Разработка урока Творчество Киримизе Жане

Темэр: Жэнэ Къырымызэ ищы1эныгъэ ык1и итворческэ гъогу

Мурадыр: к1элэеджак1охэр Жэнэ Къырымызэ ищы1эныгъэ ык1и итворческэ гъогу нэ1уасэ фэш1ыгъэнхэр

Нэрылъэгъу 1эпы1эгъухэр: Жэнэ Къ. итхылъхэм явыставк,к1элэеджак1охэм ясурэт ш1ыгъэхэр доскэм пылъагъэх,гущы1эжъхэр тхыгъэхэу доскэм пылъагъэх

1. 1.Жэнэ Къ.итворчествэ фэгъэхьыгъэ ублэп1э бесед

Непэрэ тиурок зыфэгъэхьыгъэр Ж.Къ. ищы1эныгъэ ык1и итворческэ гъогу.Жэнэ Къ. Хьаджмосэ ыкъор гъэтхапэм 7 1919 - рэ илъ., къу. Афыпсыпэ (Тэхъутэмыкъое р-н) щыщ мэкъумэщыш1э унагъом къихъухьагъ. Къырымызэ ц1ык1узэ 1офш1эным пыщагъэ мэхъу: жъонак1омэ аде1эуи, пхъэ къыщэуи, нэмык1 мэкъумэщ 1оф ыш1эуи мак1эп къызэрэхэк1ыгъэр. Яунэгъо 1офэу ыш1эрэмэ нэмык1эу, ягъунэгъуми адэ1эпы1эщтыгъэ. Ц1ыфыгъэ шэн-зэхэтык1э дахэм иапэрэ урокхэр ащ щы1эныгъэм къыритыщтыгъ. 1офш1эным фэщагъэу, ащ ы1э ек1оу зэрэщытым дак1оу, нэжъ-1ужъмэ апыщагъэу, ахэмэ къа1отэжърэ къэбармэ ишъыпкъэу ядэ1оу, зэригъаш1эхэу, пшысэхэр, орэдыжъхэр, тхыдэжъхэр ик1асэхэу щытыгъ. Жэнэ Къ. ныбжьык1э дэдэу литературэр ш1у ылъэгъугъ, усэхэр ытхыхэу ригъэжьагъ.

2. Жэнэ Къ. итворчествэ фэгъэхьыгъэ очерк къеш1ы Къэрдэн Рузанэ.

3.К1элэц1ык1ухэм апае ытхыгъэхэр.(к1элэегъаджэр)

К1элэц1ык1ухэм апае ытхыгъэ усэ зэфэшъхьафыбэхэр поэтым анахь щытхъу къыфэзыхьыгъэ произведениехэу щытых.Мыхэмэ тисабыйхэр ш1угъэм фагъасэх,шэн дахэ ахэлъыным,нахьыжъхэр алъытэнхэм ,хэгъэгур ш1у алъэгъуным фап1ух.

К1уращын Данэ къеджэ Жэнэ Къ. иусэу «Дэк1о-бзак1оу зызгъэсэщт»

4.Ц1ыфым нахь лъап1э щы1эп. Ар дунаим къызытехъок1э гуш1уагъо,насыпыгъ.

Ц1ыфыр щэрэ1,щы1эмэ хъяр

Ц1ыфыр зык1ыщы1эр къытфе1уатэ Даринэ Жэнэ Къ. игущы1эхэмк1э

«Ц1ыфыр,ощ пае орэд къэсэ1о» / Мэлэхъо Зарем/

Муз.центрэм орэд къе1о / Орэдыр о зигъэгъус» Шъэожъ Роз/

5. «Лажьэрэм лыжъ ешхы», «Ет1анэ умы1оу уи1оф ш1э», «Жьэу тэджырэм шык1эхъу фалъфы»

Егъаш1и адыгэхэм ц1ыф шъхьахынэр аумысыщтыгъэ.Ц1ыф лэжьак1ор ары сыдигъуи щытхъур зиягъэр.1офш1эныр ц1ыф ш1ыжь а1уагъ адыгэхэм.Непэ Нафсэт 1оф зэриш1эрэ ш1ык1эм тыхегъэда1о.Ц1ыфым 1офэу ыш1эрэр зэк1э зэрэзэш1уихырэр ы1ит1у.

Сценкэр къаш1ы «1эхъуамбэхэр зэнэкъокъух»

6.Жэнэ Къ.Отечественнэ зэошхом хэлэжьагъэхэм зэращыщыр непэ зэхэтхыгъах.Поэтым ыгу къыфыззэрэ къе1о: «Сэкъат тхьапша тич1ыгу тетыр.Ц1ыф тхьапша ч1ым ехыжьыгъэр…»

Заор зыщаухыгъэр бэ ш1агъэми,тыгъуасэ хъугъэм фэдэу поэтым ар ынэгу ч1эт зэпытыгъ.У1эгъэ пчъагъэ зык1ышъо телъыгъэмэ Жэнэ Къ. зэу ащыщыгъ.Аджалым мызэу-мыт1оу ар 1ук1агъэу щытыгъ.Ащ къыхэк1к1эЖэнэ Къ. мамырныгъэр зыш1олъап1эу,заор зыфэмылъэгъурэмэ ащыщыгъ.Емызэщыжьэу Жэнэ Къ. заом фэгъэхьыгъэ усэхэр ытхыгъэх.

Ахэмэ ащыщ къытфеджэх: Дэхъу Дарин «Зэуап1эр» , Мэкъоо Дан «Къэгъагъэри ц1ыфым фэд»

7.Зэк1э Дунаем тет ц1ыф лъэпкъхэр зык1эдаорэр ык1и зыфэбанэрэр мамырныгъэр ары.Мамырныгъэм игъэпытэн к1уач1эу ти1эр зэк1э фэдгъэ1орыш1эн фай.Тигубгъохэр къашхъоу,тихъуп1эхэр шхъуант1эу мамырныгъэр щы1эмэ гъэбэжъур дгъотэу Дунаем тытетыщт.Тик1алэхэм чэфэу орэд къызща1он алъэк1ыщтыр мамырныгъэ щы1ак1эр ары.

« С и о р э д» - Хъупсэрджэн Мадин

Мамырныгъэ щы1ак1эр ары тихэбзэ дахэхэри зыщызетхьан тлъэк1ыщтыр

/ к1элэеджак1охэм орэд къа1о «Хэбзэ дахэу тэ ти1эр джащ фэд» /

2. Зэк1э зэфэхьысыжьыгъэу къэп1он хъумэ,сэ сиш1ош1к1э, Жэнэ Къ. итворчествэ тилъэхъанык1э, тиц1ыфхэм дунэяк1эр зыщагъэпсырэм лъэпсэ пытэк1э епхыгъ.

3. Непэ урокым къыхэлэжьагъэхэм зэк1эми тфы афэсэгъэуцу.

Хъярк1э!