- Учителю
- Разработка вне классной работы на тему 'Тіл бірлік бастауы'
Разработка вне классной работы на тему 'Тіл бірлік бастауы'
1- 3,6-сынып оқушыларын ортаға шақырамыз.
2- Қазақстан Республикасы мелекеттік әнұраны орындалады.
1- Экранға назар аударайық!
2- Құрметті оқушылар , ұстаздар және қонақтар! " Үш тілдің патшалығы" атты әдеби кешіне қош келдіңіздер ! 22 қыркүйек - Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі ең алдымен , бұл барша елге ортақ жалпы халықтық мереке , барлық ұлт өкілдеріне көр-
сетілген құрмет.
Қазақстанда 100 ден астам ұлт өкілдері тұрады, әрбір ұлттың ең үлкен , ең негізгі анасы туған тілі болып саналады. Ана тілі - әр бір ұлттың , ұлыстың мақтанышы , көзінің қарашығындай көретіндей қазынасы , асыл мұрасы .
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында « Қазақстан бүкіл әлемде халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар : қазақ тілі -мемлекеттік тіл, орыс тілі -ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі - жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі » делінген. Тек қазақ жұрты ғана емес, барша қазақстандықтар осы үш тілді өзара ұштастырып , өз орнымен қолдана білулері қажет .
1998 жылы 20 қаңтарда елбасымыз Н.Ә.Назарбаев Республика халықтарының ұлттық байлығы -тілді қорғау мақсатымен 22қыркүйекте «Қазақстан халықтарының тілдері күні» деп жариялаған еді. Бұл мереке еліміздің жер-жерінде мәдени шараларға толы апталыққа ұласуда.Бүгінгі ертеңгілігіміз де тілдер мерекесіне арналады.
Отан деген - атамекен ,
Отан деген - туған жер
Отан - ана ,
Отан - үлкен
Қазақстан - туған ел!
2- Язык - удивительный дар человека. Он самое совершенное средство общение , позволяющее человеку понимать других и быть понятным. Вспомним фразу : «Счастье - когда тебя понимают ». В языке - все краски и звуки жизни , все самые тонкие , неуловимые движения души , все знания и опыт ,накопленные человечеством.
Республика Казакстан - многонациональное государство. Законом о языках определены статусы языков : казахский язык является государственным языком , русский язык официально употребляется наравне с казахским в государственных организациях и в органах местного самоуправления .
Ежегодно 22 сентября в Казахстане отмечается День языков . Это общий праздник для всех народов Казахстана .В основе многонационального праздника языков лежит такая идея : каждый язык - это часть духовного наследия всего человечества, а каждая культура - это бесценный вклад в мировую цивилизацию.
Один средь многих стран.
Отчизна - мать,
Отчизна - мир ,
Отчизна - Казахстан.
3- Dear teachers, pupils and guests ! I congratulate you with languages holiday.The 22 nd of September is the language holiday in the Republic of Kazakhstan. At first it is our national holiday , at the same time it is the respect according to other nationalities who live in our country. More than 100 nationalities live in Kazakhstan . Each of them have their own language, mother tongue.
Mother tongue - is the pride , wealth and the heritage of each nationality. As our president
N.A.Nazarbaev says we must be popular as a cultured people who speak in three languages.
They are : kazakh language - the official language, russian language - the international language and English language - is both world tendency and necessity.
Not only Kazakh nation ,but all nationalities who live in our country should know and speak free in these languages.
One among many countries,
Native land - mother ,
Native land - universe,
Native land - Kazakhstan.
1-Кезекті биге береміз. «Бала тілегі» 3-сынып оқушылары орындауында .
1- Жылаған алғашқы іңгә үннен тілім,
Жөргекте былдырқағып күлген тілім.
Жағымды ана әлдиі ақ сүтімен,
Жүрегіме, қаныма сіңген тілім.
2- Ана тілім-бәрін сөйлер шежірем,
Тілсіз нені білдіре алам, не білем?
Тілім барда ғана мынау ғаламның,
Кілтін табар саналысы сезінем.
О, адамдар қадіріне жетіңдер,
Ана тілің-анаң, сыйлап өтіңдер.
1- Кезекті тіл туралы өлеңдерге береміз.
Мумин
Қуан далам! Қуанатын күн бүгін,
Серпіліп таста мұнда жүрек түндігін.
Тіл туралы заңым енді күшіне,
Паш еткендей кескен жаңа кіндігім.
Бону
Қуан далам! Қуанатын күн бүгін,
Деген едің: «Тіл бар жерде өмір бар!»
« Халық жау атандың-ау» сол үшін,
Қуан ғұмырыңды құрбан етіп, жолыңда ар.
Фарангиз
Қуан анам! Ұзағыңнан сүйініп,
Сәтің де көп кеткен кейде түңіліп,
Ақ сүтіңмен бойға біткен тіліңді,
Пір тұтамын мен алдыңда иіліп.
Алижон
Мәртебесін көтердік тіліміздің,
Алға шыққан елдердің біріміз біз.
Мемлекеттік тіл болды-қазақ тілі,
Жатыр онда елімдің азаттығы.
Паризот
Туған тілім тірлігімнің айғағыб
Тілім барда айтылар сыр ойдағы.
Өссе тілім мен де бірге өсемін,
Өшсе тілім мен де бірге өшемін.
Дилнур
Жарысқан жыл құсымен үнді тілім,
Жарасқан дала малымен сырлы тілім.
Жиһанкез желмаялы Асан қайғы,
Жер-жерге баға берген сынды тілім.
Юлдуз
Тілім менің сан мың жылдан сақталған,
Ең көрікті, ең таза боп ақталған.
Көкірегіме күдікті ой түссе де,
Көңілімде көктемдей боп жатталған.
Шермухаммад
Қасиетің ана тілі аз ба сенің?
Өзің барда ескірмес, тозбас елім.
Сен болмасаң ұлы Абай ақын болып,
Мұқағали отты өлең жазбас еді.
Эльяна
Ана тілім болашағым ертеңім,
Ана тілі-жыр дастаным ертегім.
Өз тілімді «өз тілім» деп ардақтап,
Әрқашанда әнге қосып өтемін.
Собиржон
Тілім келді дінім қайта оралды,
Басқа төнген қара бұлттар жоғалды.
Көк аспанда күндей болып жарқырап,
Қазақ елі егемендік бола алды.
Индира
Жүзімнің нәрлі сабағындай,
Тіліңді мәпелей біл ала қылмай.
Аямай арам шөбін отап отыр,
Таза сақта көзіңнің жанарындай.
2- Әр ұлттың, ананың ақ сүтімен сіңген ана тілі болады. Нәресте туылғаннан, анасының тілімен сусындап, өз бойына сіңіреді.
1- Тіл құрал! Тіл арқылы біз сыртқы ортамен, бізді қоршаған қоғаммен байланыс жасаймыз.
2- кезекті әнге береміз. « Біз балдырған баламыз»
1- Тіл сенің ең қайратты арыстаның,
Қорғаның дұшпаныңмен алысқан күн.
Тіл сенің - жүректегі жүйрік елшің,
Көк орман- көк арайлы бағыстаның! -деп, ендігі кезекті мақал-мәтелдерге берсек.
-
оқушы. Қызыл тіл -жанның мияты,
Абырой - ердің қуаты.
2-оқушы. Ат жүйрігі айырады
Тіл жүйрігі қайырады.
3-оқушы. Піл көтермегенді тіл көтереді.
4-оқушы. Ана сүті бой өсіреді,
Ана тілі ой өсіреді.
5-оқушы. Ақыл көркі -тіл,
Тілдің көркі -сөз.
6-оқушы. Шебердің қолы ортақ,
Шешеннің сөзі ортақ.
-
Ендігі кезекті биге берсек .»Әлқисса»
Қазақ тіліне, оның түпкі тамырына түңілсек , ол -бай тіл. Осы бай тіл - біздің мақтанышымыз. Бірақ осы бай тілді қазіргі көптеген жастар тілімізді шұбарлап, өз ана тілінде тұрпайы сөйлейді. Әйтсе де өз тілімізді ұмытпағанымыз дұрыс, сондықтан да әр адам ана тілін қадірлеуге міндетті, оны шұбарлап сөйлеуге жол бермеу керек.
-
тілді шұбарлау - арды шұбарлау, көңіл тұнығын лайлау. Осы орайда Қадыр Мырза Алидың:
Ана тілің -арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте!
Деген өлең жолдарын айта отырып,кезекті бИГЕ БЕРСЕК
«САҒАН.ХАЛҚЫМАЙ» 3-г сынып оқушылары орындауында.
-Қазақстанда мемлекеттік тіл-қазақ тілі.Қазақ тілі өте бай әрі көркем тілдердің бірі.Қазақ
халқы ана тілінде дүние жүзіне әйгілі «Алпамыс»«Қобыланды» «Ер тарғын»сияқты БАТЫРЛАР ЖЫРЫН ЖЫРЛАҒАН.
-ҰЛЫ АБАЙДЫҢ ДАНА МҰХТАРДЫҢ ТІЛІ. ОЛАР ӨЗ ЖЫРЛАРЫ АРҚЫЛЫ ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ТАЗА ДА МӨЛДІР,ӘДЕМІ ТІЛ ЕКЕНІН ДӘЛЕЛДЕП КЕТТІ.
-ӘР АЗАМАТТЫҢ ҚАСИЕТІ МЕН МӘДЕНИЕТІ ӨЗ ХАЛҚЫН , ӨЗІНІҢ АТАМЕКЕНІН ҚАЛАЙ БІЛУІМЕН ӨЛШЕНБЕК. АНАНЫҢ АҚ СҮТІНЕН ДАРЫҒАН АДАМ ҚАШАНДА ОтанШЫЛ, ҰЛТЖАНДЫ БОЛМАҚ.
-ӘРКІМНІҢ ӨЗ ТІЛІНЕ ДЕГЕН ҚҰРМЕТІ ӨЗ АНАСЫНА ӨЗ ҰЛТЫНА ӨЗ ОТАНЫНА ДЕГЕН ҚҰРМЕТ ДЕП БІЛУІ КЕРЕК.
ОТАН ТУРАЛЫ ӨЛЕҢДЕР.
1-ОҚУШЫ.
СҰЛУ ДАЛАМ! МЕНІҢ СҮЙГЕН ЕРКЕМСІҢ,
ЖАНЫМ СЕНЕН ЖАРАТЫЛҒАН ӨЛКЕМСІҢ
ҚАНДАЙ ЖАҚСЫ ҚАЗАҚСТАНДА ТУҒАНЫМ
О,ТУҒАН ЖЕР!тамашасың,көркемсің. Атажанов Ш
2-оқушы. Ең бірінші бақытым-халқым менің ,
Соған берем ойымның алтын кенін.
Ал екінші бақытым-тілім менің,
Жас жүректі тіліммен тілімдедім.
Бақытым бар үшінші-Отан деген,
«Кім мықты»-ДЕСЕ БІРЕУ Отан дер ем.
3-оқушы. Біз жас ұлан Отан ана жеріміз, .
Үміт артқан бала-шаға жеріміз.
Тіліміздің даңқын көкке өрлетіп,
Гүлге қарап жасартамыз елді біз.
Ән «Туған жер» 3-в СЫНЫП ОҚУШЫСЫ АБДУЛАКИМОВА СУРУРА ОРЫНДАУЫНДА.
-ҚаЗАҚСТАН ХАЛҚЫ ТӘУЕЛСІЗДІК АЛҒАННАН БЕРІ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛІМІЗ ҚАЗАҚ ТІЛІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.
-ТӘУЕЛСІЗДІК -АТА-БАБАЛАРЫМЫЗДЫҢ ЖҮЗДЕГЕН ЖЫЛДАРМЕН ӨЛШЕНЕТІН
АРМАН АҢСАРЫНЫҢ ЖҮЗЕГЕ АСҚАН АҚИҚАТЫ.
-ТӘУЕЛСІЗДІК ҚАЙТА ОРАЛҒАНЫ -БІЗДІҢ АТА -БАБАЛАРЫМЫЗДЫҢ САН ҒАСЫРЛАР АЗАТТЫҚ КҮРЕСІНІҢ ЗАҢДЫ ӨТЕУІ , ЖАРАТҚАН ИЕНІҢ ЖАСАҒАН ӘДІЛДІГІ.
-2011 ЖЫЛ ТӘУЕЛСІЗДІГІМІЗДІҢ 20 ЖЫЛДЫҒЫН ТОЙЛАДЫҚ.20 ЖЫЛДЫҢ ІШІНДЕ ЕЛІМІЗДЕ КӨПТЕГЕН ӨЗГЕРУЛЕР ЕҢІЗІЛДІ.
ТӘУЕЛСІЗДІК ТУРАЛЫ ӨЛЕҢДЕР.
1-ОҚУШЫ. ЖИЫРМА ЖЫЛ ТОЛДЫ ТӘУЕЛСІЗДІК АЛҒАНЫҢА,
ХАЛҚЫМ ЖЕТТІҢ МІНЕ АРМАНЫҢА.
ТОЙЛАЙМЫЗ ТӘУЕЛСІЗДІК МЕРЕЙ ТОЙЫН,
НЫҚ БАСЫП БОЛАШАҚТЫҢ ТАҢДАРЫНА. СУРУРА
2-ОҚУШЫ. ТАҢ БОЛЫП БАРША ӘЛЕМГЕ НҰРЫН ШАШҚАН,
ДАҢҚЫ ТӘУЕЛСІЗ ЕЛ ҚАЗАҚСТАН.
ӨТСЕ ДЕ ТАЛАЙ ҒАСЫР КЕЛЕР ЗАМАН,
БӘРІБІР ЫСТЫҚ СЕНІҢ ДАҢҚЫҢ МАҒАН. ДИЛНУРА
3-ОҚУШЫ. БІР АТА БІР АНАНЫҢ ТҮЛЕГІМІЗ, ДИЛРУХ
БІР БОЛСЫНҚАЙДА ЖҮРСЕК ТІЛЕГІМІЗ.
«БІРЛІК БАРДА ТІРЛІК БАР» ДЕГЕН БАБАМ,
БІРЛІК ДЕП БІРГЕ СОҚСЫН ЖҮРЕГІМІЗ.
4-ОҚУШЫ. ТӘУЕЛСІЗДІК АЛДЫ БҮГІН ҚАЗАҒЫМ, МАФТУНА
ЕНДІ КӨРМЕС БОСТАНДЫҚТЫҢ АЗАБЫН.
БҰЛБҰЛ ҚҰСТЫҢ ҚҰЙҚЫЛЖЫҒАН ДАУЫСЫНДАЙ,
САРНАП ЖҮРҒОЙ ӘНҰРАНЫҢ ҒАЖАБЫН.
5-ОҚУШЫ. ТАҒЫДА БІР БЕЛГІҢ БАР ОЛ- ЕЛТАҢБА, НАРГИЗА
КӨРСЕТКЕН ЕЛДІГІҢДІ ТАСТА ТАҢБА.
АРТЫДА МАҒЫНАЛЫ СӨЗІ СОНДАЙ,
ҚАЗАҚТЫҢ ТАҢБАСЫНА ТАҢЫРҚАНБА.
6-ОҚУШЫ. ҚАЗАҚТЫҢ ДОСТЫҒЫНЫҢ БЕЛГІСІ БІР- ХАЙРИНСО
ЖЕЛБІРЕГЕН ТУЫ ҒОЙ ТӨГІЛГЕН НҰР.
КӨГІЛДІР АСПАН ТҮСТІҢ БИІГІНДЕ,
ҚЫРАН БҮркіт тербеліп,қалыптап жүр.
7-ОҚУШЫ. ТОЙЛАНЫП МЫҢ МЕРЕКЕ ҰЛЫС КҮНІ
ҚҰЙЫЛҒАН ШАҢЫРАҚТАН ЫРЫС КҮНІ.
ХАЛҚЫМНЫҢ БАҚЫТЫ БАЙЛЫҚ ПА ҮШІН АЗ,
ТӘУЕЛСІЗ ЕЛІМІЗДІҢ ТЫНЫШТЫҒЫ.
8-ОҚУШЫ. ДАЛА- ДУМАН ,ҚАЛАДА ДУМАН ЖЫР БҮГІН,
ҒАСЫР БОЙЫ АҢСАДЫМ КҮТКЕН БҮЛ КҮНІМ.
ЖАСАЙ БЕР ЖАСА ҚАЛДЫРҒАН БАҚЫТ БҰЛБҰЛЫМ,
ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАНЫМ!
9-ОҚУШЫ. ТӘУЕЛСІЗДІК ТІРЕГІМ,
СЕНСІҢ МЕНІҢ ЖІГЕРІМ.
ҚЫМБАТСЫҢ МАҒАН ӨЗ ЕЛІМ,
ЕГЕМЕНДІК ӨЗ ЕЛІМ.
10-ОҚУШЫ. КЕҢ БАЙТАҚ КӨЗ ЖЕТПЕЙТІН ЖЕРІМ МЕНІҢ,
ТАУЛЫ ОРМАН,ЖАСЫЛ ЖАЙЛАУ КӨЛІМ МЕНІҢ.
БҮГІНДЕ БАР ӘЛЕМГЕ ДАҢҚЫҢ КЕТТІ,
ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАН ЕЛІМ МЕНІҢ.
БИ. Келдим. 6-В СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫ ОРЫНДАУЫНДА.
.
ҚОРЫТЫНДЫ
-БІЗ -ҚАЗАҚ,АТА-БАБАЛАРЫМЫЗДЫ ПІР ТҰТҚАН ХАЛЫҚПЫЗ.СОНДЫҚТАНДА БІЗ ТЕГІМІЗДІ-АТАДАН,ТІЛІМІЗДІ-АНАДАН ТАРТҚАН ҰЛТПЫЗ. ХАЛҚЫМЫЗ ҰЙЫМШЫЛ, ЕЛІМІЗ ТЫНЫШ БОЛСЫН.
-ОСЫНАУ ЕРТЕҢГІЛІГІМІЗДІ Ф.ОҢҒАРСЫНОВАНЫҢ «ОТАН»ТУРАЛЫ ОЛЕҢІМЕН АЯҚТАСАҚ ДЕЙМІЗ.
ОТАН ДЕГЕН НЕ-ДЕЙСІҢ ,ҰЛЫМ МАҒАН
ОЛ-СЕНІҢҒҰМЫРЛЫ АНАҢ ЖӨРГЕГІҢНЕН ЖАНЫҢА СІҢІП ҚАЛҒАН.
ҮНІҢ МЕН ЖЫРЫМ БАЛАМ,
ОТАН -ҮЙДІҢ ЕРТЕҢІ,ҚАНЫ,ЖАНЫ,
ӨЗІҢДЕЙ САН ҰЛАНЫ.
ҰЛЫМ ,СЕН ,КЕҢ БАЙТАҚ ҮЙДІҢ,
КІШКЕНТАЙ ШАҢЫРАҒЫ.
Ән. «Туған жерім».
-
м сөз оқу.
М.Мақатаев . « Елім барда »
Не сыйлайды , не береді келер күн?!
Неде болса тірі тұрсам көрермін .
Желідегі құлынымын мен елдің ,
Көгендегі қозысымын мен елдің.
Не сыйлайсың , несін берсін ел маған?!
Тұрсақ екен елім де аман , мен де аман .
Таулар - менің таусылмайтын бақытым,
Ал ырысым - ұланғайыр кең далам.
Не істемекпін алтын, гауһар , жақұтты,
Оларды іздеп өткізбеспін уақытты,
Мен бақытсыз бола қоймам сірә да,
Туған елім болса екен бақытты.
4.Қазақстан туралы қазақ , орыс , ағылшын тілдерінде өлеңдер:
.
Қазақстан - отаным .
Казахстан - моя родина .
Кazakhstan , my mother country.
Отан
Отан деген - атамекен ,
Отан деген - туған жер
Отан - ана ,
Отан - үлкен
Қазақстан - туған ел!
Родина
Mother country
One among many countries,
Native land - mother ,
Native land - universe,
Native land - Kazakhstan.
Қазақстан жалауы
Көк байрағы бабамның -
Бүгінгі ұрпақ алауы .
Тірегі әке , баланың -
Қазақстан жалауы .
Флаг Казахстана
Казахстана древний флаг
Горной сини голубей.
Нашей общей воли знак,
Стяг отцов сыновей-
Казахстана гордый флаг.
The flag of Kazakhstan
The ancient flag of Kazakhstan
Bluer than the alpine blue color ,
The sign of our common will,
The banner of fathers and sons,
The proud flag of Kazakhstan.
Астана
Болашаққа бастаған
Шарықтайды асқақ ән .
Елордасы Отанның-
Мақтанышым - Астана.
Астана
Бросив в будущее взгляд,
Взмыл ,как песня,над землей.
Родины столичный град ,
Что зовется Астаной
Astana
Glancing into the future,
It sprang up above the earth,
The capital city of Motherland,
That ia now called astana.
5.Ән « Әй, Қаракөз , Қаракөз »
6.Ағылшын биі .
7. « Әрқашан күн сөнбесін! »
Күн әлемі күн әдемі,
Бұл сүреті жас баланың
Ақ қағазға салған өзі
Жазылған бар сөзі.
Әр қашан күн сонбесін
Аспаннан бұлт төнбесін,
Қасымда болсын анам
Болайын мен де аман .
Солнечный круг , небо вокруг
Это рисунок мальчишки.
Нарисовал он на листке
И подписал в уголке.
Пусть всегда будет Солнце
Пусть всегда будет Небо,
Пусть всегда будет Мама
Пусть всегда буду Я.
Bright blue the sky , Sun up on high
This is the picture of the boy ,
He drew for you , wrote for you too
Just to make clear what he drew.
May there always be Sun shine
May there always be blue sky,
May there always be Mummy
May there always be me.