Разработка урока по татарской литературе на тему 'Какая бывает мать?' (5 класс)

Разработка урока по татарской литературе для 5 класса по теме "Какая бывает мать?"(произведение Фаниса Яруллина )

Автор: учитель татарского языка и литературы первой категории, МБОУ «Школа№68» города Казани

Казан шәһәре Идел буе районы 68 нче мәктәп

Яруллина Илсөя Наил кызы

Татар әдәбиятыннан ачык дәрес эшкәртмәсе.

Тема.

Әниләр нинди була?

(Ф.Яруллин иҗаты буенча)

5 нче сыйныф

Максат.1.Ф.Яруллинның "Кояштагы тап" әкиятен өйрәнү, әсәр геройларына бәяләмә бирү.

2. Укучыларның фикер йөртү дәрәҗәсен үстерү.

3. Әниләргә ихтирам, хөрмәт тәрбияләү.

Җиһазлау."1. Язучы портреты.

2. Тормыш юлын яктырткан плакат.

3. Китаплар күргәзмәсе.

4. Магнитофон тасмасында язылган "Әни кирәк җыры"

Материал.

1. Даутов Р. Балачак әдипләре.Казан: Мәгариф, 2002.

2. Шабаев М. Түземнәр генә бәхеткә лаек.\\ Казан утлары, 1998-№2-Б.161-167.

3. Яруллин Ф. Тәрҗемәи хәлем. \\ Яруллин Ф. Урман кызы. Мәгариф, 2001.

Дәрес барышы.

1. Башлам.

1.Исәнләшү.

2.Дәрестә җавап алынырга тиешле сораулар белән таныштыру.

1." Кояштагы тап" әкияте белән язучы безгә нәрсә әйтергә тели?

2. Әниләрне бәхетле итү өчен без нишләргә тиеш?

2.Актуальләштерү.

Яңа темага керешеп киткәнче, әйдәгез әле, Ф.Яруллинның тормыш юлын искә төшерик.

1. Язучы кайда, нинди гаиләдә тәрбияләнеп үсә?

2. Шигърияткә ул ничек килеп керә?

3. Кайларда белем ала?

4. Иҗатында беренче уңышлары кайчан күренә башлый?

Әйе, дөрестән дә, Ф.Яруллинны, иң беренче, шигъри әсәрләре таныта. Ләкин ул башка жанрларда да бик уңышлы эшли, иҗат офыкларын киҗәйтә:хикәя, повесть, драма әсәрләре иҗат итә. Кайбер әсәрләре башка телләргә дә тәрҗемә ителә

Язучының хәзерге вакытта34 китабы бар.Аларның берничәсен сез монда да күрә аласыз.

Ә нинди китаплары өчен Ф.Яруллин бүләкләр алуга ирешкән? Плакатка игътибар итегез әле.

Язучы олы ихтирамга ничек ирешкән?( үзенең тырышлыгы, көчле рухлы, түземле, белемгә омтылышлы булуы белән)

3. "Кояштагы тап " әкиятен өйрәнү.

1.Сүзлек эше.

2.Әкиятне укып чыгу

3. Әсәргә анализ ясау.

-Әкиятнең геройлары кемнәр булды?

-Малай белән ана.

-Алар әсәрдә ничек сурәтләнә? Шул урыннарны табып укыгыз.

-Алар арасында нинди мөнәсәбәтләр урнашкан?

-Малай әнисенең сүзен үтиме?

-Юк.Ул көннәр буе уйнап йөри, үзенең эчәсе килгәч кенә якындагы чишмәдән су алып кайта.

-Шушы гамәлләре аның нинди сыйфатларын ача?

-Ялкау, үзен генә кайгыртучы.

-Малайның ялганы ничек тотыла?

-Кояш образына язучы нинди мәгънә салган?

-Бу әсәр нәрсә турында дип уйлыйсыз?

-Автор безгә нәрсә әйтергә тели?(олылар сүзен тыңларга)

Шушы темага кагылышлы нинди мәкальләр беләсез?

Без капчыкта ятмый.

Кыңгыр эш кырык елдан да беленә.

Гайяр дигән бер кеше "Ана йөрәге үрнәк мәхәббәт иҗаты " дип язган.Дөрестән дә шулаймы? Әле өйрәнелгән әсәрдән без ананың нинди сыйфатларын ачтык?( сабыр, мәрхәмәтле..)

-Әниләр безнең тормышыбызда нинди вазифа башкара?

Физминут.

Р.Миңнуллин сүзләренә язылган " Әни кирәк" җырын бергәләп башкарыйк.

-Ф.Яруллинның әнисе ниндирәк кеше булган? Ф.Яруллин "Яш сез генә җырлый йөрәгем" исемле поэмасының эчтәлеге белән таныштыру.

Димәк , ана кем турында борчыла?

-Аналарның бәхете нәрсәдә?

Әдипнең"Әни " шигырендә мондый юллар бар :

Гөл сибелгән тел- Ул синең телең

Уч тотмас күңел -синең күңелең, Әни!

-Шушы юлларны ничек аңлыйсыз?

-Әнинең теле саф, нәфис. Ул безгә һәрчак яхшылык кына тели, ялгышсак безне гафу итә, изге күңелле.

Йомгаклау.

-Димәк , әни нинди сыйфатларга ия?

Әниләребез бәхетле булсын өчен безгә нәрсә эшләргә кирәк?

Әкияттәге малай әнисенең кадерен белеп яшиме? Без югарыда әйткәннәрне аңлыймы?

Өй эше.

Әйдәгез әле шушы малайга үзебезнең киңәшебезне хат аша белдерик.