'Сөз мәйегі - мақал-мәтел' (5-сынып)

Мерзімі: Пәні: Қазақ әдебиеті Сыныбы: 5

Сабақтың тақырыбы: «Сөз мәйегі - мақал-мәтел»

Сабақтың мақсаты:

білімділік: Мақал-мәтелдер қазақтың қысқа әрі нұсқа даналығы, өмірден түйген қорытындысы, тұрмыс айнасы екеніне көздерін жеткізу;

дамытушылық: Ана тіліне қызығушылығын арттыру. Ұжымдық жұмыс жасауда белсенділіктерін арттыру;

тәрбиелік: Ана тілін сүюге, құрметтеуге, сөз арасында мақалдарды орынды қолдана білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес сабақ

Сабақтың типі: Аралас сабақ

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: Түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын, ұжымдық жұмыс

Сабақта қолданылатын көрнекіліктер: Мақал-мәтелдер жазылған қағаздар, үлестірмелі карточкалар, слайд

Пәнаралық байланыс: Орыс әдебиеті, сурет

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу, оқушылар түгенделіп, оқу кабинетінің тазалығы тексеріліп, оқушылардың назары сабаққа аударылады.

Шаттық шеңбері.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру:

Мақал-мәтелдерге байланысты жасаған альбомдарын тексеріп шығу.

ІІІ Жаңа сабақ:

• Бүгінгі сабағымыз сайыс түрінде өтеді. Оқушылар 3 топқа бөлінеді,

әр топтың аты, ұраны болуы тиіс:

І топ «Сұңқар». Ұраны: Сұңқардай қалықтаймыз, Ізденуден жалықпаймыз!

ІІ топ «Тұлпар». Ұраны: Тұлпардай жүйрік болу арманымыз, Жетуге соған тырысамыз!

ІІІ топ «Тапқырлар». Ұраны: Тапқырмыз деп ұрандап, Өмірде біз келеміз жарқылдап!

• Қазылар алқасы сайланады.

І Сұрақ-жауап сайысы

Шарты: Қойылған сұрақтарға тез жауап беру.

- Мақал-мәтелдер деген не?

- Мақал-мәтелдердің адам тәрбиелеудегі ролі қандай?

- Мақал-мәтелдердің тақырыптары қандай?

- Мақал-мәтелдер нені сынайды?

- Мақал-мәтелдердің көлемі қандай?

- Мақал-мәтелдер қалай айтылады?

- Мақал-мәтелдер қалай таралған?

- Мақал-мәтелдерді кім шығарады?

- Мақал мен мәтелдің айырмашылығы қандай?

ІІ Білгіштер сайысы

Шарты: Кім қанша мақал айтса , сонша ұпай алады.

ІІІ Аудармашылар сайысы

Шарты: Берілген мақал-мәтелдерді орыс тіліне аудару. (Әр дұрыс жауапқа бір ұпай беріледі.)

1.Тазалық - денсаулық кепілі . (Чистота - залог здоровья.)

2.Еңбек оздырады. (Труд прославляет.)

3.Не ексең, соны орасың .( Что посеешь,то и пожнешь.)

4.Отан - оттан да ыстық. (Родина - жарче огня.)

5.Оқу -білім бұлағы, білім - өмір шырағы. (Учение- родник знаний, знание - лучик жизни.)

6.Отансыз адам ормансыз бұлбұл.(Человек без Родины, что соловей без леса.)

ІҮ Мақалдың жалғасын тап:

Шарты: Көп нүктенің орнына керекті сөздің баламасын қазақ, орыс және ағылшын тілінде табу. (Әр дұрыс жауапқа екі ұпай беріледі.)

1. ………. - инемен құдық қазғандай. (оқу, учеба, study)

2. Оқусыз ……. жоқ, білімсіз күнің жоқ. (білім, знание, knowledge)

3. Ашу дұшпан, ақыл - ……… (дос, друг, friend)

4. Не имей сто рублей, а имей сто ………(друзей, досың, friends)

5. Білекті бірді жығады , білімді ….. жығады. (мыңды, тысяч, thousand)

6. Учение -……. , а не ученье - тьма. (свет, жарық, light)

Ү Берілген мақал-мәтелдерді дұрыс құрастыру:

(Әр дұрыс жауапқа бір ұпай беріледі.)

Бұрысы:

1.Құрмет, тілге ,құрмет - елге.

2. Жерде, тіл, жоқ ұлт, жоқ.

3. Тас жарады, тас, тіл жармаса, бас жарады.

1.Тілін біл, жеті түрлі, жеті жұрттың, білім біл.

2.Ұяда, ұшқанда, соны іледі, не көрсе.

3. Мектеп, білім - теңіз, кеме.

1. Мыңды жығады, білекті, жығады, бірді, білімді.

2. Ыстық,отан, оттан да.

3. Жау алмайды, досы көпті, ақылы, көпті дау алмайды.

Дұрысы

1.Тілге құрмет - елге құрмет.

2.Тіл жоқ жерде - ұлт жоқ.

3.Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады.

1.Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл.

2.Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі.

3. Білім - теңіз, мектеп - кеме .

1. Білекті бірді жығады , білімді мыңды жығады.

2.Отан - оттан да ыстық.

3.Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды.

ҮІ Сурет сайысы

Шарты: 1.Берілген мақал-мәтелдер бойынша сурет салу.

2.Сурет бойынша мақал-мәтелдің мазмұнын ашу.

(Әр дұрыс жауапқа бір ұпай беріледі.)

Адам досымен мықты, ағаш тамырымен мықты.

Білім - өмір шырағы.

Білім - теңіз, мектеп - кеме.

Сабақты бекіту:

Осымен сайысымыз аяқталады.Сөзді қазылар алқасына береміз.

Сабақты қорыту:

1. Бүгінгі сайыс сендерге ұнады ма?

2. Сайыс қалай өтті?

3. Мемлекеттік тілді үйренуде мақал-мәтелдерді білу не үшін қажет?

Үй тапсырмасын беру:

• Мақал-мәтелдер туралы баяндама жазып келу.

Оқушылар еңбегін бағалау:

Сабаққа белсенді қатысқан оқушылар бағаланады. Баға талданып қойылады.