reactions/revision/1/

www.youtube.com/watch?v=nR-ydu8GOsQ&feature=related</</p>

Рефлексия

1 мин

Үй жұмысы:

1 мин

Мен білемін

Мен білдім

Мен білгем келеді

Стикерлерге өз ойларын түсіру

Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:

Дәптерге қажетті мәліметтерді толтырады.

Оқушылардың көпшілігі: сұрақтар құрастырып жауап береді. Есептер шығарады

Кейбір оқушылар:

Қосымша тапсырма орындап үлгереді

Мадақтау

Сабақ барысында қолдау, қолпаштау көрсету жетістік критерийлері арқылы

Интерактивті тақтаны сабақ барысында қолдану уақытын 10 минуттан асырмау

Көз жаттығуларын орындау

Кабинетті желдету

Кабинетте приборлармен жұмыс жасау барысында қауіпсіздік ережесін сақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?