Урок по физике для 8 класса «Матдәнең агрегат халәтләре үзгәрүе»

Физика 8 класс

Тема: Уен дәрес. Матдәнең агрегат халәтләре үзгәрүе.

Максат: Укучыларның матдәнең агрегат халәтләре үзгәрүе турындагы

белемнәрне гомумиләштерү; логик фикерләүне, тизлекне,

җитезлекне, ихтыяр көчен үстерү, кызыклы тәҗрибәләр ярдәмендә

фәнгә аңлы караш тәрбияләү.

Дәрес тибы: ярыш дәрес.

Дәрес планы.

I Оештыру моменты.

II Ярыш өлеше.

III Йомгаклау өлеше.

Дәрес барышы.

I Оештыру моменты.

Классны үэләштерү дәрәҗәсенә карап 2 төркемгә бүлү.дәрес максатын аңлату.

II Ярыш өлеше.

1. Сораулар.

1. Молекула нәрсәләрдән тора? (атомнардан)

2. Инерция къренешен кем ачкан? (Г.Галилей)

3. Җисемнең массасын нинди җиһаз ярдәмендә үлчиләр? ( үлчәү)

4. Көчнең берәмлеге. (Ньютон)

5. Җылылык микъдаренең берәмлеге. (Джоуль)

6. Чиста суның тыгызлыгы (1000кг/м³)

7. Мензурка ярдәмендә нинди физик зурлыкны үлчәп була? (сыеклыкның күләмен)

8. Үз формасын җиңел үзгәртүче, ләкин күләмен саклаучы җисемне ничек атыйлар? ( сыеклык)

9. Парның сыеклыкка әйләнүе ничек дип атала? ( конденсация)

10. Тизлекне үлчәү берәмлеге (км/сәг)

11. Кайсы металлның җылы үткәрүчәнлеге яхшырак бакырныкы,

корчныкымы? (бакыр)

12. Нинди конвекөияләр була? (табигый һәм мәҗбүри)

13. Матдәнең каты хәлгә күчеү ничек дип атала? ( кристаллашу)

14. Физика сүзе нинди телдән һәм нинди сүздән тәрңемә ителгән? ("фюзис"- табигать, грек теленнән)

15. Физика төшенчәсен беренче булып кертүче галим? (М.В.Ломоносов)

16. Чагыштырма җылысыешлыкың берәмлеге? (Дж/кг^оС)

2. Мәсьәлә чишү.

1. 2 т масалы мичне 10нан 40^оС ка кадәр җылыту өчен кирәк булган җылылык микъдарын хисаплап чыгарыгыз.

Чишү:

Бирелгән. Чишү.

m = 2 т = 2000кг Q = сm( t₂ - t₁ )

с = 880Дж/кг^оС Q = 880Дж/кг^оС * 2000 кг *(40^оС - 10^оС) =

t₁ = 10^оС = 52800000Дж = 52,8 М Дж.

t₂ = 40^оС

Q = ?

Җавап: Q = 52,8 М Дж.

2. 0^оС температуралы 4 кг массалы бозны эретү өчен күпме энергия сарыф итергә кирәк?

Бирелгән. Чишү.

m = 4 кг Q = λ m

λ = 3,4*10⁵ Дж/кг Q = 3,4*10⁵ Дж/кг * 4 кг =

= 1,36*10⁶ Дж.

Q = ?

Җавап: Q = 1,36*10⁶ Дж

3. Хәрефләрдән сүз төзү.

   1. Вакыт 1) Тизлек

   2. Энергия 2) Конвекция

   3. Нурланыш 3) Кайнау

4. Формулаларны төзәтү

Q = сm( t₁ - t₂ )

Q = m*q

p = S / F

Q = λ m

λ = m / Q

ρ = V/m

F = g*m

A= F/S

Q = L* m

m = L/Q

S = V*t

N = A/t

Дөрес формулалар.

Q = сm( t₂ - t₁ )

p = F / S

λ = Q / m

ρ = m /V

A= F*S

m = Q / L

5. Тәҗрибәне белергә.

Рәсем 1

t,^оС

60

40 D

20

В С Е F

0

-20 су t, мин

-40 А боз һәм су боз һәм су К

-60

боз боз

Рәсем 2

АВ - бозның җылынуы

ВС - бозның эрүе

СD -суның җылынуы

DЕ - суның суынуы

Е F - суның катуы

FК - бозның суынуы

Кристалик җисемнәрнең эрүе һәм катуы.

6. Билгеләмәне дәвам итәргә.

   1. Җылылык күчү ул- ?

   2. Җылы үткәрүчәнлек ул - ?

   3. Җылылык микъдары ул -?

   4. Туенган пар ул -?

   5. Чагыштырма пар ясалуҗылылыгы ул -?

   6. Конденсация ул -?

III Йомгаклау өлеше.

А) уенга нәтиҗң ясала, җиңүче төркем билгеләнә, һәр төркемнән акитив укучылар әйтеп кителә, билгеләр куела.

Б) Өй эше. Кроссворд

В) Бу дәрестә алынган яңа белемнәртурында фикерәшү.