Урок по башкирскому языку на тему 'Глаголы' (6 класс)

Тема: Ҡылым һәм уның төркөмсәләре.

Маҡсат: 1) ҡылым һәм уның төркөмсәләренең мәғәнә үҙенсәлектәре, грамматик билдәләре, телмәр т2г2н вазифа3ы тура3ында белеем бире1+

2) 7урай образы аша баш7орт хал7ыны8 тормош - к0нк1решен, данлы тарихын, т2би42тен, мо8-зарын тасуирлау, телм2р62рен байытыу 32м 19тере1+

3) ерен-телен 3а7ларлы7 милли рухлы ш2хес т2рби2л21.

Йы3азландырыу=

I 1). Ойоштороу м2ле.

Х2йерле к0н 3е6г2, х2йерле к0н\

Х2йерле к0н, ду9тар, ту4андар.

Х2йерле к0н 3е6г2, эшс2н 7ы66ар,

Ер би62ге - ал3ыу с2ск2л2р.

Х2йерле к0н, имен, аманлы7та

Г0рл2п 1т3ен хе6м2т йылына

№е66е8 тырышлы7тан 7е12т алып

Бал7ып тор3он Тыу4ан илебе6.

З2йн2п Биишеваны8 31662рен2 7ушылып, мин 3е66е8 класта д2рес алып барыуыма бик шатмын. Белорет 7ала3ында ике баш7орт м2кт2бе бар. Улар нинд2й м2кт2пт2р/

- Эйе, тап шул баш7орт лицей интернатынан килдем. Мине8 исем- ш2рифем Эльза ;2ф1р 7ы6ы.

2) Теманы8 актуаллеге.

- " х26ер, у7ыусылар, 1телг2н тема4а бай7ау я3ап 1т2йек.

Ним2 ул алмаш/

- Алды4ы66а «Алмаш» тема3ына кроссворд бирелг2н. "й62ге6 берг2л2п ти6 ген2 яуаптарын сис2йек.

1) К1р32те1 алмашы ёбыларЁ

2) Алмаш т0рк0мс23е ёбилд23е6лекЁ Слайд 1

3) Мин алмашыны8 борон4о форма3ы ёмиЁ

4) Алмаш нинд2й 316 т0рк0м0н алмаштыра/ ё3анЁ

5) Алмаш ним2 мен2н 16г2р2/ ёкилешЁ

6) Исем алдында килеп, аны7лаусы бул4ан алмаш/ ёб0т2Ё

7) Был алмашыны8 урын-ва7ыт килеш форма3ы/ ёбындаЁ

8) И8 216ем 7улланыл4ан билд2л21 алмашы/ ё32рЁ

- Афарин, у7ыусылар. Алмаш 316 т0рк0м0н бик я7шы 16л2штерг2н3еге6

II 1). Я8ы теманы асыу.

№е6г2 у7ыусылар та7тала 31662р бирелг2н. Слайд 2

?урай, китап, у7ы, й2шел, йырлай, мине8, к1к, бында, тел, к0л2-к0л2.

- Ошо 31662рг2 3е6 нинд2й эшт2р т27дим ит2 ала3ы4ы6/

"й62ге6 ошо 31662р6е т0рк0мл2п я6айы7.

СИФАТ АЛМАШ ИСЕМ ?ЫЛЫМ

Й2шел Мине8 Китап Йырлай

К1к Бында Тел У7ы

?урай К0л2-к0л2

-" бына ошо 31662р ним2не белдер2/

-Х2р2к2тте.

- Х2р2к2тте белдерг2н 316 т0рк0м0 тип ним2г2 2йт2бе6/

- ?ылым. Эйе, у7ыусылар тим2к б0г0нг0 бе66е8 темабы6 «?ылым».

- " х26ер ошо х2р2к2тте белдерг2н 31662р6е та7тала я3алышы буйынса тикшер2йек.

- Тим2к, был 31662р я3алышы я4ынан нис2 т0рг2 б1лен2/ Та7тала эш

2). - Та4ы ла 7ылымдар ним2л2р62 16г2р2/

Зат,заман, 3ан 32м та4ы ла 30йк2лешт2р62. Бына улар.

Шулай итеп, бе66е8 д2ресебе66е8 ма7саты «?ылым» 316 т0рк0м0н08 м242н2 16енс2лект2рен, грамматик билд2л2рен асы7лау.

Слайд 3

- №е66е8 алды4ы66а Ф2йзи ;2ск2ров исеменд2ге халы7 бейе1 ансамблене8 31р2те. Ошо 31р2тт2н 7ылымдар6ы табып, улар6ы затта, 3анда, заманда 16г2ртерг2.

Тикшере1.

3). У7ыусылар д2реслект2н 191 -се к1неге16е 7арап 1т2йек. Тексты у7ып, унда кем тура3ында 316 бара ик2н.

- Был текста 3е6г2 ауыр 31662р осраяса7. Шул 31662р6е8 м242н2л2рен2 т0ш0н0п 1т2йек.

№16лек эше.

№0н2р - билд2ле бер эш, ш040л.

Аманат - 3а7лар4а 7ушып бирелг2н н2м2.

?урай - баш7орт хал7ыны8 7урай 1л2нен2н й2ки баш7а эсе к0пш2ле н2м2л2р62н тишект2р тишеп я3а4ан тынлы музыка 7оралы.

Быуын - ба97ыс - ба97ыс килг2н ту4анлы7ты8 бер 1к ким2ленд2 тор4ан кешел2р.

У7ыусыны8 у7ыуы Слайд 4-5

"8г2м2

- Кем тура3ында 316 бара/

- Эйе, 7урайсы Ишмулла Дилм0х2м2тов тура3ында.

- Дилм0х2м2тов Ишмулла Иш72ле улы 1928 йылды8 15 сентябренд2 БР- ны8 Йылайыр районы И9ке Я7уп ауылында тыу4ан.

Театр артисы, 7урайсы, йырсы, композитор. БР - ны8 халы7 артисы.

- ?урай тура3ында ним2л2р бел23еге6/

- Уны8 баш7орт хал7ы тормошонда4ы роле нинд2й/

- №е6 7урай тура3ында нинд2й 292р62р у7ы4аны4ы6 бар/

Эйе, у7ыусылар, 7урай к1пт2р6е та8 7алдыр4ан.

- " 3е6 бел23еге6ме, 7урай4а нис2 й2ш ик2нен/

У7ыусыны8 у7ыуы.

- М2ш31р 7урайсы Юлай ;2йнетдинов фекеренс2, 7урай бынан ун 3иге6 быуат элек билд2ле бул4ан. С0нки «?у8ыр бу4а» эпосында 7урай мо8о тура3ында 316 бара. Тарих буйынса был х2л - ва7и4а бе66е8 эраны8 2- се быуатына тура кил2. Шулай итеп, 7урай 41мере ти9т2 быуаттар мен2н и92пл2н2.

- У7ыусылар, 3е6 «;илмияза» к0й0н ишетк2неге6 бармы/

Мин 3е6г2 ;илмияза к0й0н ты8латам, 2 ял итеп 26 ген2 ты8лап алы4ы6. К0й ты8лау.

- Эйе, 7урай - ата бабалар6ы8 мо8 - зар6арын, шатлы7 - 7ыуаныста рын, 40м1м2н, баш7орт хал7ыны8 данлы ла, аяныслы ла я6мышын, тарихын бе66е8 к0нд2рг2 тиклем т1км2й - с2см2й алып килеп еткере1се, быуындан быуын4а тапшырыусы изге мира9, аманат ул. ?урай мо8о аша бе6 батыр6ар яуын да, ту4ан хал7ыны8 азатлы4ы 0с0н к0р2шк2н, шуны8 0с0н Себер еб2релг2н Буранбай6ы8 хаттарын да, Салауат оранын да, баш7орт 42ск2р62рен д2, З0лхиз2, С2лим2к2й,;илмиязалар6ы8 мо8 - 3а4ыштарын да ишетк2нд2й, к1рг2нд2й булабы6. ?урай - баш7орт хал7ыны8 айырылма9 юлдашы, мо8дашы ул.

- Ҡурай ҡайҙа үҫкән?

4). Ысынлап та ҡылым ифрат бай мәғәнәле, шул уҡ ваҡытта ҡатмарлы ла һүҙ төркөмө.

- У7ыусылар тер2к схема4а и4тибар ит2йек. Та4ы ла бе6г2 7ылымдар

6ы8 т0рк0с2л2ре мен2н танышыр4а к2р2к. Билд2л2рен2 32м 16енс2лект2ре 7арап,7ылымдар6ы д1рт т0рк0мс2г2 б1леп й0р0т2л2р. Бына улар.

Исем 7. Урта7 7. Сифат 7. Х2л 7. та7та4а 7уйыр4а

Бейе1 килерг2 эшл2г2н тор4ас а8латыр4а

- " х26ер у7ыусылар мин 3е6г2 7ылымдар 2йт2м, 3е6 шул 31662р6е т0рк0мл2п я6ы4ы6.

алыу эшл2рг2 килер к0н килм2г2с

йылмайыу к0т0рг2 йырла4ан йыр бул4ас

К1ршел2ш ду9тары4ы6 мен2н алмаштырышып тикшер2йек.

- №2р 7ылым т0рк0мс23ен, у7ыусылар, 3е6 айырым алда4ы д2рест2р62 7арап 1т2с2к3еге6.

III.1) Ны4ытыу 0с0н к1неге162р.

- №е66е8 алды4ы66а карточкалар ята. Т2162 матур итеп к1сереп алыр4а. ?ылымдар6ы а9тарына 3ы6ыр4а.

№ы64ырт, 7урай , 1тк2н 7ай4ылар6ы

)660рт, 7урай, й0р2кк2й 7ылдарын+

№и66ерт, 7урай, 7айнар той4олар6ы,

№0й60рт, 30йл2п баш7орт мо8дарын.

ёШ.Бабич.Ё

- Тикшере1. ?ылымдар4а анализ.

Шулай итеп, уҡыусылар, беҙҙең туған телебеҙ иҫ киткес бай. Бына, беҙ, бөгөн ҡылымға ғына ни тиклем мәғәнә биҙәге, үҙенсәлек, нескәлектәр хас булғанын дәрестә ҡарап үттек.

• Хөрмәтле уҡыусылар, беҙҙең бөгөнгө дәрес тә аҙағына килеп етте.

• Дәрес һеҙгә оҡшанымы?

• Һеҙ бөгөн нимәләр белдегеҙ?

• Дәрестә әүҙем ҡатнаштығыҙ, баһалар ҡуйып ҡалдырырмын.

Өйгә эш. Өйҙә уңғанлыҡ, намыҫлыҡ

тураһында ҡылым ингән мәҡәлдәр

яҙып алып килергә.