7


  • Учителю
  • План-конспект урока по калмыцкому языку в 6 классе 'Имя числительное'

План-конспект урока по калмыцкому языку в 6 классе 'Имя числительное'

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

6 класс.Калмыцкий язык

План-конспект урока

Т өр: Тоолгч нернә йилһлт.

Күсл: 1.Тоолгч нернә туск медвр өглһн.

2.тоолгч нерд кедү, ямаран әӊгсд хувагддгнь, ямаран сурврмудт хәрү өгдгинь, ямаран суффиксмүд авдгинь тодлҗ авлһн; презентац, даалһврмудта карточкс олзлҗ кичәлин төриг батлуллһн; схемәр сурһульчнрин оньгинь авлулҗ тоолгч нердиг медүллһн.

3.Тоолгч нерд җирһлд кергтәһинь медүллһн, тодлуллһн; үлгүрмүдәр, тәәлвртә туульсар, ут туульсар дөӊ авч наадна кевәр төриг цәәлһлһн; амн үгин зөөрт дурта болдгин сурһмҗ өглһн; хальмг авъяс Зулла яһҗ олзлдгинь медүллһн.

Дөңцл: Таблиц; үлгүрмүдтә мнемотаблиц, мнемосхем; презентац; карточкс; хальмг лит; зургуд; ахр толь; медиапроектор, компьютер олзлһн.


Кичәлин йовуд:


  1. Мендллһн.

  1. - Мендвт! Сууцхатн.Кен меднә?Кен келнә?

-Җилд кедү сар бәәнә?

(Арвн хойр сар бәәнә).

-Ямаран сармуд? Нердинь келтн.

(Туула, лу, моһа, мөрн, хөн,мөчн, така, ноха, һаха, хулһн, үкр, бар)

-Ода ямаран сар?

(Үкр сар)

-Сар болһнд кедү өдрмүд?

(Һучн, һучн негн, хөрн нәәмн, эс гиҗ хөрн йисн)

-Сард кедү долан хонг бәәнә?

(Дәрвн)

-Долан хонгт кедү өдрмүд орна?Нердинь келтн.

(Долан: Сарң, Мигмр, Үлмҗ, Пүрвә, Басң, Бемб, Нарн)

- Ода долан хонгин кедүдгч өдр болҗана? Неринь келтн.

(Тавдгч өдр: Басң өдр)

- җилин кедүдгч сар болҗана? Неринь заатн.

(Арвн негдгч сар : үкр сар)

- кр сарин кедүдгч өдр болҗана?

(Һучдгч өдр)

- Тегәд эндр ямаран өдр?

(Үкр сарин һучн)


  1. Девтрмүдтән эндрк өдр бичәд автн.


  1. Кичәлин төр.

То мадниг төгәлңдән эргнә. Кезә, альд болвчн то үзнәвидн, соңснавидн. То угаһар негчн керг күцшго. Эн мана җирһлд кергтә.

Кичәлин төр - тоолгч нерн. Бичәд авцхатн: Тоолгч нернә йилһлт.

Тадн үлгүрмүд, ут туульс, тәәлвртә туульс меддвт? Сән! Мадн хамдан тоолгч нериг таблицәр, үлгүрмүәр, тәәлвртә туульсар, ут туульсар, зургудар нөкд кеһәд хәләхүвидн.


  1. Таблиц шинҗллһн

Тоолгч нернә әңгин нерәдлһн

Сурвр

Суффикс

Yлгүрнь

Үндсн т.н.

Кедү?

----------

Негн, хойр, зун арвн тавн, дөчн, һурвн, арвн тавн

Дара т.н.

Кедүдгч?

-дгч

Негдгч, хойрдгч, зун арвн тавдгч, һурвдгч

Цуглулгч т.н.

Кедүлн?

-улн, -үлн; -урн, -юрн;

-лулн, -лүлн.

һурвулн, хоюрн, зурһалулн, дөрвүлн, тавулн

Хувагч т.н.

Кедүһәд?

-ад, - әд

Хошад, һурвад, тавад, зурһаһад, дөрвәд, арвад

Нас медүлгч т.н.

Кедүтә?

-та, -тә

Хойрта, долата, нәәмтә, дөнтә, җирн һурвта

Хүв медүлгч т.н.

Кедү?

-----------------------

⅓-һурвна негн,⅛-нәәмнә негн,⅔ - тавна хойр

Хасгч т.н.

Кедүхн?

-хн

Негхн, хойрхн, һурвхн.


  1. Тәәлвртә туульсар көдллһн.

Ах-дү дөрвүлн нег махлата. (Ширә).

Дөрвн чиктә - хойр гестә. (Дер)

Довун деер долан нүкн. (2 чикн, 2 нүдн, хамрин 2 нүкн, амн).


Сурврмуд:

а. Ямаран тоолгч нерн 1-гч тәәлвртә туульд? Суффиксинь ямарамб? Әңгинь?

б. Ямаран тоолгч нерн 2-гч тәәлвртә туульд? Суффиксинь ямарамб? Әңгинь?

в. Ямаран тоолгч нерн 3-гч тәәлвртә туульд? Суффиксинь ямарамб? Әңгинь?

г. Ямаран тоолгч нерн 4-гч тәәлвртә туульд? Суффиксинь ямарамб? Әңгинь?


  1. Үлгүрәр көдллһн.

Хойр күн ниитә болхла - төмр шивә,

Хөрн күн ни уга болхла - шавр шивә.

Сурврмуд:

а.Кедү тоолгч нерн бәәнә?

б. Суффиксинь ямарамб?

в.Әңгинь?


  1. Карточксар көдллһн. Даалһвр: киискврмүдәр киискх.

_Нерәдгч киисквр: Кедү? Хойр Кедүдгч? һучдгч?

Төргч киисквр: Кедүнә? Хойрин Кедүдгчин? һучдгчин

Өггч киисквр: Кедүнд? Хойрт Кедүдгчд? һучдгчд

Гемнгч киисквр: Кедүг? _______________________________________

Бүрдәгч киисквр:Кедүһәр? ______________________________________

Ниилүлгч киисквр: Кедүлә? _______________________________________

Хамцулгч киисквр: Кедүтә? ______________________________________

Һаргч киисквр: Кедүнәс? _______________________________________

Залгч киисквр: Кедүнәр? ________________________________________

  1. Ут туульсар көдллһн.

  1. «… наста зарһч» тууль.

б. «… тө сахлта, … тө өвгн» тууль.

в. «Чон арат туула …» тууль.

г. «Ах-дү … хулһн» тууль.

Даалһвр: Цегмүдин ормд ямаран то бичх кергтә?


  1. Давтлһн.

Схем олзлһн


а.Тәәлвртә туульс



б.Үлгүр




  1. Һацур.

1.Кеду һацур үзҗәнәт?

2.һацур кедү зергләнд зосчана?

3. һацур кедү багт хувагдҗ?

4.Кедү әдл һацур бәәнә?.

5.Негдгч һацурт кедү шам өлгәтә?

6. Негдгч, дөрвдгч һацурт кедү шам өлгәтә?

7. Тавдгч һацурт кедү наадһас өлгәтә?

8. Кеду һацурт одн бәәнә?

9. Ямаран һацур хар дөрвлҗнд бәәнә?

10.Негдгч багт хәрүһән тоолад, ашнь бичтн..


  1. Морфологическ йилһлт. Бичтн.

Арвтадан

1.Кедүтәдән? арвтадан

2.Эклц кев-янз - арвта

3.Оньдин темдгүд - амр, нас медүлгч

4.Оньдин биш темдгүд - өггч киискврт

5.Кедүтәдән?

Арвтадан зург цокдг болв.


  1. Батллһн.Зул

а.Ода кедүдгч җил ?

(Ода хойр миңһн арвн хойрдгч җил)

б.Хойр миңһн арвн хойрдгч җил ямаран нертә?

(Лу җил)

1.Кедүтәвт?

2.Ямаран җилтәвт?

3.Кенә җил орҗана?

4. Зул өдр мадн юуһан уттулнавидн? (Зул өдр насан уттулнавидн)

5.Моһа җил - эн кедүдгч җил?(2013)

6. Тадн кедүдгч җил төрсхәвт? (Моһа җил)

7.Моһа җил - эн кедүдгч җил? (2001 )

8.Ямаран нәр болх? (Зул)

9. Тадн кедүтә болхит?

10.Зулын йөрәл.

.

  1. Герин даалһвр.

1.Тоолгч нернә әңг дасх. Зулын туск ахр келвр бичх.


Толь

Шам - лампочка

Һацур - ёлка

Наадһас - игрушки

Зерглән - ряд

Баг - столбик

Өлгәтә - висят

Одн - звезда

Шивә - крепость




 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал