9 «б»сынып

Қазақ тілі пәнінен қысқа мерзімді сабақ жоспары

Өткізген күні: 03. 02.15 ж.

Сыныбы:

9 б

Пәні:

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы:

Бұқар жырау атындағы мұражай

Сілтеме:

ҚР Білім беру стандарты, пән бағдарламасы, Қазақ тілі оқулығы-

9 сынып.

Авторы: Артыкова Т.М., Боранбай М. Б.

Жалпы мақсаты:

Бұқар жырау шығармашылығы,мұражайы туралы мағлұмат беру,суретші туралы білімдерін толықтыру; танымдық түрлі жұмыс түрлерін жүргізу.

Оқушылардың ойлау қабілетін, тіл байлығын дамыту,таным-білігін арттыру; сауаттылығын арттыру.

Әдіс- тәсілдер:

Әңгімелеу,топпен жұмыс,сұрақ-жауап,түсіндіру.

Күтілетін нәтиже

Бұқар жырау атындағы мұражай туралы мағлұмат алу.

Тапсырманы орындағанда бастапқы біліміне сүйеніп, алға қарай да өмірде пайдалану;

Сыни тұрғыдан ойлануға мүмкіндік туғызу.

Негізгі идеялар

Оқушыларға туралы мәлімет беру.Тарихи мұралар туралы білуге құштарлығын арттыру.

Дереккөздер

Интернет деректері, бейнефильм , сайттар, ресурстар, Қазақстан картасы, компьютер, буклет

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушының іс- әрекеті

І Ұйымдастыру

Ынтымақтастық атмосферасын орнату үшін шеңберге тұрып, «Жылы тілектер» тренингін өткіземін

Бір- біріне жылы тілектер айта отырып, оқушылар арасында ынтымақтастық атмосферасы орнайды.

Топқа бөлу

Сыныпты 3 топқа бөлу, сыныпта 9 оқушы , әр топ 3 оқушыдан болады.

Сынып оқушылары пазлдар арқылы топқа бөлінеді.

Үй тапсырмасын сұрау. Жұптық тапсырма.

1. Оқушылар буклеттегі суреттерді тауып көрсетеді.

Қызығушылықты ояту

Ой шақыру:

- Балалар,тақтаға назар аударыңыздар. Бұл тұлға бізге таныс па?

II. Үй жұмысын тексеру (10 мин)

Мұғалім: Кім жауап береді?

Иә,бұл қазақ әдебиеті пәнінен таныс- Бұқар жырау. Үйге өмірбаянын мазмұндау немесе диалог құрастыру берілді.

Балалардың жауабы. (монолог -2) және (диалог-2)

Мағынаны тану.

Мәтінмен жұмыс.

( Түртіп алу)
1. Мәтінді оқу.

Бұқар жырау атындағы әдебиет және өнер мұражайы

Бұқар жырау атындағы облыстық әдебиет және өнер мұражайы 1992 жылғы 22 наурызда салтанатты түр-де ашылды.Мұражай экспозициясы 7 залда орналасқан: халық ауыз әдебиеті залы, көне түркі жазбалар ескерткіші залы, Бұқар жырау залы, ХХ ғасыр басындағы әдебиет, әдебиеттер достастығы залы, қазіргі заман әдебиеті залы, өнер залы.

Қазіргі кезде мұражайда 47 мыңнан астам экспонат бар. Жыл сайын мұражайды 32 мың келуші тамашаласа, 110 астам бұқаралық іс-шара, 260 тақырыптық дәріс, 320 мұражайға шолу дәрісі мен 100 көрме өткізіледі. Мектеп оқушылары мен студенттерге Павлодар өңірінің ақын-жазушылары

шығармашылығына арналған мектеп бағдарламасымен сәйкестендірілген 50 астам тақырыптық дәрістер жүргізіледі.

(Интернет желісі. 96 сөз)

Мәтінмен жұмыс. Мәтін таратылады.Тындалым.

Мұғалім: Мәтінде не туралы айтылады?

.

1.Мәтінді кезекпен оқу.
2. Қиын сөздерді теріп жазады: INZERT

1. Іштей оқу

2. Дауыстап оқу,мәнерлеп оқу.(1-2 оқушы)

3. Мәтін астындағы жаңа сөздерді оқиды. (1 оқушы)

1-Оқушы:Мәтінде Бұқар жырау атындағы мұражай туралы айтылады

Топпен жұмыс

Кубизм стратегиясы

1. Аудару (мәтіннен 1-2 сөз тіркесін немесе сөйлемді аудару.)

2. Талдау ( 1жай,1 құрмалас сөйлемге талдау)

3. Қолдану (сөздердің синонимдерін табу)

4. Зерттеу ( диалог құрастыру)

5. Суреттеу (Жыраудың бір жырын суреттеу)

6. Салыстыру

Топтардың жауабы

.

1. Берілген сөйлемге синтаксистік талдау жасау.

І нұсқа- Бұқар жырау атындағы облыстық әдебиет және өнер мұражайы 1992 жылы ашылды.

ІІ нұсқа- Жыл сайын мұражайды 32 мың келуші тамашаласа, 320 мұражайға шолу дәрісі мен 100 көрме өткізіледі

Ой толғаныс

Инсерт стратегиясын толтыру

Не білдім? Не білгім келеді?

Қорытынды баға

Критерий бойынша әр оқушы гүл бейнесіндегі өзін- өзі бағалау бетшесіне баға қойып, орташа бағаларын айту керек.

Күнделіктеріне бағасын қойдырады.

Рефлексия

Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңдар? Сабақ сендерге ұнады ма? Ия,ұнады. Қызық өтті

Сабақтан алған әсері

Ия,ұнады. Қызық өтті

Сабақтан алған әсерін айтады. Көңіл күй смайликтеріне стикерлерді орналастырады

Үй тапсырмасын беру.

Мәтінге сүйене отырып, диалог құрастырыңыздар.

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Ә.Қастеев шығармашылығы,мұражайы туралы мағлұмат,суретші туралы білімдерін толықтыру; танымдық түрлі жұмыс түрлерінжүргізу.

2.Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілетін, тіл байлығын дамыту,таным-білігін арттыру; сауаттылығын арттыру.3.Тәрбиелік: ұлы суретшінің дарыны,адамгершілігі,отансүйгіштігі арқылы оқушыларға эстетикалық тәрбие беру, оларда осы қассиеттерді қалыптастыру.

Көрнекіліктер:суретші А.Дүзелхановтың «Ә.Қастеев»суреті,суретшінің репродукциялары, сұрақ-жауап, интербелсенді тақта.

Сабақтың түрі:дәстүрлі сабақ.

Сабақтың типі: жаңа сабақ.

Сабақтың әдісі: әңгімелеу,топпен жұмыс,сұрақ-жауап,түсіндіру.

Пәнаралық байланыс: әдебиет,тарих,орыс тілі.

Сабақтың формасы: жеке,топтықжұмыс.

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Әнұранды орындау (1,5 мин.) -1 шумағын.

Сәлеметсіздер ме,балалар.

Қане,дөңгеленіп,түзеліп

Оқушыға лайық

Оң қолымызды кеудемізге қойып

Әнұранды орындайық.

Мұғалім:Рахмет,отырыңыздар,балалар.

2.Сабаққа дайындықтарын тексеру және жағымды орта қалыптастыру.(5 мин)

Мұғалім:Балалар,мен сіздерменмен танысқым келеді және сабағымыз ойдағыдай өтеді деп сенемін.Менің аты-жөнім Макатова Маржан Оразовна. Северный ауылында тұрамын.Мен сіздерге жақсы көңіл-күй тілеймін. Ал,сендер ше,балалар өз сыныптастарына қандай тілектер айтар едіңіздер. Қанеки,танысайық және тілектерімізді,жылы лебіздерімізді ортаға салайық.Оқушылар: Менің атым- Таня. Мен сәттілік тілеймін.

2 оқушы- Жұмысымызда бірлік болсын. Мен тоғызыншы сыныпта оқимын. (Әрқайсысы өзі туралы 1-2 сөйлем айтады)

Мен сіздерге денсаулық тілеймін.

Мен барлықтарыңызға бақыт тілеймін.

(тағы басқа тілектер)

Инт.тақта Қастеев суреті.

Мұғалім:Жақсы, балалар. Ендеше іске сәт. Балалар,тақтаға назар аударыңыздар. Бұл тұлға бізге таныс па?

Оқушылардың біреуі: Иә,бұл Әбілхан Қастеев-Қазақстанның халық суретшісі. Үйге өмірбаянын мазмұндау немесе диалог құрастыру

берілді.

II. Үй жұмысын тексеру (10 мин)

Мұғалім: Кім жауап береді?

Балалардың жауабы. (монолог -2) және (диалог-2)

Мұғалім: Жақсы, отырыңыздар.

Мұғалім: Иә,балалар,ӘҚ-қазақтың біртуар суретшісі.Оның шығармашылығы сан қырлы.Ол Ш.Уәлиханов,Абай,Жамбыл Жабаев портреттерін жасады.Ең үздік портреті А.Иманов портреті.Пейзаждары және кескіндемелік шығармаларың мазмұны терең.1967 жылы Ә.Қастеевке «Қазақстан жерінде » атты акварельдік топтамасы үшін Ш.Уәлиханов атындағы Мемлекеттік сыйлығы берілді. Суретшінің туындылары еліміздің көркем шежіресіне айналды.

Тақта (картины-1)

Енді балалар тақтаға қарап, Ә.Қастеевтің суреттерін атаңдар.

1.Амангелді сарбаздары

1. Абай жайлауда

2. Биік таудағы мұз айдыны

3. Амангелді сарбаздарының шабуылы (названия картин пусть

4. Түрксіб выучат)

5. Колхоз сүт фермасы

6. Амангелді Иманов

7. Жас Абай

8. Түрксіб

Жаңа сабаққа шығу:

Мұғалім:Балалар,суретшінің бұл туындыларын қайдан тамашалауға болады.

Балалар:Өнер мұражайында.

Мұғалім: Иә,балалар,дұрыс. Өнер мұражайында. Жаңа тақырып бойынша «Инсерт» стратегиясын қолданамыз.III.Жаңа тақырып (20 мин) (10 мин-подготовка) (10мин-ответы)

«Инсерт» стратегиясы (тақтада)

Не білемін? Не білдім? Нені білгім келеді?

Ә.Қастеев атында

Алматы қаласында

Сұрақ-жауап

Мұғалім:Өнер мұражайы кімнің атында?

Оқушы: Әбілхан Қастеев атында?

Мұғалім:Мұражай қай қалада?

Оқушы: Алматы қаласында

Мұғалім:Күн мен тақырыпты дәптерге жазамыз.

Сабақтың тақырыбы:

Инт.тақтада тақырып аты шығады

Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік Өнер мұражайы.

Мұғалім: Мақсатымыз 1. Мұражай туралы мағлұмат алу;

2. Жаңа сөздерді меңгеру;

3. Осы тақырып төңірегінде сөйлей білу;

4. Ұлы жазушының өмірін үлгі ету.

Мәтінмен жұмыс. Мәтін таратылады.Тындалым.

1. Іштей оқу

2. Дауыстап оқу,мәнерлеп оқу.(1-2 оқушы)

3. Мәтін астындағы жаңа сөздерді оқиды. (1 оқушы)

Мұғалім: Мәтінде не туралы айтылады?

1-Оқушы:Мәтінде Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік Өнер мұражайы туралы айтылады.

2-Оқушы: Мұражай 1976 жылы құрылды.

3- Оқушы: 1984 жылы мұражайға Ә.Қастеев аты берілді.

Топпен жұмыс

Кубизм стратегиясы

1. Аудару (мәтіннен 1-2 сөз тіркесін немесе сөйлемді аудару.)Р.д.

2. Талдау ( 1жай,1 құрмалас сөйлемге талдау)Р.д.

3. Қолдану (сөздердің синонимдерін табу) Э.д.

4. Зерттеу ( диалог құрастыру)Э.д.

5. Суреттеу (суретшінің бір суретін суреттеу)Ш.д.

6. Салыстыру

Топтардың жауабы

IV.Сабақты қорытындылау (5 мин)

Инсерт стратегиясын толтыру

Не білдім? Не білгім келеді?

1976 ж.құрылды мұражайға барғым келеді

1984 ж.Ә.Қ.аты берілді мұражай экспонаттары туралы көп

22,500 мың туынды білу

14 залы

V.Бағалау: (2мин) М:Сабақтың мақсатын еске түсірейік

Мұражай туралы мәлімет алу

Мақсатқа жеттік пе? Ия,жеттік

М: Балалар,сендер өздеріңе қандай баға қойдыңдар.

VI.Рефлексия кезеңі: (2 мин)

Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңдар? (жақсы, өте жақсы)

Сабақ сендерге ұнады ма? Ия,ұнады. Қызық өтті

Бұқар жырау атындағы әдебиет және өнер мұражайы

Бұқар жырау атындағы облыстық әдебиет және өнер мұражайы 1992 жылғы 22 наурызда салтанатты түрде ашылды.

Мұражай экспозициясы 7 залда орналасқан: халық ауыз әдебиеті залы, көне түркі жазбалар ескерткіші залы, Бұқар жырау залы, ХХ ғасыр басындағы әдебиет, әдебиеттер достастығы залы, қазіргі заман әдебиеті залы, өнер залы.

Қазіргі кезде мұражайда 47 мыңнан астам экспонат бар. Жыл сайын мұражайды 32 мың келуші тамашаласа, 110 астам бұқаралық іс-шара, 260 тақырыптық дәріс, 320 мұражайға шолу дәрісі мен 100 көрме өткізіледі. Мектеп оқушылары мен студенттерге Павлодар өңірінің ақын-жазушылары шығармашылығына арналған мектеп бағдарламасымен сәйкестендірілген 50 астам тақырыптық дәрістер жүргізіледі.

(Интернет желісі. 96 сөз)

Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей.

1. Мәтіндегі сан есімдерді сөзбен жазып, түрлерін анықтаңыздар

2. Берілген сөздерді тәуелдеп барып септеңіздер

І нұсқа- мұражай ІІ нұсқа-дәрістер

3. Берілген сөздерді қалау райда тәуелдеңіздер.

І нұсқа - ашу ІІ нұсқа - өткізу

ІІ деңгей.

2. Берілген сөйлемдегі сөздерге морфологиялық талдау жасаңыздар

І нұсқа- Қазіргі кезде мұражайда 47 мыңнан астам экспонат бар

ІІ нұсқа- Мұражай экспозициясы 7 залда орналасқан.

3. Берліген сөйлемге синтаксистік талдау жасаңыздар.

І нұсқа- Бұқар жырау атындағы облыстық әдебиет және өнер

мұражайы 1992 жылы ашылды.

ІІ нұсқа- Жыл сайын мұражайды 32 мың келуші тамашаласа, 320

мұражайға шолу дәрісі мен 100 көрме өткізіледі

І деңгей.

Мәтінге сүйене отырып, диалог құрастырыңыздар.

Есік алтын адамы

Сабақтың тақырыбы: Есік алтын адамы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Мәтінді түсіне оқи отырып, оқушылардың танымдық деңгейін көтеру. Мазмұнын өз сөздерімен байланыстыра айтуға жаттықтыру. Сұрақтарға еркін жауап беріп, тарих пәнінен алған білімдерін мәтінмен салыстыру. Оқушылардың танымдық деңгейін көтеру.
Дамытушылық: Сөздік қорын молайту, ой - өрісін дамыту, тақырыпты деңгейлік тақырыптық тапсырмалардың көмегімен меңгеру.
Тәрбиелік: Оқушыларды өз елінің тарихи құндылықтарын құрметтеуге үйрету, елін, жерін сүйетін отансүйгіш ұрпақ тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: Сын тұрғысынан ойлау стратегиялары, сұрақ - жауап, аудару,
оқулықпен жұмыс, топпен жұмыс.
Пәнаралық байланыс: тарих пәні
Көрнекілігі: Қазақстан картасы, компьютер, интерактивті тақта, буклет
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу. Кезекшінің сөзі.
II. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту.
III. Үй тапсырмасын тексеру 135 - бет, 1). Мәтіннен қос сөздерді теріп жазу,
олардың жасалу жолын түсіндіру.
2). Ат әбзелдерінін атауларын білу. ( буклеттегі суреттерді тауып көрсетеді )
IV. Жаңа сабақ.
«Ой шақыру»
Мұғалім: Жұмбақ шешіп көрейік...
Бұл адам жай адам емес, өзі бір ерекше адам болған. Ол бүкіл әлемге танымал
және бүкіл дүние жүзінде жалғыз - ақ. Ол адам б. з. д. V - IV ғасырларда өмір сүрген,
бай отбасынан шыққан. Байлығы сонща асып - тасыған, тіпті бас киімі мен аяқ киімін
де алтыннан тіккізген...
Балалр, бұл адам кім?
- Әрине, бұл - «Алтын адам».
Тарих пәнінен «Алтын адам» туралы не оқыдыңдар, не білесіңдер, есімізге түсірейік.
Оқушылар өткендерін айтады.
V. Мәтінмен жұмыс. Сынпты топқа бөлу.
1. Мәтінді кезекпен оқу.
2. Қиын сөздерді теріп жазамыз INZERT стратегиясы бойынша орындау.
( Түртіп алу)
«хайуанат нақышында»- в зверином стиле
шошақ төбелі - остроконечный
әшекейленген - разукрашенный
көсем - вождь
өркениет - цивилизация
қалыптасу - зарождаться, утверждаться
жәдігер - экспонат, реликвия
VI. Интерактивті тақтадан слайдтар көрсетіледі.
1 - слайд: Есік қорғаны
2 - слайд: Алтын адамды сипаттау (1 - топ)
3 - слайд: Кемел Ақышев туралы айту (2 - топ)
4 - слайд: Алтын адамның киіміндегі әшекей бұйымдарды
суреттеу (3 - топ)
VII. Деңгейлік тапсырмаларды орындау.
I топтың тапсырмасы:
I деңгей.
2 - ші ( Атырау) «Алтын адамы» туралы әңгімелеу. (Қайдан табылды, кім тапты,
қай тайпаға жатады, т. б.)
II - деңгей.
Мәтіннен сан есімдерді теріп жазып, мағыналық түрін анықтаңдар.
III деңгей.
Сөйлемдерге мәтін бойынша қажетті сөздерді қойып жазыңдар:
1. Алтын адамды 1969 - 1970 жылдары...
2. Алтын адам киімі төрт мыңға жуық...
3. Бас киімінің ұзындығы...
4. Алтын адам - Қазақстанның...
5. Оның тұлғасы Алматы қаласының...
II топтың тапсырмасы:
I - деңгей.
«Сен қалай ойлайсың?» Қиял - ғажайып әңгіме құру.
Тірек сұрақтар:
1. Алтын адам қандай жауынгер болды?
2. Ол не үшін күресті?
3. Қалай қаза тапты?
4. Ол халқының мақтанышы бола алды ма?
5. Оны неге мұражайға қойды?
II - деңгей
Сөздерді бағдарсызықпен дұрыс сәйкестендіріңдер.
дөңгелек адам
алтын сақ
әшекей заман
ерте бұйымдар
тайпасы алқа
III - деңгей
Мәтіннен жануарлар аттарын теріп жазып, септеу
(барыс, бұлан, таутеке, арқар, ат)
VIII. Венн диаграммасын толтыру
Екі Алтын адамды салыстыру.
Айырмашылығы: Бірінші «Алтын адам» Екінші «Алтын адам»
Кемел Ақышев тапты Зейнолла Самашев тапты
Б. з. д. V - IV ғасыр Б. з. д. III ғасыр
1970 ж. табылды 2000 ж. табылды
Сақ тайпасан болған Сармат тайпасынан
Ұқсастығы:
Екеуі де жауынгер
Ежелгі заманда өмір сүрген
тарихи ғажайыптар
Екеуін де археологтар
IX. Үйге тапсырма беру:
«Менің қаламдағы мұражай» тақырыбына әңгімелеу.