Методическая разработка классного часа 'Слово о матери' на калмыцком языке.

7 класс. Классный час

Төр: Экин туск үг

Күсл: 1. Экдән нег үлү эңкр, нөкд болдгин сурһмҗ өглһн
2. Экин дүр шүлгүдт, үлгүрмүдт, зургудт яһҗ үзүлгдҗәхинь, цәәлһгдҗәхинь медүллһн.
3. Сурһульчнрин билг, эв-арһ өөдлүлһн.

Белдлһнә көдлмш:

1.Нәәрин йовуд белдлһн, медиапроектор, компьютер олзлһн.

2.Экнрт ачлвр(медаль) белдлһн..

3. Билглҗ бичлһн «Мини эңкр эк»

4.Класс кеерүлһн (шүлгүд, эрсин газетмүд, үлгүрмүд, плакатмуд, цецгүд…)

5.Экнрт үрвр белдәд илгәлһн.

6.Презентац«Притча о маме»

7.Көгҗмин кем: дун «Мамонтёнк», дун «Мама» кинофильмас «Серый волк и семеро козлят»

8.Марһан «Үг угаһар медич».

9.Презентац «Экин дүр хальмг зурачнрин зургудт зургудт».

10.Сурһульчнрин белдсн ахр видеофильм «Мини эк ямаран…»

11.Шикр-балта хулдҗ авлһн.

Нәәрин йовуд:

А. Манджиевин дун «Ээҗ» наачана, экнр хорад орад, белдсн ормд сууцхана.

Багш:

Эк гиһәд оркхнь

Зүркм җөөлрәд одна

Энүнәс әрүн үг

Эн орчлңгд уга.

Эк - хамгин эңкр, өөрхн күн. Насни туршарт маднд килмҗән тусхаҗ йовна. Зүн һар зүркнд өөрхн, тегәд зүн һаран зүркндән тәвәд, зүркни үгән экдән сурһульчнр нерәдҗәнә.

(Песня «Мама» из кинофильма «Волк и семеро козлят»)

Багш: Мана җирһлд сәнчн, мунчн харһна. Хамгин түрүнд экүрн ирнәвидн, сүв-селвг авнавидн. Ода сурһульчнр сурврмудтан хәрүһинь олҗ авхар бәәнә: Эн кемб?

Сурврмуд:

Айса: Кен нанур өрүн ирв? Кен келв: «Босх кергтә?»

Все: Эн эк!

Байр: Кен нанд хаш болһв?

Все: Эн эк!

Аня:Кен ааһд цәәһим кев?

Все: Эн эк!

Җирһл:Кен мини үсим гүрв?

Все: Эн эк!

Балзн:Кен ик гер хурав?

Все: Эн эк!

Юра:Кен мини халхм үмсв?

Все: Эн эк!

Раимкуль:Кен бүчкдүд инәхлә дурта?

Все: Эн эк

Раимкуль:Кен һазр деер сәәхн ?

Цуһар: Эн эк!

(Көгҗмин айст сурһульчнр экнртән белдсн белгүдән бәрүлнә(экиннь туск билглҗ бичлһн, шикр-балта шарикүдтә)

Багш: Эк оньдин мадниг хәләнә. Цуг көдлмш кеҗәхинь эк болҗ һарчана. Экнр ямарамб? Зәрм харһсн сурһульчнрас экнриннь туск интервью авувидн. Соңстн.

(Сурһульчнрин белдсн ахр видеофильм «Мини эк ямаран…» хәләлһн)

Багш: Экин чинр ик. Тер төләднь шүлгүд, дуд, зургуд бәәнә. Бичәчнр, зурачнр Экин дүриг үүдәврмүдтән магтна.

Экин туск шүлгүд сурһульчнр умшҗана

Җирһл:

Һарһсн үрнәс экд

Һазрт юн эңкрв?

Экин седкләс үрнд

Эңкр юн бәәхв?

Айса:

Эк гисн күндтә нернәс

Эңкр нерн делкәд бәәхий?

Эцк кедү эңкр болвчн

Эклә тер әдлцҗ болхий?

Раимкуль:

Әрә хойрта, хөртә -

Экд цуһар әдл.

Түрү-зүдү цагт

Түрүн дөң- эк»

Балзн:

Экм әмдрл залһла,

Элдв җирһл атхулла,

Эн орчлңд дуулх

Эрдм, билг өглә.

Юра:

«…Өлгәтә цагасн экләд,

Өвртән шахҗ таалад,

Өскәд босхсн экәс

Өлзәтә күн бәәхий?...»

Аня:

Кедү нас наслвчн

Күүнә җирһлд кесг

Түрүн ишкдл давтгдна,

Терүг эк саглна

( «Мамонтёнкин туск дун» гидг ду дууллһн)

Сурһульч болһн өмнән неҗәһәд үзгүд бәрҗәнә. «Статистика» гидг үг болна.

Җирһл: Эк болх күүкд күн - үрн-садан кишгтә болхин нәәлҗәнә.

Аня: Экнр дуулна, биилнә,…

Байр: Экнр дала хувц-хунр уһана. Җирһлиннь туршарт тер уһасн хувциг эвкәд оркха, Эльбрус уулла әдл болх.

Балзн: Җирһлиннь туршарт экнр олн зүсн хот-хол чанна. Тоолхла, 500-1000 нертә хот-хол болхмн.

Юра: Экнр байрлначн, һундначн…

Раимкуль:Экнр гемнсн күүкдин өөр өдр сө уга сууна. Тоолхла, 3000 сө болҗ һарна.

Айса: Дәкәд экнр уульна. Дусаларнь дала дүүрх. Эн далаг Һундлын дала гиҗ нерәдҗ болхмн.

Багш: Экин төриг зурачнр кесг таласнь хәләҗ зурна. Зургудын дүрмүд: ээҗнр, медәтә болн баһ наста күүкд улс. Өдгә, дәәнә, Сиврин җилмуд үзүлгдҗәнә. Эдниг негдүлҗәх нег уг - Эк. Кезәдчн эк үрндән санан зовна.

(Презентац «Экин дүр зурачнрин үүдәврмүдт» хәләлһн)

Багш: Зәрмдән эк-эцкнр эврәннь үрән күцц соңсхш, келсинь төртән авхш. Хөөннь эдн нег-негән медҗ чадхш, керүл-цүүгән һарна.Тиим йовдл таднд бичә учртха.

Наадна кем «Үг угаһар медич»

( Экнр көвүндән аль күүкндән үг угаһар келх үгән медүлх зөвтә. Ачлвр: медальмуд )

Багш: Экнр болн урдүд нег-негән медҗәнә. Тернь сән.

Сурһульчнр хамдан:

Yрндән эк эӊкр болхла,

Yрн сәәхн зүрктә өснә.

Экнр көгшрәд-муурад ирхлә,

Ээлтә үрнь өөрнь сууна.

Презентац «Притча о маме» хәләлһн

Багш:

Эңкр мана ээҗнр, экнр, багшнр, күүкд-көвүд! Оньдин дөрвн цагт нег-негән нег үлү бүлән нүдәр хәләҗ, баһчуд икчүдәснь сүв-селвг авч, соңсч, тевчҗ йовтха! Икчуд баһчудт үлгүр болҗ йовтха! Келсн үгтн өлзәтә, кесн көдлмштн кемтрл уга болтха! Сән-сәәхн, менд-амулң җирһл эдлҗ йовтн!