- Учителю
- Методическая разработка классного часа 'Слово о матери' на калмыцком языке.
Методическая разработка классного часа 'Слово о матери' на калмыцком языке.
7 класс. Классный час
Төр: Экин туск үг
Күсл: 1. Экдән нег үлү эңкр, нөкд болдгин сурһмҗ өглһн
2. Экин дүр шүлгүдт, үлгүрмүдт, зургудт яһҗ үзүлгдҗәхинь, цәәлһгдҗәхинь медүллһн.
3. Сурһульчнрин билг, эв-арһ өөдлүлһн.
Белдлһнә көдлмш:
1.Нәәрин йовуд белдлһн, медиапроектор, компьютер олзлһн.
2.Экнрт ачлвр(медаль) белдлһн..
3. Билглҗ бичлһн «Мини эңкр эк»
4.Класс кеерүлһн (шүлгүд, эрсин газетмүд, үлгүрмүд, плакатмуд, цецгүд…)
5.Экнрт үрвр белдәд илгәлһн.
6.Презентац«Притча о маме»
7.Көгҗмин кем: дун «Мамонтёнк», дун «Мама» кинофильмас «Серый волк и семеро козлят»
8.Марһан «Үг угаһар медич».
9.Презентац «Экин дүр хальмг зурачнрин зургудт зургудт».
10.Сурһульчнрин белдсн ахр видеофильм «Мини эк ямаран…»
11.Шикр-балта хулдҗ авлһн.
Нәәрин йовуд:
А. Манджиевин дун «Ээҗ» наачана, экнр хорад орад, белдсн ормд сууцхана.
Багш:
Эк гиһәд оркхнь
Зүркм җөөлрәд одна
Энүнәс әрүн үг
Эн орчлңгд уга.
Эк - хамгин эңкр, өөрхн күн. Насни туршарт маднд килмҗән тусхаҗ йовна. Зүн һар зүркнд өөрхн, тегәд зүн һаран зүркндән тәвәд, зүркни үгән экдән сурһульчнр нерәдҗәнә.
(Песня «Мама» из кинофильма «Волк и семеро козлят»)
Багш: Мана җирһлд сәнчн, мунчн харһна. Хамгин түрүнд экүрн ирнәвидн, сүв-селвг авнавидн. Ода сурһульчнр сурврмудтан хәрүһинь олҗ авхар бәәнә: Эн кемб?
Сурврмуд:
Айса: Кен нанур өрүн ирв? Кен келв: «Босх кергтә?»
Все: Эн эк!
Байр: Кен нанд хаш болһв?
Все: Эн эк!
Аня:Кен ааһд цәәһим кев?
Все: Эн эк!
Җирһл:Кен мини үсим гүрв?
Все: Эн эк!
Балзн:Кен ик гер хурав?
Все: Эн эк!
Юра:Кен мини халхм үмсв?
Все: Эн эк!
Раимкуль:Кен бүчкдүд инәхлә дурта?
Все: Эн эк
Раимкуль:Кен һазр деер сәәхн ?
Цуһар: Эн эк!
(Көгҗмин айст сурһульчнр экнртән белдсн белгүдән бәрүлнә(экиннь туск билглҗ бичлһн, шикр-балта шарикүдтә)
Багш: Эк оньдин мадниг хәләнә. Цуг көдлмш кеҗәхинь эк болҗ һарчана. Экнр ямарамб? Зәрм харһсн сурһульчнрас экнриннь туск интервью авувидн. Соңстн.
(Сурһульчнрин белдсн ахр видеофильм «Мини эк ямаран…» хәләлһн)
Багш: Экин чинр ик. Тер төләднь шүлгүд, дуд, зургуд бәәнә. Бичәчнр, зурачнр Экин дүриг үүдәврмүдтән магтна.
Экин туск шүлгүд сурһульчнр умшҗана
Җирһл:
Һарһсн үрнәс экд
Һазрт юн эңкрв?
Экин седкләс үрнд
Эңкр юн бәәхв?
Айса:
Эк гисн күндтә нернәс
Эңкр нерн делкәд бәәхий?
Эцк кедү эңкр болвчн
Эклә тер әдлцҗ болхий?
Раимкуль:
Әрә хойрта, хөртә -
Экд цуһар әдл.
Түрү-зүдү цагт
Түрүн дөң- эк»
Балзн:
Экм әмдрл залһла,
Элдв җирһл атхулла,
Эн орчлңд дуулх
Эрдм, билг өглә.
Юра:
«…Өлгәтә цагасн экләд,
Өвртән шахҗ таалад,
Өскәд босхсн экәс
Өлзәтә күн бәәхий?...»
Аня:
Кедү нас наслвчн
Күүнә җирһлд кесг
Түрүн ишкдл давтгдна,
Терүг эк саглна
( «Мамонтёнкин туск дун» гидг ду дууллһн)
Сурһульч болһн өмнән неҗәһәд үзгүд бәрҗәнә. «Статистика» гидг үг болна.
Җирһл: Эк болх күүкд күн - үрн-садан кишгтә болхин нәәлҗәнә.
Аня: Экнр дуулна, биилнә,…
Байр: Экнр дала хувц-хунр уһана. Җирһлиннь туршарт тер уһасн хувциг эвкәд оркха, Эльбрус уулла әдл болх.
Балзн: Җирһлиннь туршарт экнр олн зүсн хот-хол чанна. Тоолхла, 500-1000 нертә хот-хол болхмн.
Юра: Экнр байрлначн, һундначн…
Раимкуль:Экнр гемнсн күүкдин өөр өдр сө уга сууна. Тоолхла, 3000 сө болҗ һарна.
Айса: Дәкәд экнр уульна. Дусаларнь дала дүүрх. Эн далаг Һундлын дала гиҗ нерәдҗ болхмн.
Багш: Экин төриг зурачнр кесг таласнь хәләҗ зурна. Зургудын дүрмүд: ээҗнр, медәтә болн баһ наста күүкд улс. Өдгә, дәәнә, Сиврин җилмуд үзүлгдҗәнә. Эдниг негдүлҗәх нег уг - Эк. Кезәдчн эк үрндән санан зовна.
(Презентац «Экин дүр зурачнрин үүдәврмүдт» хәләлһн)
Багш: Зәрмдән эк-эцкнр эврәннь үрән күцц соңсхш, келсинь төртән авхш. Хөөннь эдн нег-негән медҗ чадхш, керүл-цүүгән һарна.Тиим йовдл таднд бичә учртха.
Наадна кем «Үг угаһар медич»
( Экнр көвүндән аль күүкндән үг угаһар келх үгән медүлх зөвтә. Ачлвр: медальмуд )
Багш: Экнр болн урдүд нег-негән медҗәнә. Тернь сән.
Сурһульчнр хамдан:
Yрндән эк эӊкр болхла,
Yрн сәәхн зүрктә өснә.
Экнр көгшрәд-муурад ирхлә,
Ээлтә үрнь өөрнь сууна.
Презентац «Притча о маме» хәләлһн
Багш:
Эңкр мана ээҗнр, экнр, багшнр, күүкд-көвүд! Оньдин дөрвн цагт нег-негән нег үлү бүлән нүдәр хәләҗ, баһчуд икчүдәснь сүв-селвг авч, соңсч, тевчҗ йовтха! Икчуд баһчудт үлгүр болҗ йовтха! Келсн үгтн өлзәтә, кесн көдлмштн кемтрл уга болтха! Сән-сәәхн, менд-амулң җирһл эдлҗ йовтн!