7


  • Учителю
  • Урок осетинского языка в 5 классе Номдар

Урок осетинского языка в 5 классе Номдар

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

Урочы тема:Номдары тыххай рацыд армаг бафидар канын. Граматикон тема:Мад хуры фалман тын, заххы фидауц. Урочы нысан:Номдары тыххай рацыд армаг бафидар канын. Ныхасы разтыл бакусын.Ныййараг мадан аргъ канын.

Арахсын дзырдты ранхъы рахицан канын нымацонта. Урочы цыд. 1. Бацаттаганан растаг. -Сываллатта уа бонта хорз.Чи у абон радон? -Загъ ма абон кацы нымац у? -Бонтай та, цы бон у? -Абон у Цыппарам .Бон у райдзаст, зардайан датты ахсызгондзинад.

Эпиграф.

Дунейыл най манай фылдар,

Царын амбалттима ангом.

Ныхасы хайттан дан са сар,

Хассын аз предметан йа ном.

Гаппуаты Хъасболат.

Мадан малаты бон най,

Мадан йа рухс ном - на масыг

Уый на астау кадфанды цардзани фарнай.

Тыбылты Сослан.





Дзардуатон куыст.

а)Кълас, скьоладзау, налгоймаг, уарди, хахта, сылгоймаг.

б)Райдзаст, ахсарджын, барзонд, фазминаг, расугъд, сырх.







Урочы темайыл куыст. На урочы хъуама ардзурам,номдарай цы базыдтам,ууыл. а)Номдары тыххай хъуама зонам.

Цы у номдар.

б)Номдары нысаниуаг на ныхасы.

Тексты номдарта арын,ныхасы са пайда канын.

Беседа съоладзауты ахсан.(са карадзима даттынц фарстата. ---Цы у номдар?

-Цаварта ваййынц номдарта?(Сарамагонд ама иумайаг. Удджын ама анауд.)

-Цал нымацы ис номдаран?

-Куыд тасындзаг каны номдар?

Текстыл куыст: Авзар отличник.

Абон Ахсар скъолайа куы арцыдис, уад нанайан загъта: «Нана, аз абон фондз райстон ирон авзагай. Ахуырганаг мА тынг раппалдис, стай ма отличник схуыдта.»

-Ма къона, Ахсар да нывонд фаууон, загъта заронд ус: «Аз дын ныртакка фаткъуыджынта акандзынан, ды та ма хор, дуканийа сакар арбадав.»

-Андар ма ма цы мат ис! Заронд усыл йа къухта сцахта лаппу.

-Ман ныр рауай бауайма нал авдалы. Аз отличник дан





Хас.

Сымахма гасга цавар у нана ама мад.

Мад: саран, агъдауджын, халарзарда, расугъд, уаздан.

Нана: уарзагой, амондджын, фалманзарда.

Хас.

Саварут номдар мад хъауга хауанты.

Мад хъомыл каны сываллоны.

Мад… комма касут!

Адам бира уарзон зарджыта скодтой мад…

Мад… зардайа фалмандар най дуйнейыл.

Мад… йа баллиц цоты хур.

Мад… фалман ныхас канут.

Мад… адджындар ама зынаргьдар най.





-Сымахан хас уыдис ныффысын чысыл нывацонта мады тыххай.

1-аг скъоладзау. Мад. Уый диссаг у авадза. Уый йа хъабул улафт дардма хъусы. Йа хъабул та зарондма ку фацара уаддар ай йа сываллон хоны ама йын хур бон хур тавдай тарсы, къавда бон суазалай.Мады зарда сызгъарин у.

2-аг скъоладзау. Мад! Цыма ис мадай зынаргъдар? Цы ис мадай фалмандар ама хъармдар? Дзагъалы йа на фабарынц хуры фалман тынима ама заххыл цидариддар расугьддзинадай ама сыгъдагдзинадай ис, уыдонима. Ама цалынма хуры тынта захх хъарм каной, уадма мад дар хъарм кандзан йа сабийы. Ныкацы хазнадонима ис абаран мадан.





3-аг скъоладзау. Мад ама хъабулы уарзтай стырдар уарзт най. Мады зарда алцыдар амбары. Мадыл ис бира расугъд амдзавгата фыст. Мадан цыфанды авзар куы уа йа хъабул, уаддар ай никуы аппардзан. Аххуыс ын кандзан ама йа цард раст фандагыл араздзан. Мадай зынаргъдар най ацы заххыл.





4-аг скъоладзау. Ныййараг мад у алкамандар тынг адджын. Мадима баст сты на царды расугъддар бонта, на зардайы ахсызгондар уарзт. Мады фаллой никуы ама ничи бафыста фидга дар ай на бакандзан.

5-аг скъоладзау. Дети самое дорогое для матери. Счастлив тот, кто с детства знает материнскую любовь, заботу, ласку. На свете не существует человека роднее и ближе матери. Ее любовь к детям безгранична, бескорыстна, полна самоотверженности. Мать всегда помнит о свем ребенке, где бы он не находился. А материнство на Руси всегда была равноценно синониму святости.



Хас.

Дзырды каратам бафтаут уидагта.

Мад ма ы

ыл ай

ан ау

Хас: Текстима бакуыст.

Заххыл ис бира расугъд ама фалман ныхаста. Фала са диссагдар ама зынаргъдар, уарзондар дзырд у мад!

Мады зарда у уарзты суадон. Мады равдыд у уалдзыгон хурау.

Ныййараг! Уый у аппат сабиты царды райдайан. Уый амоны йа хъабултан: «Царды сайрагдар растдзинад, халардзинад ама адамма уарзондзинад».

Мад! Уый уарзтай сыгъдаг дар най. Уый адзухдар хъахъхъаны йа сабиты. Хъахъхъанут уа ныййырджыты. Уымай зынаргъдар, уарзондар ницы ис заххыл.

Хас:Дзырдта фапырх сты дыууа цаджындзай. Сармагонд Иумайаг

Дзауджыхъау, кълас, уалдзаг, Сослан, боныг, Урсдон, дур, Ирыстон, хох.





Хас: Равзарын хъуыдыйад уангтам гасга.

Мад авары цъиутан харинаг, дон.

-Къордты куыст.

1-аг кьорд. Хас: дзырдта дыууа цаджындзыл адих канут. Фыццаг цаджындз анауд предметы намтта, дыккаг-удджын предметы намтта.

Нана, барз, журнал,Франк, алтьами, скъола, цирк, горат, ветеран, постхассаг, ахуырганаг, афсымар.

2-аг къорд. Хас: хауанты фарстата раст афыссын.

Номон

Гуырынон

Даттынон

Иртастон

Аддагбынатон

Цадисон

Хуызанон

3-аг къорд.Хас: Бираон нымацы авард номдарты нахма ныфыссут са иууон нымац.

Арфгуыта-

Фардгуыта-

Уангуыта-

Хандгуыта-

Уайгуыта-

Масгуыта-

Уидгуыта-

Хъаздгуыта-





Хас: Амбисандты цухгонд номдарта саварут.

… зарын куы райдайынц, уалдзаг уад ралаууы.

Мады… зонаг.

Сываллон йа … ахсыры ад каны.

Мады зарда сабийан …, фыды зарда май.





Хас: Иууон нымацы номдартай саразут бираон нымац.

Цасгом, къух, барагбон, уарди, чиныг.

Аулафт: Балавар ма канам на мадалтан быдирон дидинджыта. Амбырд ма са канам. Быдыры дидинджыта амбырдгангайа цъах науыл дар ратул-батул аканам. Хур на хъыгдары ама дзы нахи дар амбахсам.

Хас: ДЗырдтай саразут хъуыдыйадта.

Балавар, сырх, мадан, кодтон, ма, дидинджыта.

Нана, хызынима, арбацыдис, уаззау.

Хас: Ссарут уалдай дзырдта.

Балас, зарда, хъад, захх, сыф,хур,судзын, уаздан.

Хас: Баххаст канын таблица.

Н. адаймаг сыфта

Ахуырганаджы раныхас: Уада уа мадалты рох макуы канут, аххуыс сын канут, аудут сыл, ныллаг сын уа сарай кувут.

Мин - мин фыдабоны

На басастой ныййараджы

Аваццаган ыл

Уыман саразтой

Мин - мин зараджы





Рефлекси.

  1. Урочы аз куыстон (харз, авзар).

  2. Ма куыстай урочы ( дан разы, на дан разы).

  3. Урок мам факаст (цымыдисаг, анкъард).

  4. Урочы армаг манан уыд (анцон амбаран, зын амбаран).

  5. Урок ма зардама (фацыд, на фацыд).





Саварын бараггананта.

Хадзарма куыст. Атасындзаг канын лавард нымацонта. Архъуыды канын сема хъуыдыйадта.









 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал