7


  • Учителю
  • Поурочное планирование Деепричастие (6 класс)

Поурочное планирование Деепричастие (6 класс)

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

Темазы: Деепричастиелер

Сорулгазы:1. Ооренген билиглерин системажыдып катаптаары;

2. Аас болгаш бижимел чугааны сайзырадыры;

3.Буянныг чаагай сеткилдин улегеринге уругларны кижизидери.

Дерилгези: Схема, таблица, карточкалар, созуглел, ПК, проектор, экран.

Кичээлдин хевири: катаптаашкын.

Кичээлдин эрттирер хевири: аян-чорук.

Кичээлдин чорудуу.

  1. Организастыг кезээ.

Уруглар-биле таныжып алгаш , классты четчелээш , 2(ийи) болукке чарып алыр.

Кичээлдин темазын «Бодап, тып каг»деп оюннун дузазы-биле тодараттыргаш, сорулгазын дыннадыр . «Деепричастиелер» деп билиглер оранынче аян-чорук кылырын чугаалааш, ынаар «Хыналда ортээлин» баштай эрттерин сагындырар.

  1. Онаалга хыналдазы «Хыналда ортээли»

Шилилгелиг диктант.

Состерни бердинген таблицага утказын, тургузуун тодараткаш. чара бижинер





Кожаланчак

Эрткен

Болбас

Кызыгаарлаар

Удекчи

























Бадып, ора, козулбейн, уне, халы, унуп, ыыттавайн, чорувушаан, баргала, келгеш, барбышаан, киргеле, бижип, келбейн, дурбувушаан, душкеле, чанмайн, хонгаш, токкеш.



  1. Катаптаашкын «Деепричастиелер» оранынын «Оюннар» ортээли.

1. Оюн «Тудугжулар» Кор, чор, бар

Бердинген кылыг состеринге дараазында кожумактарны немеп тургаш, деепричастиелернин бугу болуктеринге чижектерден тургузунар.





,…;

-ып

,…;

-гаш

,…;

-байн

,…;



-гала

,…;

-бышаан



2. Оюн «Артык состу тып»



а) дазыра, бере, боданы, ундурбейн

б) чоруй, магадап, сонуургап, амырап

в) ашкала, ырлавышаан, эгелээле, дооскала

г) боданмайн, ойнавайн, чангаш, номчувайн

3. Грамматиктиг чогаадыг Деепричастиелер.







4. Оюн «Корректорлар»

Домактарны шын эде тургускаш, морфолог-синтаксистиг сайгарылгазын кылынар.



а) тур, айыткаш, Чолдак-Степан, менче, ыыттавайн коруп

б) Мергенни, авам, биле, эленейнчип, куду, угбам, чыда-чыда, бар, бардылар, козулбейн.

5. Созуглел-биле ажыл.



Вася биле Клава ниити чуртталга бажынынга бичии орээлге чурттап турганнар. Удувайн оларнын улуг бажын алыр оочуру чеде берген. Ынчангаш акызы Петя кырый берген авазын Вася сугга эккеп каапкан. Чуге дээрге оларнын уруглары шупту озе берген, оларга ам нянянын херээ чок.

Ортун оглунун бажынынга кужур авага дыка-ла берге болган. Кенни Клава ону ала караа-биле корбес, ургулчу ашаа-биле алгыжар, чокшур: «Аванны моон ырат, оон башка сээн-биле чурттавас мен» - деп туруп берген.

Вася ажыл соонда бо-ла ижипкен кээр апарган. Оларнын аразында алгыш-кырыш дендээн. Кужур ава канчаарын-даа аайын тыппайн, ыыт чок сынны берген орар апарган.

Бир-ле эртен Вася ажынганы кончуг чедип келгеш, авазынга: «Кеттин! Чоруулу!» - дээн… Оглу авазын долдур бок, кузурум чудуруп каан самосвалынын кырынга олуртуп алгаш, хоорайнын бок тогер улуг онгарынга эккелгеш, топ бадырыпкан. Ынчангаш карак-кулак чок холчок дурген халдып чоруй барган.

Ол хоорай богунун чаны-биле Николай Быков деп чолаачы кижи эртип бар чорда, машиназанын дугую чарлы берген. Ону кылып турда, ырак эвесте кижи човууртааны дынналган. Кайгай бергеш, бок онгарын бакылай бээрге, ында бир-ле кижи шимчеп чыткан. Кончуг дурген уштуп эккээрге, назы догуй берген кадай кижи болган.

- Канчап бардынар? Бажынынар кайдал? - деп айтырарга:

- Кайда-даа эвес - деп, ол харыылаан.

- Бир эвес чурттаар черинер чок болза, силерни мен ап алыйн, мээн авам, оолдарымнын кырган-авазы боор силер - дээрге, ол ыглап бадырыпкан:

- Мени чоор сен, кымга-даа херекчок кижи-дир мен.

- Ынча дивенер, биске херек силер. Мен оскус уруглар бажынынга оскен кижи-дир мен. Бугу назынымда авалыг болуксап келген мен - дээн.

Шак ынчаар Николай чаа авазы-биле ужурашканы ол.

Торуп каан толдеринге ундур октаттырыпкан ие кижини сыр оске, эриг баарлыг кижи бодунун найыралдыг ог-булезинге хулээп ап, аас-кежиктиг чурттай бергеннер.

(Людмила Алешина)



Словарь-биле ажыл. Няня -



Онаалга: Созуглелден деепричастиелерни тыпкаш, ушта бижинер. Оларнын болуктерин тодарадынар. Созуглелдин утказынга хамаарыштыр боттарынарнын бодалынарны чугааланар. Тыва улустун амыдыралында номчаанынар чуулге домей таварылгалар барын билир силер бе? Созуглелге аттан беринер.



«Хыналда» ортээли



6. Оюн «Ийе» биле «Чок» (шын болгаш шын эвес харыы)

А. 1) Деепричастие-кылыг созунун тускай хевири

2) Ол кылыг созунун дозунге кожумактар немежирге тургустунар

3) Деепричастие кол сос болур

4) Тыва дылда деепричастиенин алды болуу бар

5) Каттышкак деепричастие (-ып) кожумактын дузазы-биле тургустунар

6) Деепричастие домакка баштайгы соглекчи болур



Б. 1) Деепричастие-кылыг созунун оскерлир хевири

2) Ол чуве адындан тургустунар

3) Деепричастие домакка байдал болур

4) Деепричастие кылыг созунун илередири кол кылдыныгны тайылбырлаар кылдыныгны илередир

5) Деепричастиени анаа хамаарышкан состери -биле кады деепричастиелиг болуглел дивес

6) Деепричастиелер 6 болуктуг.



  1. Бажынга онаалга. 1. Ава дугайында шулук чогаадып шенээр.

  1. Кичээлдин туннели. Кичээлден чуну билип алдынар? Кичээл солун болду бе?

Уругларнын ажылын унелеп демдектер салыр.

























 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал